Σε αυτό που Αγαπάμε βλέπουμε τη Θεότητα που Λατρεύουμε – Η Ανάμνηση κατά Πλάτωνα

Ο Σωκράτης εξηγεί ότι το στυλ του έρωτά μας και η ίδια η ευκολία μας να βρίσκουμε αγάπη επηρεάζονται από την προηγούμενη επαφή και την αφοσίωσή μας σε ορισμένες θεότητες.

Σε ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα αποσπάσματα στο έργο του Πλάτωνα, ο Σωκράτης εξηγεί τη θεϊκή προέλευση της μανίας, την οποία θεωρεί ανώτερη από τη λογική ή το μέτρο.

Ομοίως, η μανιακή αγάπη, λέει, είναι ανώτερη από την εγκρατή αγάπη, ακριβώς επειδή η πρώτη τρέφεται από το θείο. Στην πραγματικότητα, είναι, «η μεγαλύτερη ουράνια ευλογία».

Αργότερα στον ίδιο διάλογο, στον Φαίδρο, ο Σωκράτης μιλά για το πιο θεϊκό από όλα, τυπικό για εκείνους που, έχοντας δει την γήινη ομορφιά, μεταφέρονται από το φως προς τη συγκέντρωση της αληθινής ουράνιας ομορφιάς.

Αυτή είναι μια ιδιαιτερότητα φιλοσόφων, εραστών και καλλιτεχνών, οι οποίοι είναι σε θέση να ανακτήσουν «τη μνήμη των ιερών πραγμάτων» και μέσα στην ίδια την ενατένιση της ομορφιάς ξαναφυτρώνουν τα φτερά της ψυχής, της δική τους θεϊκής φύσης που βρίσκεται σαν να σβήνει στο εγκόσμιο περιβάλλον.

Η θεωρία της ανάμνησης του Πλάτωνα υποστηρίζει ότι όλοι οι άνθρωποι, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, έχουν συλλογιστεί την αλήθεια, τη θεϊκή λαμπρότητα, πριν από τη γέννησή τους.

Σε μεγάλο βαθμό, η φιλοσοφία συνίσταται στην εκπαίδευση της όρασης του νου, έτσι ώστε να μπορεί να ανοίξει ξανά στην θέα των θεϊκών μορφών.

Αλλά είτε γνωρίζουμε είτε όχι, βλέπουμε λιγότερο ή περισσότερο αναλαμπές υπερβατικών πραγματικοτήτων στο έμφυτο. Ο Πλάτων υποστηρίζει ότι τα «προγεννητικά» οράματά μας (να το πούμε έτσι) επηρεάζουν πάντα τη συμπεριφορά μας, ιδιαίτερα ποια είναι τα ενδιαφέροντά μας και ποιοι είμαστε. Μας ελκύουν.

Ο έρωτάς μας έχει θεϊκή πηγή.

Ο Σωκράτης θυμάται, για παράδειγμα, ότι ήταν οπαδός του Δία και στοχαζόμενος υπερουράνιες μορφές ομορφιάς, μεταφράζεται στη Γη σε μια ορισμένη κλίση και μαγνητισμό προς παρόμοια πράγματα.

Έτσι, ο Φαίδρος ήταν πιθανότατα και στην ουράνια συνοδεία του κεραυνοβόλου θεού και τώρα μοιράζεται με τον Σωκράτη αυτού του είδους το φιλοσοφικό συμπόσιο, που είναι σκιά του συμποσίου των θεών.

Ο Σωκράτης εξηγεί ότι το στυλ του έρωτά μας και η ίδια η ευκολία μας να βρίσκουμε αγάπη επηρεάζονται από την προηγούμενη επαφή και την αφοσίωσή μας σε ορισμένες θεότητες.

Όσοι ακολούθησαν τον Δία επιθυμούν μεγαλόψυχους ανθρώπους, με κλίση στη φιλοσοφία και τείνουν να έχουν λιγότερα προβλήματα, «βρίσκουν τη φύση του θεού τους μέσα τους», ...βλέπουν τη θεότητά τους στον κόσμο και την αποδίδουν και στην αγαπημένη τους, την οποία αποθεώνουν με έναν συγκεκριμένο τρόπο.

