ΚΕΛΣΟΣ – ΑΛΗΘΗΣ ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ #11

ΣΤΟ ΦΩΣ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ 18 ΑΙΩΝΕΣ Υπενθυμίζεται ότι είναι γραμμένο από τον Έλληνα Πλατωνικό  Φιλόσοφο Κέλσο το έτος 178 μΧ.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ #10  Σας λέω λοιπόν, Ιουδαίοι και xριστιανοί, ότι θεός και παιδί θεού, ούτε κατέβηκε ούτε μπορεί ποτέ να κατεβεί στη γη. Κι αν εννοείτε κάποιους αγγέλους, τι λέτε πως είναι αυτοί, θεοί ή άλλο γένος; Γιατί, φυσικά, άλλο πράγμα ο θεός και άλλο οι δαίμονες.

Με τους Ιουδαίους τώρα, είναι κανείς να απορεί που από τη μια λατρεύουν τον ουρανό και τους αγγέλους κι από την άλλη αδιαφορούν για τα πιο μεγαλοπρεπή και ισχυρά μέρη του, τον ήλιο και τη σελήνη και τους άλλους αστέρες, και τους πλανήτες και τους απλανείς. Θαρρείς και είναι δυνατόν, το μεν όλον να είναι θεός τα δε μέρη του να μην είναι θεϊκά· ή πάλι, λατρεύουν απόλυτα εκείνα τα όντα που, καθώς λένε, ενσκήπτουν σε ανθρώπους τυφλωμένους από τα σκοτάδια της μαγείας ή σε ανθρώπους που βλέπουν στον ύπνο τους φαντάσματα. Ενώ τους άλλους που τόσο ξεκάθαρα και διάφανα προλέγουν τα μελλούμενα, και που χάρη σ’ αυτούς εκμεταλλεύονται και διαχειρίζονται οι άνθρωποι τις βροχές και τη ζέστη του ήλιου και τα σύννεφα και τις βροντές -τις οποίες οι Ιουδαίοι προσκυνούν— τους καρπούς και όλα τα γεννήματα, και μέσω αυτών φανερώνεται ο θεός, τους επιφανέστερους κήρυκες των επουρανίων, τους πραγματικούς αγγέλους του ουρανού -αυτούς τους νομίζουν τιποτένιους. Ακόμη, είναι ανόητο να πιστεύουν ότι όταν ο θεός θα ρίξει φωτιά -θαρρείς κι είναι κανένας μάγειρας- τότε όλο το υπόλοιπο ανθρώπινο γένος θα κατακαεί και μόνο αυτοί θα απομείνουν, όχι μόνο οι ζωντανοί αλλά κι οι πεθαμένοι από καιρό που θα έχουν βγει από τη γη με κείνες τις ίδιες τους τις σάρκες -μια ελπίδα που πραγματικά ταιριάζει σε σκουλήκια. Γιατί ποια ανθρώπινη ψυχή θα μπορούσε ακόμα να ποθεί ένα σώμα σαπισμένο; Αφού ακόμα κι από σας κάποιοι και από τους χριστιανούς μερικοί, δεν ασπάζονται τούτο το δόγμα, χώρια που τους είναι αδύνατο αλλά και αηδιαστικό να επιχειρηματολογούν και να δικαιολογούν την απίστευτη αυτή χυδαιότητα. Ποιό σώμα, αλλοιωμένο εντελώς, μπορεί να επανέλθει στην αρχική του φυσική κατάσταση και στην ίδια εκείνη σύσταση; Μη μπορώντας να απαντήσουν τίποτα, καταφεύγουν στην πιο παράλογη υπεκφυγή, λέγοντας ότι ο θεός όλα τα μπορεί. Όμως ο θεός τα επονείδιστα δεν τα μπορεί και αυτά που αντιβαίνουν στη φύση δεν τα θέλει. Κι αν εσύ επιθυμήσεις κάτι το αηδιαστικό επειδή είσαι φαύλος, δεν πρέπει να πιστεύεις ότι ο θεός θα το μπορέσει κιόλας και ότι θα γίνει αμέσως. Γιατί ο θεός είναι το πρώτο αίτιο της ορθότητας και δικαιοσύνης των νόμων της φύσης κι όχι αρχηγέτης της ελαττωματικής επιθυμίας ούτε της πλανημένης αταξίας. Και βέβαια θα μπορούσε να παράσχει την αιώνια ζωή της ψυχής- “ενώ οι νεκροί”, λέει ο Ηράκλειτος, “είναι πιο απεχθείς κι από τα περιττώματα”. Το να ανακηρύξει -παράλογα- αιώνια τη σάρκα -που ‘ναι γεμάτη πράγματα που ούτε να τα λες δεν είναι ωραίο- ούτε θα το θελήσει ο θεός ούτε θα το μπορέσει. Γιατί αυτός είναι ο Λόγος, που ορίζει όλα τα όντα· τίποτα λοιπόν παράλογο δεν μπορεί να πράξει· και τίποτα ενάντια στον εαυτό του.

