Οι επίσκοποι
ακόμη και των μικρών πόλεων διατηρούσαν οργανωμένες πολυάριθμες συμμορίες κρούσης
από καλογέρους και ένοπλους δούλους. Στην Αλεξάνδρεια υπήρχε το ειδικό σώμα των
περιβόητων «Παραβολάνων», πραγματικός στρατός 600-800 καλογέρων, οι οποίοι
εσκόρπιζαν τον φόβο και τον τρόμο. Οι «Παραβολάνοι» κέρδιζαν τη θέση τους πληρώνοντας
χρήματα στον επίσκοπο ή τον πατριάρχη, και όπως ήταν φυσικό, το σώμα αυτό
προσέλκυε κακοποιά στοιχεία που επιδίωκαν γενικώς τις λεηλασίες, τους θανάτους
και τους βιασμούς των θυμάτων τους για να κερδίζουν.
Ο πληθυσμός
διαμαρτυρόταν στον αυτοκράτορα για την αγριότητα των «Παραβολάνων», μάταια όμως
παρακάλεσε τον πατριάρχη να μειώσει τον αριθμό τους σε πεντακόσιους.
Ο αυτοκράτορας
Ονώριος νομιμοποίησε τα σώματα των «Παραβολάνων» και όρισε επίσημα με νόμο, ότι
οι κρατικοί λειτουργοί οφείλουν να συνεργαστούν μαζί τους για την πάταξη του
παγανισμού.
Τα
χρονικά της Βορείου Αφρικής μας λέγουν για την εκτεταμένη αιματοχυσία που
προκαλούσαν τα σώματα των «Παραβολάνων» με επικεφαλής πάντα τους επισκόπους. Στη
Σύνοδο του Τολέδου μάλιστα (+681), οι επίσκοποι κάλεσαν το κράτος να εντείνει
τις προσπάθειες του κατά του παγανισμού και να αποκεφαλίζουν αμέσως κάθε ύποπτο
για αντιχριστιανικές πρακτικές.
Όταν χρειαζόταν,
οι επίσκοποι χρησιμοποιούσαν τα σώματα των μοναχών για την επιτυχία του σκοπού τους.
Τούτο γινόταν κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια και γενικώς στο
Ανατολικό κράτος. Πολλές φορές χωρίς διαταγή τα σώματα των «Παραβολάνων»
μοναχών έκαναν επιδρομές στις πόλεις και επέβαλαν καθεστώς ανεξέλεγκτης
τρομοκρατίας και λεηλασίας. Ήταν τόσο ανελέητοι, που απαγορεύτηκε η είσοδος τους
στις πόλεις, γιατί διαπιστώθηκε ότι οι μοναχοί «διέπρατταν πλήθος κακουργημάτων»,
και από το 398 με αυτοκρατορικό διάταγμα δόθηκε εντολή στις αρχές να τους αντιμετωπίζουν
ενόπλως. Η Σύνοδος της Χαλκηδόνας τους κατηγόρησε ότι διαταράσσουν την
εκκλησιαστική και δημόσια τάξη, ότι καταχρώνται μεγάλα ποσά δήθεν για την
ίδρυση μοναστηριών και ότι περιηγούνται τις διάφορες πόλεις προς συλλογή
χρημάτων.
Παράλληλα
με τους «Παραβολάνους» δρούσε και το σώμα
των Ζηλωτών μοναχών. Ήταν άγριοι και ορεσίβιοι, αγράμματοι και φανατικοί,
εχθρικοί προς την κοινωνία και επέβαλαν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις χρησιμοποιώντας μεγάλα
ραβδιά. Χωρίζονταν σε ομάδες και περιόδευαν στα χωριά, όπου ακολουθούσαν
αιματηρές συμπλοκές με τους παγανιστές, στους οποίους βιαιοπραγούσαν και λεηλατούσαν
τις περιουσίες τους.
Τα
κτηνώδη στίφη των «Παραβολάνων» και των Ζηλωτών τα χρησιμοποιούσε η Εκκλησία
για τον εκχριστιανισμό των πληθυσμών. Υπήρχαν
επίσης και τα στρατιωτικά τάγματα των διωγμιτών, που αναλάμβαναν την εξόντωση
των παγανιστών Ελλήνων. Πολλές φορές
ο πληθυσμός αντιστάθηκε ενόπλως κατά των θρησκευτικών τρομοκρατών και των αγίων
ασκητών, με αποτέλεσμα να υπάρξουν ένοπλες συγκρούσεις με πολλούς νεκρούς και από
τις δύο πλευρές.
Ο
γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, ποιμενάρχης της Γάζας, Πορφύριος (347–420), ζούσε
για μια δεκαετία μια ζωή γεμάτη στερήσεις, πρώτα στη σκητική έρημο της
Αιγύπτου, ύστερα στην Παλαιστίνη, έως ότου οι χριστιανοί της Γάζας παρακάλεσαν
να τους δοθεί ένας ποιμένας «που να είναι ικανός να αντιμετωπίσει τους υπηρέτες
των ειδώλων με έργα και με λόγια», όπως γράφει ο Μάρκος ο Διάκονος, ο βιογράφος
του Πορφύριου. Έτσι, το 395 ο Πορφύριος έγινε επίσκοπος της Γάζας.
Η πόλη
εξακολουθούσε να είναι εκείνη την εποχή -με την ανοχή του καθολικού
αυτοκράτορα- ένα οχυρό της ειδωλολατρίας, διότι οι ειδωλολάτρες πολίτες της
πλούσιας Γάζας πλήρωναν υψηλούς φόρους. Έτσι, ο Πορφύριος, αναλαμβάνοντας
καθήκοντα, βρήκε εκεί οχτώ ναούς, ανάμεσά τους και το περίφημο Μαρνείο (ναός
του Κρηταγενούς Διός), τον οποίο είχε ίσως ανεγείρει ο Αδριανός, με ένα
πολυσύχναστο μαντείο.
Υπήρχαν
συχνά συμπλοκές ανάμεσα σε ειδωλολάτρες και οπαδούς του επισκόπου -παρ' ότι
όλοι κι όλοι οι χριστιανοί ήταν 80. Αλλά το έτος 395, ο ιεράρχης πρόλαβε
ακριβώς προτού βρέξει, να παρακαλέσει τον Θεό για βροχή, και 78 άντρες, 35
γυναίκες, 9 αγοράκια και 5 κοριτσάκια προσηλυτίστηκαν. Αλλά, παρ' ότι στη
διάρκεια του έτους προστέθηκαν και 35 αργοπορημένοι, η Γάζα δεν είχε και τώρα
περισσότερους από πεντακόσιους χριστιανούς και έως το 398, καθώς φαίνεται, ούτε
άλλον προσηλυτισμό, ούτε θαυματουργική βροχή ή κάτι παρόμοιο. Αλλά, εκείνη τη
χρονιά ο Άγιος Πορφύριος κατάφερε μέσω του αυτοκράτορα Αρκάδιου να διατάξει
κάποιον Ιλάριο, έναν υποβοηθό του μαγίστρου των οφικίων, να κλείσει επτά από
τους οχτώ ειδωλολατρικούς ναούς, και πέρα από αυτό να σώσει μια διάσημη κυρία
στο κρεβάτι της λεχώνας -η μητέρα μαζί με το βρέφος και άλλες 64 ψυχές
προσηλυτίστηκαν στη μοναδική ψυχοσωτήρια θρησκεία. Αλλά κι αυτό δεν ήταν
αρκετό, παρ' όλον τον κόπο. Και το κλείσιμο του Μαρνείου, του κύριου ιερού του
Μάρνα («του Κυρίου μας»), το εμπόδισε ο χρηματισμός του Ιλάριου. Ακόμη κι όταν
ο άγιος έκανε ενέργειες στην αυτοκρατορική αυλή υπέρ της βασιλείας του Θεού στη
Γάζα, ακόμη κι όταν κατά την επιστροφή του έπεσε και διαλύθηκε ένα άγαλμα της
Αφροδίτης και δέχτηκαν την ορθή πίστη άλλοι 32 άντρες και 7 γυναίκες (ωστόσο
και οι πλούσιοι ειδωλολάτρες, προαισθανόμενοι κακά, άρχισαν να εγκαταλείπουν τη
Γάζα), οι δείκτες προσηλυτισμού ήταν θλιβεροί.
Έτσι, ο
Άγιος Πορφύριος ταξιδεύει την άνοιξη του 401 στην Κωνσταντινούπολη,
συνοδευόμενος από τον μητροπολίτη του, τον αρχιεπίσκοπο της Καισάρειας. Εκεί,
οι πνευματικοί κύριοι της Εκκλησίας απευθύνονται στον ίδιο τον Άγιο Χρυσόστομο
και τον ενημερώνουν για την καταστροφή των «ειδωλολατρικών ναών» της Γάζας.
Φυσικά αυτά τα ακούει ο πατριάρχης με «χαρά και εγκαρδιότητα». Στα κηρύγματά
του δίδασκε μεν αγάπη και πραότητα: «Μπορείς να κάνεις θαύματα, μπορείς να
ανασταίνεις νεκρούς, μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις· ποτέ δεν θα σε θαυμάσουν οι
ειδωλολάτρες περισσότερο, παρά μόνο όταν σε δουν να είσαι πράος και ευγενικός
στις συναναστροφές σου... Διότι, τίποτα δεν κερδίζει τις καρδιές όσο η αγάπη».
