ΑΠΟ ΤΟ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ» ΤΟΥ ΣΤΟΒΑΙΟΥ

Συνεπώς πολύ καλά απάντησε ο Ηρακλής, όταν τον ρώτησαν: «Αργείος ή Θηβαίος. Όχι· δὲν καυχιέμαι πως μια μόνο πόλη της Ελλάδος είναι η πατρίδα μου. Όλα τα κάστρα των Ελλήνων είναι για μὲ πατρίδα.» 

Όθεν εὖ μὲν ὁ ῾Hρακλῆς εἶπεν ἐρωτηθεὶς “᾽Aργεῖος ἢ Θηβαῖος· οὐ γὰρ εὔχομαι μιᾶς· ἅπας μοι πύργος ῾Eλλήνων πατρίς.”

Πλουτάρχου “Περὶ Φυγής” 600 f. 601 c

Σόλωνος: ῞Oταν ὁ Σόλων ρωτήθηκε, μὲ ποιό τρόπο δὲν θὰ συμβαίνουν ἀδικήματα στὴν πόλη, ἀπάντησε: ἐὰν ὅσοι δὲν ἀδικοῦνται ἀγανακτοῦν ἐξ ἴσου μ’ ἐκείνους ποὺ ἀδικοῦνται

Πλάτωνος Πολιτεία στ´ (497 b): Kαὶ ἀκριβῶς αὐτὸ κατηγορῶ, ὅτι δὲν ὑπάρχει σήμερα οὔτε ἕνα πολίτευμα ἄξιο γιὰ τὴ φύση τοῦ φιλοσόφου. Kαὶ γι’ αὐτὸ καὶ διαστρέφεται καὶ ἀλλοιώνεται καί, ὅπως ἕνας ξενικὸς σπόρος, ἂν σπαρῆ σὲ ἄλλο ἔδαφος συνήθως ἐκφυλίζεται καὶ γίνεται ὅμοιος μὲ τὸν ἐγχώριο, ἔτσι κι’ αὐτὸ τὸ εἶδος, δὲν μπορεῖ νὰ κρατήση τὴ δύναμή του καὶ μεταπίπτει σὲ ἄλλο εἶδος. ῍Aν ὅμως πετύχη ἕνα ἄριστο πολίτευμα, ὅπως ἄριστο εἶναι καὶ αὐτὸ (τὸ γένος τῶν φιλοσόφων), τότε θὰ φανερώση τὸν θεϊκό του χαρακτῆρα κι’ ὅλα τ’ ἄλλα, χαρακτῆρες καὶ ἐπιτηδεύματα, θὰ φανῆ πὼς εἶναι ἀνθρώπινα.

(521 α): Γιατὶ μόνον σ’ αὐτὴν τὴν πόλη θὰ κυβερνοῦν οἱ πραγματικὰ πλούσιοι, ὄχι πλούσιοι στὸ χρυσάφι, ἀλλὰ σ’ ἐκεῖνα ποὺ πρέπει νὰ διαθέτη κανείς, γιὰ νὰ εἶναι εὐτυχισμένος, δηλαδὴ στὸν ἐνάρετο καὶ συνετὸ βίο. ῍Aν ὅμως ἄνθρωποι φτωχοί, ποὺ λαχταροῦν γιὰ δικά τους ἀγαθά, κυνηγοῦν τὴν ἐξουσία μὲ τὴν ἰδέα, ὅτι θὰ μπορέσουν ἔτσι ν’ ἁρπάξουν ὅ,τι τοὺς λείπει, τότε δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξη καλὴ διοίκηση. Γιατί, ὅταν ἡ ἐξουσία γίνεται ἀντικείμενο διαμάχης γι’ αὐτὸν τὸ λόγο, τότε αὐτὸς ὁ πόλεμος ποὺ εἶναι ἐσωτερικὸς καὶ ἐμφύλιος συνήθως καταστρέφει καὶ αὐτοὺς καὶ ὁλόκληρη τὴν πόλη.

Διωτογένους τοῦ Πυθαγορείου Περὶ ὁσιότητος: Eἶναι καλὸ νὰ ἐπικαλούμεθα καὶ τὸ θεὸ στὴν ἀρχὴ τοῦ δείπνου καὶ τοῦ γεύματος, ὄχι πὼς ἔχει ἀνάγκη ὁ θεὸς ἀπὸ τέτοια, ἀλλὰ διότι μὲ τὴν ἐνθύμηση τοῦ θεοῦ ἡ ψυχή μας κατακοσμεῖται. ᾽Eπειδὴ δηλαδὴ δημιουργηθήκαμε ἀπὸ τοὺς θεοὺς κι’ ἔτσι ἔχομε κάτι κοινὸ μὲ τὸ θεῖο, εἶναι πρέπον καὶ νὰ μᾶς κρίνουν. Γι’ αὐτὸ καὶ θέλουν ἐμεῖς νὰ ἐκτελοῦμε τὰ πάντα ὅμοια μ’ αὐτούς, δηλαδὴ μέσα στὸ πνεῦμα τῆς δικαιοσύνης. ῎Eπειτα γιατὶ τέσσερες εἶναι οἱ αἰτίες ποὺ φέρουν τὰ πάντα εἰς πέρας καὶ καθορίζουν τὴν ἔκβασή τους, ἡ φύση, ὁ νόμος, ἡ τέχνη κι’ ἡ τύχη. ῞Oλων τῶν καταστάσεων ποὺ μὲ τὰ ἤθη καταλήγουν σὲ μιὰ κοινωνικὴ ἁρμονία δημιουργὸς καὶ ἐπόπτης εἶναι ὁ νόμος. ῞Oσων πάλι συντελοῦνται μὲ τὴν ἀνθρώπινη φρόνηση δικαίως μπορεῖ νὰ ὀνομασθῆ μητέρα καὶ ἡγεμόνας ἡ τέχνη. Γιὰ ὅσα ἐξ ἄλλου γίνονται εἰκῆ καὶ ὡς ἔτυχε, αὐτόματα, καὶ στοὺς χρηστοὺς καὶ στοὺς κακούς, θὰ εἰποῦμε ὅτι αἰτία τους εἶναι ἡ τύχη. Aὐτὴ δὲν μπορεῖ νὰ περιορισθῆ οὔτε σὲ κάποιο μέτρο οὔτε σὲ ἕνα καθορισμένο ὅριο κι’ εἶναι ἡ ἴδια ποὺ δημιουργεῖ τὸ κάθε τι χωριστὰ μὲ φρόνηση, ἐπειδὴ κι’ αὐτὴ γεννᾶται καὶ κινεῖται τελικὰ ἀπ’ τὶς ἴδιες τὶς πράξεις τῶν ἀνθρώπων.

IΩΑΝΝΟΥ ΣΤΟΒΑΙΟΥ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ»

Πηγή εικόνας: https://www.lifo.gr/

------------------------------------

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΟΒΑΙΟΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΟΒΑΙΟΣ - ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ ΓΝΩΜΙΚΩΝ