ΑΡΧΑΙΑ ΣΤΑΓΕΙΡΑ (300 μ. νοτιανατολικά από την Ολυμπιάδα)

Ο σημαντικότερος ιστορικός χώρος της Χαλκιδικής, τα αρχαία Στάγειρα, βρίσκονται στη χερσόνησο Λιοτόπι, δίπλα στη σημερινή Ολυμπιάδα (300 μ. νοτιανατολικά από την Ολυμπιάδα). 

Η περιήγηση είναι πραγματική απόλαυση. Αν μάλιστα θέλετε να τα δείτε όλα να ξέρετε πως θα χρειαστείτε τουλάχιστον 2 με 3 ώρες και μην παραλείψετε το παραλιακό μονοπάτι το οποίο είναι υπέροχο. Η πόλη ιδρύθηκε το -665, από Ίωνες αποίκους που κατέφτασαν από το νησί της Άνδρου, ενώ λίγο αργότερα εγκαταστάθηκαν σ’ αυτήν και άποικοι από τη Χαλκίδα. Οι πηγές της αρχαιότητας είναι ακριβέστατες όσον αφορά τη θέση της πόλης. Ο Στράβωνας την τοποθετεί στα «Γεωγραφικά» του νοτιότερα της Αρχαίας Ακάνθου, σε παραθαλάσσια περιοχή και αναφέρει και την ύπαρξη μιας μικρής νησίδας απέναντι από την πόλη, με το όνομα Κάπρος (προφανώς το σημερινό νησάκι Καυκανάς). Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το ίδιο όνομα αποδίδεται και στο λιμάνι των Σταγείρων, ενώ πολλά νομίσματα της πόλης έφεραν ως σύμβολο έναν κάπρο.

[…] ἔστι δ΄ ‘Άθων ὄρος μαστοειδὲς ὀξύτατον ὑψηλότατον· οὗ οἱ τὴν κορυφὴν οἰκοῦντες ὁρῶσι τὸν ἥλιον ἀνατέλλοντα πρὸ ὡρῶν τριῶν τῆς ἐν τῇ παραλίᾳ ἀνατολῆς. καὶ ἔστιν ἀπὸ πόλεως τῆς ‘Ακάνθου ὁ περίπλους τῆς χερρονήσου ἕως Σταγείρου͵ πόλεως τοῦ ‘Αριστοτέλους͵ στάδια τετρακόσια͵ ἐν ᾗ λιμὴν ὄνομα Κάπρος καὶ νησίον ὁμώνυμον τῷ λιμένι· εἶτα αἱ τοῦΣτρυμόνος ἐκβολαί·
Στράβωνας, Γεωγραφικά 7a.1.33.12

Ο Στράβωνας, που έζησε από το -63 μέχρι το 23, αναφέρει στα περίφημα «Γεωγραφικά» του, ότι την εποχή που επισκέφτηκε την περιοχή, τα Στάγειρα ήταν ήδη ερημωμένα.
[…] ἐν δὲ τῷ κόλπῳ πρώτη μετὰ τὸν Ἀκανθίων λιμένα Στάγειρα͵ ἔρημος͵ καὶ αὐτὴ τῶν Χαλκιδικῶν͵‘Αριστοτέλους πατρίς͵ καὶ λιμὴν αὐτῆς Κάπρος καὶ νησίον ὁμώνυμον τούτῳ· εἶθ΄ ὁ Στρυμὼν καὶ ὁ ἀνάπλους εἰς Ἀμφίπολιν εἴκοσι σταδίων·
Στράβωνας, Γεωγραφικά 7a.1.35.25

ΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΑ
Οταν ο Αριστοτέλης απεβίωσε το -322 στη Χαλκίδα, το σώμα του μεταφέρθηκε στη γενέτειρά του, τα Στάγειρα, όπου θάφτηκε με εξαιρετικές τιμές. Ανακηρύχθηκε «οικιστής» της πόλης και έκτισαν βωμό πάνω στον τάφο του. Μάλιστα, καθιέρωσαν γιορτή στη μνήμη του, τα «Αριστοτέλεια». Σήμερα γίνονται σοβαρές προσπάθειες από την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους τοπικούς φορείς να αναβιώσουν τα "Αριστοτέλεια".

[…] Ο δε γε Αριστοτέλης έρχεται εν τη Μακεδόνων πόλει, ένθα παιδεύει Αλέξανδρον τον κτίστην, και μέγα μέρος γέγονε της τούτου βασιλείας. Πολλά γαρ εδυνήθη παρά τω βασιλεί, και τη δυνάμει δεόντως εχρήσατο, ευ ποιών και εκάστω ιδία και πάσι κοινή. Και ότι μεν πολλούς ιδία ευ εποίησε, δηλώσουσιν αι φερόμεναι αυτού συστατικαί επιστολαί περί τινων προς τον βασιλέα. Ότι δε και κοινή πολλούς ευ εποίησε, δηλοί το και την των Σταγείρων πόλιν κατασκαφθείσαν, πείθειν Αλέξανδρον αύθις κτίζειν. Όθεν και οι Σταγειρίται εορτήν επιτελούσι τω Αριστοτέλει, Αριστοτέλειαν αυτήν προσαγορεύοντες, και τον μήνα δε, εν ω η εορτή επιτελείται, Σταγειρίτην προσαγορεύοντες […]
Aristotelis opera omnia, Τόμος 16, Σελίδα 288

amfipolisguidedtours

Διαβάστε επίσης: Τη βεβαιότητά του ότι το μνημείο είναι ο τάφος - ηρώο του Αριστοτέλη, αλλά και την πεποίθησή του ότι μια αρχιτεκτονική έρευνα σε αυτό θα έφερνε στο φως επιγραφές, εκφράζει ο διδάκτωρ κλασικής αρχαιολογίας, Κώστας Σισμανίδης, ανασκαφέας των αρχαίων Σταγείρων Χαλκιδικής, αλλά και του μνημείου, η αποκάλυψή του οποίου έχει συνταράξει το ελληνικό και διεθνές κοινό.