O
Αριστοτέλης κάνει λόγο για την ανιδιοτέλεια της φιλοσοφίας:
«Δεν
καλλιεργούμε τη φιλοσοφία για καμιά άλλη ανάγκη, αλλά, όπως ακριβώς άνθρωπος
ελεύθερος είναι αυτός που υπάρχει για τον εαυτό του και όχι για χάρη κάποιου
άλλου, έτσι και τη φιλοσοφία θέλουμε γιατί είναι η μόνη ελεύθερη από τις
επιστήμες, γιατί μόνο αυτή υπάρχει χάρη του εαυτού της» (Μεταφ. 982B).
O
Σωκράτης συνέδεε τη φιλοσοφία με την πράξη, ισχυριζόταν ότι η ορθή σκέψη οδηγεί
στη σωστή πράξη, στην ορθή ρύθμιση της συμπεριφοράς μας. Το ίδιο ως ένα σημείο
δεχόταν και ο Αριστοτέλης στον τομέα της ηθικής. Σύνδεση σκέψης και ζωής
βλέπουμε αργότερα στους Στωικούς, στους Επικούρειους και σε άλλους φιλοσόφους.
H
αρχαία ελληνική σκέψη είναι ορθολογική ή νοησιαρχική.
Εμπιστεύεται
τη νόηση και το λογικό, όχι τις αισθήσεις. Οι αισθήσεις μας δίνουν μια φευγαλέα
και εξωτερική εικόνα για τα επιμέρους αντικείμενα. Δεν μας δείχνουν τις
συναρτήσεις των πραγμάτων, τη γενική τους νομοτέλεια κ.λπ. H αρχαία ελληνική
σκέψη είναι ορθολογική, όχι ανορθόλογη ή ενορατική.
Οι
αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι δεν φτιάχνουν αυθαίρετα θεωρητικά σχήματα. Προσπαθούν
να ερμηνεύσουν την ίδια την εμπειρική πραγματικότητα.
H
αρχαία ελληνική σκέψη είναι πλουραλιστική. Δεν είναι ενιαία. Διαμόρφωσε πολλές
και διαφορετικές κοσμοθεωρίες, που η μια διαδεχόταν την άλλη ή υποστηρίζονταν
ταυτόχρονα στον ίδιο χώρο και στην ίδια ιστορική περίοδο.
O
πλουραλισμός έχει σχέση με την ελευθερία της σκέψης και τη δημιουργικότητα των
επιμέρους στοχαστών. H φιλοσοφία είναι πάντα πλουραλιστική. Μονιστική είναι η
θρησκεία ή η πολιτική ιδεολογία. H φιλοσοφία αλλάζει. Οι απόψεις των φιλοσόφων
δεν συμπίπτουν πάντα ούτε είναι υποχρεωτικό να συμπίπτουν.
Από το
βιβλίο: Αρχαίοι Έλληνες Στοχαστές του Σωκράτη Γκίκα (εκδ. Σαββάλας)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου