ΟΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ

Έξι μήνες πριν την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης η ανατολική αυτοκρατορία περνούσε σοβαρή κρίση, για θρησκευτικά θέματα που έκαναν την πολιορκία, για τον Μωάμεθ και τους Τούρκους εύκολη υπόθεση.

Στις 9 Απριλίου του 1438 αποφασίστηκε η ένωση των Εκκλησιών ανατολικής και δυτικής και στις 12 Δεκεμβρίου 1452 κηρύχτηκε επίσημα η ένωση με συλλειτουργία ορθοδόξων και καθολικών στην Αγία Σοφία. Οι ανθενωτικοί από τη στιγμή αυτή και μετά θεωρούν τον αυτοκράτορα εχθρό της ορθοδοξίας και τον κατηγορούν ανοιχτά. Τον Αύγουστο του 1452 υπήρχαν μέσα στο κάστρο της Κωνσταντινούπολης τριακόσια μοναστήρια και 10.000 φανατικοί ανθενωτικοί καλόγεροι, που προπαγάνδιζαν την ηττοπάθεια (Γ. Κορδάτος).

Ο Γεννάδιος Σχολάριος κατά κόσμο Γεώργιος Κουρτέσης ιερομόναχος από τη Χίο και πρώτος μετά την άλωση Πατριάρχης, θρησκόληπτος και φανατικός χριστιανός μέχρι παραφροσύνης δεν σταματούσε να συνδαυλίζει το μίσος των καλογέρων κατά των καθολικών και να διχάζει τον λαό. Στις θρησκευτικές του ακρότητες ο Γεννάδιος είχε συνεργάτη του και το Μεγάλο Δούκα Νοταρά. Έβγαλαν στους δρόμους της Πόλεως του καλόγερους και τους παπάδες  και μαζί με το χριστεπώνυμο πλήθος των ανθενωτικών φώναζαν «θάνατος στους αζυμήτες και την ειδωλολατρία. Δεν θέλουμε καμιά βοήθεια από τον Πάπα, θα μας βοηθήσει η υπέρμαχος στρατηγός» μόνο που οι τούρκοι κατέλαβαν την Πόλη.

Ο Γεννάδιος και ο Μεγάλος Δούκας Νοταράς μαζί με τους φανατισμένους οπαδούς τους, φώναζαν στους δρόμους της Πόλεως: «Καλύτερα τουρκικό φακιόλιο παρά παπική τιάρα και καλύτερα οι Τούρκοι οι άπιστοι  παρά οι παπικοί».

Οι θρησκευτικές δεισιδαιμονίες οι κατασκευασμένες προφητείες καταρράκωσαν το ηθικό των μαχητών, επέτειναν την αναρχία και υποβοήθησαν στη γρήγορη παράδοση της Πόλης των αυτοκρατόρων.

Το σύνθημα των χριστιανών καλογέρων  που έφερε τον λαό σε απόγνωση ήταν πως «οι καλοί χριστιανοί δεν χρειάζεται να πολεμήσουν και να κινδυνεύουν  να σκοτωθούν αφού και να καταλάβουν οι Τούρκοι την Πόλη,  θα κατέβει ο αρχάγγελος Μιχαήλ και θα τους εξολοθρεύσει» (Σάθας).

«Είχαν κατασκευάσει τρεις προφητείες οι απόλεμοι για να καλύψουν όλες τις εκδοχές που έλεγαν:
- Θα νικήσουν οι Τούρκοι και μόλις φθάσουν στο προαύλιο της Αγίας Σοφίας  θα κατέβει ο αρχάγγελος και θα τους εξολοθρεύσει.
- Θα νικήσουν οι Τούρκοι και θα σφάξουν μόνο τους Ρωμαίους θα χάσει το θρόνο του ο Κωνσταντίνος ο ενωτικός και οι κάτοικοι δεν θα πάθουν τίποτα» (Γ. Κορδάτος).
Δηλαδή κατά τη λαϊκή  θυμοσοφία «η θα βρέξει η θα χιονίσει η καλό καιρό θα κάνει» και έτσι τα καλύπτουμε όλα.

Τα ηττοπαθή συναισθήματα έφεραν τον πληθυσμό σε κατάσταση αλλοφροσύνης και απόγνωσης και οι μαχητές κατέρρευσαν.
Μέσα στην Αγία Σοφία είχε προκληθεί συνωστισμός από 5.000 καλογέρους και μεγάλο πλήθος γυναικόπαιδων που περίμεναν να τους σώσει ο Θεός.
Ο Γεννάδιος φανάτιζε το λαό εναντίον των ενωτικών και υπέρ των Τούρκων λέγοντας: «Αν κατέβει άγγελος κυρίου από τον ουρανό και σας ρωτήσει, αν δέχεστε την ένωση και την ειρηνική κατάσταση στην Εκκλησία, για να διώξει τους εχθρούς, εσείς να μην το δεχθείτε» (Δούκας).

Έξω από το τείχη ηχούσαν τα τύμπανο του πολέμου σε εικοσιτετράωρη βάση και μέσα οι καμπάνες ηχούσαν πένθιμα και παρέλυαν άμαχους και μαχητές που δεν είχαν καμία διάθεση αντίστασης.

