Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2014

ΤΟ ΠΟΛΥΚΕΦΑΛΟ ΘΗΡΙΟ

Όπως λέγει ο Πρόκλος, στο «Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδη, βιβλίο Β’, 244.3 – 251.2», μέσα στον καθένα μας υπάρχει ένα «πολυκέφαλον θηρίον» (Πλάτων «Πολιτεία, 588.c»), όπως έχει πει ο ίδιος, που είναι αντίστοιχο του πλήθους. Αυτό, πράγματι, είναι ότι ο όχλος μέσα στην πόλη, «τὸ ποικίλον καὶ ἄλογον καὶ ἔνυλον εἶδος τῆς ψυχῆς», το πεζότατο (το πιο χαμηλό) στοιχείο μέσα μας.
Ο Σωκράτης λοιπόν προτρέπει προς την απομάκρυνση από την ατέρμονη επιθυμία και τη διάλυση του πλήθους της ζωής μας και του όχλου που υπάρχει μέσα μας, με το σκεπτικό ότι ο τελευταίος δεν είναι αξιόπιστος κριτής για την φύση των πραγμάτων ούτε γενικά δεκτικός κάποιας επιστήμης. Είναι γεγονός ότι κανένα άλογο στοιχείο δεν μπορεί, από την φύση του, να μετέχει στην επιστήμη, πολύ περισσότερο το υποδεέστερο από τα άλογα στοιχεία, αυτό που ενυπάρχει στον όχλο. Πρέπει δηλ. να αποφεύγουμε όχι μόνο το εξωτερικό πλήθος αλλά κι αυτό που είναι μέσα στην ίδια την ψυχή, και να μην καταργούμε μόνο αυτό αλλά και το οποιοδήποτε.
Αρχίζοντας λοιπόν από την κατώτερη περιοχή, πρέπει να αποφεύγουμε το πλήθος των ανθρώπων των «ἀγεληδὸν ἰόντων» (που πηγαίνουν σαν αγέλη), όπως λέει ο χρησμός, και να μην ερχόμαστε σε επαφή ούτε με τις ζωές τους (με τον τρόπο ζωής τους) ούτε με δόξες τους (τις απόψεις τους). Πρέπει να αποφεύγουμε τις πολυειδής ορέξεις (επιθυμίες) που απευθύνονται γιατί μας μερίζουν περί το σώμα και μας κάνουν να στρεφόμαστε προς τα εξωτερικά πράγματα, άλλοτε προς το ένα κι άλλοτε προς το άλλο, τη μια προς τις άλογες ηδονές, την άλλη προς πράξεις αναίτιες και αλληλοσυγκρουόμενες. Αυτές, πραγματικά, μας κάνουν συνέχεια να αλλάζουμε γνώμη, μας γεμίζουν με το κακό. Πρέπει να αποφεύγουμε «τὰς συντρόφους ἡμῖν αἰσθήσεις τὰς τὴν διάνοιαν ἀπατώσας». Πολύμορφες, δηλ. καθώς είναι χρησιμοποιούν διαφορετικά κάθε φορά αισθητά, χωρίς να λένε τίποτα το υγιές και τίποτα ακριβές, όπως λέει ο ίδιος ο Σωκράτης.
Πρέπει να αποφεύγουμε τις υποκείμενες δοξασίες, διότι κι αυτές είναι ποικιλόμορφες και ατελείωτες, οδηγούνται προς τα εξωτερικά πράγματα και, αναμεμειγμένες με την φαντασία και την αίσθηση, δεν είναι ούτε και αυτές, απαλλαγμένες από την αντιφατικότητα. Πράγματι, και μέσα μας, νομίζω, συγκρούονται οι δοξασίες μεταξύ τους, όπως η μία φαντασία με την άλλη, η μία αίσθηση με την άλλη. Αποφεύγοντας λοιπόν όλα τούτα τα μεριστά και ποικιλόμορφα είδη ζωής, ας ανατρέξουμε ακριβώς στην επιστήμη, κι εκεί ας συναγάγουμε σε ένωση το πλήθος των θεωρημάτων και ας περιλάβουμε σε ένα συνδετικό δεσμό την πολλαπλότητα των επιστημών. ΔΙΟΤΙ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΟΥΤΕ ΕΞΕΓΕΙΡΟΝΤΑΙ ΟΥΤΕ ΠΟΛΕΜΟΥΝ Η ΜΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ, ΑΛΛΑ ΠΑΝΤΟΤΕ ΟΙ ΚΑΤΩΤΕΡΕΣ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΙΣ ΑΝΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΕΚΕΙΝΕΣ.
Έτσι, λοιπόν, αν θέλουμε να πορευτούμε στη βάση των γνώσεων, θα δούμε ότι η προτροπή του Σωκράτη είναι σωστή.
Βλέποντας όλα αυτά καταλαβαίνουμε πόσο σημαντική είναι η προτροπή του Σωκράτη να απομακρυνθούμε από το πλήθος, και πως αυτή η προτροπή συντελεί στην σωτηρία συνολικά της ψυχής αν καταλάβουμε την σημασία του πλήθους που διαπερνά όλα τα όντα. Εισηγείται λοιπόν ο Σωκράτης την κάλλιστη αρχή για την τελείωση μας, το να χωρίσουμε δηλ. τους εαυτούς μας από τους πολλούς, από τα εξωτερικά πράγματα, από αυτά που ενυπάρχουν στις ορέξεις της ψυχής και στις απροσδιόριστες κινήσεις των αόριστων δοξασιών.
Αντίθετα, η ίδια η ψυχή πρέπει να προχωρεί και να αναζητάει εντός της το αληθές και το αγαθό και τους αΐδιους των όντων λόγους. Διότι η ουσία της είναι πλήρης από τα παραπάνω, αλλά σκεπάζεται εκ της γενεσιουργού λήθης, έτσι ώστε να κοιτάζει αλλού αναζητώντας την αλήθεια, την οποία κατέχει στην ουσία της, και εξετάζει σε άλλες περιοχές το αγαθό αφήνοντας τον εαυτό της. Από εδώ «καὶ τῆς ἑαυτῶν γνώσεως ἡμῖν ἀρχὴ παραγίνεται».
Αν δηλαδή προσβλέπουμε στο πλήθος των ανθρώπων, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να δούμε το ένα και μοναδικό τους είδος, καθώς θα επισκιάζεται από το πλήθος, τον μερισμό, τη διάσταση και την παντοία μεταβολή ων όσων υπόκεινται σε αυτά.
Με την επιστροφή, αντίθετα, στον εαυτό μας, «ἐκεῖ καὶ τὸν λόγον τὸν ἕνα καὶ τὴν φύσιν τὴν μίαν τῶν ἀνθρώπων» θα θεωρήσουμε αθάμπωτη. Δικαιολογημένα, συνεπώς, ο Σωκράτης αποτρέπει ευθύς εξαρχής από το να στρέψει το βλέμμα της προς το πλήθος την ψυχή η οποία πρόκειται να γνωρίσει ποιος είναι ο αληθινός άνθρωπος, και αποκαθαίρει εκ των προτέρων τις δόξες (υποκειμενικές αντιλήψεις) που στέκονται εμπόδιο στην εν λόγω θέαση. Πράγματι, το πλήθος εμποδίζει «τὴν εἰς αὐτοὺς ἡμᾶς ἐπιστροφὴν καὶ πρὸς τὴν γνῶσιν τοῦ ἑνὸς εἴδους», διότι «ἐν τοῖς ἐνύλοις πράγμασιν» η πολυμορφία επισκιάζει την ενότητα, η ετερότητα επισκιάζει την ταυτότητα και η ανομοιότητα την ομοιότητα. Διότι εκεί τα Είδη δεν υπάρχουν χωρίς να συγχέονται το ένα με το άλλο, χωρίς τα καλύτερα να αποφεύγουν την ανάμειξη με τα χειρότερα. ΈΤΣΙ, ΟΠΟΙΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΔΟΥΝ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥΣ ΚΑΘΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΥΝ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΑ ΞΕΝΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΑΥΤΑ.
Μάλιστα, όπως εξηγεί ο Πρόκλος, στο «Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδη, βιβλίο Β’, 255.  11 – 18», σε πολιτικό επίπεδο, δεν μπορούμε να βρούμε αγαθή και σπουδαία Δημοκρατία, διότι κάθε πολιτεία «εὖ τυγχάνειν ὅταν τὸ ἄρχον ἐν αὐτῇ τὴν προσήκουσαν ἐπιστήμην ἔχῃ». ΕΥΗΜΕΡΕΙ ΔΗΛ. ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΟΤΑΝ Η ΑΡΧΟΥΣΑ ΤΑΞΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΗΝ ΠΡΕΠΟΥΣΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Στις Δημοκρατίες όμως άρχουσα τάξη είναι ο δήμος, και ο δήμος από τη φύση του δεν δύναται να κατέχει την επιστήμη ούτε να ζει κατ’ επιστήμη,  έτσι δεν θα μπορούσε να υπάρχει ποτέ σπουδαία Δημοκρατία.  Πρέπει επίσης, στρέφοντας το βλέμμα στο σύμπαν, να πούμε ότι και σε αυτό νου και φρόνηση διαθέτουν τα κατεξοχήν «ἑνικώτατα», όσα όμως έχουν χαρακτήρα μερικό, είναι διαφοροποιημένα και άτακτα, αυτά είναι άμοιρα αληθούς γνώσεως και επιστήμης. Σωστά λοιπόν και ο γενναίος Ηράκλειτος «ἀποσκορακίζει τὸ πλῆθος ὡς ἄνουν καὶ ἀλόγιστον». Λέει στο απ. Νο.104 : «ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΝΟΥΣ Η Η ΣΚΕΨΗ ΤΟΥΣ; ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΑΟΙΔΟΥΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟ ΤΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ, ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΦΑΥΛΟΙ ΕΝΩ ΟΙ ΛΙΓΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΓΑΘΟΙ - τίς αὐτῶν, νόος ἢ φρήν; δήμων + αἰδοῦς ἠπιόων τε + καὶ διδασκάλῳ χρείωνται ὁμίλῳ, οὐκ εἰδότες ὅτι οἱ πολλοὶ κακοί, ὀλίγοι δὲ ἀγαθοί». Αυτά λέγει ο Ηράκλειτος, εξ ου σιλλογράφος «ὀχλολοίδορον αὐτὸν ἀπεκάλεσεν».
Και δεν πρέπει να απορούμε αν, ενώ λέμε ότι το κατά φύση είναι ισχυρότερο του παρά φύση και ότι το δεύτερο είναι περιορισμένο, ενώ το κατά φύση επικρατεί στο σύμπαν, ωστόσο λέμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι αδαείς και κακοί και ότι ελάχιστοι είναι οι επιστήμονες. Διότι δεν είναι κατά φύσει για τις ψυχές ο μετά των σωμάτων βίος ούτε η γενεσιουργός ζωή, αντίθετα αυτό που τους αρμόζει είναι η χωριστή, άυλη και ασώματη ζωή.
Όταν βρίσκονται εν τη γενέσει, ομοιάζουν με εκείνους που ζούνε σε ένα νοσηρό τόπο, ενώ, όταν βρεθούν έξω της γενέσεως, μοιάζουν ακριβώς με αυτό που λέει ο Πλάτων, με εκείνους που κατοικούν «ἐν λειμῶνι». Όπως λοιπόν δεν είναι καθόλου παράδοξο που στους νοσηρούς τόπους πιο πολλοί είναι οι άρρωστοι παρά αυτοί που βρίσκονται σε κατάσταση σύμφωνη με τη φύση, έτσι δεν είναι καθόλου παράδοξο που και «εν τη γενέσει» περισσότερες είναι οι εμπαθείς και φαύλες ψυχές – οι πλείστοι των ανθρώπων είναι «ἀνεπιστήμονες» και κακοί ενώ ελάχιστοι είναι επιστήμονες. Για αυτό και ο γενναίος Ηράκλειτος «ἀποσκορακίζει τὸ πλῆθος ὡς ἄνουν καὶ ἀλόγιστον».
Παράδοξο θα ήταν, αντιθέτως, αν κάποιες ψυχές «ἠμφιεσμέναι» [ενδεδυμένες] τέτοια σώματα, περιβεβλημένες τέτοια δεσμά και περιστοιχισμένες από τέτοια μεταβολή παραμένουν νηφάλιες και διατηρούνται απαθείς και καθαρές από τα πάθη. Ένας ανόητος κριτής, μάλιστα, θα μπορούσε να πει προς τις τέτοιου είδους ψυχές και προς αυτόν που ζει με τέτοιο τρόπο – άυλα μεταξύ των υλικών και θεϊκά μεταξύ των θνητών: «Εκπλήσσομαι πως μαγεύτηκες χωρίς να πιείς τα φαρμάκια αυτά». Πράγματι, Η ΛΗΘΗ, Η ΠΛΑΝΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΝΟΙΑ μοιάζουν με φαρμάκια που παρασύρουν τις ψυχές προς τον τόπο της ανομοιότητας. Δεν πρέπει, λοιπόν, να εκπλησσόμαστε  που πολλοί είναι «λύκοι κατὰ τὴν ζωήν, πολλοὶ δὲ σύες», και πολλοί άλλο άλογο είδος ζωής, τη στιγμή που της Κίρκης, «ὄντος καταγωγίου», είναι η κατοικία της και οι ψυχές στην πλειονότητα τους κυριεύενται από το πιοτό της εξαιτίας της άμετρης επιθυμίας τους.
Αντίθετα πρέπει να εκπλησσόμαστε αν κάποιοι στον εδώ τόπο μένουν απρόσβλητοι από τα φαρμάκια και τα γητέματα, φύσεις Ερμαϊκές, που κατατείνουν στον Λόγο και την Επιστήμη. Όπως λοιπόν δεν πρέπει να παραξενευόμαστε αν δούμε ψυχές να κολάζονται στον Τάρταρο, έτσι δεν πρέπει να παραξενευόμαστε αν εν τη γενέσει οι πολλές ψυχές υποκύπτουν στα πάθη, και γίνονται «ἄνους καὶ ἀμαθεῖς». Διότι τέτοιου είδους ψυχές απαιτεί η γένεσις. Όπως, λοιπόν, στον ουρανό όλες είναι αγαθοειδείς, όπως στον Τάρταρο είναι όλες μοχθηρές, έτσι και εν τη γενέσει οι περισσότερες είναι μοχθηρές και οι λιγότερες σπουδαίες. Πράγματι η γένεσις τείνει προς το χειρότερο των άκρων, όχι προς το θεϊκότερο και το ανώτερο.
Θα τονίσουμε βέβαια ότι και σύμφωνα με τον Πρόκλο, στο «Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδη, βιβλίο Β’, 265.  8 – 13», ο υπερήφανος για την προικισμένη φύση του, που του έλαχαν  σπουδαία έμφυτα χαρίσματα («τὸν ἐπ᾽ εὐγενείᾳ καὶ φύσιν λαχόντα γενναίαν»), πρέπει να μη φαίνεται ανάξιος της φύσεως του αυτής, να μην «ἐπιδιώκειν τὰς τῶν πολλῶν δόξας» [αντιλήψεις], ούτε να «συναριθμεῖν ἑαυτὸν τοῖς χείροσιν», την κυριαρχία επί των οποίων του παραχώρησε η Φύση.
Κεφάλας Ευστάθιος [Αμφικτύων] –1/4/2010. (Απόσπασμα)

Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΚΟΤΑΣ - ΕΝΑ ΦΥΛΛΟ ΜΑΡΑΜΕΝΟ

Στίχοι Μουσική: Απόστολος Καλδάρας. Πρώτη εκτέλεση: Σταμάτης Κόκοτας

Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014

ΠΟΙΟΣ ΜΟΙΡΑΖΕ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΛΟΧΕΡΙΑ ΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΤΟΥ, ΣΤΟΝ ΕΛΓΙΝ

Η νοτιοανατολική γωνία του Παρθενώνα, 
σχέδιο του Giovanni Battista Lusieri (1803). 
National Gallery of Scotland. 
Πηγή: www.lifo.gr
The letters of Mary Nisbet of Dirleton Countess of Elgin, Arranged by Lieut. – Colonel Nisbet Hamilton, Grant, London 1926, σ. 177.
Τον Μάιο του 1801 βρίσκονταν στην Αθήνα τα πεθερικά του Έλγιν, το ζεύγος Nisbet, και ασχολήθηκαν με συλλογή αρχαιοτήτων. Πολλά λάφυρα αποκόμισαν κατά την παραμονή τους στην Αθήνα, άλλα από ανασκαφές, άλλα από αγορές και άλλα από δωρεές. Ο Bartholdy μας πληροφορεί ότι η κυρία Charlotte Hamilton Nisbet απόχτησε ένα από τα μάρμαρα πού αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές του λόρδου Aberdeen στην Πνύκα. Αυτό το μάρμαρο προοριζόταν να στολίσει ένα από τα τζάκια του μεγάρου τους (Voyage en Grèce fait dans les années 1803 et 1804…, Paris 1807, τ. Α’, σ. 160).
Ο πεθερός πάλι του Έλγιν απόχτησε τον μαρμαρένιο θρόνο του γυμνασιάρχου πού βρισκόταν στο μετόχι της Καισαριανής στην Αθήνα όπου ή κατοικία του μητροπολίτη (απεικονίζεται στο έργο των James Stuart και Nicholas Revett, The anti­quities of Athens…, London 1762, τ. Γ’, κεφ. 3). Ήταν δώρο του μητροπολίτη και κατέληξε στην έπαυλη της δισεγγονής του Nisbet (Adolf Michaelis, Der Parthenon, Leipzig 1870-1871, σ. 29). Πρόκειται για τον μητροπολίτη Γρηγόριο Γ’ πού μοίραζε με μεγάλη απλοχεριά τις αρχαιότητες των ναών της δικαιοδοσίας του. Στο ημερολόγιο του Έλγιν, πού έγραψε ο γραμματέας του Hamilton, διαβάζουμε: «Ο λόρδος Έλγιν εξασφάλισε άδεια του αρχιεπισκόπου να ερευνήση το εσωτερικό όλων των εκκλησιών και μοναστηριών στην Αθήνα και τα περίχωρα για την ανακάλυψη αρχαιοτήτων. Συχνά ασκήθηκε η εξουσία του αρχιεπισκόπου για να αποσπάση ο λόρδος Έλγιν μερικά περίεργα αντικείμενα. Η έρευνα αυτή απέφερε πολλά πολύτιμα ανάγλυφα, επιγραφές, αρχαία σκιάθηρα (ηλιακά ημερολόγια), μαρμάρινο θρόνο γυμνασιάρχου με τις μορφές του Αρμόδιου και του Αριστογείτονα με εγχειρίδια και τον θάνατο της Λεαίνης» (Memorandum on the subject of the Earl of Elgin’s pur­suits in Greece, Edinburgh 1811, σ. 32).
Κυριάκου Σιμόπουλου, «Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 1810-1821», τόμος Γ2, Πέμπτη Έκδοση, Εκδόσεις Στάχυ, Αθήνα, 1997.
Μαίρη Νίσμπετ – Έλγιν, «Πως λεηλατήθηκαν τα γλυπτά από τις μετόπες του Παρθενώνα», Εκδόσεις Αφων Τολίδη, Αθήνα, 1989.

ΛΕΜΕ ΛΑΘΕΜΕΝΑ ΟΤΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΞΑΝΘΡΩΠΙΣΑΝ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ. ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ. ΟΙ ΘΕΟΙ ΕΞΑΝΘΡΩΠΙΣΑΝ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ!!!

Ο Κολοσσός του Μαρουσιού εκδόσεις Μεταίχμιο
με την αλληλογραφία μεταξύ Μίλλερ - Σεφέρη
Ο συγγραφέας Χένρυ Μίλλερ ταξίδεψε στην Ευρώπη το 1930. Την εποχή που διέμενε στο Παρίσι και παρ΄ ότι ήταν βέβαιο ότι θα ξεκινούσε ο πόλεμος αποφασίζει να έρθει στην Ελλάδα το 1939 και συγκεκριμμένα στην Κέρκυρα φιλοξενούμενος από τον Άγγλο συγγραφέα Λόρενς Ντάρελ. Σε αυτή την περίοδο (έξι μήνες περίπου) επισκέφτηκε την Αθήνα, την Πελοπόννησο, την Κρήτη και γνωρίστηκε με τον Γιώργο Σεφέρη, τον Γιώργο Κατσίμπαλη, από τον οποίο εντυπωσιάστηκε ιδιαίτερα και είναι εμπνευσμένος ο τίτλος του βιβλίου του Κολοσσός του Μαρουσιού. Θα εντυπωσιαστεί επίσης και από τις συναντήσεις του με τον Αντωνίου, τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Τσάτσο και χάρις σε αυτούς θα παρατείνει τη διαμονή του. Τελικά θα φύγει από την Ελλάδα καθώς δεχόταν πιέσεις από την αμερικάνικη πρεσβεία ως αμερικανός υπήκοος αφού ο πόλεμος είχε ήδη ξεκινήσει. Οι εντυπώσεις του από το ταξίδι θα πάρουν τον τίτλο «Ο κολοσσός του Μαρουσιού» που δημοσιεύτηκε το 1941 και στον οποίο προβάλλει τις σκέψεις του για την ευρύτερη σημασία της Ελλάδας.
Οι εμπειρίες του από την Ελλάδα του τότε μετουσιώνονται σε σκέψεις και προβληματισμούς όπως π.χ ότι "ο καθένας από εμάς πρέπει να επαναστατήσει σε έναν τρόπο ζωής που δεν είναι δικός του".  Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο δεν μπορεί παρά να νιώσει το κύτταρό του να μιλάει και να νοσταλγήσει μια Ελλάδα γοητευτική-πνευματική μες στη φτώχεια της, μοναδική, ανθρώπινη, που προσωπικά πιστεύω ότι δεν έχει χαθεί ολότελα. Στους καιρούς που ζούμε είναι μια υπέροχη ευκαιρία να την αισθανθούμε βαθύτερα ξανά.
Μερικά αποσπάσματα από τον «Κολοσσό του Μαρουσιού»
 Για τους Έλληνες:
Ο Γάλλος είναι ρεαλιστής γιατί είναι συνετός και πρακτικός, βάζει όρια παντού, για να νιώθει σαν το σπίτι του. Κατά βάθος δεν έχει εμπιστοσύνη στους ομοίους του. Ο Έλληνας, πάλι, αγαπάει τις περιπέτειες. Είναι τολμηρός και προσαρμόζεται εύκολα. Δε δυσκολεύται να πιάσει φιλίες. Τα τείχη που βλέπουμε στην Ελλάδα, όταν δεν είναι τούρκικα ή βενετσιάνικα, ανήκουν στην εποχή των Κυκλώπων. Η προσωπική μου πείρα λέει πως δεν υπάρχει πιο ευκολοπλησίαστος άνθρωπος από τον Έλληνα.
Γίνεται αμέσως φίλος σου: ανοίγεται να σε δεχτεί. Με τον Γάλλο η φιλία είναι μια μακρόχρονη κι επίμονη διεργασία: μπορεί να σου πάρει μια ολόκληρη ζωή να κερδίσεις τη φιλία του. Είναι καλύτερος στις απλές γνωριμίες όπου λίγα ριψοκινδυνεύει κι όπου δεν υπάρχουν επακόλουθα. Η ίδια η λέξη "αmi" δεν περιέχει σχεδόν τίποτα από τη λέξη "friend", όπως τη νιώθουμε στα αγγλικά. 
Δεν θα ξεχάσω τις Ελληνίδες που γνώρισα... είχαν όλες πάνω τους κάτι το ηγεμονικό, άλλη μια αρετή που δε συναντάς σχεδόν ποτέ σε μοντέρνα γυναίκα. Όπως η θερμή φιλία των ανδρών, έτσι κι αυτή η αρετή, που έχουν σε διάφορους βαθμούς οι Ελληνίδες, είναι το αντίστοιχο, η ανθρώπινη ποιότητα που πάει ταίρι με τον ουράνιο χαρακτήρα του φωτός...
Όπου κι αν πας στην Ελλάδα οι άνθρωποι ανοίγουν σαν λουλούδια. Οι κυνικοί θα πουν πως αυτό συμβαίνει γιατί η Ελλάδα είναι χώρα μικρή και οι Έλληνες καλλιεργούν τις σχέσεις τους με τους επισκέπτες κτλ. Δεν το πιστεύω καθόλου. Έχω επισκεφτεί κι άλλες μικρές χώρες και μου άφησαν εντύπωση τελείως αντίθετη. Κι όπως το έχω ήδη ξαναπεί, η Ελλάδα δεν είναι χώρα μικρή. Έχει μια εντυπωσιακή απεραντοσύνη. Τα όρια ενός τόπου δεν μετριούνται αναγκαστικά με τα χιλιόμετρα. Για πρώτη φορά στη ζωή μου άλλωστε είχα συναντήσει ανθρώπους που ήταν όπως πρέπει να είναι οι άνθρωποι -δηλαδή ανοιχτόκαρδοι, ειλικρινείς, φυσικοί, αυθόρμητοι, θερμοί. Τέτοιους τύπους περίμενα να συναντήσω στην πατρίδα μου καθώς μεγάλωνα. Από όποια άποψη κι αν την έβλεπα, η Ελλάδα μου παρουσιαζόταν σαν το ίδιο το κέντρο του σύμπαντος, τον ιδανικό τόπο συνάντησης του ανθρώπου με τον άνθρωπο, ενώπιον του Θεού.
Η Ελλάδα με είχε κάνει ελεύθερο και ολοκληρωμένο. Εφευγα έτοιμος να συναντήσω το δράκο και να τον σκοτώσω, γιατί στην καρδιά μου τον είχα ήδη σκοτώσει. Τους αγαπούσα αυτούς τους ανθρώπους (τους Έλληνες φίλους του), γιατί μου είχαν αποκαλύψει τις αληθινές διαστάσεις του ανθρώπινου όντος. Αγαπώ το χώμα στο οποίο μεγάλωσαν, το δέντρο από το οποίο ξεπήδησαν, το φως που τους έθρεψε, την καλοσύνη, την ακεραιότητα, την ανθρωπιά που ακτινοβολούσαν.
Μ΄ έφεραν πρόσωπο με πρόσωπο με τον εαυτό μου, με εξάγνισαν από τα μίση μου, τις ζήλειες και τα πάθη μου. Και, πρώτα απ΄ όλα, μου απέδειξαν με το παράδειγμά τους ότι η ζωή μπορεί να κυλά σε οποιαδήποτε κλίμακα, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. 
Σε εκείνους που σκέφτονται πως η Ελλάδα σήμερα δεν έχει καμία σημασία ας μου επιτραπεί να πω ότι δε θα μπορούσαν να κάνουν μεγαλύτερο λάθος. Η σημερινή, όπως και η παλιά Ελλάδα, έχει ύψιστη σημασία για οποιονδήποτε ψάχνει τον εαυτό του. Η εμπειρία μου δεν είναι μοναδική. Κι ίσως θα έπρεπε να προσθέσω πως ίσως κανείς άλλος λαός στον κόσμο δεν έχει ανάγκη απ΄ αυτό που έχει να προσφέρει η Ελλάδα, από τους Αμερικάνους. Η Ελλάδα δεν είναι απλώς το αντίθετο της Αμερικής, αλλά κάτι περισσότερο. Είναι η λύση για όλα όσα μας βασανίζουν. Οικονομικά ίσως να φαίνεται ασήμαντη, πνευματικά όμως η Ελλάδα είναι ακόμη η μητέρα των εθνών, η κεφαλόβρυση της ιστορίας και την έμπνευσης.
Η Ελλάδα είναι η πατρίδα των θεών, που ίσως έχουν πεθάνει, αλλά την παρουσία τους τη νιώθεις ακόμη. Οι θεοί είχαν ανθρώπινες διαστάσεις: δημιουργήθηκαν από το ανθρώπινο πνεύμα. Αν πάψουν οι άνθρωποι να πιστεύουν πως κάποια μέρα θα γίνουν θεοί, τότε σίγουρα θα γίνουν σκουλήκια.
Η τραγωδία της Ελλάδας δε βρίσκεται στην καταστροφή ενός μεγάλου πολιτισμού, αλλά στην απώλεια ενός μεγάλου οράματος. Λέμε λαθεμένα ότι οι Έλληνες εξανθρώπισαν τους θεούς. Είναι ακριβώς το αντίθετο. Οι θεοί εξανθρώπισαν τους Έλληνες.

Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014

Μαίρη Νίσμπετ – Έλγιν, Πελοπόννησος 1802 (Άργος, Μυκήνες, Αχλαδόκαμπος, Τρίπολη, Επίδαυρος) - ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΛΕΗΛΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ

ΜΥΚΗΝΕΣ 1885
Ο Κυριάκος Σιμόπουλος στο έργο του «Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα», γράφει:
Η λαίδη Έλγιν έδειξε μεγάλο ζήλο κατά την επιχείρηση λεηλασίας των μνημείων. Επιστατούσε στη συσκευασία και τη φόρτωση των καλλιτεχνικών θησαυρών. Στις 2 Ιουνίου 1802 έγραφε στη μητέρα της από την Αθήνα: «Χθες κατεβάσαμε από την Ακρόπολη και το τελευταίο από τα αντικείμενα πού χρειαζόμαστε. Μπορούμε άφοβα πια να περιφρονήσουμε τους εχθρούς μας. Είμαστε πολύ τυχεροί».
…Μας είπαν ότι ο Αγάς του γειτονικού χωριού Χαρβάτι ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε το θόλο κι ότι είχε βρει μέσα ένα επιτάφιο φανάρι από μπρούτζο κρεμασμένο με μια αλυσίδα απ’ την κορυφή του θόλου· αφού δεν αποδείχθηκε ούτε χρυσό ούτε ασημένιο, το χάρισε σε κάποιους γύφτους.  
Στις επιστολές της προς την μητέρα της, Σαρλότ Χάμιλτον Νίσμπετ, διαβάζουμε:
Τριπολιτσά, 11 Μαΐου 1802
[...] Συνεχίσαμε την πορεία μας και περάσαμε πανύψηλα βουνά, κάμπους και λοφοπλαγιές γεμάτες μυρτιές και άλλα αειθαλή. Μπαίνοντας στη μεγάλη πεδιάδα του Άργους κάναμε μια παρέκκλιση προς τ’ αριστερά, μισής ώρας περίπου, για να δούμε τα ερείπια της πόλης των Μυκηνών.
Σώζονται ακόμη οι μεγάλοι όγκοι των τειχών της αρχαίας Ακρόπολης, που λένε ότι είναι έργο Κυκλώπων. Σε μικρή απόσταση απ’ τα ερείπια αυτά υπάρχει ένας πελώριος θόλος, που κάποιοι πιστεύουν ότι είναι ο τάφος του Αγαμέμνονα και άλλοι ότι είναι το θησαυροφυλάκιο των Βασιλέων των Μυκηνών.
Ξέρω ότι είναι αδύνατο να σας δώσω με την περιγραφή μου μια ιδέα απ’ τις γραφικές ομορφιές του Αχλαδόκαμπου. Τα σπίτια είναι απλές καλύβες από λάσπη, που απλώνονται στην πλαγιά ενός σχεδόν κάθετου βουνού, κατάσπαρτου από κάθε είδους αειθαλή και δέντρα όλων των αποχρώσεων και σχημάτων. Μετά από ένα περίπατο ανάμεσα στα βράχια και κάτω από τα δέντρα που ήταν γεμάτα αηδόνια, κοιμηθήκαμε σ’ ένα φτωχό καλύβι Αλβανών. Στους πρόποδες του λόφου και διασχίζοντας το χωριό κυλάει ένα μικρό ποταμάκι, που ήταν ξερό όταν είμασταν εκεί, αλλά το χειμώνα το νερό κυλάει ορμητικά και πρέπει να προσθέτει πολύ στην όλη εικόνα. Υπήρχαν πολλές ασυνήθιστα όμορφες κοπελιές σ’ αυτό το χωριό, αλλά κατά τα λεγόμενα όλων δεν έχουν την έμφυτη απλότητα, που θα περίμενε κανείς να συναντήσει σ’ αυτόν τον απόμερο τόπο.
 Συνεπίκουρος πολύτιμος στο εγχείρημά του Έλγιν, στάθηκε η σύζυγός του λαίδη Μαίρη Έλγιν, το γένος Νίσμπετ, η οποία δε δίστασε να υποβληθεί στις ταλαιπωρίες και τους κινδύνους του ταξιδιού, συνοδεύοντας τον μαζί με τα παιδιά τους, στην Αθήνα, το Μάρτιο του 1802, για να παρακολουθήσουν εκ του σύνεγγυς τις εργασίες του συνεργείου, να δώσουν οδηγίες και να εποπτεύσουν άμεσα τη διεκπεραίωση του έργου τους και την αποστολή στην Αγγλία των συγκεντρωμένων από την λεηλασία αρχαιοτήτων. Περιόδευσε μάλιστα μαζί του, αμέσως μετά την άφιξή τους στην Αθήνα, στην Πελοπόννησο για να ανιχνεύσουν την περιοχή και να εξετάσουν τυχόν ευκαιρίες για ανασκαφές και ανεύρεση πολύτιμων αντικειμένων, τις δε εντυπώσεις της, όπως και τις επιτυχίες που είχαν, αποτύπωσε εύγλωττα στις επιστολές της προς την μητέρα της, Σαρλότ Χάμιλτον Νίσμπετ, στην Αγγλία και στη Γαλλία.
Ιδιαίτερα, βορρά στην αρπακτική τους βουλιμία, μετά την Ακρόπολη, έπεσαν η Ελευσίνα, απ’ όπου, εκτός των άλλων, πήραν ένα ολόσωμο άγαλμα της θεάς Δήμητρας, το Δαφνί, η Αίγινα, το Σούνιο, η Νεμέα, η Τίρυνθα, οι Μυκήνες, η Θήβα, το Άργος, η Κόρινθος, η Ολυμπία, η Δήλος απ’ όπου πήρε έναν ωραιότατο βωμό.
Ακόμη και τον Αλή Πασά επισκέφθηκε ο ακόρεστος Χουντ ( ιερέας στην πρεσβεία της Αγγλίας στην Κωνσταντινούπολη και άμεσος συνεργάτης του Έλγιν) στα Ιωάννινα και εξασφάλισε την υπόσχεση του να βοηθήσει τον Έλγιν στη συγκέντρωση αρχαιοτήτων.
Και οι μεν λέοντες οι λαξευμένοι στο υπέρθυρο της πύλης των Μυκηνών σώθηκαν επειδή η μεταφορά τους στο κοντινότερο λιμάνι κρίθηκε αδύνατη εξαιτίας του μεγάλου βάρους τους και του μεγέθους τους, όπως και η Ολυμπία, και μάλιστα ο Ερμής του Πραξιτέλη, πολλά όμως, χειρόγραφα, τόσο από τον Άγιον Όρος όσο και από συλλογές στην Κωνσταντινούπολη και σε διάφορα νησιά του Αιγαίου, δεν ξέφυγαν από την «αρπακτικήν διάθεσιν του χριστιανού τούτου ιερέως».
...Το επόμενο πρωί της 15ης Μαΐου, αφού είδαμε τα ερείπια, επιβιβαστήκαμε σε μια Σπετσιώτικη ψαρόβαρκα. Ο αντίθετος άνεμος μας εμπόδισε να αποβιβαστούμε στη νήσο Αίγινα, αλλά είδαμε τα ερείπια των ναών του Ποσειδώνα και του Πανελλήνιου Δία. Από τον πρώτο ναό σώζονται μόνον δύο κίονες και από τον άλλο, που λέγεται ότι είναι ο αρχαιότερος της Ελλάδας, είναι ορατοί εικοσιπέντε όρθιοι κίονες από κοινή πέτρα, Δωρικού ρυθμού και μεγάλων διαστάσεων.
ΟΛΟΚΛΗΡΟ  ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ: http://argolikivivliothiki.gr/  