(Τους ίδιους τόνους γνωρίζουμε βέβαια μέχρι αηδίας από αμέτρητους άλλους άγιους
ανθρώπους, π.χ. από τον Αυγουστίνο, ο οποίος ωστόσο διδάσκει και την εκδίκηση,
τη δίωξη, τους βασανισμούς, ανάλογα με τις ανάγκες του). Στην πράξη όμως, ο
Άγιος Χρυσόστομος μαζί με τον Άγιο Πορφύριο -μέσω του ευσεβούς αρχιθαλαμηπόλου
Αμύντα- κερδίζει υπέρ του καταστροφικού έργου και την αυστηρά καθολική
αυτοκράτειρα Ευδοξία, μια γυναίκα η οποία επηρεάζει την εσωτερική και
θρησκευτική πολιτική, παίρνοντας και το χρυσάφι της. Αλλά, παρ' ότι το
μοιράζουν επί τόπου στο παλάτι, ταμειακοί ενδοιασμοί, οι υψηλοί φόροι της Γάζας
και οι συχνές δωρεές προς το δημόσιο ταμείο, κάνουν τον αυτοκράτορα να
καθυστερεί την απόφασή του. Ύστερα όμως βάζουν τη γραπτή παράκληση για την
καταστροφή των ναών στην αθώα ποδιά του νεογέννητου πρίγκιπα κατά τη βάπτισή
του και τώρα ο Άγιος Πορφύριος κατάφερε να ισοπεδώσει οχτώ ολόκληρα χτίσματα
ειδωλολατρικών θεών μέσα και έξω από τη πόλη.
Αυτό
συνέβη με τη βοήθεια του στρατού και των ντόπιων χριστιανών. Σε δέκα ημέρες
κατεδαφίστηκαν επτά ναοί, καταστράφηκαν είδωλα, οι θησαυροί των ναών
κατασχέθηκαν. Μόνο το Μαρνείο πείσμωνε, προστατευόμενο ιδιαίτερα από τους
ιερείς. Αλλά το νίκησαν με τη φωτιά και στη θέση του ανέγειραν μια εκκλησία,
την Ευδοξιανή -κι αυτή με το χρυσάφι της αυτοκράτειρας, η οποία χάρισε και στον
επίσκοπο της Καισάρειας χίλια χρυσά νομίσματα και άλλα δώρα, όπως επίσης έδωσε
στο κάθε μέλος της επισκοπικής αποστολής εκατό χρυσά νομίσματα για τα
ταξιδιωτικά έξοδά τους. Ο ευσεβής Πορφύριος, μετά την καταστροφή του Μαρνείου,
έβαλε να πλακοστρώσουν τον χώρο μπροστά από τον ναό με τα μάρμαρα του αδύτου τα
οποία θεωρούνταν ιερά, για να διαδηλώσει ιδιαίτερα τον θρίαμβο επί της
ειδωλολατρίας, «ώστε εκείνα να μην ποδοπατιούνται μόνο από άνδρες, αλλά κι από
γυναίκες, σκύλους, γουρούνια και άλλα ζώα», πράγμα που παρεμπιπτόντως μας
υπενθυμίζει σε τι επίπεδο είχαν τοποθετήσει οι καθολικοί άγιοι τη γυναίκα,
ανεξαιρέτως!
Αλλά, ο
Άγιος Πορφύριος διέταξε να συντρίψουν και πολλά είδωλα σε σπίτια ιδιωτών και
ταυτόχρονα να διοργανώσουν μια αστυνομική έφοδο για «βιβλία μαγείας» τα οποία
έριξαν στη φωτιά. Ο ευσεβής επίσκοπος δεν δίστασε μάλιστα να κανονίσει και τους
ναούς στα περίχωρα, όπως εικάζεται, χωρίς καν αυτοκρατορικό πληρεξούσιο.
Το
«Θεολογικό και Εκκλησιαστικό Λεξικό» εξυμνεί ακόμη και τον 20ό αιώνα το
«φλογερό ζήλο» του Αγίου Πορφύριου για την «εξάπλωση του Χριστιανισμού...
Εκφράζοντας παράπονα στην Κωνσταντινούπολη δύο φορές (το 401 μάλιστα ο ίδιος
αυτοπροσώπως) πέτυχε την αποστολή αυτοκρατορικών στρατευμάτων στη Γάζα, τα
οποία κατέστρεψαν εκεί όλους τους ναούς των ειδωλολατρών». Και τον αγώνα του
Πορφύριου εναντίον των μανιχαϊστών χαρακτηρίζει το λεξικό «αποτελεσματικό». Και
κάπου-κάπου ο ευσεβής επίσκοπος όλο έκανε και κανένα θαυματάκι, αλλιώς δεν θα
ήταν άγιος, όπως σε εκείνη την οπαδό του Μανιχαϊσμού την οποία σκότωσε με το
σημάδι του σταυρού...
Να
φεύγεις, αλλά πώς να φεύγεις! Το πράγμα θέλει μεγάλη προσοχή. Γιατί ο
ορισμός αυτός είναι τορπίλλι που το παίζει στα χέρια του μικρό παιδί. Το παίζει
στα χέρια του και δεν ξέρει τι είναι… Ο Γιωργής τ’ Αποδέλοιπο, που λέει ο
Μυριβήλης.
Έρωτας
είναι η τέχνη του να φεύγεις έτσι, που η σφαγή που θα νιώθεις να είναι πολύ πιο
σφαγερή από τη σφαγή που νιώθει ο σύντροφος που αφήνεις. Αν
εκείνος πονάει τρεις, εσύ να πονέσεις εννιά. Εδώ σε θέλω, κάβουρα, που λένε, να
περπατάς στα κάρβουνα. Χόρεψες ποτέ σου το χορό του αναστενάρη, χωρίς νά ‘σαι
αναστενάρης;»
Ο
έρωτας είναι γνώση. Ο
έρωτας είναι ευγένεια και αρχοντιά. Είναι το μειδίαμα της σπατάλης ενός
φρόνιμου Άσωτου.
Πως η
φύση ορίζει το αρσενικό να γίνεται ατέλειωτη προσφορά και θεία στέρηση για το
θηλυκό. Το θηλυκό να κυνηγάει τις τύψεις του. Στον έρωτα όλα γίνονται για το
θηλυκό. Η μάχη και η σφαγή του έρωτα έχει το νόημα να πεθάνεις το θηλυκό, και
να το αναστήσεις μέσα στα λαμπρά ερείπια των ημερών σου. Πάντα
σου μελαγχολικός και ακατάδεχτος… Στη σωστή ερωτική ομιλία το θηλυκό δίνει το
ύφος της σάρκας και το αρσενικό τη σύνεση της δύναμης. Μιλώ για τα καράτια
κοντά στα εικοσιτέσσερα. Για στήσιμο πολύ μεταξωτό. Και το μετάξι μόνο ζωικό
παρακαλώ. …
Το
πρώτο λοιπόν είναι πως όταν το θηλυκό είναι θηλυκό, την ευθύνη για να γίνει και
να μείνει ως το τέλος σωστή η ερωτική σμίξη την έχει ο άντρας. Πάντα όταν
φεύγει η γυναίκα, θα φταίει ο άντρας. Να το γράψετε να μείνει στον αστικό
κώδικα.
Τι
κρίμα… χάσαμε τον δρόμο… Κάποιος έβαλε τις πινακίδες λάθος. Κι
εμείς; Πως γελαστήκαμε; Και
στον λάθος δρόμο κάπου μας έπεσε και η ταυτότητα μας… Και τώρα; Τώρα «μουρμουρίζουμε
σπασμένες λέξεις από ξένες γλώσσες» (Σεφέρης). Είθε κάποια
από τις επόμενες γενιές να αφυπνιστεί πραγματικά… και να αναγεννηθεί από τις στάχτες, τι ντροπή, τις δικές μας… Γένοιτο.
ΔΕΝ
ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΙΣΑ ΠΟΥ ΑΝΑΖΗΤΟΥΜΕ ΤΟ ΑΛΛΟ ΗΜΙΣΥ. ΔΙΚΑΙΟΥΜΑΣΤΕ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟΙ.
ΕΝΑΣ ΓΝΗΣΙΟΣ
ΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΖΗΤΑ ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΥΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΝ ΕΜΠΝΕΟΥΝ ΣΤΟ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΟ
ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ.
Αναφέρομαι
συχνά στο μύθο που έχει επικρατήσει σε σειρά γενεών, που αφορά τις σχέσεις των
ζευγαριών και που καταγράφει τους ανθρώπους ως μισές οντότητες. Σύμφωνα με την
αντίληψη αυτή, οι άνθρωποι όντας σε μια αναπηρία έλλειψης, θα πρέπει να
αναζητήσουν το έτερον ήμισυ τους για να την καλύψουν. Επομένως ως επιτυχημένη
επιλογή συντρόφου θεωρείται εκείνη που θα καλύπτει πλήρως τις ατέλειες με το να
σου προσφέρει ό,τι σου λείπει.
Ο μύθος
αυτός ήταν πολύ σημαντικός σε πολύ παλιές εποχές, τότε που οι γυναίκες ήταν
υποτιμημένες και με αυτόν τον τρόπο παρουσιάζονταν ως σημαντικές υπάρξεις που
θα συνεισέφεραν στην ολοκλήρωση των ανδρών.
Η
παρενέργεια του μύθου αυτού είναι καθημερινά παρούσα στην κλινική πράξη, όταν
άνθρωποι που αναζητούν τις αιτίες της καταστροφής της σχέσης τους, ορίζουν ως
μοναδική τους ευθύνη την κακή επιλογή συντρόφου. Δεν αναζητούν καθόλου την
προσωπική τους ευθύνη, πριν και κατά την σχέση, αλλά εστιάζονται αποκλειστικά
στις ελλείψεις του συντρόφου.
Η στάση
αυτή εξηγείται από το γεγονός ότι ο καθένας θεωρεί ως δεδομένη την
προσωπικότητα του και ως αυτονόητες τις συμπεριφορές, τις προσωπικές ελλείψεις,
τις συνήθειες και τις ιδιορρυθμίες τους. Επομένως ο άλλος φταίει για οιαδήποτε
εμπλοκή προκύψει στη συνέχεια.
