Σάββατο 30 Απριλίου 2022

Η ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑ ΤΟΥ ΗΣΙΟΔΟΥ

Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν επιφανείς μύστες, οι οποίοι κατείχαν αφάνταστες γνώσεις. Γνώριζαν πολλά από τα Μυστήρια της Δημιουργίας, από τις υπερβατικές έννοιες των αριθμών, από τις μυστικές δυνάμεις της φύσεως και πλείστα άλλα, που ακόμη και σήμερα είναι αδύνατο να διανοηθούμε. Τα στοιχεία της γνώσεως αυτής πιθανόν να τα πήραν από τον Προκατακλυσμιαίο Πολιτισμό, που προϋπήρξε.

Η κοσμογονία του Ησιόδου αρχίζει με την γένεση του Χάους και της Γαίας. Μετά γεννήθηκε ο Έρως και με διαδοχική σειρά, το Έρεβος, η Νύχτα, ο Αιθήρ, η Ημέρα, ο Ουρανός, οι Τιτάνες, Γίγαντες, Εκατόγχειρες κλπ.

Ο Ησίοδος ετίμησε με σιγή την Πρώτη Αρχή των πάντων. Την υπαινίχθηκε όμως λέγοντας ότι έγινε το Χάος, αφού, όπως επεσήμανε και ο Πλάτων, κάθε τι που γίνεται οφείλει την γένεσή του σε κάποιο αίτιο.

Πέρασαν τόσες χιλιετίες για να ανακαλύψει η επιστήμη ότι όσα αναφέρει η κοσμογονία των Ελλήνων εφάπτονται των πλέον ανεπτυγμένων επιστημονικών παρατηρήσεων και θεωριών για την δημιουργία του Σύμπαντος-Κόσμου (προ δισεκατομμυρίων ετών). Το σημερινόν Σύμπαν ισοδυναμεί με τον Κόσμο του Ηρακλείτου.

K. Χ. Κωνσταντινίδης

https://www.diodos.gr/

------------------------------------------

 ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΗΣΙΟΔΟΥ

ΤΩΡΑ ΠΙΑ ΤΟ ΣΙΔΕΡΕΝΙΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΕΝΟΣ - Νῦν γὰρ δὴ γένος ἐστὶ σιδήρεον

30.000 ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΑΟΡΑΤΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑ, ΦΥΛΑΚΕΣ ΤΩΝ ΘΝΗΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Σ' ΟΛΗ ΤΗ ΓΗ...

ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΑΥΤΟΙ ΤΟΥ ΗΣΙΟΔΟΥ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ...

ΜΑ ΤΩΡΑ, ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΤΕ, ΓΛΥΚΟΛΑΛΕΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ ΜΟΥΣΕΣ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑ (ΗΣΙΟΔΟΣ – ΘΕΟΓΟΝΙΑ)

Παρασκευή 29 Απριλίου 2022

Η ΟΡΦΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ

Ο Ορφισμός υπήρξε ένα γιγαντιαίο θρησκευτικό, φιλοσοφικό και μυσταγωγικό κίνημα. Κατά τον Ορφισμό, η πρωταρχική πηγή των πάντων θεωρείται κάτι το ασύλληπτο από την ανθρώπινη διάνοια. Η Πρώτη Άρρητη Αρχή (ιερή, μυστική, αφανέρωτη), δεν περιγράφεται αλλά η ύπαρξη της θεωρείται αναμφισβήτητη και ουσιώδης για την περαιτέρω εξέλιξη της δημιουργίας.

Γι αυτό και η Ορφική θεολογία αρχίζει από το πρώτο ζεύγος αρχών, που συμβολίζονται από το Ύδωρ και Ύλη, ως προκοσμικές καταστάσεις.
Από τις δύο αυτές αρχές δημιουργείται ο αγέραστος Χρόνος, νέα προκοσμική κατάσταση και δημιουργική δύναμη, από όπου προκύπτει καινούργιος διαχωρισμός συμβολιζόμενος με τα στοιχεία του Αιθέρος και του Χάους. Εντός του Χάους γεννάται από τον Χρόνο και τον Αιθέρα το Κοσμογονικό Ωόν ("κοσμικό αυγό", όπως αναφέρεται σήμερα και στην επιστημονική κοσμολογική θεωρία του Big Bang).

Από το Ωόν εμφανίζεται ο θεός Φάνης (το φως και ο διακοσμημένος κόσμος), κλείνοντας έτσι τον κύκλο των προκοσμικών καταστάσεων, για να αρχίσουν μετά οι κύκλοι των κοσμικών διεργασιών που καταλήγουν στον γνωστό μας κόσμο.