Οι Ιουδαίοι λοιπόν αφού έγιναν ιδιαίτερο έθνος, θεσπίζοντας νόμους σύμφωνα με τα έθιμα τους -τους οποίους ακόμα και σήμερα διατηρούν- και υπερασπιζόμενοι την όποια θρησκεία τους -πατρογονική πάντως- λειτουργούν όπως κι οι άλλοι άνθρωποι, γιατί όλοι φροντίζουν με σεβασμό τα πατροπαράδοτα, όποια κι αν είναι αυτά. Άλλωστε φαίνεται πως έτσι αρμόζει· όχι μόνο επειδή ο κάθε λαός έχει σκεφτεί κι έχει νομοθετήσει κατά το δικό του ιδιαίτερο τρόπο ή επειδή πρέπει να τηρούνται όσα από κοινού καθιερώθηκαν, αλλά και επειδή όπως είναι λογικό, τα μέρη της γης από παλιά είναι διαιρεμένα σε επικράτειες κι έχει η κάθε μία τους τοποτηρητές της, και κυβερνούνται σύμφωνα με αυτή τη διαίρεση. Επομένως, σε κάθε τόπο τα πράγματα είναι καλώς καμωμένα, εφ’ όσον γίνονται καταπώς επιθυμούν οι άνθρωποι εκεί από την άλλη, δεν είναι νόμιμο να καταλύονται αυτά που από παλιά έχουν κατά τόπους θεσπιστεί. Θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει ως μάρτυρα τον Ηρόδοτο, που λέει τα εξής: “Διότι βέβαια, οι κάτοικοι των πόλεων Μάρεα και Άπις, αφού εγκαταστάθηκαν στην Αίγυπτο, στα σύνορα με τη Λιβύη, πιστεύοντας ότι είναι Λίβυοι και όχι Αιγύπτιοι, και επειδή δυσφορούσαν με τη θρησκεία των ιερών και δεν ήθελαν να απέχουν από τις αγελάδες, έστειλαν πρέσβεις στον Άμμωνα και δήλωσαν ότι τίποτα το κοινό δεν έχουν με τους Αιγυπτίους γιατί κατοικούν έξω από το Δέλτα και δεν έχουν κοινά έθιμα μ αυτούς και θέλουν να μπορούν να γεύονται τα πάντα. Ο θεός όμως δεν τους το επέτρεψε αυτό, καθώς αποφάνθηκε ότι Αίγυπτος είναι η χώρα που την ποτίζει ο Νείλος και Αιγύπτιοι είναι όσοι κατοικούν κάτω από την πόλη Ελεφαντίνη και πίνουν από αυτόν τον ποταμό”. Ο Ηρόδοτος από την πλευρά του αυτά έχει εξιστορήσει. Από την άλλη, ο Άμμων, όταν διαμηνύει τις θεομηνίες, δεν είναι χειρότερος από τους αγγέλους των Ιουδαίων επομένως δεν είναι αδίκημα ο καθένας να έχει τη θρησκεία του με βάση αυτά που έχουν θεσπιστεί. Φυσικά, θα βρούμε μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους λαούς, κι ωστόσο ο κάθε λαός πιστεύει ότι έχει τα καλύτερα έθιμα: Από τους Αιθίοπες, όσοι κατοικούν στην Μερόη λατρεύουν “μόνο το Δία και τον Διόνυσο” ενώ οι Αράβιοι την Ουρανία και τον Διόνυσο, και όλοι οι Αιγύπτιοι τον Όσιρι και την Ίσιδα, ενώ οι Σάτες την Αθηνά και οι Ναυκρατίτες, σχετικά πρόσφατα, αναγνώρισαν τον Σάραπη -κι οι υπόλοιποι, κατά επαρχίες, όπως καθένας συνηθίζει. Και άλλοι απέχουν από τα πρόβατα επειδή τα θεωρούν ιερά, άλλοι από τις κατσίκες, άλλοι από τους κροκόδειλους κι άλλοι, από σιχαμάρα, δεν τρώνε γουρούνια και αγελάδες. Οι Σκύθες πάλι, θεωρούν καλό να τρώνε και ανθρώπους· ενώ ανάμεσα στους Ινδούς υπάρχουν κι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο θείος νόμος τούς επιτρέπει να τρώνε ακόμα και τους γονείς τους. Κάπου το λέει και ο ίδιος ο Ηρόδοτος· θα χρησιμοποιήσω τα ίδια του τα λόγια για του λόγου το αληθές: “Άν κάποιος καλούσε όλους τους ανθρώπους και τους έβαζε να διαλέξουν ανάμεσα σ’ όλους τους νόμους τους καλύτερους, όλοι, αφού θα εξέταζαν το ζήτημα, θα προτιμούσαν τους δικούς τους· σε τέτοιο βαθμό πιστεύουν όλοι ότι οι δικοί τους νόμοι είναι οι καλύτεροι. Επομένως, δεν μπορεί κανείς να γελάει μ’ όλα αυτά, εκτός κι αν είναι τρελός. Κι υπάρχουν ακόμα πολλές αποδείξεις για το πόσο όλοι οι άνθρωποι πιστεύουν στους δικούς τους νόμους. Μεταξύ άλλων και το εξής γεγονός: Όταν βασίλευε ο Δαρείος, κάλεσε τους Έλληνες που βρίσκονταν κοντά του και τους ρώτησε με πόσα χρήματα θα δέχονταν να φάνε τους γονείς τους όταν αυτοί θα πέθαιναν. Κι oι Έλληνες του είπαν ότι με τίποτα δεν θα το έκαναν αυτό. Ύστερα ο Δαρείος κάλεσε κάποιους Ινδούς, τους επωνομαζόμενους Καλατίες, που τρώνε τους γονείς τους. Μπροστά στους Έλληνες που παρακολουθούσαν το διάλογο μέσω διερμηνέα, τους ρώτησε με πόσα χρήματα θα δέχονταν να κάψουν στην πυρά τους νεκρούς γονείς τους· κι εκείνοι έβαλαν τις φωνές και τον παρακάλεσαν να σωπάσει. Τόσο πολύ πίστευαν οι άνθρωποι α αυτά, και μου φαίνεται είχε δίκιο ο Πίνδαρος που είπε ότι ο νόμος είναι ο βασιλιάς όλων”.