Γυναίκες παιδιά, γέροι και γριές έκλαιγαν και παρακαλούσαν τον κύριο να τους σώσει. Το θέαμα αυτό επιβάρυνε πάρα πολύ την ψυχολογική κατάσταση των μαχητών που άρχισαν να κάμπτονται κάτω από το βάρος της ιερής προπαγάνδας, αφού «ο κύριος μας ο θεός αποφάσισε στον ουρανό να νικήσουν οι άπιστοι κατά την μεγάλη μάχη που θα γίνει την επομένη» (Σάθας, Φραντζης).
«Καθημερινά γίνονταν λιτανείες με συμμέτοχη γυναικόπαιδων που έκλαιγαν γοερά, τραβούσαν τα μαλλιά τους, φώναζαν τις αμαρτίες τους και ζητούσαν συγχώρεση από το θεό. Όλοι στην Πόλη πηγαινόρχονταν τρέχοντας κλαίγοντας και παρακαλώντας.
Ενώ έξω από τα τείχη ακούγονταν οι κραυγές Αλλάχ-Αλλάχ, μέσα στα τείχη το «κύριε ελέησον με».  Και ο αυτοσχέδιος ψαλμός των «απόλεμων καλογέρων «ικετεύομεν σε κύριε μετ'αγωνίας να μην επιτρέψεις την καταστροφή των τέκνων σου. Να ευδοκήσεις και να χτυπήσεις με την θεία δεξιά τον εχθρό χάρη των εκλεκτών σου»,  έγιναν και εκλεκτοί…

Οι ιερωμένοι  εκτός του ότι δεν πολεμούσαν, φρόντιζαν να κάνουν την κατάσταση των πολιορκημένων πιο τραγική:
«Ο μοναχός Νεόφυτος ο Ρόδιος που πήρε αρκετά χρήματα για να επισκευάσει ρήγμα στο τείχος που είχε προκαλέσει το τουρκικό κανόνι (μπομπάρδα), έφαγε τα χρήματα και άφησε το τείχος όπως ήταν και το χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι στη φάση της άλωσης» (Επίσκοπος Χίου Λεονόρδος).

«Ἑνα φως που παρουσιάστηκε στην κορυφή της Αγίας Σοφίας στις 26 και 28 Μαΐου και το ταύτισαν με τον άγγελο του θεού που εγκατέλειψε την πάλη, προκάλεσε τρόμο στους κατοίκους» (Δούκας).
Δηλαδή όλοι τα μάζευαν και λιποτακτούσαν. Στην Πόλη έμειναν μόνο οι μαυροφορεμένοι για να χαρούν την προδοσία τους. Το φως πάνω από τον τρούλο της Αγίας Σοφίας προερχόταν από την αντανάκλαση του φωτός πάνω στη βρεγμένη επιφάνεια του τρούλου της Εκκλησίας από τις πολλές και τεράστιες φωτιές που ήταν αναμμένες στο στρατόπεδο των Τούρκων έξω από τα τείχη, αποφαίνονται οι σημερινοί ερευνητές.

Επίσης αναφέρουν σαν κακό σημάδι για την Κωνσταντινούπολη την έκλειψη της σελήνης σε μια περίοδο ομίχλης και καταρρακτωδών βροχών «με χαλάζι σαν καρύδι και σταγόνες βροχής σαν μάτι βοδιού»  (Γ. Σλουμβερζέ).
Με βάση τους σημερινούς αστρονομικούς υπολογισμούς, ουδέποτε συνέβη έκλειψη της σελήνης ολόκληρο τον Μάιο του 1453 που έγινε η άλωση. Και αυτή τη δεισιδαιμονία την κατασκεύασαν οι καλόγεροι, για να ισχυροποιήσουν τη φήμη ότι θα πέσει η Πόλη όταν γίνει έκλειψη σελήνης.

«Όταν πυκνή ομίχλη σκέπασε την πόλη και χάθηκε μετά, οι καλόγεροι διερχόμενοι την πόλη διέδιδαν, ότι μαζί με την ομίχλη έφυγε και ο Θεός, προάγγελος της θείας οργής» (Δούκας,  Κριτόβουλος).
Σε μια λιτανεία μέσα στην  Πόλη η εικόνα της Παναγίας έπεσε καταγής και μπρούμυτα. Θεωρήθηκε κακός οιωνός  που έγινε ακόμη χειρότερος όταν κατά τη διάρκεια της λιτανείας έπεσε  χαλάζι» (Γ. Σλουμβερζέ).

Μπροστά σε αυτόν τον ψυχικό διασυρμό, χιλιάδες χρόνια πριν οι Έλληνες έλεγαν αγνοούντες τους οιωνούς «εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης».

Από το βιβλίο του Γεράσιμου Καλογεράκη,  «Το Ολοκαύτωμα Του Ελληνισμού» σελ. 198 – 202, εκδόσεις Δίον.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΑΛΩΣΗΣ

ΕΤΣΙ ΠΑΡΑΔΟΘΗΚΕ Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

ΟΙ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