Οι θεοί αντικατοπτρίζουν τους δυναμικούς και μορφολογικούς μετασχημαστισμούς της Μιας Αρρήτου Αρχής. Στις εξελικτικές της φάσεις καταλήγει στον θεό Δία, ο οποίος εννοιολογικά αντιπροσωπεύει τα πάντα και ενσωματώνει τα πάντα.

«'Ενας είναι ο Ζεύς ένας ο 'Αδης, ένας ο Ήλιος, ένας ο Διόνυσος, ένας θεός υπάρχει μέσα στα πάντα, γιατί να σου τα απαριθμώ χωριστά;» (Ορφικό απόσπασμα, που αναφέρει ο Πρόκλος).

Σήμερον θεωρούμε τον «μύθο» ως φαντασία, κάτι δηλαδή μη αληθινό. Ομως η Μυθολογία είναι η Ελληνική Αρχαιολογία.

Ο μύθος είναι μια ζωντανή αλλά κωδικοποιημένη διδασκαλία και εμπεριέχει τις βιωμένες εμπειρίες από την αυγή της ιστορίας και όλα τα Αρχέτυπα που καθορίζουν τις ατομικές ή συλλογικές μας μεταμορφώσεις μέσα στους αιώνες.
Είναι εν μέρει ένας συμβολικός τρόπος ερμηνείας των δυνάμεων που ελέγχουν τον κόσμο και σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να είναι καταγραφή – με τη μορφή του θρύλου – ιστορικών γεγονότων με συγκεκριμένες χωροχρονικές αναφορές ή συνήθως χωρίς αυτές.

K. Χ. Κωνσταντινίδης

https://www.diodos.gr/ , Εικόνα: https://el.wikipedia.org/

ΠΩΣ ΕΥΕΡΓΕΤΗΣΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ - ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

 Με την Συγγραφέα Δήμητρα Λιάτσα

Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία. Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας. Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος.

Η Δήμητρα Λιάτσα είναι συγγραφεύς των βιβλίων: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος.

Λόγοι και Ομιλίες της Δήμητρας Λιάτσα: ΕΔΩ

Ομήρου Ιλιάς: ΕΔΩ

Ομήρου Οδύσσεια: ΕΔΩ

Από «Φρυκτωρίες» και «Βισάλτη»: ΕΔΩ

Ομηρικός Κύκλος

Πέμπτη 28 Απριλίου 2022

ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΣΑΡΚΩΜΕΝΗ ΨΥΧΗ ΑΝ Η ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ

Χάρη στην ψυχή, το σώμα κινείται, λειτουργεί, ζει. Είναι απλά το όργανο που αυτή χρησιμοποιεί. Σώμα χωρίς ψυχή είναι αδιανόητο. Για τους Πυθαγόρειους και Πλατωνικούς η λέξη άνθρωπος σήμαινε κάτι πολύ περισσότερο από τον ορατό άνθρωπο και, στην κυριολεξία, με τον όρο αυτόν εννοούσαν αποκλειστικά τον άνθρωπο, ως το πνεύμα και την ψυχή την ενσαρκωμένη προσωρινά στο ανθρώπινο σώμα.

«άνθρωπος εστί ψυχή σώματι χρωμένη» (Πλάτων, Τιμαίος 42 D, Φαίδων 111 Α)

Η ψυχή έλκει την καταγωγή της από το νοητικό πεδίο, για να εκδηλώσει την διαπλαστική και οργανική της ικανότητα. Κατέχει διάμεση θέση μεταξύ νοητού και αισθητού και έρχεται να εμψυχώσει τα σώματα, γεννώντας το χώρο και το χρόνο. Αποτελεί τμήμα της παγκόσμιας ψυχής του κόσμου η οποία μερίζεται σε ατομικές ψυχές, με σκοπό την απόκτηση της εμπειρίας του υλικού πεδίου.

Η Σπείρα Της Κάθαρσης

Το θέμα της μετενσάρκωσης απασχόλησε τον Πυθαγόρα και αποτέλεσε σπουδαίο έρεισμα για την ηθική και θρησκευτική του δοξασία. Επειδή, όμως, το πρόβλημα της επιβίωσης της ψυχής και της μελλοντικής της σταδιοδρομίας ανάγεται σε πνευματικές σφαίρες και προϋποθέτει πνευματική εξέλιξη, πρέπει να απασχολούσε μόνον τους μαθητές ανώτερου βαθμού, αυτούς που ήδη είχαν μυηθεί στην όλη κοσμοθεωρία και βιοθεωρία του μεγάλου φιλόσοφου.