Το
φαινόμενο αυτό καταγράφεται σε μεγαλύτερη ένταση από τους συγγενείς και τους
φίλους στις διενέξεις και στους χωρισμούς, που πρόθυμα δικαιολογούν την
οποιαδήποτε δυσλειτουργία στον δικό τους, αλλά αντίθετα είναι πολύ σκληροί στην
κριτική του συντρόφου. «Δεν μπόρεσε να σταθεί όπως έπρεπε…».
Πρέπει
να το υπογραμμίσουμε. Δεν είμαστε μισά που αναζητούμε το άλλο ήμισυ.
Δικαιούμαστε να είμαστε ολόκληροι και η συμπόρευση με τον σύντροφο αφορά την
αμοιβαία ενίσχυση, την αμοιβαία παροχή εμπιστοσύνης, την αμοιβαία έμπνευση, την
αμοιβαία φροντίδα, την αμοιβαία χαρά.
Το
μοίρασμα και η συμπαράσταση στις δυσχέρειες της ζωής απαιτεί εμπιστοσύνη και
γενναιότητα, αλλά και το μοίρασμα των επιτυχιών απαιτεί προσωπική καλή
αυτοεκτίμηση και συνάμα ταπεινοφροσύνη αυτού που την παρέχει.
Είναι
πολύ σημαντικό να μπορείς να επιλέξεις κάποιον επειδή εσύ τον αγαπάς και με
όρους αμοιβαιότητας. Αντίθετα όποιος έχει κινηθεί με κριτήριο την αγάπη και την
προσφορά του άλλου (την αγάπη του αγάπησα…), σύντομα θα νιώσει προδομένος. Ο
άλλος δεν θα του χαρίζεται για πάντα ή, χειρότερα, θα νιώσει εγκλωβισμένος στο
χρυσό κλουβάκι που αρχικά τον κολάκεψε και τον βόλεψε.
Είναι
πολύ σημαντικό να μην επιτρέπεις στους ιούς να μπαίνουν ανενόχλητα στη ζωή σου
και να την καταστρέφουν, να μην είσαι ανοχύρωτος στα spam της μιζέριας που
κυκλοφορούν ανεμπόδιστα στα κοινωνικά δίκτυα παντός τύπου, να πάρεις την
απόφαση να μην πετάξεις τη ζωή σου στον κάδο ανακύκλωσης.
Είναι
πολύ σημαντικό δηλαδή να αποφασίσεις για το αν εσύ θα είσαι ένας άνθρωπος που
θα ζεις ερωτικά, δηλαδή ευχαριστιακά, δηλαδή υπερβατικά, δηλαδή αναστάσιμα,
δηλαδή να μην ορίζεσαι από τη φθορά και το μοιραίο, δηλαδή να αξιοποιείς την
κάθε στιγμή που έχεις σ’ αυτή τη ζωή.
Ένας
ερωτικός άνθρωπος έχει αποφασίσει ότι η γκρίνια, το παράπονο, η αίσθηση αδικίας
δεν του ταιριάζουν. Επομένως επιλέγει να σχετίζεται με αντίστοιχους ανθρώπους
εκεί όπου μπορεί να επιλέξει.
Στο
ζήτημα της επιλογής συντρόφου δεν ταιριάζει η υπομονή, η φιλανθρωπία, και η
ελεημοσύνη. Δεν μπορείς να επιλέξεις κάποιον επειδή τον λυπάσαι, επειδή θέλεις
να τον σώσεις, επειδή δεν τον αντέχει κανείς άλλος. Μια τέτοια στάση δεν αφορά
την ανθρωπιά, αλλά την παθολογία και την ανοησία που αναζητά εύκολες συγκρίσεις
για να επιβεβαιώνεται.
Ένας
γνήσιος ερωτικός άνθρωπος ζητά συνοδοιπόρους που θα τον εμπνέουν στο
συναρπαστικό μα και απαιτητικό ταξίδι της ζωής. Είναι υπέροχα θαυμαστή και ιερή
η εικόνα ενός νέου ζευγαριού που, ευρισκόμενοι μέσα στο πλήθος των ανθρώπων,
έχουν δημιουργήσει τον δικό τους αποκλειστικό μικρόκοσμο και τρυφερά
κουβεντιάζουν τιτιβίζοντας, καθώς μοιράζονται εμπειρίες, σχόλια και πλούσια
συναισθήματα.
Από το
βιβλίο του Δημήτρη Καραγιάννη “Έρωτας ή τίποτα”
Στην
παρούσα ανάρτηση δεν θα γίνει αναφορά στο επιστημονικό έργο και την προσφορά
του Εμπεδοκλέους, (τα οποία επηρέασαν την νεώτερη σκέψη και επιστήμη) αλλά στις
εκδοχές για τον τρόπο που πέθανε.
Υπάρχουν
αντικρουόμενες εκδοχές για τον θάνατό του, αλλά και μυστηριώδεις.
Ο
Ιππόβοτος αναφέρει πως, προχώρησε προς την Αίτνα και μόλις έφτασε, πλησίασε
στους κρατήρες της φωτιάς και εξαφανίστηκε, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να
ενισχύσει τη φήμη του, ότι είχε γίνει θεός (κατ'άλλους για να συναντήσει την
πραγματική φύση και να γίνει και ο ίδιος φωτιά).
Άλλοι
είπαν ότι, ναι μεν έπεσε στον κρατήρα του ηφαιστείου της Αίτνας, αλλά επειδή
μελετώντας το ηφαίστειο, και πλησιάζοντας επικίνδυνα κοντά, έπεσε μέσα.
Επομένως ατύχημα.
Αυτή η
εκδοχή του θανάτου του ασχέτως αν ήταν ατύχημα η εσκεμμένη ενέργεια, στηρίχτηκε
σε αυτό που και σήμερα λένε οι ξεναγοί στους τουρίστες που επισκέπτονται την
Αίτνα. Ότι δηλαδή αφού ο Εμπεδοκλής έπεσε στον κρατήρα του ηφαιστείου, αργότερα
η λαβα πέταξε έξω τα χάλκινα σανδάλια του. Κατά πόσο αυτό είναι εφικτό να γίνει, αν υπολογίσει κανείς την
θερμοκρασία της λάβας, είναι δύσκολο να ειπωθεί. Μάλλον
μοιάζει ανέφικτο να έμεινε κάτι από τα σανδάλια του έστω και χάλκινα και να
πετάχτηκαν έξω. Εσείς
τι λέτε;
Η
επόμενη εκδοχή του «θανάτου» του Εμπεδοκλέους είναι μυστηριώδης. Ο Διογένης ο
Λαέρτιος στο βιβλίο του («Βίοι Φιλόσοφων» 8,67) μας διηγείται: Αφού ανέστησε
την Πανθείαν, η οποία δεν ανέπνεε και ήταν νεκρή για 30 ημέρες, πρόσφερε θυσία
στους θεούς μαζί με φίλους του και τον μαθητή του Παυσανία. Μετά την θυσία, οι
υπόλοιποι αποτραβήχτηκαν να αναπαυτούν, ενώ ο Εμπεδοκλής παρέμεινε δίπλα στον
βωμό για να διανυκτερεύσει. Όταν σηκώθηκαν το πρωί, ήταν ο μόνος που έλειπε.
Άρχισαν να τον αναζητούν και οι δούλοι που ρωτήθηκαν έλεγαν πως δεν γνωρίζουν
τίποτε. Ένας τότε είπε ότι τα μεσάνυχτα ακούστηκε βροντώδης φωνή που καλούσε
τον Εμπεδοκλή. Τότε σηκώθηκε και είδε ουράνιο φως και φεγγος λαμπάδων (μεγάλη
λάμψη). «…των
οικετών τις έφη μέσων νυκτών φωνής υπερμεγέθους ακούσαι προσκαλουμένης Εμπεδοκλέα,
είτα εξαναστάς εωρακέναι φως ουράνιον και λαμπάδων φέγγος, άλλο δε μηδέν…»
Τότε ο
Παυσανίας (ο μαθητής του Εμπεδοκλή) συνέστησε στην ομήγυρη πως θα ’ταν μάταιη
κάθε αναζήτηση, αφού ο Εμπεδοκλής ήταν πια θεός κι είχε εγκαταλείψει τη γη για
ν’ αναληφθεί στα ουράνια.
Για
κάποιους πάλι… ένα πύρινο άρμα ήρθε από τον ουρανό και τον πήρε. Έτσι
εξαφανίστηκε ο Εμπεδοκλής. Η ανάληψη του Εμπεδοκλή στους ουρανούς
πραγματοποιήθηκε κάπου στην Πελοπόννησο.
Δεν
είμαστε σε θέση να πούμε με βεβαιότητα τι από τα δυο συνέβη. Αυτό που
γνωρίζουμε είναι ότι οι συμπολίτες του τον είχαν εξορίσει και αν και ζήτησε την
άδεια να επανέλθει δεν του το επέτρεψαν. Γεγονός που θέτει υπό αμφισβήτηση την εκδοχή να έπεσε στην Αίτνα.
Ο
Εμπεδοκλής εγκατέλειψε την πατρίδα του για να ταξιδέψει, πηγαίνοντας αρχικά
στους Θούριους και κατόπιν στην Ελλάδα. Λέγεται πως, όταν βρισκόταν στην
Ολυμπία, έδωσε τους Καθαρμούς του στον ραψωδό Κλεομένη για να τους τραγουδήσει.
Είναι πιθανόν, αν και όχι απόλυτα βέβαιο, πως επισκέφθηκε και την Αθήνα.
