ΠΕΡΙ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑΣ ΚΑΙ ΒΡΑΚΑΣ Ο ΛΟΓΟΣ

Του Δημ. Σταθακόπουλου        

Αν «χτυπήσεις» στο διαδίκτυο τα λήμματα «φουστανέλα» και «βράκα», συνήθως αναφέρεται ότι η φουστανέλα είναι Αλβανική φορεσιά την οποία υιοθέτησαν οι Έλληνες  και η βράκα Βενετσιάνικο κατάλοιπο.  Βεβαίως ένα θέμα είναι τι φορούσαν οι Έλληνες πριν αυτές τις υιοθετήσεις; Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει απάντηση από τους άκριτα αναφέροντες τα παραπάνω, ίσως γιατί οι πρόγονοι κυκλοφορούσαν γυμνοί;  Καταφανώς και σε αυτή την περίπτωση έχουμε  ένα αναπόδεικτο «επιστημολογικού» τύπου θέσφατο, που πάει να καταρρίψει το άλλο θέσφατο πως τα πάντα είναι Ελληνικά. Ψευτοδιλήμματα!!!  Αγαπητοί κύριοι, κοιτάξτε γύρω σας τους πολιτισμούς της ανθρωπότητας και θα δείτε ότι επί χιλιάδες χρόνια (σε πολλά μέρη ακόμα και σήμερα) οι άνδρες φορούσαν «χιτώνες» κοντούς ή μακριούς  (π.χ σκωτσέζοι το κίλτ), κάτι που και οι Αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν και μάλιστα με πτυχώσεις όπως οι φουστανέλες, οι  Βυζαντινοί (δείτε τις αγιογραφίες των εκκλησιών) και φυσικά οι αγωνιστές του ‘21. Γιατί δηλ. να είναι αλβανική φορεσιά και όχι αρχαιοελληνική μέσω του βυζαντίου, ή γιατί ακόμα καλύτερα να μην  αναφέρεται  πως ο «χιτών»  ήταν το πιο συνηθισμένο ανδρικό ένδυμα σε πάμπολλους λαούς επί χιλιάδες χρόνια και να λήξει εκεί το θέμα;

Η λέξη Βράκα, προέρχεται από τη Λατινική bracca, (στα ελληνικά λεγόταν αναξυρίς: ό  το παρά Ρωμαίοις «βρακίον δηλοί» έγραψε ο Θεσσαλονίκης Ευστάθιος το 12^ο αιώνα βλ. Eustathii Archiepiscopi Thessalonicensis, Commentarii ad Homeri Iliadem pertinentes, Marchinus van der Valk Α’ ραψωδία 22.9 σελ. 36)  και αφού τη φορούσαν κυρίως οι νησιώτες – πληθυσμοί δηλαδή που είχαν περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα υπό την εξουσία της Βενετίας –  προφανώς το όνομα του ενδύματος επηρεάστηκε από αυτούς αφήνοντας οριστικά το αναξυρίς.

Βέβαια οι Ισπανοί  την αποκαλούσαν gregüescos και οι Γάλλοι gregesque, λέξεις που προέρχονται από το Βενετικό grechesco,  και σημαίνουν «όπως οι Γραικοί»!!! Υπάρχουν όμως  και απεικονίσεις ελληνιστικές ή βυζαντινές που προηγούνται χρονικά των δυτικών και ειδικά  στο «Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου» του Ψευδο-Καλλισθένη που σώζεται στο  Istituto Ellenico της Βενετίας, φιλοτεχνημένο το 14^ο αιώνα, όπου απεικονίζονται Μακεδόνες στρατιωτικοί φορώντας ένα είδος βράκας (αναξυρίς;), που καταφανώς είναι κοντός χιτώνας πιασμένος/δεμένος  με κάποιο «τρόπο» ανάμεσα στα πόδια προφανώς για πρακτικούς λόγους, δημιουργώντας έτσι μία «φουφούλα» βρακοειδούς τύπου που πλέον έμοιαζε με κοντό «άνετο φουσκωτό» παντελόνι, δηλ. τη νεοπαραδοσιακή βράκα.

Τεχνική δεσίματος του χιτώνα στη μέση  για ευκολότερη μετακίνηση στις εργασίες. Από αυτή την τεχνική προέκυψε τελικά η μεσαιωνική Βράκα.

Νομίζω πώς λίγο περισσότερος προβληματισμός και  στοιχειώδης έρευνα και όχι άκριτη αντιγραφή αναπόδεικτων θέσφατων θα έκαναν καλό σε όλους. Μπορεί να μην είναι όλα Ελληνικά, αλλά δεν είναι όλα και δανεικά. Συχνότερα υπάρχουν αντιδάνεια !!!!

http://www.antibaro.gr/article/7865 , Ἀντίβαρο