Πρέπει λοιπόν όλοι οι άνθρωποι να ζουν σύμφωνα με τα πατροπαράδοτα, χωρίς να μπορεί κανένας να τους κατηγορεί γι’ αυτό, αντίθετα τους χριστιανούς θα μπορούσαμε να τους κατηγορήσουμε που εγκατέλειψαν τα πάτρια για να υπερασπιστούν τη διδασκαλία του Ιησού, χωρίς να αποτελούν ένα έθνος όπως οι Ιουδαίοι. Τους Ιουδαίους δεν μπορεί να τους επικρίνει κανείς που προστατεύουν τα έθιμα τους μπορεί όμως να επικρίνει εκείνους που εγκατέλειψαν τα δικά τους για να ιδιοποιηθούν των Ιουδαίων. Κι αν (οι Ιουδαίοι) επειδή τάχα ξέρουν περισσότερα, περηφανεύονται και αποφεύγουν την επικοινωνία με τους άλλους, που υποτίθεται δεν είναι το ίδιο αγνοί μ’ αυτούς, ας μάθουν ότι ούτε καν η ιδέα του “Ουρανού” δεν τους ανήκει και για να μην αναφερθώ σε τίποτα άλλο, περιορίζομαι στους Πέρσες που, όπως επισημαίνει ο Ηρόδοτος, από παλιά είχαν εκφράσει την ίδια αντίληψη. “Γιατί πιστεύουν”, λέει,“ότι για να τελέσουν θυσία στον Δία πρέπει ν ανέβουν στα ψηλότερα βουνά, καθώς ολόκληρο τον ουράνιο κύκλο τον αποκαλούν Δία”. Και δε νομίζω πως διαφέρει σε τίποτα, το να αποκαλείς τον Δία Ύψιστο ή Ζήνα ή Αδωναίο ή Σαβαώθ ή Αμούν, όπως οι Αιγύπτιοι, ή Παπαίο, όπως οι Σκύθες. Κι ούτε θα ‘πρεπε οι Ιουδαίοι να πιστεύουν πως είναι αγνότεροι από τους άλλους ανθρώπους επειδή κάνουν περιτομή —οι Αιγύπτιοι κι οι Κόλχες έχουν προηγηθεί σ1 αυτό. Ούτε επειδή απέχουν από το χοιρινό -κι οι Αιγύπτιοι απέχουν αυτοί μάλιστα δεν τρώνε ούτε κατσίκες ούτε πρόβατα ούτε βόδια· ούτε και ψάρια- κι ο Πυθαγόρας κι οι μαθητές του δεν έτρωγαν κουκιά ούτε κρέας. Και ούτε φαίνεται ότι απολαμβάνουν οι Ιουδαίοι την εκτίμηση και την αγάπη του θεού περισσότερο απ’ ό,τι οι άλλοι, κι ότι ο θεός στέλνει αγγέλους αποκλειστικά σ’ αυτούς, θαρρείς και τους έχει κληρωθεί η γη της ευδαιμονίας· γιατί βλέπουμε πώς προκόψανε, και οι ίδιοι και η χώρα τους.

Αυτός λοιπόν ο θίασος ας λογοδοτήσει για την αλαζονεία του κι ας μας αφήσει ήσυχους, αφού δεν έχει ιδέα για τον μεγάλο θεό και έχει εξαπατηθεί από τον Μωυσή -και μάλιστα δίχως να ‘χει μαθητεύσει στην απάτη αυτή με σκοπό το καλό.

Και τώρα, “ας περάσει ο δεύτερος”: Έχω να τους ρωτήσω (τους χριστιανούς) από πού έχουν έρθει ή ποιόν έχουν αρχηγέτη των πατρογονικών νόμων. “Κανέναν”, θα πουν, ενώ φυσικά κι αυτοί από εκεί (από τον Ιουδαϊσμό) ξεκίνησαν και ο δάσκαλός τους και προεξάρχων του χορού δεν προέρχεται από πουθενά αλλού· μόνο που αυτοί απομακρύνθηκαν από τους Ιουδαίους.

Ας παραλείψουμε λοιπόν όλες τις διαψεύσεις σχετικά με τον δάσκαλό τους και ας θεωρήσουμε ότι ήταν στ’ αλήθεια ένας άγγελος. Όμως τι από τα δυο συνέβη, ήρθε πρώτος και μόνος ή υπήρξαν και άλλοι πριν απ’ αυτόν; Αν υποστηρίξουν το πρώτο, θα τους κατηγορήσουμε ότι λένε ψέματα και αντιφάσκουν. Γιατί οι ίδιοι λένε πως πολλές φορές έχουν έρθει κι άλλοι, και μάλιστα μαζεμένοι, καμιά εξηνταριά ή εβδομήντα. Κι ότι αυτοί έγιναν κακοί και τιμωρήθηκαν να είναι σιδηροδέσμιοι μες στη γη, κι ότι οι θερμές πηγές είναι τα δάκρυα τους. Λένε μάλιστα ότι και στον τάφο του ήρθε ένας άγγελος· άλλοι μιλούν για έναν, άλλοι για δύο αγγέλους -αυτούς που αποκρίθηκαν στις γυναίκες ότι αναστήθηκε. (Καταπώς φαίνεται, ο υιός του θεού δε μπορούσε να ανοίξει τον τάφο αλλά χρειάστηκε άλλον για να μετακινήσει την πέτρα). Και ακόμη, για χάρη της Μαρίας που ήταν έγκυος ήρθε και μίλησε στον μαραγκό ένας άγγελος, και άλλος ένας για να τους πει να αρπάξουν το βρέφος και να τραπούν σε φυγή. Είναι ανάγκη τώρα να απαριθμήσουμε με ακρίβεια όλους όσους στάλθηκαν στο Μωυσή και σ’ άλλους δικούς τους; Αν στάλθηκαν και άλλοι, είναι φανερό ότι κι ετούτος (ο Ιησούς) στάλθηκε από τον ίδιο θεό. Κι ας δεχτούμε πως αυτός είχε να αναγγείλει κάτι σπουδαιότερο, που ‘χε να κάνει με τους Ιουδαίους που έσφαλαν ή φαλκίδευαν την ευσέβεια ή έκαναν πράγματα που δεν ήσαν σύμφωνα με το θείο νόμο· γιατί αυτά υπαινίσσονται. Δεν αναφέρεται λοιπόν ως ο μοναδικός που έχει έρθει ανάμεσα στους ανθρώπους· όπως ισχυρίζονται ακόμη κι οι ίδιοι -που με το πρόσχημα της διδασκαλίας του, αφού αποστάτησαν από τον δημιουργό επειδή τον θεώρησαν κατώτερο θεό, πίστεψαν σε κάποιον καλύτερο, υποτίθεται, θεό και πατέρα εκείνου που ήρθε ανάμεσα στους ανθρώπους-, και πριν από κείνον ήρθαν και κάποιοι άλλοι σταλμένοι από τον δημιουργό.