Γύρω
στο -440 αποφάσισε να επιστρέψει στον Ακράγαντα, εν τω μεταξύ όμως, κατά τη
διάρκεια της δεκαετούς απουσίας του, οι αντίπαλοί του είχαν επανακτήσει την
επιρροή τους, με αποτέλεσμα να του απαγορευτεί η είσοδος στη πόλη. Έτσι, με
μόνη συνοδεία τον μαθητή του Παυσανία, συνθέτοντας ένα έργο περί φύσεως πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του
εξόριστος στην Πελοπόννησο. Τότε
πως έπεσε στην Αίτνα;;;
Το
τέλος του καλύπτεται από το πέπλο του θρύλου. Πώς να επήλθε, άραγε, ο θάνατος
ενός όντος με τέτοια εκπληκτική φύση;
Υπάρχει
εκτεταμένη έρευνα για τον τριγωνισμό των αρχαίων ελληνικών ναών, αρχικά το 1967
ο Γάλλος ερευνητής Ζαν Ρισσέν προσπάθησε να αποδείξει ότι η Ελλάδα είναι ο
χάρτης του νοητού σύμπαντος χάρη στους ναούς, τα ιερά και τις πόλεις της.
Αρκετά
χρόνια αργότερα, υπήρξε η μαθηματική και αστρονομική ερμηνεία των αρχαίων
μνημείων από τους Έλληνες, Θ. Μανιά το 1971, από τον Α. Αλεξίου το 1974 και τον
Κοσμά Μαρκάτου το 2000 με χρήση GPS.
Κατά
τον Γεωμετρικό Γεωδαιτικό Τριγωνισμό, οι γεωγραφικές θέσεις των αρχαίων ιερών,
πόλεων και μνημείων, συνδεόμενες με νοητές αιτίες, σχηματίζουν ένα γεωδαιτικό
τριγωνικό δίκτυο, γεωμετρικού χαρακτήρα.
Για τον
τριγωνισμό εκκλησιών τώρα, είναι ευρύτερα γνωστό πως δίπλα ή κάτω από μία
εκκλησία υπάρχουν τα ερείπια κάποιου αρχαίου ελληνικού ναού. Σε αρκετές,
μάλιστα περιπτώσεις, οι ίδιοι οι αρχαίοι ναοί έχουν μετατραπεί σε χριστιανικές
εκκλησίες. Στο βίντεο βλέπουμε μια ανάλογη έρευνα τριγωνισμού αρχαίων ναών αλλα
αυτή τη φορά με εκκλησίες και σε μικρή κλίμακα.
Στην
ζωή του είχε κάνει θαύματα, ώστε από νωρίς να εισέρθει στον κόσμο του θρύλου.
Και ο
λαός δεν είχε λόγο να μην πιστέψει στην θεότητα του. Όταν τον είχαν δει να
κάνει θαύματα φέρνοντας στην ζωή μια γυναίκα μετά από τριάντα μέρες ενώ δεν
είχε αναπνοή και σφυγμούς (τριάκοντα
μέρες συντηρείν άπνουν και άσφυκτον σώμα, Διογένης Λαέρτιος 8, 62).
Όταν
κατόρθωσε να σταματήσει το φύσημα των επιβλαβών ανέμων και γι΄αυτό ονομάστηκε
«κωλυσανέμας» (Πλούταρχος
Ηθ. 515 C).
Όταν με
μουσική καταπράυνε την οργή ενός νέου που ήταν έτοιμος να σφάξει τον φονιά του
πατέρα του, όταν αυτός αθωώθηκε από το δικαστήριο.
Όταν
τον έβλεπαν να ασχολείται με φαινόμενα ύπνωσης, τηλεπάθειας και υποβολής.
Όταν
είχε γράψει πάνω από 400 τραγωδίες, από τις οποίες δεν σώθηκε ούτε μια.
Ο
Εμπεδοκλής ήταν στην εποχή του ο μοναδικός άνθρωπος επί Γης που ήξερε, ότι το
φαινόμενο της αναπνοής συνδέεται με την κυκλοφορία του αίματος. Γνώριζε ότι το
Σύμπαν είναι ελλειψοειδές, όπως το γνωρίζει μόλις σήμερα η NASA με βάση τις
φωτογραφίες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.
Ο
Εμπεδοκλής είχε διεισδύσει στο εσωτερικό του κόσμου και είχε απολύτως πεισθεί
για τις πνευματικές ικανότητες του ανθρώπινου όντος, ώστε πίστευε αναφανδόν στην μετενσάρκωση. Γιατί,
όταν έθεσε σε λειτουργία τις πνευματικές του δυνάμεις, μπορούσε «να δει» μέσα
στους δικούς του είκοσι ανθρώπινους βίους, και μέσω αυτών οποιοδήποτε πράγμα.
Τα
ερείσματα της κοσμοθεωρίας του Εμπεδοκλέους είναι η Φιλότης και το Νείκος (από
όπου και η φιλονικία). Η αγάπη και το μίσος. Η ειρήνη και ο πόλεμος. Η ένωση των αντιθέτων του Ηράκλειτου. Η Φιλότητα ως κάθε είδους φυσική ελκτική
δύναμη, κάθε είδους δύναμη κοινωνικής συμφιλίωσης και ενότητας ή κάθε είδους
δύναμης ανοσίας και ομοιόστασης ενός οργανισμού, ενώ το Νείκος ως κάθε δύναμη
φυσικής άπωσης, κοινωνικής σύγκρουσης ή ιατρικής διαταραχής που οδηγεί στην
φυσική, κοινωνική και βιολογική εντροπία.
Η
ιδανική ισορροπία πραγματοποιείται μέσα στο Σφαιρόν, δηλαδή στην σφαίρα, η
οποία είναι πανταχόθεν όμοια, ίσταται επί σημείου, δεν έχει μέλη να
αλληλομάχωνται και επαγγέλλεται την ευδαιμονία και την εντός αυτού μακαριότητα.
Επίσης ισχυρίζονταν ότι όλος ο τόπος μας είναι γεμάτος κακά που εκτείνονται
μέχρι την περιοχή της σελήνης, αλλά παραπέρα δεν προσχωρούν διότι ο τόπος είναι
καθαρότερος.
Ο
Εμπεδοκλής γράφει:
…είναι εξόριστη η ψύχη εδώ κάτω και περιπλανάται διωγμένη από τα θεία ψηφίσματα
και νόμους. Την μανιασμένη έριδα πιστέψαμε και μακριά από τους θεούς εξόριστοι
πέσαμε. Όποιος τα μέλη του με φόνο μιάνει, τριάντα χιλιάδες ώρες μακριά από
τους μακάριους πλανάται (ώρα= μονάδα μέτρησης χρόνου με βάση τις κινήσεις των
άστρων. Παράγωγο είναι και ο Ωροσκόπος.
«…δεν
θα πάψετε τον απαίσιο ήχο των σκοτωμών; Δεν βλέπετε πως κατασπαράζετε ο ένας τον
άλλον από αφροσύνη;».
Ο
Εμπεδοκλής υποστήριζε ότι, Ένα πνεύμα διατρέχει όλο τον κόσμο. Και αυτό είναι
που μας ενώνει με όλα τα όντα. Ετσι, αν σκοτώνουμε τα ζώα και τρώμε τις σάρκες
τους είναι σαν να σκοτώνουμε τους συγγενείς μας.
«…τον
αγαπημένο του γιο που άλλαξε μορφή απιθώνει ο πατέρας στον βωμό και τον σφάζει
με προσευχές ο ανόητος. Άλλοι δεν γνωρίζουν και θυσιάζουν αυτόν που ικετεύει.
Εκείνος πάλι, κουφός στις κραυγές, μετά την σφαγή, κακό τραπέζι στο σπίτι
στρώνει. Έτσι, τον πατέρα ο γιός σκοτώνει και τα παιδιά της μάνας την ζωή
παίρνουν και τρώνε τις σάρκες των αγαπημένων».
«…αν
ζήσουμε ζωή ευσεβή και δίκαιη, θα είμαστε ευτυχείς εδώ, αλλά ακόμα πιο ευτυχείς
όταν αποδημήσουμε, διότι δεν θα έχουμε την ευδαιμονία για λίγο, αλλά θα
μπορούμε να αναπαυόμαστε αιώνια με τους άλλους αθανάτους, ομόστεγοι και
ομοτράπεζοι μακριά από ανθρώπινες έγνοιες».
«…οποιαδήποτε
ψυχή, που γίνεται οπαδός του θεού, αντικρύσει κάτι από τα αληθινά όντα, θα
μείνει μακριά από τα πάθη μέχρι την επόμενη περίοδο. Αν ζήσει με δίκαιο τρόπο,
μετά θάνατον τυγχάνει καλύτερης μοίρας, ενώ όποιος αδικεί θα τύχει χειρότερης.
Οι δίκαιοι αφού κριθούν σε δικαστήρια που βρίσκονται κάτω από την γη, αναχωρούν
σε άλλους τόπους του ουρανού που βασιλεύει η αρμονία και η φιλία».
Ο
Μοναχός Ιωάννης θεωρεί ότι το να μελετά κανείς την Ελληνική Φιλοσοφία είναι
αποτέλεσμα επιβουλής του Διαβόλου! Θεωρεί δηλαδή ότι ο ίδιος ο άρχων του
σκότους μας σπρώχνει στο να μελετήσουμε την αρχαία σοφία που διαδόθηκε σε όλο
τον κόσμο, προκάλεσε την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό, επάνω της στηρίχθηκε
ολόκληρο το σύγχρονο δυτικό πολιτισμικό οικοδόμημα, αλλά και που αποτέλεσε τον
λόγο για τον οποίον ολόκληρος ο πλανήτης γνωρίζει σήμερα τη χώρα μας (Προσωκρατικοί,
Πυθαγόρειοι, Πλάτωνας, Αριστοτέλης, Στωικοί, Σκεπτικοί, Επικούρειοι κ.α).
