ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ -281 -208

«Ο θεός υπάρχει παντού, και δια σύμπαντα τον κόσμον είναι, ότι ακριβώς είναι η ψυχή, δια το σώμα του ανθρώπου. Κατ αρχήν ο θεός έλαβε ένα μέρος του εαυτού του και εξ αυτού με διαδοχικάς φάσεις, εξελίξεως δημιούργησε τον κόσμον. Έγινε ο αήρ, το ύδωρ, η γη, το πυρ, έως ότου ολοκληρωθεί ο κόσμος. Επ αυτού δε κυριαρχεί πανταχού ευρισκομένη η ψυχή του, που είναι ο ίδιος ο θεός.» Το ιδανικό του Χρύσιππου ήταν να γίνει κανείς σοφός, γι αυτό εδέχετο την υπεροχή των φιλοσόφων, έναντι των υπολοίπων ανθρώπων των βυθισμένων στην άγνοια. Θεωρούσε μάλιστα τους πολλούς ως άφρονες και ως εκ τούτου τρελούς κατά το Στωικό Αξίωμα: «Πας άφρων μαίνεται». Οι πολλοί κατά τον Χρύσιππο είναι άμυαλοι και αμαθείς, και επομένως το τι έκαναν, ή το τι έλεγαν δεν τον ενδιέφερε, ούτε είχε αξία επειδή το έλεγαν ή το έκαναν οι πολλοί. Απεναντίας μάλιστα συνήθως δεν τους έδινε σημασία, διότι τους θεωρούσε ως εμπόδιο στην φιλοσοφία. Αν τους πρόσεχα δεν θα γινόμουν φιλόσοφος είπε χαρακτηριστικά: «Εί τοίς πολλοίς προσείχον, ούκ αν εφιλοσόφησα». Όπως όλοι οι Στωικοί έτσι και ο Χρύσιππος, πίστευε πως η ψυχή γεννιέται ως «άγραφος πίνακας» το περιεχόμενο της κατόπιν απαρτίζεται και εμπλουτίζεται από τα αντικείμενα. Η παράστασης τους στην ψυχή εκκαλείτο από τον Χρύσιππο «ετεροίωσις», δηλαδή αλλοίωση προκαλούμενη από εκείνα. Την «ετεροίωση» ο Ζήνων και ο Κλεάνθης, την ονόμαζαν «τύπωσιν», η παράσταση των όντων δηλαδή ετυπούτο στην ψυχή. Τον Χρύσιππο διαδέχτηκε ο Ζήνων εκ Ταρσού, και κατόπιν ο Διογένης από την Σελεύκεια, ο οποίος πηγαίνοντας στην Ρώμη προκάλεσε τον θαυμασμό στο ακροατήριο μέχρις ότου, κατόπιν διαταγής της Συγκλήτου , επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί με τον Καρνεάδη και τον Κριτόλαο, με τους οποίους είχαν σταλεί ως πρεσβευτές των Αθηνών.

Πηγή: Έλληνες φιλόσοφοι, Κ. Πλεύρη Εκδόσεις Νέα Θέσις