Οι Ιουδαίοι λοιπόν κι ετούτοι εδώ έχουν τον ίδιο θεό. Και βέβαια, η μεγάλη Εκκλησία το παραδέχεται ανοιχτά και δέχεται ως αληθινή την υποτιθέμενη κοσμογονία των Ιουδαίων, με τις έξι ημέρες και την έβδομη, κατά την οποία ο θεός “σταμάτησε” “από τα έργα του” και αναχώρησε για το παρατηρητήριό του να ξεκουραστεί. Και φυσικά, ως πρώτο άνθρωπο θεωρούν τον ίδιο που πιστεύουν οι Ιουδαίοι, και όσον αφορά στους απογόνους του ισχύει και για τους χριστιανούς η ίδια γενεαλογία. Εξιστορούν κι αυτοί τις ίδιες εχθροπραξίες μεταξύ αδελφών, την αποδημία στην Αίγυπτο και την φυγή από εκεί.

Μη νομίσει κανείς πως αγνοώ το ότι μερικοί απ’ αυτούς θα συμφωνήσουν ότι έχουν τον ίδιο θεό με τους Ιουδαίους ενώ μερικοί θα πουν πως πιστεύουν σε άλλον, αντίπαλο του πρώτου, και ότι από τον δικό τους προέρχεται ο υιός. Υπάρχει όμως και μια τρίτη κατηγορία που μιλάει για κάποιους άλλους, ψυχικούς και πνευματικούς, και κάποιοι άλλοι που επαγγέλλονται ότι είναι γνωστικοί· κάποιοι άλλοι που παρ’ όλο που πιστεύουν στον Ιησού θέλουν να ζουν σύμφωνα με το νόμο των Ιουδαίων, όπως ο ιουδαϊκός λαός· υπάρχουν ακόμη και κάποιοι Συβιλλιστές. Ξέρω και κάποιους Σιμωνιανούς που επειδή τιμούν την Ελένη ως δάσκαλο Έλενο, ονομάζονται Ελενιανοί. Γνωρίζω και τους Μαρκελιανούς που πήραν τ’ όνομα από την Μαρκελίνα, τους Αρποκρατιανούς από τη Σαλώμη, κάτι άλλους από την Μαριάμμη και τη Μάρθα και κάποιους Μαρκιωνιστές που έχουν αρχηγό τους το Μαρκίωνα. Καθένας έχει και το δικό του δάσκαλο και θεό, κι όλοι τους περιπλανιούνται και κυλιούνται μες στο βαθύ σκοτάδι, πολύ πιο χυδαία από τους θιασώτες του Αντίνου στην Αίγυπτο· κι ακόμα, βρίζονται μεταξύ τους με το χειρότερο τρόπο, και στα κρυφά και στα φανερά· και δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν την παραμικρή υποχώρηση για χάρη της ομόνοιας, γιατί μισούν απόλυτα ο ένας τον άλλο. Είναι και κάποιες που λέγονται Σειρήνες, που αποχωρούν χορεύοντας και πλανεύουν τον κόσμο, κι υποχρεώνουν όσους τις ακολουθούν, στη θέση των κεφαλιών τους να βάλουν κεφάλια γουρουνιών.

Απ’ όλους όμως αυτούς, που τους χωρίζουν τέτοιες διαφωνίες και στους μεταξύ τους καυγάδες βρίζονται με τον πιο αισχρό τρόπο, ακούω να προφέρεται το “για μένα σταυρώθηκε ο κόσμος και εγώ για τον κόσμο”. Πώς γίνεται να λένε οι Χριστιανοί, που με τα λόγια διέσχισαν τη θάλασσα, ότι ξέρουν περισσότερα πράγματα απ’ ό,τι οι Ιουδαίοι; Ας είναι· παρ’ όλο που δεν έχουν καμιά δικαιοδοσία στο δόγμα, θα εξετάσουμε τα λεγόμενα τους· πρώτα όμως θα πρέπει να μιλήσουμε για τις ιδέες εκείνες που χωρίς να τις έχουν αφομοιώσει, μες στην άγνοια τους τις πλαστογραφούν, μιλώντας παράτολμα και χωρίς καμιά λεπτότητα για πράγματα που δεν γνωρίζουν. Γιατί αν συγκρίνουμε τα όσα καλά έχουν πει κατά καιρούς οι χριστιανοί με τα λόγια των φιλοσόφων, θα δούμε ότι οι φιλόσοφοι τα έχουν πει καλύτερα και με μεγαλύτερη καθαρότητα. (Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ #12)

Πηγή: «Κέλσος: Αληθής Λόγος κατά χριστιανών – Στο φως ύστερα από 18 αιώνες» (Μετάφραση-απόδοση «Θύραθεν») http://www.pare-dose.net/