Ας
διαβάσουμε προσεκτικά τι λέει ο Ιωάννης:
Ο
εχθρός διάβολος γνωρίζει ότι η προσευχή είναι για μας υπερασπιστής, ενώ γι'
αυτόν εχθρός και επίβουλος. Θέλοντας να μας αποσπάσει από αυτήν, βάζει μέσα μας
την επιθυμία της μελέτης των συγγραφών των Ελληνικών Λόγων (σ.σ εννοεί την Αρχαία
Ελληνική Φιλοσοφία), από τους οποίους και απομακρυνθήκαμε, και μας προτρέπει να
ασχολούμαστε μ' αυτές. Αλλά ας μη πεισθούμε σ' αυτόν, μην τυχόν και πάει στραβά
η καλλιέργειά μας και αντί να συνάξομε σύκα και σταφύλια, συνάξομε αγκάθια και
τριβόλια. Γιατί η σοφία του κόσμου αυτού είναι μωρία ενώπιον του Θεού (Α΄ Κορ.
3,19).
Παρακάτω
ο Ιωάννης περιπαίζει τον φιλόσοφο και μέγιστο μαθηματικό Πυθαγόρα,
υποστηρίζοντας ότι ακόμη και μία αράχνη τον ξεπερνά. Ενώ πιο κάτω αναφέρει ότι
ο ίδιος φλυαρούσε και έλεγε ανοησίες σε βόδια και αετούς.
Ο
Ιωάννης μας παρακινεί να ζούμε προσευχόμενοι με έναν διαρκή φόβο και τρόμο.
Ίσως γιατί με τα συναισθήματα του φόβου και του τρόμου επιβάλλεται διαχρονικά
κάθε μορφής εξουσία από άνθρωπο σε άνθρωπο στον ταλαίπωρο πλανήτη μας... Στο
τέλος, μάλιστα, απορεί για το πως μπορεί κάποιος να ζήσει χωρίς να φοβάται κάτι
το υπερβατικό.
Ο
Θεομπαίχτης κάνει έργον του τη θρησκεία· εκμεταλλεύεται τον Ουρανό, για να ζη
στη Γη. Τα λόγια του πνένε φόβον Θεού. Προσέχει αυστηρά στες νέες ιδέες μην
έχουν τίποτε αντιθρησκευτικό, ή αλλόθρησκο· και όταν δεν τους το εύρη, τους το
πλάθει· και είν' εκείνο ένα τι αξιοζούμενο δι' αυτόν, επειδή του δίνει την
ευκαιρία να κατηγορήση τον νεοτεριστήν ως άθρησκον και μ' εκείνο να δείξη
αφοσίωσην εις τα θεία.
Έτσι,
αν ήναι τοκογλύφος, ρίχτει πέπλον παχυλόν απάνου στα στραγγουλίσματα που κάνει
στους οφειλέτας του. Αν ήναι τραπεζορρίχτης, 'ξαναποχτά εμπιστοσύνην, και νέα
κεφάλαια παρακαταθήκης. Αν κερδοσκοπή απάνου στας ψήφους των χυδαίων, αποχτά
υπόληψην μέσα στον όχλο, γένεται κομματάρχης, και λαβαίνει θέσην σπουδαίου
ανδρός εις την κοινωνίαν.
Ο Θεομπαίχτης
επιθυμεί να προβαίνουνε κάθε τόσο νεοτερισταί και αλλόθρησκοι στην κοινωνίαν,
επειδή τούτοι του δίνουνε δουλειά και ωφέλειες. Καθένας από τούτους είναι μία
αβαρία, της οποίας εκείνος αυτοδικαίως γένεται Πρόξενος, και την διεξάγει εις
όλην ωφέλειάν του.
Είναι
δε ο Θεομπαίχτης φρόνημος άνθρωπος. Συνήθως αποφεύγει τους θορύβους και τας
συζητήσεις· και ευχαριστείται μόνον εις την εν ασφαλεία διαβολήν και
συκοφαντίαν.
Άλλως,
εντυπώνεται βαθέως εις την ενυπάρχουσαν διαφθοράν των ηθών, και την αψηφισίαν των
παλαιών εθήμων. Είναι ταχτικός εις την εκκλησίαν του· και δεν λείπει από κανένα
από τα έθημα του Τόπου.
Ο
Θεομπαίχτης πασχίζει να συσταίνεται, και πραγματικώς συσταίνεται, κοντά στους
απλούς ανθρώπους διά του εισδύοντος πονηρού εξωτερικού του. Αλλ' είναι
αποτρόπαιος άνθρωπος· και κάθε νοήμων και τίμιος συμπολίτης του τον συχαίνεται
και τον αποφεύγει. Οι μόνοι ανόητοι τον υπολήπτονται, και εκείνοι είναι τα
μπαίγνιά του, και στην περίσταση τα θύματά του.
Ο
μοναστηρισμός είναι μασονισμός. Ο Καλόγηρος είναι Μασόνος. Μέσα
στον περίβολο του μοναστηριού του, περιβάλλεται και τούτος τη μασονική
καλογηροσύνη του, και γένεται μέλος ένορκον της Μοναστηρικής Εταιρίας. Ενδύνεται
καθώς ενδύνονται οι συνεταίροι του· θρέφεται καθώς θρέφοντ' εκείνοι· διάγει
καθώς διάγουν και πιστεύει όσα και όπως τα πιστεύουν και οι λοιποί συγκαλόγηροί
του. Όροι όλοι τούτοι, χωρίς τους οποίους δεν ήθελ' είναι δεχτός εις τη
Μοναστηρική Λέσχη. Ως
Μασονία, ο μοναστηρισμός έχει και τούτος το μυστικό του. Το μυστικό του
Καλογήρου είναι να εξασφάλιση διά βίου τη συντήρησή του, να ζήση εν σχετική
ανέσει την όλην ζωήν του· και, αν τα χαρτιά λένε αλήθεια, να αξιωθή έπειτα και
τον Ουράνιον Παράδεισον.
Είναι
αληθινόν ότι η ζωή στα Μοναστήρια μας είναι βρομοζωή, ζωή χτηνώδης και
αποτρόπαιη· αλλά και ο καλόγηρός μας είναι σχεδόν πάντοτε κ' εκείνος της
ύστερης κοινωνικής τάξεως. Ώστε, διά όση βρόμα και φτωχοφαγια 'μπορή να είναι
στο Μοναστήρι, ο νεοσύλεχτος ευρίσκει εκεί μέσα ανάλογον χορτασμόν, και
ευλογημένην ξεγνοιασιά και αφροντισία.
Ευχαριστείται
ο καλόγηρός μας εις τη ζωοτροφία του· επειδή, ως ο ίδιος ομολογεί, έχει πάντοτε
ποικιλίαν φαγητών. Ποτέ δύο 'μέρες αράδα τα ίδια πράμματα. Αν εψές έφαε σκόρδο,
σήμερα τρώει κρεμύδι, αύριο πράσα, την άλλη αλιάδα, και την κυριακή όσπριο.
Όσοι
από τούτους γραμματισμένοι, και ξέρουν να καππακίζουνε, διαβάζουνε τα συναξάρια
εις τα οποία καταγοητεύονται. Δι' αυτούς, το άκρον άωτον των ανθρωπίνων
ατενισμών, ήθελ' είναι να έχη κανείς μια 'μέρα ένα συναξάρι με θαύματα 'δικά
του, και με τίτλον «Άγιος».
Συμβαίνει
δε κάποτε που κάποιος από τους δυστυχείς τούτους, κυριεύεται τόσον από την ιδέα
της αγιωσύνης, οπού αθετεί την πραγματικήν του ύπαρξην, 'βγαίνει από τα σωστά
του, και γένεται παίγνιον της ιδέας του. Θέλει ν' αγιάση, και το θέλει με
απόφαση.
Είναι
τότε που ο πονηρός εχθρός των ανθρώπων, ο δοξομανής εκείνος αντίθεος, ο
επισκεφτόμενος τας μονάς ως ο οικοκύρης τον Ορνιθόνα του, εμπήκε ήδη στο κελί,
και φυσάει στα μυαλά του Καλόγηρου... Και είναι τότε που, υπό το βάρος της
θρησκευτικής του φιλοδοξίας, το 'μπαίγνιο τούτο του Πειρασμού γομπιάζει,
καχεχτεί, σοβαρούται, και δίνει στον εαυτόν του αέρα ταπεινής μεγάλης ιδέας!...
Οι
απόγονοι μια 'μέρα θαν τον προσκυνήσουνε, προσφέροντες εις το λείψανο του
θυμιάματα, και πανηγυρίζοντες το όνομά του!... Ήδη
βλέπει με την αρρωστημένη φαντασία του τες γυναικούλες του μέλλοντος να
τρέχουνε στην καθέδρα του, ποια με κερί-λαμπάδα, ποια με λάδι για το καντίλι
του, ποια με λιβάνι, και ποια με άλλα. Άλλες
πάλε να έρχονται 'ξυπόλητες οχ τη χώρα, τάμμα κ' εκείνο για το παιδί τους... Οι
παπάδες ν' ανοίγουν' την ασημένια κάσα του, και επί πληρωμή ναν τόνε δείχνουνε
σε προσκυνητάδες και προσκυνήτριες!... Κοντσά
δουλειά ν' αγιάση κανείς, και ν' αξιωθή τιμές τέτοιες!