Η ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΗΡΩΑ ΗΡΑΚΛΗ

Ένας άγνωστος μύθος τον οποίο λίγοι Έλληνες γνωρίζουν. Μπορεί όλοι να γνωρίζουν τη φημισμένη ποδοσφαιρική ομάδα της Μπαρτσελόνα και ότι οι Έλληνες της κλασσικής αρχαιότητας αποίκισαν ολόκληρη τη Μεσόγειο, όμως σχεδόν κανείς δεν γνωρίζει ότι οι ίδιοι οι κάτοικοι της πρωτεύουσας της Καταλονίας ισχυρίζονται ότι είναι απόγονοι του μεγαλυτέρου μυθικού Έλληνα ήρωα Ηρακλή.
Σύμφωνα με τον μύθο, κατά τη διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας στην οποία συμμετείχαν οι μεγαλύτεροι μυθολογικοί ήρωες της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και ο Ηρακλής, μετά από μια μεγάλη καταιγίδα ένα πλοίο των Αργοναυτών κατέληξε στις ακτές της Καταλονίας.
Συγκεκριμένα κατέληξε σε έναν όμορφο λόφο ο οποίος έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στους Αργοναύτες, έτσι ώστε να αποφασίσουν να ιδρύσουν μια πόλη. Την ονομασία δε, την επέλεξαν από το όνομα της σειράς του πλοίου που είχαν στην Αργοναυτική εκστρατεία, δηλαδή το 9ο στη σειρά.
Έτσι με τα χρόνια το όνομα της πόλης λατινοποιήθηκε σε Barca Nona ("Ninth Ship"), δηλαδή ένατο πλοίο, και στο τέλος με την παραφθορά- Βarcelona.
Nα σημειωθεί επίσης ότι εκεί κοντά έχουν βρεθεί και τα ερείπια άλλης μια αρχαίας Ελληνικής πόλης, της Καλλίπολης.
Πηγή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Και ο νόμος της Αδράστειας είναι ο εξής: όποια ψυχή καταστεί συνακόλουθος του θεού και θεαθεί κάτι από τα αληθινά, να μείνει απείραχτη μέχρι το διάστημα της επόμενης περιφερικής κίνησης, και αν μπορεί πάντα να το κάνει αυτό, να μένει για πάντα αβλαβής. Όταν όμως αδυνατίσει να ακολουθεί και δε δει, και εμπλακεί σε κάποια αρνητική συγκυρία και - έτσι - γεμίσει από λήθη και κακία και βαρύνει, και από το βάρος της συμβεί να ρίξει τα φτερά της και  να πέσει στη γη, τότε ο νόμος υπαγορεύει αυτή η ψυχή, στην πρώτη της γέννηση, να μην εμφυτευθεί σε καμιά φύση θηρίου, αλλά εκείνη που είδε τα περισσότερα να εμφυτευθεί στο γονίδιο ενός άντρα που θα γίνει φιλόσοφος ή φίλος της ομορφιάς, ή σε ενός άντρα μουσικής και ερωτικής φύσης.
Η δεύτερη στην τάξη ψυχή, να εμφυτευθεί στο γονίδιο ενός βασιλιά που σέβεται τον νόμο, ή σε ενός άντρα ικανού στον πόλεμο και στη διακυβέρνηση, η τρίτη, σε ενός πολιτικού ή επιχειρηματία ή ειδικού στα οικονομικά, η τέταρτη, σε ενός φιλόπονου γυμναστή ή που θα ασχολείται με την θεραπεία του σώματος, η πέμπτη να έχει μια ζωή μάντη ή ιεροτελεστή.
Στην έκτη θα αρμόσει η ζωή ενός ποιητή ή ενός άλλου μιμητή - καλλιτέχνη, στην έβδομη ενός βιοτέχνη ή ενός γεωργού, στην όγδοη κάποιου σοφιστή ή δημαγωγού, στην ένατη ενός τυράννου.
Απ' όλους αυτούς, όποιος ζει δίκαια, μετέχει σε μια καλύτερη μοίρα, ενώ όποιος ζει άδικα, σε μια χειρότερη.  Γιατί κάθε ψυχή δεν επιστρέφει εκεί, απ' όπου έρχεται, πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια, αφού δεν αποκτά  φτερά πριν περάσει τόσο διάστημα. Εξαιρείται η ψυχή εκείνου που φιλοσόφησε χωρίς δόλο.
Αυτές εδώ οι ψυχές αποκτούν φτερά κατά την τρίτη χιλιετή περιφερική διαδρομή, αν διάλεξαν τρεις διαδοχικές φορές αυτή τη ζωή, και έτσι απέρχονται στο τρισχιλιοστό έτος. Οι άλλες όμως, όταν τελειώσουν την πρώτη τους ζωή, κρίνονται, και αφού κριθούν, άλλες πηγαίνουν στους τόπους όπου αποδίδεται δικαιοσύνη, κάτω από την γη, και εκτίουν εκεί την ποινή τους, και άλλες, αλαφραίνοντας με την κρίση, ανυψώνονται και ζουν σ' έναν τόπο του ουρανού αντάξια με τη ζωή που έζησαν όταν είχαν τη μορφή ανθρώπου.
Γιατί ο άνθρωπος πρέπει να συλλαμβάνει εκείνο που εκφράζεται ως έννοια, δηλαδή που, ενώ προέρχεται από πολλές αντιλήψεις διαμέσου των αισθήσεων, αποκτά ενότητα διαμέσου του λόγου.
Και τούτο είναι η ανάμνηση εκείνων, τα οποία είδε κάποτε η ψυχή μας, όταν συμπορεύτηκε με τον θεό και ύψωσε το βλέμμα της επάνω από αυτά που στην τωρινή ζωή, τα λέμε όντα, και ανήλθε στην περιοχή του αληθινού όντος. Γι' αυτό λοιπόν δίκαια αποκτά φτερά μόνο η διάνοια του φιλοσόφου γιατί πάντα, διαμέσου της μνήμης, είναι κοντά -όσο μπορεί- σ' εκείνα, στα οποία είναι κοντά -και γι' αυτό είναι θεϊκός - ο θεός. Ο άντρας, μάλιστα, που χειρίζεται ορθά αυτές τις αναμνήσεις και μυείται πάντα στα μυστήρια της τελειότητας, γίνεται -μόνον αυτός- αληθινά τέλειος.
Καθώς όμως απομακρύνεται από τα ανθρώπινα ενδιαφέροντα και προσηλώνεται στο θείο, νουθετείται από τους πολλούς, που τον παίρνουν για πειραγμένο στο μυαλό, και από των οποίων την προσοχή διαφεύγει το ότι έχει μέσα του το θεό. Φθάσαμε λοιπόν στο σημείο όπου τείνει όλος ο λόγος μας, δηλαδή στην τέταρτη μανία, αυτήν που, όταν την έχει κανείς, βλέπει τη γήινη ομορφιά και έχει την ανάμνηση της αληθινής, αποκτά φτερά και τα ανοίγει με διάθεση να πετάξει, αλλά δεν μπορεί, και, όπως το πουλί, κοιτάζει προς τα πάνω αμελώντας τα κάτω πράγματα, και γι' αυτό του συμπεριφέρονται σα να τον κατέχει μια μανία.
 Τούτη λοιπόν η μανία είναι η καλύτερη απ' όλους τους τρόπους, με τους οποίους το θείο έρχεται μέσα μας, και έχει την καλύτερη προέλευση, τόσο για εκείνον που την έχει (την μανία), όσο και για εκείνον που του μεταδίδεται.
Και αυτός που, μετέχοντας σε αυτή την μανία, νιώθει έρωτα για τα όμορφα όντα, λέγεται εραστής. Γιατί, όπως έχει ειπωθεί, κάθε ανθρώπινη ψυχή, από τη φύση της, έχει θεαθεί τα όντα.
Αλλιώς δεν θα μπορούσε να εισέλθει σε αυτό το ζωντανό σώμα.
Όμως δεν είναι εύκολο για την καθεμία, έχοντας σαν έναυσμα τα πράγματα τούτου του κόσμου, να σχηματίσει την ανάμνηση εκείνων, των αληθινών όντων.
Δεν είναι εύκολο, ούτε για όσες είδαν σύντομα, τότε, τα εκεί πράγματα, ούτε  γι' αυτές που έπεσαν εδώ στη γη και δυστύχησαν, με αποτέλεσμα να τραπούν προς το άδικο, επηρεασμένες από κάποιες συναναστροφές, και να λησμονήσουν  τα ιερά που είδαν τότε. Λίγες, λοιπόν, μένουν, που συνεχίζουν να έχουν μέσα τους ισχυρή τη θύμηση.
Αυτές ωστόσο, όταν δουν κάποιο ομοίωμα των εκεί  πραγμάτων, εκπλήσσονται και δεν ελέγχουν πια τον εαυτό τους.
Αγνοούν  ποιο είναι το πάθος που τις καταλαμβάνει, επειδή δεν έχουν μια αρκετά σαφή αίσθηση του. Και στα γήινα ομοιώματα των αληθινών όντων δεν ενυπάρχει καμία λάμψη της δικαιοσύνης, της σωφροσύνης και όσων άλλων είναι πολύτιμα για τις ψυχές.
Ωστόσο, λίγοι φθάνουν στις εικόνες τούτων- με αδύναμα όργανα και με πολύ δυσκολία - και θεώνται τη φύση του στοιχείου που αναπαραστάθηκε.
Όμως τότε ήταν ορατή η ομορφιά σε όλη της τη λαμπρότητα, όταν, με τη συνοδεία ενός ευτυχισμένου χορού, και ακολουθώντας εμείς μεν το Δία, ενώ άλλοι κάποιον άλλο από τους θεούς, είδαμε το μακάριο όραμα και τελούσαμε την μυσταγωγία που δίκαια χαρακτηρίζεται ύψιστα μακάρια, αυτήν που γιορτάζαμε με όλο μας το είναι και απρόσβλητοι από τα κακά που μας περίμεναν μετά, ενώ ταυτόχρονα μυούμασταν σε ιερά οράματα που μας παρουσιάζονταν ενιαία, απλά, γαλήνια και μέσα στην πλήρη ευδαιμονία τους, και τα ατενίζαμε μέσα σ' ένα διαυγές άνοιγμα του φωτός, όντας αγνοί και χωρίς να περιοριζόμαστε από αυτό που τώρα περιφέρουμε ονομάζοντάς το σώμα, και που μέσα του έχουμε δεσμευτεί όπως το στρείδι στο όστρακό του. Αυτά, λοιπόν, ας είναι προσφορά στην ανάμνηση, αφού εξαιτίας της, και από τη λαχτάρα μας για τα τότε, μιλήσαμε περισσότερο απ' όσο έπρεπε.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014

