Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ – Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΔΑΧΘΗΚΑΜΕ

«H αμάθεια του λαού ακόνισεν τόσον τα αρχιερατικά σπαθία, οπού κανείς δεν τους αντιστέκεται. Μ’έν κατεβατόν με κατάρας, οπού η πλέον διαβολική διάθεσις φοβερωτέρας βέβαια δεν ήθελεν ημπορέσει να εφεύρη, το οποίον ονομάζουσιν αφορισμόν, εκδύουσι και πλουσίους και πτωχούς».

“Ελληνική Νομαρχία“
_____________

Tη «χρυσή περίοδο» της Τουρκοκρατίας, το επισκοπάτο αποθρασυμένο από την εξουσία του πάνω στους ραγιάδες αφορίζει για ψύλλου πήδημα, ιδιαίτερα όταν απειλείτο το πουγκί του, αλλά συχνά ύστερα από απαίτηση τοπικών εκκλησιαστικών ή ανθρώπων που γύρευαν το δίκιο τους για κτηματικές, οικογενειακές διαφορές και για κάθε λογής μικροαιτίες.

Ο Καμπούρογλου αναφέρει πως ο Αθηνών Διονύσιος, αφορίζει τους κατοίκους «των χωρίων των μη αποστειλάντων το κανονικόν σιτάριον, το δικαίωμα του μητροπολίτου». Το 1802 το πατριαρχείο αφορίζει τους κληρονόμους του Μονεμβασίας Ιγνάτιου επειδή δεν απέδωσαν στο πατριαρχείο τα προς αυτό χρέη του συγγενή τους. (Σ.Κουγέα «Ο μητροπολίτης….», «Πελοποννησιακά» 1957, τ.Β).

Υπήρξαν όμως και πολιτικοί αφορισμοί. Το ανάθεμα των κλεφτών και αμαρτωλών το 1805 από τον Καλλίνικο τον Ε΄ που είχε αγοράσει τον θρόνο από τον Μ. Βεζύρη, έδωσε κατά τον Πιπινέλη το “τελειωτικόν κτύπημα” κατά του αρματωλισμού. Διέταζε ο Παναγιώτατος: “Χωρίς αργοπορίαν να πιάνωσι τους κακοποιούς κλέφτες και να τους δίδωσι εις τον βοϊβόνδαν και ζαπίτην” και όποιος ραγιάς τους δώσει ψωμί και δεν τους καταδώσει αυτός και η γυναίκα του “κατηραμένοι και ασυγχώρητοι“.

Ξεσηκώθηκε λοιπόν ο χριστιανικός όχλος διψασμένος για το αίμα των ανταρτών. Όπως καταθέτει ο Αμβρόσιος Φραντζής έσπευσαν τότε “Οθωμανοί τε και Έλληνες κατά των κλεπτών“, στέλνοντας όσους συλλαμβάνονταν στην αγχόνη, στο παλούκωμα, στη σούβλα ή στο σχίσιμο στα τέσσερα και στο κρέμασμα στις δημόσιες οδούς.

 O Θ. Κολοκοτρώνης, δραπετεύει με την οικογένειά του στην Ζάκυνθο: “Εμάθαμεν ότι ήλθε το συνοδικό και το φερμάνι. Εμάζωξα όλους… και τους είπα να αναχωρήσωμεν να πάμε εις την Ζάκυνθο…“.

Ο Dodwell, αναφέρεται στην μάχη στο Αλειτούργι Μεσσηνίας, όπου Έλληνες με επικεφαλής έναν παπά, πολέμησαν τους Κολοκοτρωναίους στο πλευρό των Τούρκων. Οι καλόγεροι της μονής Αη Λιά της Ιθώμης, το είχαν σκάσει και οι κλέφτες είχαν βάλει την πόρτα τους στο σημάδι για διασκέδαση. Όπως προκύπτει από πατριαρχικό γράμμα στον Δημητσάνας Φιλόθεο, ο πατριάρχης απειλούσε τους μητροπολίτες πως αν δεν συνεργαζόντουσαν “η αρχιερωσύνη σου θα εκδιωχθή παντοτεινά από την επαρχίαν σου“.

Ένας καλόγερος της μονής Αιμυαλών στη Δημητσάνα κάρφωσε τους Κολοκοτρωναίους που κρυβόντουσαν στο μοναστήρι του.

Καμιά φορά όμως ο αφορισμός είχε για την Εκκλησία ανεπιθύμητες παρενέργειες. Στο χωριό Κοροβελέσι των Ακροκεραυνίων, τον 18^ο  αιώνα ο δεσπότης της Χειμάρας απαιτούσε από τους πεινασμένους λόγω σιτοδείας κατοίκους να τηρήσουν την νηστεία, απειλώντας με αφορισμό. Είδαν κι απόειδαν οι χωρικοί και έγιναν μουσουλμάνοι.

(Δ.Κ.Παπαϊωάννου “Η πολιτική των επισκόπων επί Τουρκοκρατίας”)..

http://roides.wordpress.com/2008/12/02/2dec08

_____________________

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ  ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΑΝΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Συγγραφέας: Δημήτρης Κ. Παπαϊωάννου