Άμποτε
τα κλείθρα τούτα της πονηρίας, της βλακίας, της αποχτηνώσεως, να μη φθάσουν τον
σημοτινόν εικοστόν αιώνα. Οι άνθρωποι τότε να φιλοτιμώνται αλλέως. Και η
γυναικούλες, νοημονέστερες απ' ό,τι είναι σήμερα, να μεταχειρίζονται καλήτερα
τον καιρό τους, τα χρήματα τους, και την αθρωπιά τους.
ΑΝΔΡΕΑΣ
ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ (1811 – 1901) , Ιδού ο
άνθρωπος
Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ δεν ήταν καθόλου άθεος. Κατέχεται από θρησκευτικό
συναίσθημα, θα έλεγα, βαθύτατο. Είναι οπαδός της θρησκείας του Χριστού, αλλά με
τρόπο ορθολογικό και φιλελεύθερο: δεν έχει μεταφυσικές ανησυχίες· ερμηνεύει τον
χριστιανισμό ως θρησκεία της αρετής και αρνείται όλες τις εκδηλώσεις της
λατρείας· πιστεύει δηλαδή σε μια «λογική» θρησκεία, που εξασφαλίζει στον
άνθρωπο την ηθική του ευδαιμονία. Η «μυστική» πνευματικότητα της Ορθοδοξίας τον
άφησε εντελώς ασυγκίνητο, ακριβώς γιατί του έλειπε ο συναισθηματικός κραδασμός.
Αλλά η
στάση της Εκκλησίας απέναντί του υπήρξε βάναυση, παράνομη και άστοχη. Δεν
ανέχτηκε η Εκκλησία τις θρησκευτικές απόψεις ή έστω παρεκκλίσεις των Μυστηρίων
της Κεφαλονιάς και προχώρησε σε πράξη ανεπίτρεπτη, τον μοιραίο εκείνον αφορισμό
του 1856. Αλλά η πράξη αυτή (όσο και αν οι αφορισμοί ήταν κάτι το συνηθισμένο
για κοινά αδικήματα τότε) δεν είχε νομικό και ηθικό έρεισμα και, αντίθετα με
τον σκοπό στον οποίον απέβλεπε, προκάλεσε κοινωνική αναστάτωση και ταραχή. Ο
αφορισμός δηλαδή εκείνος λειτούργησε ως πράξη ανελεύθερη και βάρβαρη και τη μεν
Εκκλησία την εξέθεσε ως αφόρητα καθυστερημένη, ενώ τον Λασκαράτο όχι μόνο δεν
τον έθιξε, αλλά τον μυθοποίησε και εν πολλοίς τον δικαίωσε.
Το 1899
ο φωτισμένος ιεράρχης της Κεφαλονιάς Γεράσιμος Δόριζας (1851–1901), φίλος και
θαυμαστής του, θα ζητήσει από τη Σύνοδο την άρση του αφορισμού του, πράγμα που
θα γίνει στις 19 Ιανουαρίου του 1900. Τη νύχτα της 23 προς 24 Ιουλίου του 1901
ήρθε γαλήνια το τέλος. Έτσι, ο πρώην απόβλητος της Εκκλησίας θα κηδευτεί με
όλες τις τιμές – και με πανελλήνια αναγνώριση.
Ο
Παρθενώνας της Ακρόπολης των Αθηνών, είναι κατασκευασμένος από πεντελικό
μάρμαρο, η θεμελίωση είναι από πωρόλιθο, ο βράχος είναι από ασβεστόλιθο. Το
σχήμα του, η δόμηση το ύψος και το σχήμα των κιόνων συνιστούν μια πολύμορφη
ηλεκτρική μηχανή με ασύλληπτα ενεργειακά αποτελέσματα, άγνωστα ακόμη σ ' εμάς.
Ίσως φαίνεται περίεργος ο τρόπος ελέγχου του ηλεκτρισμού από τους προγόνους μας,
γιατί η σύγχρονη τεχνολογία με την πλήρη άγνοια της έκανε το πρόβλημα
πολυσύνθετο.
Μπορώ
να πω χωρίς επιφύλαξη ότι η παραγόμενη πολύμορφη ενέργεια στο βράχο της
Ακρόπολης, θα μπορούσε να καλύψει ένα τεράστιο μέρος από το ενεργειακό πρόβλημα
της πόλης των Αθηνών. Σήμερα η ενέργεια αυτή συντελεί στην εξουδετέρωση της
πολλαπλής μόλυνσης της ατμόσφαιρας της πόλης.
Το
σημείο του ναού που ήταν τοποθετημένο το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς ήταν
το σημείο της μεγίστης συσσώρευσης ενέργειας. Με τα σημερινά δεδομένα το άγαλμα
ήταν ο ένας πόλος του συσσωρευτή βράχος και ο άλλος πόλος ήταν το πηγάδι, στο
πίσω μέρος του ναού που είναι σήμερα σφραγισμένο. Έτσι ο στατικός ηλεκτρισμός του
βράχου συσσωρευόταν στον ναό, δημιουργούσε μαγνητικό πεδίο, ηλεκτρεγερτική
δύναμη και ιονισμό της ατμόσφαιρας και τα φαινόμενα αυτά ενισχυόταν στο μέγιστο
από τον κρύσταλλο που, όπως αναφέρω πιο κάτω, βρισκόταν στο σπήλαιο κάτω από το
ναό.
Η
ενέργεια διασκορπιζόταν για τους επιθυμητούς σκοπούς με τους κίονες του ναού,
που χρησιμοποιούνταν σαν αγωγοί μεταφοράς της ενέργειας. Τα υπόγεια τελλουρικά
ρεύματα και το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της γης συσσώρευαν στο βράχο ποσότητες
στατικού ηλεκτρισμού που ενισχυόταν από το σχήμα του Παρθενώνα και το υλικό
κατασκευής του, το πεντελικό, μάρμαρο και την κοσμική ενέργεια.
Όλη η
σημερινή δομή του ναού δείχνει ότι υπήρχε γείωση για την αποφόρτιση και κενό
κάτω από το ναό για εκτόνωση της πλεονάζουσας ενέργειας. Οι γύρω από το βράχο
της Ακρόπολης των Αθηνών πέτρινοι λόφοι, είναι μέρος του όλου ενεργειακού
πλέγματος παραγωγής πιεζοηλεκτρικών φαινομένων, αφού μετατρεπόταν σε συλλέκτες,
κοσμικής ενεργείας και του γήινου ηλεκτρισμού, συγχρόνως και σε πυκνωτές
ηλεκτρομαγνητικής ενεργείας. Αργότερα τα οικήματα της Βάσης του βράχου της Ακρόπολης
συσσώρευαν και αυτά μεγάλο ποσό ενέργειας. Η στατικότητα των κατασκευών σε
μεγάλο μέρος οφειλόταν στα δυναμικά πεδία που δημιουργούντο στους αρμούς
συνδέσμου των κιόνων, και εξουδετέρωναν τάσεις μετατόπισης των σπονδύλων.
Οι
πρόγονοι μας είχαν ουράνιες γνώσεις που εκμεταλλευόταν τα ενεργειακά πεδία του
πλανήτη χωρίς να μολύνουν την ατμόσφαιρα, να καταστρέφουν την υδρογραφία ή να
αντλούν τεράστιες ποσότητες πετρελαίου που είναι απαραίτητες για την λειτουργία
του γήινου οργανισμού και των όντων του. Η παραγωγή και χρήση του ηλεκτρισμού
από τους αρχαίους Έλληνες, γινόταν με απλές μεθόδους αφού ήταν σε θέση να
παρακολουθούν και να κατανοούν απλά φυσικά φαινόμενα, τα οποία εκμεταλλευόταν
(π.χ. Ελευσίνια Μυστήρια, βλέπε σχετικά του Γιώργου Σιέττου «Τα Ελευσίνια
Μυστήρια» σελ. 160 εκδ. Πύρινος Κόσμος).
Η
άντληση ηλεκτρικής, κοσμικής και οργονικής ενεργείας από τους αρχαίους Έλληνες
ήταν μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους. Πρέπει να γινόταν με απλές
κατασκευές και γι αυτό δεν βρίσκουμε απομεινάρια σαν αυτά της σημερινής
εγκληματικής τεχνολογίας. Βλέπουμε κατασκευές που μόνο απορίες προκαλούν τι μπορεί
να ήταν χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι η φύση δεν είναι τόσο πολύπλοκη και ανώμαλη
σαν τη σημερινή τεχνολογική σκέψη.
Οι
αρχαίοι ελληνικοί ναοί δεν ήταν μόνο κέντρα λατρείας, αλλά χώροι μύησης όχι
μόνο των Μυστηρίων αλλά και των επιστημονικών γνώσεων, τ ' αποτελέσματα των
οποίων γινόταν φανερά στους πιστούς. Μόνο σήμερα μπορούμε ν ' αντιληφθούμε ότι
ήταν αποτέλεσμα μιας απόκρυφης τέλειας τεχνολογίας που εκμεταλλευόταν όλες τις
γήινες και κοσμικές δυνάμεις.
Όλα τα
ιερά και κτίρια τόσο στην κορυφή της Ακρόπολης όσο και στη βάση της ήταν κατασκευασμένα
από Πεντελικό μάρμαρο, το οποίο κάτω από προϋποθέσεις, μορφής, κοπής, σχήματος,
βάρους και πλοκής δόμησης των τεμαχίων οι κρύσταλλοί του αναδιατάσσονται και αποδίδουν
ποικίλες μορφές πιεζοηλεκτρικών φαινομένων, τα οποία ενισχύονται από τους
δυναμικούς στροβίλους του Πεντελικού όρους που φορτίζει την Ακρόπολη και τα
οποία είχαν θετική επίδραση στον επισκέπτη του βράχου, όχι μόνο σωματικά αλλά
και ψυχικά, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούσαν υπερφυσικά φαινόμενα.