ΑΙΝΕΣΙΔΗΜΟΣ

Αποδίδονται σε αυτόν τα δέκα επιχειρήματα "οι δέκα τρόποι" του σκεπτικισμού. "Συνοπτικά οι δέκα τρόποι είναι οι παρακάτω:
(1) Τα αισθήματα και οι αντιλήψεις όλων των ζωντανών οργανισμών διαφέρουν μεταξύ τους.
(2) Οι άνθρωποι έχουν φυσικές και νοητικές διαφορές που κάνουν τα πράγματα να τους φαίνονται διαφορετικά.
(3) οι διαφορετικές αισθήσεις δίνουν διαφορετικές εντυπώσεις για τη φύση των πραγμάτων.
(4) Τα αντιληπτικά μας δεδομένα εξαρτώνται από την φυσική και νοητική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τη στιγμή της αντίληψης. 
(5) Τα πράγματα φαίνονται διαφορετικά σε διαφορετικές θέσεις και από διαφορετικές αποστάσεις.
(6) Η αντίληψη δεν είναι ποτέ άμεση αλλά περνά πάντοτε μέσα από κάποιο ενδιάμεσο. Για παράδειγμα, βλέπουμε τα πράγματα μέσα από τον αέρα.
(7) Τα πράγματα φαίνονται διαφορετικά ανάλογα με τις αλλαγές που συμβαίνουν στην ποσότητα, το χρώμα, την κίνηση και τη θερμοκρασία τους.
(8) Ένα πράγμα μας δίνει διαφορετική εντύπωση όταν είναι γνωστό από ότι όταν είναι άγνωστο.
(9) Όλες οι υποτιθέμενες λέξεις είναι δηλώσεις. Όλες οι δηλώσεις μας δίνουν μόνο τη σχέση των πραγμάτων με άλλα πράγματα ή με τον εαυτό μας. Ποτέ δεν μας λένε τι είναι το πράγμα καθ' εαυτό.
(10) Οι απόψεις και οι συνήθειες των ανθρώπων είναι διαφορετικές σε διαφορετικές χώρες".

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ-ΕΝΑΤΕΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΟΡΑΤΟΥ, ΤΕΛΕΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ

Ο Πλάτωνας σε αντίθεση με τους σοφιστές πιστεύει ότι ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα να φτάσει στην έγκυρη και απόλυτη γνώση η οποία είναι προϋπόθεση της αρετής και στόχος της ανθρώπινης ζωής. Διακρίνει όμως δύο είδη επιγνώσεων: την απλή άποψη και τη αληθινή γνώση.
Οι απόψεις που διαμορφώνονται με βάση τα δεδομένα των αισθήσεων, τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα της κοινής λογικής όσο προσεκτικές και αν είναι, είναι απλά απόψεις χωρίς ιδιαίτερη εγκυρότητα.
Η αυθεντική γνώση δεν θεμελιώνεται στα δεδομένα των αισθήσεων αλλά στις ενορατικές διοδεύσεις της έλλογης σκέψης. Αντικείμενο αυτής της ανώτερης γνώσης δεν είναι ο υλικός, χωρο-χρονικός κόσμος αλλά ο κόσμος των ιδεών, των νοημάτων, των αιωνίων, αμετάβλητων, αόρατων, "μαθηματικών" μορφών.
Ο κόσμος των αντικειμένων είναι απλή αντανάκλαση του κόσμου των ιδεών. Το αλήθινο δεν ανήκει στη σφαίρα των αντικειμένων του υλικού κόσμου αλλά στη σφαίρα μιας ανώτερης διάστασης που είναι ο κόσμος των ιδεών. Τα φθαρτά, μεταβλητά αντικείμενα που μας περιβάλλουν είναι ατελή αντίγραφα των αμετάβλητων καθαρών μορφών του ιδεατού κόσμου. Η μαθηματική ιδέα ενός κύκλου για παράδειγμα είναι αιώνια, τέλεια και αμετάβλητη. Ενώ οι κύκλοι που υποπίπτουν στην καθημερινή μας αντίληψή έχουν πάντοτε ατελή μορφή. Ο κύκλος όπως αυτός φανερώνεται στο άνοιγμα ενός ποτηριού δεν είναι ποτέ τόσο τέλειος όσο ο μαθηματικός κύκλος. Στόχος και τέλος της ανθρώπινης γνώσης είναι η φιλοσοφική θεωρία-ενατένιση του αόρατου, τέλειου κόσμου των ιδεών.
ΠΛΑΤΩΝ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ

Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014

Το Κυμβάλειο ή ο Κυμβαλίων όπως ονομαζόταν από τους Αρχαίους Έλληνες

Το Ερμητικό Κυμβάλειο αποτελεί ένα σύγγραμμα που σε έντυπη μορφή εμφανίστηκε πολύ πρόσφατα (το 1908) από μία ομάδα ατόμων που αποκαλούνται “οι 3 μύστες”. Είναι πιθανό αυτό το έργο να αποτελεί μέρος των Ερμητικών Κειμένων που αποδίδονται στον Μεγάλο Μύστη της Αρχαιότητας, τον Ερμή τον Τρισμέγιστο, ο οποίος ονομάστηκε έτσι λόγω του ότι κατείχε τα τρία μέρη της κοσμικής σοφίας, δηλαδή της Αστρολογίας (εργασία της Σελήνης), της Αλχημείας (εργασία του Ήλιου) και της Θεουργίας (εργασία των Άστρων).
Με εμφανείς τις επιρροές από τον γνωστικισμό και το νεοπλατωνισμό της Ελληνιστικής εποχής, θεωρείται πως το Κυμβάλειο (ή ο Κυμβαλίων όπως ονομαζόταν από τους Αρχαίους Έλληνες) είναι το μόνο από τα Ερμητικά Κείμενα που σώθηκε αυτούσιο μετά την πυρκαγιά στη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας το 48 π.κ.χ. και φαίνεται πως αποδίδει με ολοκληρωμένο τρόπο το σύνολο της Ερμητικής Φιλοσοφίας, ενώ ακόμη και με την σύγχρονη οπτική του κόσμου, αποτελεί μία ολοκληρωμένη ανάλυση των νόμων που τον διέπουν.
Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι η αξία του Κυμβάλειου είναι δεδομένη, καθώς οι αρχές που το αποτελούν στηρίζονται στην παρατήρηση και την κριτική σκέψη.
“Οι Αρχές της Αλήθειας είναι 7. Εκείνος που τις γνωρίζει, μέσω της κατανόησης έχει στην κατοχή του το μαγικό κλειδί, στο άγγιγμα του οποίου, όλες οι Πύλες του Ναού ανοίγουν διάπλατα…”
Κυμβάλειον
Το Κυμβάλειο αποτελεί την ανάλυση των 7 βασικών συμπαντικών νόμων ή Αρχών που ήδη έχουν ενσωματωθεί στα υπόλοιπα ερμητικά κείμενα και αποτελούν τη βάση της ερμητικής φιλοσοφίας.
Αυτοί οι Συμπαντικοί Νόμοι ή Αρχές είναι οι εξής:
1. Η Αρχή της Νοητικότητας
2. Η Αρχή της Αντιστοιχίας (Αναλογίας)
3. Η Αρχή της Δόνησης
4. Η Αρχή της Πολικότητας
5. Η Αρχή του Ρυθμού
6. Η Αρχή της Αιτίας και του Αποτελέσματος (Αιτιοκρατία)
7. Η Αρχή της Γέννησης
Συνοπτικά, οι 7 Αρχές ορίζουν τα εξής:
1. Αρχή της Νοητικότητας: “Το Ένα είναι νόηση, το Σύμπαν είναι νοητικό”
Η αρχή αυτή ορίζει πως τα πάντα στο σύμπαν δημιουργήθηκαν ως αντανάκλαση της παγκόσμιας και άπειρης Θείας Νόησης, πως το σύμπαν δηλαδή είναι στη βάση του Νοητικό. Η αρχή αυτή, μέσω της ενσωμάτωσης της νοητικής φύσης του σύμπαντος, δίνει εξήγηση κι αιτία στα κάθε είδους πνευματικά και ψυχικά φαινόμενα που εκδηλώνονται στους ανθρώπους. Τέλος, αυτή η αρχή, αναλύει την πραγματική φύση και υπόσταση της ύλης, της ενέργειας και της δύναμης που στο σύνολό τους αποτελούν διαβαθμισμένες μορφοποιήσεις της Θείας Νόησης.
2. Αρχή της Αντιστοιχίας (Αναλογίας): “Αυτό που βρίσκεται κάτω, είναι όμοιο με το επάνω και αυτό που βρίσκεται επάνω είναι όμοιο με το κάτω προς επιτέλεσιν των θαυμαστών του Ενός και Μοναδικού πράγματος”
Αποτελεί μία από τις πιο γνωστές αλλά και πιο σημαντικές αρχές της Ερμητικής Φιλοσοφίας και αναγράφεται στον Σμαράγδινο Πίνακα (κατά πολλούς το ευαγγέλιο της Αλχημείας). Στην ουσία, η αρχή αυτή αναφέρεται στη σχέση του Μακρόκοσμου (σύμπαν) με τον Μικρόκοσμο (άνθρωπος) και πως όσα συμβαίνουν στο σύμπαν, αναλογικά συμβαίνουν και στον άνθρωπο (μικρογραφία του σύμπαντος) ως κοσμικές αντανακλάσεις.
3. Αρχή της Δόνησης: “Τίποτα δεν είναι σταθερό, όλα κινούνται, όλα δονούνται”
Σύμφωνα με αυτή την αρχή, που ομοιάζει με το “τα πάντα ρει” του “σκοτεινού” Ηράκλειτου, κάθε κοσμική εκδήλωση βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, άρα σε διαρκή αλλαγή και μεταβολή. Όλη αυτή η εκδηλωμένη κίνηση, στο σύνολό της αποδίδει την κοσμική Αρμονία που φτάνει να ταυτιστεί με την απόλυτη ισορροπία.
Η ύλη, η ενέργεια και η νόηση, δεν είναι τίποτε άλλο από διαφορετικές κλιμακώσεις κοσμικών δονήσεων, ενώ τα 4 βασικά κοσμικά πεδία (φυσικό, αιθερικό, αστρικό και νοητικό) αποτελούν δονητικές διαβαθμίσεις με πιο έντονη δονητικά εκείνη του νοητικού.
4. Αρχή της Πολικότητας: “Τα πάντα είναι διπλά. Κάθετί έχει το αντίθετό του. Στα άκρα συναντώνται όλες οι αλήθειες…”
Αποτελεί άλλη μία βασική Ερμητική Αρχή, η οποία θα λέγαμε πως απαντάται σε μεγάλη έκταση στην καθημερινότητά μας. Συνηθίζουμε να λέμε πως “κάθε νόμισμα έχει 2 όψεις”, πως “χωρίς τον διάβολο δεν υπάρχει θεός” κλπ. και όλα αυτά αποτελούν δίπολα ως συνήθεις εκδηλώσεις του αρχετυπικού διπόλου “Καλό – Κακό”.
Αποτελεί βασικό αντιληπτικό εργαλείο στην κατανόηση κι ερμηνεία του κόσμου μας, καθώς τα πάντα ορίζονται και κατανοούνται ολοκληρωμένα μόνον μέσω της σύνδεσης και σύγκρισης με το αντίθετό τους (concidentia oppositorum). Κατανοούμε λοιπόν πως κάθε εκδήλωση αποτελείται από δύο αντίθετες υποστάσεις.
5. Αρχή του Ρυθμού: “Όλα ρέουν, όλα δρουν με έναν ρυθμό έντονης εκδήλωσης και απόσυρσης…”
Η Αρχή αυτή αφορά στη ρυθμική εκδήλωση διαφόρων πραγμάτων, που σαν κοσμικό εκκρεμές ορίζονται από περιόδους εντάσεων και περιόδους ηρεμίας. Απαντάται στα φυτά, τα ζώα, τους ανθρώπους, τους πολιτισμούς με τις περιόδους άνθησης και παρακμής, στους γαλαξίες κλπ. Είναι ο νόμος της Ζωής, η εισπνοή και η εκπνοή του σύμπαντος και όλα στο σύμπαν ακολουθούν περιόδους εξάρσεων αλλά και ύφεσης.
6. Αρχή της Αιτίας και του Αποτελέσματος (Αιτιοκρατία): Κάθε αποτέλεσμα, έχει και μία αιτία. Κάθε αιτία, έχει κι ένα αποτέλεσμα”
Ως ερμητική αρχή, θα λέγαμε πως δεν χρειάζεται μεγάλη εξήγηση, καθώς κι αυτή απαντάται σε μεγάλη έκταση στην καθημερινότητά μας ως το αποτέλεσμα που θα έχει μία πράξη ή εκδήλωση: κάθε δράση (αιτία) φέρνει και μία αντίδραση (αποτέλεσμα).
Αποτελεί δε βασικό χαρακτηριστικό του νόμου του κάρμα που φυσικά τυγχάνει ευρείας αποδοχής, ενώ σε γενικευμένη μορφή απαντάται στην επιστημονική αρχή που ονομάζεται “φαινόμενο της πεταλούδας” (το πέταγμα μιας πεταλούδας στο Τόκιο, σταδιακά μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στη Νέα Υόρκη). Επειδή ακριβώς τίποτα δεν υφίσταται αν δεν υπάρχει λόγος, έτσι και η κάθε εκδήλωση στο σύμπαν υφίσταται γιατί προήλθε από μία προγενέστερη αιτία.
7. Αρχή του Γένους και της Γέννησης: “Η γέννηση υπάρχει παντού. Όλα έχουν τη δική τους αρσενική και θηλυκή αρχή. Η γέννηση εκδηλώνεται σ’ όλα τα επίπεδα ύπαρξης”
Αποτελεί μία βασικότατη ερμητική αρχή, καθώς αναφέρεται στην ενσωμάτωση της αρσενικής αρχής μέσα στη θηλυκή εκδήλωση και την ενσωμάτωση της θηλυκής αρχής μέσα στην αρσενική εκδήλωση. Μας δείχνει πως κάθετί στο σύμπαν γεννάται, εκδηλώνεται και ιδίως μικροκοσμικά (άνθρωπος) έχει μέσα του αρσενικά και θηλυκά στοιχεία με παραλλακτικότητα ως προς την ένταση της εκδήλωσής τους.
Δεν είναι λίγες οι φορές που στον εσωτερισμό γίνεται αναφορά στο σημαντικό αυτό “δίπολο” που ως ολοκλήρωση υλοποιείται με την ισόποση και αρμονική κατανομή των δύο αυτών αρχών. Μάλιστα, στην αλχημεία, ο Ερμαφρόδιτος λέγεται πως συμβολίζει αυτήν ακριβώς την ολοκλήρωση, όπως άλλωστε και οι άγγελοι, οι οποίοι θεωρείται πως δεν έχουν καν φύλο… Πρόκειται για τον Ιερό Γάμο, την αρμονική ένωση του Animus με την Anima…
Αυτές είναι σε γενικές γραμμές οι 7 Ερμητικές Αρχές, όπως έχουν ενσωματωθεί στο Κυμβάλειο. Στο σύνολό τους αποδίδουν με πληρότητα την ερμηνεία της δομής του σύμπαντος και των κοσμικών νόμων που αν και σε μια γενικότερη (μακροκοσμική) οπτική μπορεί να είναι δύσκολο να οριστούν, να ταυτοποιηθούν και να κατανοηθούν, πάραυτα, σε μικροκοσμικό επίπεδο (άνθρωπος), όλες αυτές οι αρχές μπορούν να αποτελέσουν σημαντικά βοηθήματα και εργαλεία προς την αυτοβελίωσή μας και την υλοποίηση αυτού που ονομάζουμε γνώθι σ’αυτόν

