Ένα έθιμο που έρχεται από την κλασική Αθήνα και θεωρείται πρόγονος του στολισμού του χριστουγεννιάτικου δέντρου, αναβιώνει η ΕΦΑ Ξάνθης για μαθητές του δημοτικού.
Αυτό το δέντρο θα στολίσουν μαθητές της Γ΄ τάξης Δημοτικού σχολείου της Ξάνθης στο Αρχαιολογικό μουσείο Αβδήρων.
«Η ιδέα μας είναι να γνωρίσουν τα παιδιά ένα Αρχαίο Ελληνικό έθιμο που θυμίζει τον στολισμό χριστουγεννιάτικου δέντρου και να ανταλλάξουμε ευχές κρατώντας την Ειρεσιώνη», δήλωσε στο ethnos.gr, η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης, Δέσποινα Σκουλαρίκη.
Η εκπαιδευτική δράση θα γίνει την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019, στις 10 το πρωί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων.
Όπως εξήγησε η κ. Σκουλαρίκη η Ειρεσιώνη είχε πάνω της φρούτα και ξηρούς καρπούς, δεμένα με κόκκινη κορδέλα και τα παιδιά που το κρατούσαν έστελναν το μήνυμα της ευφορία, της καλοτυχίας και της ευλογίας. Το έθιμο γινόταν κατά τη διάρκεια της γιορτής των Πυανοψίων προς τιμή του Απόλλωνα, για να φέρει καλή σπορά και καλή σοδειά, δύο φορές τον χρόνο, από τα μέσα Οκτωβρίου ως τα μέσα Νοεμβρίου και από τα μέσα Μαΐου ως τα μέσα Ιουνίου. Τα παιδιά άφηναν την Ειρεσιώνη στις πόρτες των σπιτιών, όπου έμεναν όλη τη χρονιά και στο τέλος τα κλαδιά καίγονταν για να αντικατασταθούν από καινούργια, ενώ σε άλλες περιπτώσεις κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω στη θύρα του Ιερού του Απόλλωνα.
Η Ειρεσιώνη θεωρείται πρόγονος του χριστουγεννιάτικου δέντρου και μέσω αυτής το έθιμο διαδόθηκε στους βόρειους λαούς, που ελλείψει ελαιόδεντρων, στόλιζαν κλαδιά από άλλα δέντρα, έτσι επικράτησε το έλατο. Θεωρήθηκε ωστόσο ειδωλολατρικό ως έθιμο και καταργήθηκε στη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Η Ειρεσιώνη ως έθιμο διαδόθηκε στους βόρειους λαούς, όμως καταδικάστηκε ως ειδωλολατρικό από το θεοκρατικό καθεστώς του Βυζαντίου και απαγορεύτηκε η τέλεσίς του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανήλθε με την μορφή Χριστουγεννιάτικου και Πρωτοχρονιάτικου δένδρου από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον Όθωνα στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο.
Το έθιμο της Ειρεσιώνης, αντιγράφτηκε και μετονομάστηκε σε χριστουγεννιάτικο δένδρο, και έτσι υιοθετήθηκε ως χριστιανικό έθιμο.
(Κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί αντιδάνειο, όπως οι (τόσες και τόσες) λέξεις της γλώσσας μας, που τις “δανείστηκαν” οι ξένοι και επέστρεψαν πάλι σε μας με την μορφή αντιδάνειου, ...αλλαγμένες. Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά.)
Ειρεσιώνη είναι ο πρόγονος του χριστουγεννιάτικου δέντρου και καλείται το κλαδί ελιάς, πάνω στο οποίο έχουν πλέξει λευκές ή πορφυρές κορδέλες από μαλλί και έχει κρεμασμένους όλων των ειδών τους καρπούς της πρώτης φθινοπωρινής σοδειάς. Επίσης κατά την περιφορά τοποθετούσαν επάνω του άρτους, οινοχόες γεμάτες με κρασί, ορμαθούς από βελανίδια, λάδι, μέλι. Η ειρεσιώνη είναι πιθανόν να πήρε το όνομά της από το μαλλί "είρος", που έπαιρναν από το ιερό ζώο.
Για τους Aρχαίους Έλληνες αποτελούσε σύμβολο ευφορίας. Τις ειρεσιώνες αφιέρωναν στη θεότητα, τη χορηγό των αγαθών της Γής και άλλοτε τις έβαζαν έξω από την πόρτα του ναού της για να επικαλεστούν τη συνδρομή της κατά του λιμού (της σιτοδείας), των επιδημιών ή άλλων θεομηνιών.
Άλλοτε τις αναρτούσαν πάνω στις πόρτες των οικιών τους για να αποδώσουν ευχαριστίες στη θεότητα.
Ειδικά στην Αθήνα, ορισμένες ειρεσιώνες αφιερώνονταν κατά τα Θαργήλια και Πυανέψια στον Απόλλωνα και τις Ώρες, σε έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα του έτους που λήγει και παράκληση της συνέχισής της και κατά το επόμενο. Άλλοι αναφέρουν ότι τις περιέφεραν και τις κρεμούσαν προς τιμήν του "Ηλίου και των Ωρών".