Επομένως, πρέπει να ήταν μυστική και να μην την κοινοποιούσαν στο λαό. Το σημαντικό όμως αυτό θέμα, αναπτυσσόταν ασφαλώς τόσο στους «ακροαματικούς» όσο και στους ανώτερους μυητικούς βαθμούς. Κι όπως είναι φυσικό, στους πρώτους από εξωτερικής πλευράς, ενώ στους άλλους από εσωτερικής.

Όπως είναι φυσικό, οι πληροφορίες αυτές υπέστησαν πολλές παραποιήσεις εκ μέρους των αμύητων και ως αποτέλεσμα, το όλο ζήτημα με την πάροδο των χρόνων πήρε την απλοϊκή γνωστή του μορφή.

Αντιθέτως, το θέμα της μετενσάρκωσης ήταν διαδεδομένο σε όλα τα στρώματα του λαού με μορφή εξωτερικών μύθων που περιλάμβαναν στοιχεία δεοντολογικά, όπως η κρίση των ψυχών κλπ.

Την θεωρία της μετενσάρκωσης διδάχθηκε ο Πυθαγόρας από το δάσκαλό του Φερεκύδη τον Σύρο, ενώ πολλοί υποστηρίζουν ότι την αποκόμισε από τον Ορφισμό, στα Μυστήρια του οποίου είχε μυηθεί.

Πτώση ή Κάθοδος Της Ψυχής;

Ο Πλάτωνας (Φαίδρος 245 C) κάνει λόγο για την αθανασία της ψυχής, λέγοντας ότι αυτή φέρει εξ αρχής φτερούγες οι οποίες, όσο διατηρούνται δυνατές, τη συγκρατούν στις υπερουράνιες περιοχές.

Υπογραμμίζει ότι η ψυχή ενός αληθινού φιλόσοφου ύστερα από 3.000 χρόνια μπορεί να αποκτήσει και πάλι τα φτερά της και να ξαναγυρίσει εκεί που ανήκει, ενώ για τις κοινές ψυχές απαιτείται διάσημα τουλάχιστον 10.000 χρόνων.

Ο μύθος της πτώσης των ψυχών από τον υπερκόσμιο ουρανό σε ένα υλικό σώμα αποτελεί την πρώτη άποψη της παλιάς αντίθεσης μεταξύ των φιλοσόφων, ενώ η άλλη υποστηρίζει την κάθοδο της ψυχής του ήδη. Η διαφορά των εννοιών είναι μέγιστη και αυτός που αναλαμβάνει να δώσει σαφείς και ακριβείς απαντήσεις στο ερώτημα «γιατί η ψυχή εγκαταλείπει την ευδαιμονία της και έρχεται να δοκιμαστεί ενσαρκωμένη στη Γη» είναι ο Πλωτίνος, ο καθαυτό ιδρυτής του Νεοπλατωνισμού ο οποίος απαντά στις Εννεάδες (IV 3,14) ότι, αν παρέμενε στο νοητό κόσμο η ψυχή, θα διατελούσε σε αδράνεια, χωρίς να μπορεί να προσφέρει τίποτα στην καθολική εξέλιξη, αλλά ούτε και η ίδια θα εμπλουτιζόταν με την πείρα που της είναι αναγκαία για να δράσει.

Μέσα από τις εμπειρίες πάνω στη Γη κινητοποιεί και δραστηριοποιεί τις υπάρχουσες γνώσεις της, εφαρμόζει τις άπειρες δυνατότητες της και επανέρχεται πιο ισχυρή και τελειότερη από όσο ήταν πριν κατέλθει.

Ο ίδιος συνεχίζει, υποστηρίζοντας ότι, ακόμα κι αν η κάθοδος της ψυχής σε ένα σώμα θεωρηθεί αναγκαιότητα της παγκόσμιας οργάνωσης ή λειτούργημα και όχι τιμωρία, δεν παύει να είναι για την ψυχή μια μεγάλη δοκιμασία από την οποία αυτή πρέπει να βγει νικήτρια. Εξαρτάται, λοιπόν, από την ενσαρκωμένη ψυχή αν η δοκιμασία της θα είναι ωφέλιμη και αποδοτική για την εξέλιξή της.