Ο ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΟ "BIG BANG" ΑΠ' ΤΟΝ -5o αι.

Λεύκιππος. Ο δάσκαλος του Δημόκριτου και πατέρας της ατομικής θεωρίας, την οποία πρόβαλε και εξέλιξε ο πιο χαρισματικός, πιθανότατα, μαθητής του.
Ο Λεύκιππος ήταν Έλληνας φιλόσοφος του 5ου αι. π.κ.χ. (480/470 π.κ.χ.-400 π.κ.χ.) από τα Άβδηρα (κάποιοι λένε από τη Μίλητο) μαθητής του Ζήνωνα του Ελεάτη. Διατύπωσε πρώτος την υπόθεση ότι η ύλη αποτελείται από άτομα.
Του Μιχάλη Καλόπουλου
Είναι πέρα από κάθε κατανόηση το πως ο μέγας αυτός θεωρητικός (Λεύκιππος ο Αβδηρίτης) διέβλεψε από τότε με τέτοια ακρίβεια την μεγάλη κοσμογονική έκρηξη που σήμερα ειναι γνωστή ως BIG BANG!
ΠΩΣ ΣΥΝΕΣΤΗΚΕΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ
"Ο νυν κόσμος περικεκλασμένω σχήματι εσχημάτισται τον τρόπο τούτον: Των ατόμων σωμάτων απρονόητον και τυχαίαν εχόντων την κίνησιν συνεχώς τε και τάχιστα κινουμένων, εις ταυτό πολλά σώματα συνηθροίσθη, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα (και) σχημάτων και μεγεθών. 
Αθροιζομένων δε εν ταυτώ, τούτων τα μεν οσα μείζονα ην και βαρύτερα πάντων υπεκάθιζεν, όσα δε μικρά και περιφερή και λεία και ευόλισθα ταύτα εξεθλίβετο, κατά την σύνοδον των ατόμων, εις τε το μετέωρον ανεφέρετο. ώς δε ουν εξέλειπεν μεν η πληκτική δύναμις μετεωρίζουσα, ουκέτι δε ήγεν η πληγή πρός το μετέωρον, εκωλύετο δε ταύτα κάτω φέρεσθαι, επιέζετο [δε βιαίως] πρός τους τόπους τους δυνάμενους δέξασθαι. 
Ουτοι δε ήσαν οι πέριξ και προς τούτοις το πλήθος των σωμάτων περιεκλάτω: περιπλεκόμενα δε αλλήλοις Αυτοί δε (οι τόποι) κατά την περίκλασιν τον ουρανόν εγέννησε. 
Της δε αυτής εχόμεναι φύσεις αι άτομοι, ποικίλαι ούσαι... την των. άστρων φύσιν απετέλουν"

ΑΠΟΔΟΣΙΣ O Κόσμος αυτός, σε (αυτή την) διασπαρμένη μορφή εσχηματίσθη με τον εξής τρόπο:Τα σώματα των ατόμων, χωρίς αιτία και τυχαία έχοντας την κίνηση, κινούμενα συνεχώς και ταχύτατα, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα πλήθος επί τον αυτό (τόπο) συγκεντρώθησαν...
Συναθροιζομένων δε εν ταυτό (στον ίδιο τόπο) εξ’ αυτών τα μεν όσα μείζονα και βαρύτερα, υπό κάτω πάντων (στο κέντρο) εκάθιζαν, όσα δε μικρά και περιφερόμενα, λεία και ευολίσθητα, εξεθλίβοντο, αυτά, κατά την συγκέντρωση των σωμάτων σχηματίζοντας μετέωρο, (ουράνιο φαινόμενο).
Όμως όταν εξέλιπε η πληκτική δύναμη (πλήττω= βαρώ= βαρυτική) που τα μετεώριζε και έπαψε να οδηγεί (τα άτομα) προς το μετέωρο, εμποδίζοντο να φτάσουν (τα άτομα) κάτω (δηλαδή στο κέντρο του φαινομένου), βιαίως δε (με έκρηξη) αυτά εσπρώχθησαν σε τόπους που μπορούσαν να τα δεχθούν.
Αυτοί δε (οι τόποι) ήταν ο περιβάλλον χώρος και σ΄ αυτόν τον χώρο το πλήθος των σωμάτων διεσπάσθη. Περιπλεκόμενα δε μεταξύ τους κατά την διαίρεση τον ουρανό εγέννησαν!
Της αυτής δε φύσεως άτομα, που είναι ποικίλα... την φύση των άστρων αποτελούν.
Λεύκιππος ο Αβδηρίτης Testimonia 24.2.
Φιλόσοφος του -5ου αι.!
Βλ. Επίσης Ευσέβιος Ευαγγελική προπαρασκευή 15.32.1-5.t
Είναι πέρα από κάθε κατανόηση το πως ο μέγας αυτός θεωρητικός διέβλεψε από τότε με τέτοια ακρίβεια την μεγάλη έκρηξη την γνωστή σήμερα ως BIG BANG!
Ο ίδιος μεταξύ άλλων δήλωνε: «άπειρα είναι τα πάντα και εις άλληλα μεταβάλλονται».
Μ. Καλόπουλος, 1995