ΑΛΛΟ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΚΙ ΑΛΛΟ ΣΟΦΙΣΤΗΣ!

Στα μέσα του -5ου αιώνα η Αθήνα ήταν το πολιτιστικό κέντρο του κόσμου!
Το πολιτικό σύστημα της πόλης απαιτούσε τη γνώση και η γνώση τροφοδοτούσε τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Η "άμεση δημοκρατία" είχε ανάγκη από πολίτες μορφωμένους και κατόχους της ρητορικής τέχνης. Την ανάγκη αυτή έσπευσε να ικανοποιήσει ένα ολόκληρο ρεύμα δασκάλων και φιλοσόφων, που άρχισε να συρρέει στην πόλη απ' όλον τον ελληνικό χώρο.
Αποκαλούσαν τους εαυτούς τους "σοφιστές" και ζούσαν παραδίδοντας μαθήματα στους Αθηναίους.
Είχαν ταξιδέψει πολύ και γνώριζαν πολλά συστήματα διακυβέρνησης. Είχαν διαπιστώσει πως τα ήθη, τα έθιμα, οι νόμοι και οι μύθοι των διαφόρων λαών είχαν σημαντικές διαφορές.
Οδηγήθηκαν έτσι στο συμπέρασμα πως όλα είναι σχετικά. Δεν υπάρχουν σταθερά κριτήρια για το τι είναι "δίκαιο" και "άδικο", και πως "ο άνθρωπος είναι το μέτρο των πάντων" δηλ. κάθε τι παίρνει το νόημά του σε σχέση με τις ανάγκες των ανθρώπων.
Ο Σωκράτης, αντίθετα, πίστευε πως υπάρχουν κάποιες αξίες σταθερές και απόλυτες, που ισχύουν παντού και πάντα.

Ο Σωκράτης δεν ασχολήθηκε με τα προβλήματα των "φυσικών φιλοσόφων". Δεν τον ενδιέφερε να ερμηνεύσει τα φυσικά φαινόμενα, ούτε αναζητούσε την αρχή των όντων.
Έμεινε προσηλωμένος στον άνθρωπο και στην ανθρώπινη κοινωνία και ζωή.
Γι' αυτό, και αιώνες αργότερα, ο Ρωμαίος φιλόσοφος Κικέρωνας έλεγε πως ο Σωκράτης κατέβασε τη φιλοσοφία απ' τα ουράνια στη γη, την έβαλε στα σπίτια μας και μας ανάγκασε να συλλογιστούμε για την ηθική και τη ζωή, για το καλό και το κακό...
Ο Σωκράτης, αν και σύγχρονος των σοφιστών, είχε πολλές διαφορές μ' αυτούς.
Ο ίδιος ήταν "φιλόσοφος", δηλαδή φίλος και εραστής της σοφίας. Προσπαθούσε να την κατακτήσει με πάθος...
Ο Σωκράτης δεν δεχόταν πληρωμή για τη διδασκαλία του. Οι σοφιστές, αντίθετα, ζητούσαν αμοιβή για τις "εντυπωσιακές" γνώσεις και ιδέες τους.
Ο αληθινός φιλόσοφος-δάσκαλος προσπαθεί να μελετήσει και να καταλάβει τα πράγματα μαζί με τους μαθητές του. Ο σοφιστής νομίζει πως ξέρει ένα σωρό πράγματα και προσπαθεί να τα χώσει στο κεφάλι των μαθητών του.
Οι σοφιστές νόμιζαν πως τα ήξεραν όλα, παρίσταναν τους παντογνώστες και καμάρωναν για τη "σοφία" τους.
Ο πραγματικός φιλόσοφος είναι αλλιώς. Ξέρει πως, κατά βάθος, οι γνώσεις του είναι ελάχιστες.
Τέτοιος ήταν και ο Σωκράτης. Ήξερε μονάχα ένα πράγμα: πως δεν ήξερε τίποτα! Και υπέφερε που ήξερε τόσα λίγα...

Oι Σοφιστές, αν και είχαν μεγάλη επίδραση στην εποχή τους, δέχτηκαν αρνητική κριτική, κυρίως από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα. Kατηγορήθηκαν για θρησκευτικό αγνωστικισμό, για αμφισβήτηση των παραδοσιακών αξιών και για επαγγελματισμό, επειδή πληρώνονταν για τη διδασκαλία τους. Αποτέλεσμα της αρνητικής κριτικής ήταν ο όρος «σοφιστές», που είχαν κερδίσει ως ειδικοί σε θέματα σοφίας, να καταλήξει και να παραμείνει στην κοινή χρήση, ως τις μέρες μας, ως συνώνυμος του αμοραλιστή και του «επαγγελματία φιλοσόφου». Θεωρήθηκαν πως δεν ήταν «φιλόσοφοι» με την καθιερωμένη σημασία του όρου, που σημαίνει τη συστηματική και επίμονη επιδίωξη της ανακάλυψης της αλήθειας και την ειλικρινή αφοσίωση σε αυτήν, όπως απέδειξε ο Σωκράτης, αλλά αμειβόμενοι δάσκαλοι της σοφίας, που επιδίωκαν να μεταδώσουν στους νέους όχι την αληθινή γνώση, αλλά τη μέθοδο για να εκφράζουν πειστικά το ψεύδος ως αλήθεια.

http://filosofoumen.blogspot.gr/2010/03/blog-post_20.html

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C119/464/3083,12329/