Ο Πλωτίνος παρατηρεί ότι όλες οι ψυχές δεν συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο στη δοκιμασία της ενσάρκωσης. Μερικές υποκύπτουν στο κακό και στην αδικία. Η ψυχή που βάρυνε λόγω των σωματικών δεσμεύσεων δεν μπορεί να επανέλθει μετά το θάνατο στο νοητό κόσμο. Θα ενσαρκωθεί σε άλλο σώμα ανθρώπου η ζώου, σύμφωνα με τις προδιαθέσεις που απέκτησε κατά τη διάρκεια ζωής της. Έτσι, η τιμωρία των μοχθηρών και η ανταμοιβή των καλών υφίσταται μέσα στην αιώνια τάξη του κόσμου.

Ο Ολυμπιόδωρος (σχόλια Φαίδωνα του Πλάτωνα) περιγράφει την κάθοδο της ψυχής με θαυμαστό τρόπο: «Η ψυχή κορικώς κατέρχεται (σ.σ. με τον τρόπο της Περσεφόνης) σε γένεση, (σ.σ. Κόρη είναι το όνομα της Περσεφόνης), μερίζεται όμως από τη γένεση Διονυσιακώς, τοποθετείται στο σώμα Προμηθεϊκώς, άρα απελευθερώνεται από τα δεσμά της με τη χρησιμοποίηση της δύναμης του Ηρακλέους, επανασυναρμολογείται σε σύνολο με τη βοήθεια του Απόλλωνος και της Σωτήρος Αθηνάς και εξαγνίζεται με τη φιλοσοφική πειθαρχία».

Η σοφία των Αρχαίων έκρυβε πίσω από τους μύθους του Ηρακλή, του Οδυσσέα και άλλων που κατέβηκαν στον Άδη και γρήγορα επέστρεψαν από αυτόν την απελευθέρωση από τη δουλεία της ενσάρκωσης, μέσω της εξαγνιστικής πειθαρχίας.

Ο Πρόκλιος αναφέρει ότι ο Ηρακλής, εξαγνισμένος με ιερές μυήσεις, πήρε θέση ανάμεσα στους θεούς. Είναι γνωστή η τρομερή κατάσταση της ψυχής του όσο διάστημα ήταν αιχμάλωτος της σωματικής του φύσης.

Ο Πίνδαρος σε ένα απόσπασμα ενός ποιήματος που αναφέρει το διάλογο του Πλάτωνα Μένων αναφέρει ότι η Περσεφόνη στέλνει τις ψυχές που δέχθηκε στα βασίλεια του Άδη για κάθαρση, ύστερα από εννέα χρόνια στον πάνω κόσμο. Και ότι από τις ψυχές αυτές προέρχονται μεγαλοφυείς βασιλιάδες και δυνατοί άνδρες τόσο σε δύναμη όσο και σε σοφία.

Ο Εμπεδοκλής ασχολείται με τη θεωρία της περιπλάνησης των ψυχών σε μια σειρά από διασωθέντα αποσπάσματα (Diels, Προσωκρατικοί). Στο απόσπασμα Β 115 λέει ότι, εάν μια ψυχή κηλιδωθεί από πράξη φόνου, επιορκίας ή άλλου εγκλήματος, «ντύνεται» τη μορφή θνητού και περιφέρεται μακριά από την χώρα των Μακάρων και παραδίνεται από το ένα στοιχείο στο άλλο. «Ένας εξ αυτών είμαι κι εγώ, ένας από τους θεούς εξόριστος και περιπλανώμενος, διότι ακολούθησα τις προτροπές της Διχόνοιας», ομολογεί ο ίδιος ο Εμπεδοκλής. Στο απόσπασμα Β 117 ισχυρίζεται ότι υπήρξε νεανίας, κόρη, θάμνος, πτηνό κι άφωνο ψάρι.

Απλώς και μόνον το γεγονός ότι οι άνθρωποι μιλούν για αναγέννηση και ότι μια τέτοια ιδέα υφίσταται, σημαίνει ότι ένα απόθεμα ψυχικών εμπειριών που σχετίζονται με αυτόν τον όρο θα πρέπει πράγματι να υπάρχει. Η αναγέννηση είναι μια επιβεβαίωση που θα πρέπει να περιλαμβάνεται ανάμεσα στις πιο βασικές για την ανθρωπότητα.”

https://astrolife.gr/

-------------------------------------------

Πινακίδες Ορφικαί, μνήμαι προγονικαί - Μετενσάρκωσις

ΟΙ ΚΥΚΛΙΚΕΣ ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΥΘΜΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

ΑΛΤΑΝΗ - ΟΡΦΙΚΕΣ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΚΑΙ ΧΡΥΣΑ EΠΗ - ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΗ

Τρίτη 26 Απριλίου 2022

Το ΕΙ το εν Δελφοίς

Ο Παναγιώτης Μητροπέτρος αναλύει το έργο του Πλουτάρχου "Περί του ΕΙ του εν Δελφοίς", στον χώρο έμπροσθεν του Ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς. Η σκηνοθεσία είναι του μεγάλου Σκηνοθέτη Θόδωρου Μαραγκού.

