Στη Θεογονία του Ησίοδου, οι βασιλείς και οι ποιητές λαμβάνουν τις δυνάμεις του εξουσιαστικού τους λόγου από την κατοχή τους επί της Μνημοσύνης και των ειδικών σχέσεών τους με τις Μούσες.
Μνημοσύνη είναι επίσης το όνομα μιας πηγής στον Άδη, παράλληλης της Λήθης, σύμφωνα με μια σειρά Ελληνικών ταφικών επιγραφών του -4ου αιώνα. Οι ψυχές των νεκρών πίνουν από την Λήθη, έτσι ώστε να μη θυμούνται τις προηγούμενες ζωές τους όταν μετενσαρκωθούν. Οι αρχάριοι ενθαρρύνονταν να πίνουν από την πηγή της Μνημοσύνης, αντί από τη Λήθη.
Παρομοίως, όσοι ήθελαν να συμβουλευτούν το μαντείο του Τροφωνίου στην Βοιωτία έπρεπε να πιουν εναλλάξ από δύο πηγές που αποκαλούνταν «Λήθη» και «Μνημοσύνη» (προκειμένου να λησμονείται το παρελθόν και η μνήμη να ξεκινά απ΄ το παρόν.
Ανάλογο σκηνικό περιγράφεται και στην Πολιτεία του Πλάτωνα.
«Οι
“Μούσες” τώρα και γενικά η Μουσική
ονομάσθηκαν έτσι απ’ το “μώσθαι”
(έρευνα), απ’ την αναζήτηση για την
Φιλοσοφία και την Γνώση.» (Πλάτων,
«Κρατύλος» 406 Α.).
Απ’ τα λεγόμενα του
Πλάτωνα βλέπουμε, ότι οι Μούσες είναι
οι ίδιες οι Τέχνες και οι Επιστήμες, που
ανακάλυψαν και ανέπτυξαν οι άνθρωποι
σε πολύ παλαιότερες εποχές.
Κάθε
Αρχαίος αλλά και αρκετοί σύγχρονοι
συγγραφείς, ποιητές, φιλόσοφοι, ιστορικοί,
επιστήμονες, επικαλούνται τις πανέμορφες
Μούσες, για να τους εμπνεύσουν, και να
μπορέσουν να φέρουν σε πέρας το δικό
τους έργο.
Ουσιαστικά πρόκειται για
μία προσπάθεια ανάκλησης και επαναφοράς
της αρχέγονης μνήμης του ανθρώπου.
Για τον Σωκράτη η μάθηση είναι ανάμνηση, δηλαδή κάθε τι, το οποίο ανακαλύφθηκε και μαθεύτηκε απ’ τους ανθρώπους σε κάποια παλαιότερη χρονική στιγμή, έχει αποτυπωθεί σαν σφραγίδα στο D.N.A. των κυττάρων μας: «ότι δηλαδή για εμάς η μάθηση δεν είναι παρά ανάμνηση, και σύμφωνα με αυτό είναι αναγκαίο να έχουμε μάθει σε κάποιο προηγούμενο χρόνο αυτά που τώρα ανακαλούμε στην μνήμη μας» (Πλάτων «Φαίδων», 72 D).
ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΗΣ
«Την Μνημοσύνη καλώ, την σέλλεκτρον του Ζηνός, την άνασσα, που τέκνωσε τις ιερές, όσιες, λιγερόφωνες Μούσες, την παραμένουσε αεί έξω απο κακή λήθη που βλάπτει τις φρένες, αυτή που συνέχει τον νου των βροτών, σύνοικο των ψυχών, που αυξάνει τον ευδύνατο και κρατερό λογισμό των θνητών, ηδυτάτη, φιλάγρυπνε, που υπενθυμίζει τα πάντα, περί των οποίων έκαστος αεί σχηματίζει γνώμη, η οποία δεν παρεκτρέπεται από τίποτα και επεγείρει πάντα τα φρένα. Αλλά, μακάρια θεά, των μυστών της ευιέρου τελετής την μνήμη επέγειρε, επέπεμπε δε από αυτούς την λήθη.»
Μνημοσύνην καλέω, Ζηνὸς σύλλεκτρον, ἄνασσαν, ἣ Μούσας τέκνωσ᾽ ἱεράς, ὁσίας, λιγυφώνους, ἐκτὸς ἐοῦσα κακῆς λήθης βλαψίφρονος αἰεί, πάντα νόον συνέχουσα βροτῶν ψυχαῖσι σύνοικον, εὐδύνατον κρατερὸν θνητῶν αὔξουσα λογισμόν, ἡδυτάτη, φιλάγρυπνος ὑπομνήσκουσά τε πάντα, ὧν ἂν ἕκαστος ἀεὶ στέρνοις γνώμην κατ<ά>θηται, οὔτι παρεκβαίνουσ᾽, ἐπεγείρουσα φρένα πᾶσιν. ἀλλά, μάκαιρα θεά, μύσταις μνήμην ἐπέγειρε εὐιέρου τελετῆς, λήθην δ᾽ ἀπὸ τῶν<δ᾽> ἀπόπεμπε.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια με χαρακτηρισμούς, με προσβλητικό ή υβριστικό περιεχόμενο, με γλωσσοδιαστροφικά «γκρίκλις» και με ειρωνικό και αλαζονικό ύφος,
ΔΕΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ.