Ο ΗΡΙΔΑΝΟΣ

Σε αυτήν την ανάρτηση θα ασχοληθούμε με τον Ηριδανό. Θα δούμε πρώτα μερικά αστρονομικά στοιχεία για τον αστερισμό αυτό. 

Εκείνο που γνωρίζουμε σήμερα σύμφωνα με την αστρονομία για τον αστερισμό του «Ουράνιου Ποταμού» είναι ότι καταγράφηκε (όχι πρωτο-ειπώθηκε) από τον Πτολεμαίο και ότι είναι ένας αστερισμός του Νοτίου Ημισφαιρίου που φαίνεται όμως και από το Βόρειο Ημισφαίριο εν μέρει. Βρίσκεται κοντά στους αστερισμούς του Κριού και του Ταύρου και είναι ένας «μακρύς» αστερισμός, για αυτό και ονομάστηκε «Ποταμός». Ένα αρχαίο ποτάμι των Αθηνών, παραπόταμος του Ιλισού, πήρε αυτήν την ονομασία σύμφωνα με τον Παυσανία και τον Στράβωνα, που όμως αυτός ο ποταμός σήμερα έχει σκεπαστεί και ψιλο-εμφανίζεται κάπου στο Βοτανικό. Οι Αθηναίοι τον θέλουν «Θεό της Πόλης». 

Ο αστερισμός ήταν γνωστός επίσης και ως «ο από του Ωρίωνα Ποταμός» διότι φαίνεται να «πηγάζει» από το πόδι του κυνηγού Ωρίωνα. 

Εκείνο επίσης που πρέπει να πούμε είναι ότι το Ηλιακό μας Σύστημα κατά πολλούς ανήκει περισσότερο στον αστερισμό του Ωρίωνα παρά στον αστερισμό του Περσέα, όσον αφορά την απόσταση του. 

Η Ελληνική Μυθιστορία μας λέει ότι ο Ηριδανός ήταν μία ποτάμια θεότητα και ο Ησίοδος τον αναφέρει ως γιο του Ωκεανού και της Τηθύος. Ο δε Ηρόδοτος μας λέει ότι οι εκβολές του ήταν στον Ωκεανό κάπου στα δυτικά της Ευρώπης και ότι από αυτόν προερχόταν το «Ήλεκτρο». Διάφοροι ιστορικοί τον ταυτίζουν και με τον Νείλο ή τον Ρήνο κ.τ.λ. 

Πολύ αργότερα, και για να μην φανεί στους νεότερους ότι υιοθετήθηκε μία Αρχαία δοξασία, έγινε αναγραμματισμός του ποταμού Ηριδανού και έτσι ένα ποτάμι ονομάστηκε «Ιορδάνης», μέσα στο οποίο βαπτίζονταν οι χριστιανοί. 

Στην εικόνα βλέπουμε χαρακτηριστικά τον αστερισμό του Ωρίωνα και από το ένα του πόδι να ξεκινάει ο αστερισμός του Ηριδανού, πληροφορία που την επιβεβαιώνει και ο Ερατοσθένης. Απέναντι βλέπουμε τον Μεγαλο Κύνα και το άστρο του Σείριου.

Σύμφωνα με τις αστρονομικές παρατηρήσεις υπάρχει κάτι παράξενο στον αστερισμό του Ηριδανού. Ενώ ο κάθε αστερισμός που περιβάλλει το Ηλιακό μας Σύστημα είναι πλούσιος από διάφορα αντικείμενα, ο αστερισμός του Ηριδανού είναι πάμφτωχος από ουράνια σώματα λες και ένα χέρι τα έβγαλε από εκεί ή λες και δεν είναι «πραγματικός αστερισμός». 

Εν πάσει περιπτώσει, πολύ αργότερα, ίσως κατά την Ελληνιστική εποχή, ο αστερισμός αυτός «πήρε τα πάνω του», έγινε το σύμβολο του Ουράνιου Μαίανδρου και σχετίστηκε με τους 12 άθλους του Ηρακλή ακόμα και με τον ποταμό Αλφειό, και ας ήταν τόσο φτωχός σε ουράνια αντικείμενα. 

Μέσα από τα χρονοντούλαπα της Ελληνικής Μυθιστορίας ξεπηδούν και κάποιοι άλλοι μύθοι όπως ότι ο Ηριδανός πήγαζε από την πηγή Ιπποκρήνη στο όρος Ελικών (Απολλώνιος Έλικας) που ήταν αφιερωμένη στις Μούσες, η οποία σχηματίστηκε όταν η Υδρία του Υδροχόου (σύμβολο του Ποσειδώνα) διαλύθηκε στον Ουρανό από ένα χτύπημα του Πήγασου.

Και έρχεται και ο Άρατος που μας λέει: «Εκείνο το ποτάμι που με ορμή κυλά κάτω από τα πόδια των Θεών, είναι το απομεινάρι του πολυφημισμένου Ηριδανού». 

Ο Όμηρος λέει ότι ο Ηριδανός εκπροσωπεί το «Ωκεάνιο Ρεύμα», το ρέον γύρω από την Γη.

Ο α Ηριδανού είναι ένα μεγάλο γαλάζιο άστρο νετρονίων που περιστρέφεται πολύ γρήγορα. 

Ο β Ηριδανού βρίσκεται στο νότιο πόδι του Ωρίωνα και φέρει το χαρακτηριστικό όνομα «υποπόδιο». 

Ο ε Ηριδανού, είναι ένας αστέρας ο τρίτος σε κοντινότητα από την Γη μετά τον α Κενταύρου και τον Σείριο.

Σήμερα ανάμεσα στον αστερισμό του Ηριδανού και στον αστερισμό του Μεγάλου Κύνα, υπάρχει ένα μεγάλο κενό που σύμφωνα με αστρονομικές εκτιμήσεις πρόκειται για κβαντική διαταραχή δύο παράλληλων συμπάντων, του δικού μας και κάποιου άλλου σύμπαντος.

http://astarhellas.com.gr