Οι κρύσταλλοι είχαν πολύ μυστηριώδεις
ιδιότητες, που γνώριζαν οι προγονοί μας χιλιάδες χρόνια πριν, όπως αναφέρονται
αυτές στα «ΟΡΦΙΚΑ» στο «ΠΕΡΙ ΛΙΘΩΝ» κεφάλαιο. Πληροφορίες που επιβεβαιώνονται
και από τα σύγχρονα επιστημονικά εγχειρίδια. Το επίτομο λεξικό «Πρωίας» (εκδ.
1932) γράφει ότι η Ακρόπολη των Αθηνών κατοικείτο πριν το 10.000 π.Χ., με
άνθιση του πολιτισμού της γύρω στο 3.500 π.Χ. επί Ερεχθέα. Ενοχλητικές
χρονολογίες που έχουν εξαλειφθεί από τα σύγχρονα λεξικά φοβούμενα μήπως το
3.761 π.Χ. συναντήσουμε το Γιαχβέ να φτιάχνει τον άνθρωπο, σύμφωνα με τις
γραφές, οπότε δημιουργούνται τότε προβλήματα στην υπόθεση Εκκλησία που μας
θέλει απογόνους του Αβραάμ.
Όλος ο
βράχος είναι ισχυρότατος ενεργειακός χώρος, χώρος επικοινωνίας με το διάστημα
και πύλη εξόδου σε άλλη διάσταση με επίκεντρο το σημείο τομής των διαγωνίων του
Παρθενώνα. Ο βράχος της Ακρόπολης ήταν ισχυρός συσσωρευτής παντοειδούς
ενέργειας, θετικών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και ο ναός μεταβαλλόταν σε πυκνωτή,
που τη δέσμευε με το σχήμα, το υλικό κατασκευής και θεμελίωσης. Ο συνδυασμός
του πεντελικού μαρμάρου, του πωρόλιθου θεμελίωσης και του ασβεστολιθικού βράχου,
δημιουργούσαν πιεζοηλεκτρικά και ηλεκτροστατικά φορτία και αυτά παρήγαγαν
μαγνητικό πεδίο, με αποτέλεσμα να έχουμε αδιάκοπη παραγωγή ηλεκτρισμού που
συσσωρευόταν στο ναό. Η ενέργεια αυτή χρησιμοποιεί το και για την ενεργοποίηση
του Γοργόνειου όταν απαιτείτο.
Η
συσσωρευμένη ενέργεια εκτονώνονταν μέσα στα σπήλαια του βράχου της Ακρόπολης ή
την ατμόσφαιρα. Λόγω μορφολογίας της υπόγειας περιοχής του βράχου, των
τελλουρικών ρευμάτων, και της κοσμικής ενέργειας λειτουργούσε και σαν
οργονοσυλλέκτης.
Συνοψίζοντας
θα μπορούσαμε να πούμε για το βράχο ότι είναι πηγή γεωμαγνητικής και κοσμικής
ενέργειας που συσσωρευόταν στον Παρθενώνα πυκνωτή, πόλο έλξης και
μετασχηματιστή ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας και συγκρατούσε μεγάλα φορτία. Η
πλεονάζουσα ενέργεια διαχέονταν στους γύρω λόφους και ενίσχυε τη φόρτιση των
ομφαλών - συλλεκτών από μάρμαρο ή των ειδικών κρυστάλλων και έτσι δημιουργούσε
ένα εκτεταμένο ενεργειακό πλέγμα. Η μεγίστη τιμή του ενεργειακού πεδίου του
βράχου βρισκόταν στο σημείο τομής των διαγωνίων του ναού και μεταφερόταν και σε
βάθος όπου υπήρχε ο ειδικός κρύσταλλος που ενίσχυε όλες τις μορφές ενέργειας.
Μπορεί
σήμερα κάποιοι να πέτυχαν την ενεργειακή νέκρωση του ναού του Παρθενώνα, με τη
χρησιμοποίηση τεμαχίων μπετόν αντί μαρμάρων στους κίονες, δεν μπόρεσαν όμως να
κάνουν το ίδιο και στον βράχο παρά το σφράγισμα των σπηλαίων, με το οποίο
εξουδετέρωσαν μερικά θετικά ενεργειακά στοιχεία · και ενώ οι πρόγονοι μας
κατασκεύασαν μέσα σε 9 χρόνια τα μεγαλουργήματα της Ακρόπολης οι σημερινοί
Έλληνες χρειάζονται 20 χρόνια για την αναστήλωση μόνο του ναού.
Οι ιδιότητες του βράχου σε συνδυασμό με
διάφορους κοσμικούς παράγοντες, που θ ' αναφέρουμε στη συνέχεια, δημιουργούσαν
πίδακες φωτός, λάμψεις, φωταύγειες, ηχητικά φαινόμενα που έδιναν την αίσθηση
ότι ο βράχος της Ακρόπολης δεν φιλοξενεί μόνο ιερά αλλά και τους ίδιους τους
Ολύμπιους.
Γεράσιμος
Καλογεράκης - Η Διαθήκη Του Προμηθέα, σελ. 99, 106,107, Εκδόσεις Δίον, Θεσσαλονίκη
2001
Ο Alvin
Holm είναι καθηγητής Αρχιτεκτονικής στην Pensylvania και λάτρης της αρχαίας
Ελλάδας. Ευρισκόμενος στη χώρα μας για να μιλήσει σε συνέδριο στη Σαμοθράκη με
θέμα τα «Καβείρια Μυστήρια», μίλησε για τις αόρατες δυνάμεις που κρύβει μέσα
της η αρχαία αρχιτεκτονική και η επίδραση που έχουν στον ψυχισμό αλλά και στο
σώμα μας οι αρχαίοι ναοί.
«Οι αρχαίοι
ναοί, εμπεριέχουν τον Θεό»
Alvin Holm: «Οι ναοί εμπεριέχουν τον Θεό ή τη Θεά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και μας
επηρεάζουν όπως συμβαίνει και με ένα μουσικό όργανο, σε ένα υπόκωφο επίπεδο. Η
αντήχηση της γης βρίσκει αγωγό τους κίονες οι οποίοι λειτουργούν σαν μπαταρίες.
Αυτές με την σειρά τους παράγουν ένα είδος ενέργειας και μας επηρεάζουν χωρίς
όμως εμείς να το γνωρίζουμε. Όταν κανείς πλησιάζει μεταξύ αυτών των κιόνων
μπορεί να νιώσει την ένταση.
Μπορείς
να κλείσεις τα μάτια και να περάσεις μεταξύ των κιόνων γνωρίζοντας ότι κάτι
συμβαίνει. Υπάρχει η γενική υπόθεση ότι πρόκειται για θεραπευτικά κέντρα ακόμη
και αν δεν ασκληπιείο. Εδώ λαμβάνει χώρα η θεραπεία, είτε αυτή είναι ψυχική,
πνευματική η φυσική. Όταν βρίσκεσαι κοντά σε ναό δεν είναι αναγκαίο να μπεις
μέσα. Αρκεί να σταθείς μπροστά ή δίπλα στο ναό ή καλύτερα μεταξύ των κιόνων και
θα νιώσεις την αναταραχή μέσα στο σώμα σου να μεταφράζεται σε αρμονία».
Το Μυστικό της Ιερής Γεωμετρίας
Alvin
Holm: «Οι ναοί βρίσκονται σε συγκεκριμένα σημεία. Δεν είναι κάθε σημείο
κατάλληλο. Σημεία όπου η ενέργεια είναι αντιληπτή από την υπερευαίσθητη ψυχή.
Οι ναοί είναι κατασκευασμένοι έτσι ώστε να ενισχύουν αυτές τις ενέργειες.
Σήμερα, αν και δεν είμαι ο μόνος που σκέφτεται κατά αυτό τον τρόπο, αν και
εφαρμόζω τις αρχές αυτές στους ναούς, μου φαίνεται πως πρόκειται για μια πολύ
χαμηλή αντήχηση της τάξης των 8 χερτζ. 7.9 χερτζ πολύ χαμηλό επίπεδο κάτω από
το όριο αντίληψης το οποίο λαμβάνεται μόνο από το σώμα μας και μόνο
υποσυνείδητα».
Πως
αναγνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες τους ιερούς τόπους δύναμης;
Alvin
Holm: «Πολύ πριν τους Έλληνες η ανθρωπότητα σε κάθε μέρος τους κόσμου κατανόησε
πως ορισμένα πετρώματα κάθετα τοποθετημένα ήταν σημαντικά. Βάζοντας τα χέρια
γύρω τους κατανόησαν την ενέργειά τους. Η σπουδαία συμβολή των Ελλήνων ήταν να
βελτιστοποιήσουν και να καθορίσουν αυτές τις αναλογίες όπως αυτές του βιολιού. Συνεπώς δεν γίνεται καμία βελτίωση στους ναούς του 4ου-5ου αιώνα. Ήταν τόσο
καλοφτιαγμένοι που δεν υπήρχε περιθώριο βελτίωσης. Επιπλέον αυτό αποτυπώνεται
και καθορίζεται στα μαθηματικά».
Γιατί
νιώθουμε περίεργα στους αρχαίους τόπους λατρείας;
Alvin
Holm: «Μερική ευθύνη φέρει η τοποθεσία. Υπάρχουν ιδιαίτερες τοποθεσίες σε όλο
τον κόσμο που συμβαίνουν τέτοια φαινόμενα και πολλά από αυτά δεν είναι
μαρκαρισμένα με ναούς, άλλα με πέτρινους κύκλους. Η Ελληνική και πάλι επιτυχία
αφορά στην βελτιστοποίηση τους. Δεν πρόκειται πλέον για ορθούς ασμίλευτους
λίθους στο έδαφος αλλά για μια μπαταρία πετρωμάτων.