Όσοι ακολούθησαν τον Άρη, τον θεό του πολέμου, «Όταν βρίσκονται υπό την επιρροή της αγάπης, όταν πιστεύουν ότι έχουν εξαπατηθεί, σπεύδουν να φερθούν όχι με ειρηνικό τρόπο προς το αγαπημένο τους πρόσωπο και προς τον εαυτό τους».

Οι οπαδοί της Ήρας αναζητούν βασιλιά ή βασίλισσα...

Ένας οπαδός της Αφροδίτης σίγουρα θα απολαύσει τη γλυκύτητα και την ηδονή της αγάπης, θα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στην ομορφιά, αλλά ίσως και θα είναι άστατος και θα ενδιαφέρεται για τα χρήματα και την κατάσταση της αγαπημένης του.

Και μπορεί κανείς να συνεχίσει να συμπεραίνει από εδώ πώς χρωματίζει κάθε θεός τον ερωτικό μας χαρακτήρα.

Προφανώς οι Αρχαίες θεϊκές μας σχέσεις θα καθορίσουν και τα χόμπι μας, το επάγγελμά μας και τις διαθέσεις μας, κλπ...

Πέρα από το γεγονός ότι υπάρχει μια περίπλοκη συζήτηση σχετικά με το βαθμό στον οποίο ο ίδιος ο Πλάτων έβλεπε τους θεούς ως πραγματική τάξη όντων και όχι μόνο ως «διακοσμητικές αλληγορίες γύρω από τις Ιδέες», δεν είναι τετριμμένο να τονίσουμε αυτή τη θεϊκή προέλευση της αγάπης μας, ακόμη και σε σημείο να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε την ιδιαίτερη διάθεσή μας σε μια ορισμένη θεότητα.

Όπως είπε ο ψυχολόγος Τζέιμς Χίλμαν, πρέπει να «ακολουθήστε την εικόνα», αφήστε την εικόνα που μας παρουσιάζεται -το όνειρο, η φαντασία, το συναισθηματικά φορτισμένο ενδιαφέρον- να αποκαλυφθεί, να μας μιλήσει στη γλώσσα της και ίσως να λάμψει με τα αναλογικά νήματα που την επαναφέρουν στον τομέα μιας θειότητας.

Είτε έχουμε μια παγανιστική οπτική, είτε έχουμε την τάση να τη βλέπουμε με όρους «αρχέτυπων», μπορεί να γεμίσει η ζωή με νόημα και ποίηση. 

Άλλωστε, αν υπάρχει μια σημαντική συμφωνία σε όλες τις μεγάλες θρησκείες και τα φιλοσοφικά συστήματα της Αρχαιότητας, αυτή είναι ότι η αγάπη είναι θεϊκή.

Όπως υποστηρίζει ο Ησίοδος, ο Έρως είναι ο Αρχαιότερος, ο πρώτος των θεών, το ίδιο το φως της δημιουργίας.

Και η Ιέρεια Διοτίμα, δείχνει στον Σωκράτη, ότι ο Έρως είναι ο δαίμονας, το μεσολαβητικό πνεύμα, ο άγγελος που συνδέει τον ουρανό με τη γη και που εξυψώνει τον άνθρωπο στην απόλαυση της παγκόσμιας ομορφιάς.

Σε αυτό που αγαπάμε, σε αυτό που καταφέρνουμε να συλλάβουμε την υπερβατική φωτεινότητα της ομορφιάς, είναι ο δρόμος προς αυτό που πραγματικά είμαστε. Ένα μονοπάτι που μας καλεί με θεϊκές υποσχέσεις.

bibliotecapleyades.net

--------------------------

ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ 

H ΨΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΑΘΑΝΑΤΗ ΚΑΙ ΚΡΑΤΑΕΙ ΜΝΗΜΕΣ

Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ

ΕΡΩΣ , ΕΡΩΣ Ο ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ , Ο ΕΡΩΣ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ - Ο ΜΥΘΟΣ ΒΡΙΘΕΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΩΝ

Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΓΙΑΤΙ Η ΨΥΧΗ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΑΝΕΚΑΘΕΝ (ΔΙΑΛΟΓΟΣ, ΣΩΚΡΑΤΗΣ - ΜΕΝΩΝ)

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: ΥΠΗΡΧΑΝ ΟΙ ΨΥΧΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΥΤΕΡΑ, ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΜΟΡΦΗ, ΧΩΡΙΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΚΑΤΕΙΧΑΝ ΤΗ ΓΝΩΣΗ - Η ΜΑΘΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΗