ΜΙΛΑ Ο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΣΤΑ ΒΙΤΚΟΥ

ΜΕΡΟΣ 3ο

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ

«Τέλος πάντων το μυστήριον της [Φιλικής] Εταιρείας άρχισε να διαδίδεται εις κάθε λογής ανθρώπους και καλούς και κακούς, και εβιασθήκαμε να κινήσωμε μίαν ώραν αρχήτερα την επανάστασιν. Ο Ντιόγος το εμαρτύρησε εις τον Αλί πασά. Έτζι λοιπόν εις τας 3 Ιανουαρίου ανεχώρησα από την Ζάκυνθον, και εις τας 6 Ιανουαρίου έφθασα εις την Σκαρδαμούλα, εις του πατρικού μου φίλου καπετάν Παναγιώτη Μούρτζινου. Το κίνημά μας έγινε εις τας 22 Μαρτίου, εις την Καλαμάταν (σ. 49).

»Από τας 6 Ιανουαρίου έως εις τας 22 Μαρτίου, επροσπάθησα, ενέργησα εις την Μάνην να ενώσωμεν διάφορα σπίτια μανιάτικα κατά την συνήθειάν τους, και τους ενώσαμεν, τους αδελφώσαμεν. Έστειλα και εις τας επαρχίας της Μεσσηνίας, Μιστρώς, Καρύταινας, Φαναριού, Λεονταριού, Αρκαδίας, της Τριπολιτσάς, και ήλθαν εκεί οπού ευρισκόμουν, και τους έλεγα, ότι την ημέρα του Ευαγγελισμού να είναι έτοιμοι, και κάθε επαρχία να κινηθεί εναντίον των Τούρκων των τοπικών, και να τους πολιορκήσουν εις τα διάφορα φρούρια, καθώς οι Αρκαδιανοί να πολιορκήσουν το Νεόκαστρο, οι Μοθωναίοι την Μοθώνη, και ούτω καθεξής (σ. 50).

»Εις τας 23 Μαρτίου επιάσαμε τους Τούρκους εις την Καλαμάτα, τον Αρναούτογλην σημαντικόν Τούρκον της Τριπολιτσάς. Είμεθα 2000 Μανιάτες, ο Πετρόμπεης, ο Μούρτζινος, Κυβέλος. Δυτική Σπάρτη – 100 ήτον οι Τούρκοι μεινεμένοι, ως 10000 η φήμη τους μεγάλη – Η Ανατολική Σπάρτη εκινήθη την ίδιαν ώρα (σ. 51).

»Τας 24 τον Μάρτη 1821 εφθάσαμε εις ένα χωριό της Μεσσηνίας, Σκάλα λεγόμενον, που είναι καμιά πενηνταριά οικογένειες. Όσοι άνδρες ήτον, τους έστειλα πεζοδρόμους, και τους έλεγα: «Σύρτε στα κάστρα, πολιορκήσετε, και σας προφθάνω με 3000.» – στρατήγημα – Την αυγήν εξημέρωσε εις ταις 25 του Ευαγγελισμού. Έμαθαν εις το Λεοντάρι ότι εβγήκα με τόσες χιλιάδες Μανιάτες, παίρνουν τα ζώα των ραγιάδων και ανεχώρησαν δια την Τριπολιτσά. Κινώντας από την Σκάλα, έριξα καμιά χιλιάδα τουφέκια, τρεις μπαταριές δια να τ’ ακούσει ο κόσμος να σηκωθεί κατά την παραγγελίαν (σ. 52).

»Την ίδια ημέρα του Ευαγγελισμού συνάζονται οι Φαναρίτες, λέγουν εις τους Τούρκους να τραβηχθούν εις την Τριπολιτσά διατί δεν ηξεύρουν τι είναι. Μαζεύονται Φαναρίτες και Μουντριζάνοι κι άλλα μουρτατοχώρια (οπού οι Τούρκοι πανδρεύονται με χριστιανές), αριθμός των 1700 τουφέκια. Εσυνάχθηκαν απέξω από την Ανδρίτσαινα δύο ώρας, σε μία βρύση Σουλτίνα λεγομένη, είχαν 3000 ζώα των ραγιάδων μαζί τους. Την ίδιαν ημέραν οι Αρκαδιανοί (της θαλάσσης) συνάζονται ολίγοι, και ο Πρωτοσύγκελος και άλλοι παρακινούν τους Τούρκους να τραβηχθούν εις τα κάστρα, και τους έδωσαν ζώα, τους ξέβγαλαν ίσια με το Νιόκαστρο και εκεί τους πολιόρκησαν, αφού εσυνάχθηκαν και από άλλες επαρχίες.» (ό.π.).