Η
αρχαία αυτή πολύτιμη γνώση αποδίδεται κυρίως στον Πυθαγόρα για τον οποίο πολλοί
υποστηρίζουν πως μελετούσε πρότερη γνώση, ενώ κάποιοι άλλοι λένε ότι η γνώση
προήρθε από τη Μεσόγειο και έπειτα διασκορπίστηκε. Άλλοι μιλάνε για γνώση που
ήρθε από τον βορρά. Ωστόσο η γνώση αυτή σαφώς ξεπερνά τον άνθρωπο. Η επιτυχία
ωστόσο παραμένει πως αυτοί οι άνθρωποι μπόρεσαν να αντιληφθούν την τάξη του
σύμπαντος και πως αυτό αναπνέει, τον ρυθμό της γης».
Αλλά,
όπως βέβαια εσύ λες, η ζωή είναι δύσκολη. Διότι δεν θα απορούσα αν ο Ευριπίδης
λέει την αλήθεια αναφέροντας: ποιος ξέρει αν η ζωή είναι θάνατος και ο θάνατος
ζωή;
Και
εμείς ίσως να έχουμε όντως πεθάνει· αυτό βέβαια το άκουσα από κάποιον σοφό, ότι
δηλαδή τώρα εμείς είμαστε πεθαμένοι και ότι το σώμα είναι ο τάφος μας, ενώ αυτό
το μέρος της ψυχής, στο οποίο κατοικούν οι επιθυμίες, τυχαίνει να είναι τέτοιο
ώστε να μεταπείθεται και να κινείται προς κάθε κατεύθυνση.
Και
αυτό, λοιπόν, διηγούμενος κάποιος ξακουστός άντρας, ίσως κάποιος Σικελός ή
Ιταλός, δείχνοντας την ομοιότητα των λέξεων, το ονόμασε «πίθο», εξαιτίας του πιθανού
και του πειστικού, και στούς ανόητους έδωσε την ονομασία «αμύητοι», και αυτό το
μέρος της ψυχής των ανόητων, στο οποίο εδρεύουν οι επιθυμίες, δηλαδή το
ακόλαστο και όχι στεγανό, είπε πως είναι τρύπιο πιθάρι, κάνοντας την παρομοίωση
λόγω της απληστίας.
Αυτός
αποκαλύπτει σε σένα, Καλλικλή, τα αντίθετα, υποστηρίζοντας ότι από όσους
βρίσκονται στον Άδη -μιλώντας βέβαια για τα αόρατα- αυτοί οι αμύητοι θα είναι
οι πιο δυστυχισμένοι και θα μεταφέρουν σε τρύπιο πιθάρι νερό με τρύπιο κόσκινο.
Κόσκινο,
λοιπόν, λέει, όπως μου είπε ο συνομιλητής μου, ότι είναι η ψυχή-παρομοίασε την
ψυχή των ανόητων με κόσκινο, επειδή έχει τρύπες, αφού δεν μπορεί να συγκρατήσει
τίποτα εξαιτίας της απιστίας και της λήθης.
Αυτά
επιεικώς είναι κάπως παράλογα, αλλά αποκαλύπτουν αυτό το οποίο εγώ θέλω να σου
υποδείξω, αν κάπως μπορέσω να σε πείσω να αλλάξεις άποψη και, αντί της άπληστης
και ακόλαστης ζωής, να προτιμήσεις την κόσμια ζωή, που ικανοποιείται και
αρκείται στα παρόντα κάθε φορά.
Αλλά
ποιο από τα δυο συμβαίνει, σε πείθω σε κάτι και, αλλάζοντας γνώμη, θεωρείς τους
κόσμιους περισσότερο ευτυχισμένους από τους ακόλαστους, ή, ακόμη και αν
διηγούμαι πολλά άλλα τέτοια, καθόλου δεν μεταπείθεσαι;
Ο
Προκόπιος όπως σαφώς δηλώνει στο Κεφ. 44. 33 της Απόκρυφης Ιστορίας, είχε την
πρόθεση να γράψει ένα βιβλίο με θέμα τα δόγματα της Χριστιανοσύνης και τις
μακροχρόνιες και συχνές συζητήσεις, στη διαδρομή των οποίων διαμορφώθηκαν. Την υπόσχεση
για τη συγγραφή αυτή την επαναλαμβάνει στο όγδοο βιβλίο των Ιστοριών.
Είναι
μεγάλη ατυχία που δεν κατόρθωσε να εκπληρώσει την υπόσχεση του γιατί έβλεπε τα
πράγματα από τη σκοπιά ενός φιλελεύθερου και έμενε κατάπληκτος από το ζήλο με τον
οποίο οι σύγχρονοι του έμπαιναν σε τέτοιου είδους συζητήσεις (πρβλ. Κεφ. 11. 25
και Βιβλ.ν.iii. 6).
Πράγματι,
ολόκληρος o ρωμαϊκός κόσμος συνταρασσόταν βαθιά από τις συζητήσεις των κληρικών
και όλοι, ακόμα και άνθρωποι τυχαίοι, και συχνά επίσης οι γυναίκες, είχαν
διαμορφωμένες γνώμες και πεποιθήσεις που ήταν με το παραπάνω πρόθυμοι να υπερασπίσουν.
Ακόμα κι
ο ίδιος ο αυτοκράτορας, καθώς επίσης και η αυτοκράτειρα, αισθάνονταν ότι ήταν εντεταλμένοι
να υπερασπίσουν την υπόθεση της Ορθοδοξίας και φρόντιζαν με ακάματο ζήλο να
πείσουν ή να εξαναγκάσουν όλους τους διαφωνούντες να συμμορφωθούν (Κεφ. 13. 7).
Οι
πολυάριθμες και ποικίλες αιρέσεις που είχαν ήδη αναπτυχθεί είναι από μόνες τους
επαρκής απόδειξη της σημασίας που απέδιδε η Χριστιανοσύνη στη συνειδητότητα του λαού. Η αίρεση των Αρειανών
είχε καταδικαστεί οριστικά από τη Σύνοδο της Νικαίας (825), αλλά δεν είχε εξαλειφθεί
μ' ένα διάταγμα και εξακολουθούσε να υπάρχει για μεγάλο διάστημα μετά τους χρόνους
του Ιουστινιανού.
Άλλες λιγότερο
σημαντικές αιρέσεις που μνημονεύονται από τον Προκόπιο ήταν των Ευνομιανών, των
Σαββατιανών και των Μοντανών. Άλλες ομάδες που διαχωρίζονταν από την κρατική
θρησκεία ήταν οι Μανιχαίοι, ζηλωτἑς μιας ανεξάρτητης θρησκείας, αν και συχνά εκλαμβάνονταν
ως ανατροπείς του Χριστιανισμού, οι Σαμαρείτες, την οποίων η πίστη ήταν παλιότερη
από τον Χριστιανισμό, και οι Πολύθεοι, που φαίνεται ότι, κατά τη γνώμη του
Προκοπίου, είχαν συμπεριλάβει τους πιστούς των αρχαίων θρησκειών της Ελλάδας και
της Ρώμης.
Ως προς
το δόγμα, οι Αρειανοι υποστήριζαν ότι τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας δεν είναι
από την ίδια ουσία: ότι ὁ Υιός είναι όμοιος με τον Πατέρα, αλλά όχι ταυτόσημος ως
προς την ουσία. Η κεντρική αρχή τους εκφραζόταν με την ελληνική λέξη ομοιούσιον·
σε αντίθεση με το ομοούσιον του δόγματος του Αθανασίου που αναγνωρίστηκε ως ορθόδοξο,
μέσω της συμπερίληψης του στο Σύμβολο της Πίστεως.
Οι Ευνομιανοἰ, με ανάλογο τρόπο, υποστήριζαν ότι
μόνο ο Θεός είναι αγέννητος. Οι Μοντανοὶ ακολουθούσαν το δόγμα που κήρυσσε ο
Μοντανός, υποβοηθούμενος από δύο ευσεβείς γυναίκες που διεκδικούσαν για τον εαυτό
τους το χάρισμα της προφητείας και ανήγγελλαν ότι επέκειτο η συντέλεια του
κόσμου. Ίσως η πεποίθηση αυτή τους παρηγορούσε όταν αυτοπυρπολούνταν (Κεφ. 11.
23).
Οι
Σαββατιανοί ήταν μια προέκταση των Νοβατιανών: αιρέσεις ξεπηδούσαν από άλλες αιρέσεις
όπως ακριβώς από το κύριο σώμα της πίστης.
Οι αιρέσεις
του είδους αυτού είχαν τις ρίζες τους σε μια διαφιλονικούμενη ανάδειξη αρχηγού
και ανέπτυσσαν ανεξάρτητα δόγματα μόνο μετά την απόσχισή τους. Οι Μανιχαίοι και
οι Σαμαρείτες ήταν μονοθειστές, αλλά είχαν μιά θεολογία ανεξάρτητη από το
χριστιανικό σύστημα.
Οι Πολύθεοι
φυσικά δεν είχαν τέτοιου είδους θεολογικό σύστημα.
Οι αιρέσεις
αυτές, καθώς και πολλές άλλες που ο Προκόπιος δεν είχε την ευκαιρία να αναφέρει,
υποστηρίζονταν ή πλήττονταν με μεγάλη
βιαιότητα και οι συνακόλουθες αμφισβητήσεις κρατούσαν άγρυπνο το ενδιαφέρον του
πολιτισμένου κόσμου για πολλούς αιώνες πριν και μετά την εποχή του Ιουστινιανού.
Hastings,
Encyclopedia of Religion and Ethics, και Smith and Wace, Dictionary of
Christian Biography
