ΟΙ ΑΡΓΕΑΔΕΣ ΚΑΙ Ο ΑΚΤΙΝΩΤΟΣ ΗΛΙΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Χρυσή Λάρναξ Φιλίππου Β, Μουσείο Βεργίνας, Νομός Ημαθίας Πηγή: https://el.m.wikipedia.org

Σύμφωνα με τον Ησίοδο οι Μακεδόνες όφειλαν την καταγωγή τους στο Μακεδόνα, τον γιο του Δία και της Θυίας, κόρης του Δευκαλίωνα και αδελφής του Έλληνα, και αδελφό του Μάγνητα, γενάρχη των Θεσσαλών. Ο Ελλάνικος, πάλι, κατονομάζει Μακεδόνα τον γιο του Αιόλου, μυθικό γενάρχη των Αιολέων, ενώ μια άλλη μυθική εκδοχή θέλει ιδρυτή του μακεδονικού βασιλείου τον Κάρανο. Σύμφωνα μ’ αυτή, ο Κάρανος ακολουθώντας δυο δελφικούς χρησμούς περιπλανήθηκε στη χώρα των Βοττιαίων και στις πηγές του Αλιάκμονα ακολουθώντας μια κατσίκα (αίγα), ώσπου αυτή σταμάτησε δείχνοντάς του έτσι το σημείο, όπου έπρεπε να ιδρύσει την πρωτεύουσα του βασιλείου του, τις Αιγές.

Παρομοίως ο Διόδωρος μας πληροφορεί ότι ο χρησμός που δόθηκε στον Περδίκκα Α’, αυτή τη φορά, τον καλούσε να θυσιάσει στους τρισμακάριστους θεούς και να χτίσει μια πόλη εκεί που θα έβλεπε χιονόλευκες γίδες με λαμπερά κέρατα να κοιμούνται.

Ο Ηρόδοτος αναφερόμενος στους πολυπλάνητες Δωριείς μας πληροφορεί ότι κάποιοι απ’ αυτούς τελικά κατοίκησαν στην Πίνδο με το όνομα Μακεδνοί.

Η ιστορία όμως που συνδέθηκε περισσότερο με το μακεδονικό βασίλειο είναι αυτή που αναφέρει ο Ηρόδοτος σχετικά με τη γενιά του βασιλιά Αλέξανδρου του Α’:

Τρία αδέρφια διωγμένα από το Άργος, ο Γαυάνης, ο Αέροπος και ο Περδίκκας, απόγονοι του Τήμενου, γιου του Ηρακλή, κατέφυγαν στους Ιλλυριούς κι από κει διασχίζοντας τα βουνά έφτασαν στην Άνω (ορεινή) Μακεδονία, στην πόλη Λεβαία. Εκεί δούλευαν στο σπιτικό του βασιλιά· ο ένας τους βοσκούσε τ’ άλογα, ο άλλος τα γελάδια κι ο μικρότερος, ο Περδίκκας, τα γιδοπρόβατα.

Όταν έμαθε ο βασιλιάς από την βασίλισσα ότι όταν έψηνε το ψωμί του μικρού αδελφού, του Περδίκκα, γινόταν διπλάσιο, το θεώρησε θαύμα και διέταξε τους αδελφούς να φύγουν από το βασίλειό του.

Οι αδελφοί ζήτησαν τον μισθό τους. 

Εκείνη τη στιγμή έμπαινε το φως του Ήλιου από την καπνοδόχο και ο βασιλιάς είπε ειρωνικά: “Πάρτε τον ήλιο, αυτό σας δίνω για μισθό”. Οι δύο αδελφοί Γαυάνης και Αέροπος έμειναν αποσβολωμένοι. Τότε ο Περδίκκας τράβηξε το μαχαίρι του και χάραξε το τμήμα του δαπέδου που φώτιζε ο ήλιος. Κι αφού χάραξε έναν κύκλο, χουφτώνει σαν να ‘ταν νερό τρεις φορές το φως και το αποθέτει στον κόρφο του κι απαντά στο βασιλιά: «Δεκτά όσα μας δίνεις».

Μόλις ο Περδίκκας έβαλε στον κόρφο του τον ήλιο (-700), τον πήρε ως νόμιμη και στο εξής μόνιμη προσωπική ιδιοκτησία του και έφυγε με τα αδέρφια του.

Αφότου έφυγαν, ο βασιλιάς έμεινε προβληματισμένος κι ύστερα από παραινέσεις των γύρω του έβαλε να τους κυνηγήσουν, αλλά ένας ποταμός, που οι καταδιωκόμενοι πρόλαβαν και πέρασαν, ξαφνικά πλημμύρισε εμποδίζοντας τους διώκτες τους.

Ασφαλείς πλέον, ο Γαυάνης, ο Αέροπος και ο Περδίκκας, ξεκινώντας από το Βέρμιο, συνέχισαν την πορεία τους, έφτασαν κοντά στους κήπους του Μίδα. Εκεί ίδρυσαν την πρωτεύουσά τους τις Αιγές. Στη συνέχεια κατέκτησαν από κει την υπόλοιπη Μακεδονία και ο Περδίκκας έγινε ο πρώτος Δωριέας άνακτας της Μακεδονίας. (Ηρόδ. 8,137).

Ο τίτλος Αργεάδες προέρχεται από το Άργος, που είναι ο τόπος καταγωγής των Τημενιδών. Έχει ενδιαφέρον αυτό το σημείο να το συγκρίνουμε με την σχέση του Ηρακλή με τον Ευρυσθέα, αλλά και γενικότερα την πεποίθηση των Δωριέων, περιλαμβανομένων των Μακεδόνων, ότι η καταγωγή τους είναι από τον Ηρακλή (ο Τήμενος ήταν γιος του Ηρακλή). Στον τάφο της Βεργίνας βρέθηκε και χρυσό πλακίδιο με την κορύνη του Ηρακλή. Το πλακίδιο ήταν διακοσμητικό του βασιλικού θώρακα.

Τον ήλιο που πήρε ο Περδίκκας ως αμοιβή και νόμιμη ιδιοκτησία του, τον κληροδότησε στους βασιλικούς απογόνους του, που ήταν πολύ φυσικό να τον διατηρήσουν στον μακεδονικό μύθο και να τον κάνουν επίσημο έμβλημα της Μακεδονίας.

Παραπομπές:
Ηρόδοτος, βιβλίο VIII, κεφ. 137 Loeb Κλασσική Βιβλιοθήκη έκδοση 1920
Παυσανίας «Ελλάδος Περιήγησις» Β.16.7 και Γ.1.6  Εκδοτική  Αθηνών

https://methormisakathektou.blog/greek-history , http://vergina.web.auth.gr