ΠΟΙΑ «ΑΓΙΑ ΛΑΥΡΑ»;

Παρατηρούμε ότι ο Κολοκοτρώνης πουθενά δεν αναφέρει το περιστατικό της «δοξολογίας» στην Αγία Λαύρα. Μιλά για την ημέρα του Ευαγγελισμού, ως προκαθορισμένη ημέρα έναρξης της Επανάστασης, τονίζει όμως ότι τελικά η Επανάσταση άρχισε ενωρίτερα: «Το κίνημά μας έγινε εις τας 22 Μαρτίου, εις την Καλαμάταν» (σ. 49).

Σε σχετική υποσημείωση, ο Φωτάκος (πρώτος Υπασπιστής του Κολοκοτρώνη) σημειώνει: «Την αυτήν ημέραν [22 Μαρτίου] άρχισεν η επανάστασις εις τας Πάτρας και μίαν ημέραν πρωτήτερα εις τα Καλάβρυτα.» Στη συνέχεια ο Φωτάκος επικρίνει τον Τρικούπη, λέγοντας: «Αλλά περίεργον είναι πώς εχώρησεν εις τον νουν του κυρίου Τρικούπη ότι αυθημερόν όσοι καπεταναίοι ήταν εις την Μάνην, άκουσαν την επανάστασιν των Πατρών και εκινήθησαν. Τα αυτά λέγει και ο Π. Πατρών εις τα απομνημονεύματά του σελ. 18 και φαίνεται ότι από εδώ ο Ιστορικός μας τα έλαβεν» (Απομνημονεύματα της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα 1858, σ. 20).

Η δοξολογία, που αναφέρει ο Φωτάκος, ψάλθηκε από τους Καλαματιανούς ιερείς «εις τον ποταμόν και τότε οι άλλοι μεν επήγαν να πολιορκήσουν τα φρούρια της Μεσσηνίας, ο δε Κολοκοτρώνης με 300 Μανιάτας . . . εξεστράτευσαν την 24 Μαρτίου δια τα μεσόγεια της Πελοποννήσου δια να γενικεύσουν την επανάστασιν» (σ. 22).

Ο μύθος λοιπόν της «δοξολογίας» στην Αγία Λαύρα ξεπήδησε από το κεφάλι του Γάλλου προξένου Πουκεβίλ, ο οποίος ήταν φίλος του Π. Πατρών Γερμανού. Ο Γεώργιος Παπούλας, που εξέδωσε τα Απομνημονεύματα του Π. Πατρών Γερμανού, γράφει: «Τας δ’ αρετάς και τον βίον του Ιεράρχου Γερμανού περιέγραψαν και επήνεσαν πάντες ανεξαιρέτως ημέτεροί τε και ξένοι συγγραφείς, ιδίως δε ο φίλος αυτού Πουκεβίλ εξήρε τον χαρακτήρα, παραμοιάσας αυτόν προς τον Σωκράτην»! (Προλεγόμενα, σ. 13).

Αλίμονο αν ο Σωκράτης έμοιαζε με τον Π. Πατρών Γερμανό, ο οποίος στα Απομνημονεύματά του δεν διστάζει ν’ αποκαλέσει τον Παπαφλέσσα «αλιτήριο» και «ασυνείδητο», επειδή δήθεν πούλησε ογδόντα βαρέλια μπαρούτι που παρέλαβε από Σμυρναίους Φιλικούς, για ν’ αποκτήσει πλούτο, «ενώ η Πατρίς εκινδύνευεν εκ της ελλείψεως του είδους»! (σ. 35). Παρεμπιπτόντως, δεν γνωρίζω γιατί το 1824 οι στρατιώτες του Γκούρα γύμνωσαν και κακοποίησαν τον Π. Πατρών Γερμανό. 

Καταλήγοντας, πιστεύω πως η διαιώνιση μύθων, όπως αυτός του «Κρυφού Σχολειού» και της «δοξολογίας» στην Αγία Λαύρα είναι επιζήμια. Καιρός οι εκκλησιάρχες να ζητήσουν συγνώμη όχι μόνο για τον αναθεματισμό των Ελλήνων φιλοσόφων και τον αφορισμό της Επανάστασης του 21, αλλά και για τη χάλκευση μύθων που προσβάλλουν την Ιστορία.

Μιλά ο Κολοκοτρώνης! ΜΕΡΟΣ 1ο

Μιλά ο Κολοκοτρώνης! ΜΕΡΟΣ 2ο

Γαλανόλευκη θάλασσα! Η παρέλαση της Μελβούρνης για την 25η Μαρτίου ήταν απότις μαζικότερες και πιο ενθουσιώδεις λόγω και των ευζώνων

Πηγή: https://neoskosmos.com/el/