ΤΑ ΔΥΟ ΠΕΠΛΑ ΤΟΥ ΣΥΣΚΟΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΝΟΥ

Όποιος ψάχνει την αλήθεια, είναι σε θέση να την αναγνωρίσει όταν πέσει πάνω της;

Το πρώτο πέπλο του συσκοτισμού

Το πρώτο πέπλο είναι οι προσωπικές μας αντιλήψεις – οικογενειακές, θρησκευτικές, παιδείας, κοινωνικές, πολιτικές, πολιτιστικές, κ. α., οι οποίες μας καθιστούν δεσμώτες και δεν μας επιτρέπουν την απαραίτητη ελευθερία σκέψεως για να συλλάβουμε μία εκ βάθρων διαφορετική κατανόηση των αξιών, των προτύπων και των οραμάτων.

Ας λησμονήσουμε τις προσωπικές μας γνώμες και ας παρατηρήσουμε με τα μάτια του μικρού παιδιού, τα γεμάτα περιέργεια και αδημονία να γνωρίσουν τον κόσμο με δέος, προσμονή, ευλάβεια και ενθουσιασμό, χωρίς δόγματα, αιρέσεις, προκαταλήψεις.

Η εποχή μας κατάργησε τις βασικές αρχές της κοσμοθέασης και τις αντικατέστησε με την χρησιμοθηρία υλικών επιδιώξεων.

Βασική αρχή, η επιδίωξη του ανθρώπου, -ως άτομο και ως κοινωνία- να προσεγγίσει την καθολική έννοια της αρετής. Η λέξη αρετή έχει καταργηθεί από το λεξιλόγιό μας σήμερα. Ελάχιστοι την γνωρίζουν και ουδείς την μεταχειρίζεται. Εάν δεν την επαναφέρουμε, για να επανενεργοποιήσουμε την δύναμή της, δεν θα απαλλαγούμε από τις ασθένειες της ψυχής, που καταλήγουν στις ασθένειες του σώματος.

Ο πρώτος συσκοτισμός επήλθε με την κατάργηση της έννοιας της αρετής, διότι η ψυχή μας απώλεσε το πλέγμα της αλήθειας, επί του οποίου είχε εξυφάνει την ισορροπία της.

Το δεύτερο πέπλο του συσκοτισμού

Το δεύτερο πέπλο αναφέρεται στην αντιστροφή ή στην αλλοίωση των εννοιών των επίμαχων λέξεων, όπως είναι οι λέξεις αγαθόν, δαίμων, έρως, κ.ο.κ., στις οποίες πρέπει να αποδώσουμε εκ νέου την αρχική τους σημασία, και όχι ως προς τις προσωπικές μας δοξασίες.

Οι αρχαίοι μας φιλόσοφοι δεν αποκαλύπτουν το πραγματικό τους πρόσωπο παρά μόνον δια της απ’ ευθείας αναγνώσεως των κειμένων, έστω και σε νεοελληνική απόδοση.

Με την τριβή, ο νους εθίζεται, όταν μετά προσοχής «βλέπει» μέχρις ότου κάποια στιγμή γίνεται οικείο και, ξαναθυμάται και αναγνωρίζει την ουσία με στόχο την επίλυση βιοτικών και ηθικών προβλημάτων, απάντηση στα καθημερινά του διλήμματα και αντιξοότητες της καθημερινής αισθητής πραγματικότητας, μέσω της αλληγορίας της αντίθεσης αρετής/κακίας, παραδίδει την πρώτη επαφή με τον αόρατο κόσμο της νόησης.

Ο αρχαίος Ελληνικός στοχασμός κινείται πάντοτε μεταξύ του αισθητού και του νοητού κόσμου. Γι’ αυτό ευθύς εξ αρχής μας επιτρέπουν την θέαση των δύο φύσεων του ενός και μοναδικού κόσμου και μας προετοιμάζουν για τα θαυμαστά μας ταξίδια επί του οποίου θα στηριχθεί η μελλοντική μας εξέλιξη.

Χωρίς δυσκολία αντιλαμβανόμαστε και αποτυπώνουμε αρχές και αξίες, τις οποίες έχουμε προ πολλού λησμονήσει και κατά συνέπειαν αχρηστεύσει.

Το ατελές δεν δύναται να προοδεύσει προς την τελειότητα του είδους του, εάν προηγουμένως δεν απαλλαγεί από τα εμπόδια της πλάνης και της «οιήσεως». Η «οίησις», το να είναι κανείς βέβαιος ότι γνωρίζει, ενώ δεν γνωρίζει, είναι το κυριότερο εμπόδιο στην κατάκτηση της αρετής, διότι συνοδεύεται από την αλαζονεία και την έπαρση. Χρέος είναι η αναζήτηση της ακρίβειας των όρων των αφηρημένων εννοιών, ώστε με την άρση των εσωτερικών εμποδίων να ανοίξει η οδός προς την αρετή.

Με τη μαιευτική ο Σωκράτης αναγκάζει με προσήνεια τον συνομιλητή του στον «λόγον διδόναι», στην λογοδοσία. Αυτή είναι η αναγνώριση της «διπλής αγνοίας», η οποία επιτρέπει στην ψυχή του συνομιλητή, αφού ομολογήσει την άγνοιά του να εκφράσει την πρώτη «απορία». Από τη διπλή αγνοία έφθασε στην απλή δια της απορίας. Από την απορία ο δρόμος θα τον οδηγήσει στην επιστήμη, εις το επίστασθαι.

Πηγή: Από το Πέμπτο βιβλίο «Άρρητοι λόγοι» «Ελληνικός Δια-λογισμός», ΑΛΤΑΝΗ, τόμος 2ος, εκδόσεις Γεωργιάδη, 2008.

https://ellinikoskoinotismos.blogspot.gr/

Η ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΑΣ

Η ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