Ο ΕΡΩΤΑΣ ΤΩΝ ΜΥΑΛΩΝ - ΝΑ ΛΕΗΛΑΤΗΘΕΙ Η ΝΟΗΣΗ

Όταν η Κίρκη θα στείλει θανατοδρόμο τον Οδυσσέα στον Άδη, ο ήρωας θα παγώσουν τα μέλη του από τρόμο, και θ' αρχίσει να κλαίει γοερά. Αυτός είναι ο λόγος που η Κίρκη θα του ζητήσει πριν να ζήσουν τον ελληνικό έρωτα. Την αίσθηση δηλαδή της ηδονής από το υπέρυθρο ως το υπεριώδες του φάσματος. Εκείνη την αίσθηση, που μέσα της ο Καβάφης είδε την αισθητική αναζήτηση, τον ωραίο και σκληρόν ελληνισμό, με την κυρίαρχη προσήλωση σε τέλεια καμωμένα και φθαρτά άσπρα μέλη.

Με άλλα λόγια, θα του ζητήσει την ένταση στο σμίξιμό τους και την ποιότητα, που να μετρηθεί και να βρεθεί ισομέτρητη προς την ένταση και τη σκληρότητα του θανάτου.

Η Κίρκη δεν είναι απλά γυναίκα. Είναι η γυναίκα. Ηλιογέννητη και ηλιόμορφη, μάγισσα και δαιμονισμένη, αγγίζει το αρσενικό και το τρελαίνει. Οι άντρες στα μπράτσα της γίνουνται σκεύη παράκρουσης και τετράποδα πηλαλητά. Το επεισόδιο με τους συντρόφους τό 'δειξε.

Τώρα που βρήκε τον Οδυσσέα, πέρα από τον έρωτα των σωμάτων θα του ζητήσει και τον έρωτα των μυαλών. Η νόηση της είναι που θέλει να λεηλατηθεί. Και τη νόηση του άντρα θα ζητήσει να γνωρίσει. Νους έρα. Δεν τη χορταίνει το κορμί και ο φαλλός. Ούτε η τριβή, η ελαφριά βαρύτητα, η ψαύση. Κυνηγάει τον έρωτα μέσα στο καταφύγιο της νόησης του άντρα. Κοιτά κατά κει, που καίγεται μέσα η άβυσσος και ασπρίζει. Καθώς καλεί τον Οδυσσέα στο κρεβάτι της, τον ειδοποιεί για τα έσχατα με τρόπο συνειδητά σκεπασμένο, αλλά ασυνείδητα αποκαλυπτικό:

Έλα λοιπόν, βάλε στη θήκη το σπαθί.
Πήδα μου στο κρεβάτι και σμίξε με!
Κοίτα με! βαθιά στο μυαλό
να γνωριστεί η ηδονή μας.

Με τον τελευταίο στίχο ο Όμηρος έριξε το ακόντιο έξω από τα στάδια:

άλλ' άγε δη κολεω μεν αορ θέο, νώι δ' έπειτα εύνής ημέτερης
έπιβήομεν, δφρα μιγέντε εύνη και φιλότητι πεποίθομεν
άλλήλοισιν.

Στην αντίπερα όχθη στέκει ο Οδυσσέας. Ο άντρας που δεν κρίνεται ο βιολογικά κατάλληλος για τέτοιες επιδόσεις. Πρέπει να υποθέσουμε ότι έχει περάσει τα σαράντα. Και μαζί τους την «ανδρική κλιμακτήριο». Ο Καβάφης μας είπε με δεκαεφτά φωνές ότι ο άντρας που πέρασε τα είκοσι εννέα του χρόνια δεν είναι πια νέος. Το πρόβλημα που σηκώνεται για τον Οδυσσέα είναι την τεχνική του έρωτα να την κάμει τέχνη. Από τον πετροκόπο μέσα του να λαξουργήσει Φειδία. Να επιτάξει όλα τα ψυχικά εργαλεία, τη σοφία και την πείρα της ζωής, θα σημάνει γενικό συναγερμό στα πεδία των επιχειρήσεων, αλλά και στα επιτελεία. Βλέμμα, χειρονομία, η πανούργα και αθώα ψηλάφηση. Η έκφραση, το όραμα, η προοπτική από τα πρότερα στα ύστερα. Η ακουστική του τοπίου. Η μουσική χρήση της γλώσσας θα χρειασθεί να βρει τα κλειδοκύμβαλα, που θα υψώσουν τον τρόμο και την οργή της φαντασίας από το επίπεδο της μάντρας και του χοιροστάσιου στα απάτητα ενδιαιτήματα τα Προσκυνητά.

Πού υπάρχει ο τόπος; Πού τα γέλια των εννιά κοριτσιών της Αρμονίας δεν αντηχούν αλλά αστράφτουν; Εκεί και λάμπουν οι ώρες. Γελά δέ τε δώματα. Και αυτός είναι ο τόπος. Ο Οδυσσέας βρίσκεται στο στοιχείο της δράσης του. Ο έξυπνος στους έξυπνους γνωρίζει και μπορεί. Όπως την καινούργια πανοπλία του Αχιλλέα ο Ήφαιστος, πριν τη μεγάλη μάχη που θα δώσει και θα λάβει θάνατο, ο Οδυσσέας θα χαλκουργήσει τα ευγενικά όργανα της θείας τραγωδίας του έρωτα. Και θα χορδίσει στο ελληνικό.

Ο λαός μας σ' ένα τραγούδι του με παραση μαντική και νόημα μοιάζει πως αναπολεί και πως ανασταίνει τον Οδυσσέα σ' εκείνη τη νύχτα με την Κίρκη:

Μι' αυγούλα θε' να σηκωθώ να μπω σε περιβόλι,
Να κόψω μήλο της μηλιάς, κυδώνι της αγάπης,
Να κόψω κι ένα λιόφυλλο να κρουώ τον ταμπουρά μου.
-Κατακαημένε ταμπουρά, για δε βαρείς γιομάτα;
-Για βάλε τέλια δυνατά και βάρει με γιομάτα, 
Κι α δε την πάρω την ξανθή κάνε με τριά κομμάτια.

Ο Όμηρος λέει ότι ο Οδυσσέας τέντωσε το τόξο, που άλλος άντρας δεν το μπόρεσε. Ότι πέρασε το βέλος στα δώδεκα τσεκούρια! που άλλος άντρας δεν το μπόρεσε... Τώρα θα βάλει τα τέλια δυνατά. Γιατί σε λίγο κινάει για θάνατο.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ - ΓΚΕΜΜΑ - ΑΘΗΝΑ 2006 - ΕΚΔΟΣΕΙΣ Δ. ΛΙΑΝΤΙΝΗ