Κυριακή 24 Απριλίου 2022

ΠΛΑΤΩΝΟΣ - ΚΡΑΤΥΛΟΣ - ΠΕΡΙ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΟΡΘΟΤΗΤΟΣ (απόσπασμα)

Σωκράτης: Η φρόνησις, διότι είναι της φοράς (μεταφοράς) και του ρου (ρεύματος) νόησις. Είναι όμως δυνατόν να την θεωρήσωμεν όνησιν (ωφέλειαν) της φοράς, πάντοτε όμως αναφέρεται εις την μεταφοράν. Και αν αγαπάς, η γνώμη σημαίνει της γεννήσεως νώμησιν, δηλαδή σκέψιν, διότι το νωμώ και το σκέπτομαι είναι το ίδιον. Και πάλιν το ίδιον όνομα νόησις είναι του νέου έσις (έφεσις και επιθυμία). Το δε να είναι νέα τα όντα, σημαίνει ότι διαρκώς αναγεννώνται. 

Εκείνος λοιπόν ο οποίος έθεσε το όνομα νεόεσιν μας λέγει ότι αυτό ζητεί η ψυχή. Διότι τον παλαιόν καιρόν δεν ωνομάζετο νόησις αλλά αντί του η έπρεπε να προφέρωμεν δύο ε, δηλαδή νεόεσις.

Η δε σωφροσύνη είναι σωτηρία αυτού, το οποίον εξητάσαμεν προηγουμένως, δηλαδή της φρονήσεως. Και η επιστήμη βεβαίως σημαίνει ότι, ενώ μεταφέρονται τα πράγματα, τα ακολουθεί η ψυχή, η οποία έχει αξίαν, και ούτε οπίσω μένει, ούτε προτρέχει, διά τούτο πρέπει να αφαιρέσωμεν το ε και να την ονομάζωμεν πιστήμην (πιστήν).

Η δε σύνεσις είναι δυνατόν να θεωρηθή ως είδος συλλογισμού, και το συνιέναι λέγεται εντελώς με την σημασίαν του επίσταμαι (γνωρίζω), διότι και το συνιέναι σημαίνει ότι μαζί με τα πράγματα συμβαδίζει και η ψυχή.

Έπειτα η σοφία σημαίνει ότι εφάπτεται (εγγίζει) την φοράν (την μετακίνησιν). Αυτό όμως το όνομα είναι ολίγον σκοτεινόν και ξενικόν. Και πρέπει να ενθυμηθή κανείς τους ποιητάς, οι οποίοι λέγουν συχνά εσύθη, περί εκείνου ο οποίος αρχίζει να προχωρή ταχέως. Ένας Λάκων μάλιστα από τους γνωστοτέρους έφερε το όνομα Σους, και τούτο εις την γλώσσαν των Λακεδαιμονίων σημαίνει την ταχείαν κίνησιν. Αυτής λοιπόν της κινήσεως επαφήν σημαίνει η σοφία, επειδή μεταφέρονται τα όντα.

Και πάλιν όσον διά το αγαθόν, το όνομα τούτο ισοδυναμεί με το αγαστόν καθ' όλα. Διότι, αφού κινούνται τα όντα, έχουν και ταχύτητα και βραδύτητα. Όμως δεν είναι αγαστόν παν ό,τι είναι ταχύ, αλλά μερικά ταχέα μόνον. Λοιπόν εις το αγαστόν από τα θοά (ταχέα) ανήκει το όνομα αυτό, δηλαδή το αγαθόν.

Όσον δε διά την δικαιοσύνην, ότι αυτό το όνομα ετέθη διά την σύνεσιν του δικαίου, είναι εύκολον να το εύρη κανείς. Το ίδιον όμως το δίκαιον είναι δύσκολον, διότι εις ολίγα μεν σημεία συμφωνούν οι περισσότεροι, εις τα άλλα όμως διαφωνούν. Όσοι δηλαδή νομίζουν ότι το παν ευρίσκεται εις κίνησιν, το περισσότερον μέρος αυτού νομίζουν ότι δεν κάμνει άλλο τίποτε, παρά να προχωρή. Υπάρχει όμως κάτι τι το οποίον διαπερά ολόκληρον τούτο, και δι' αυτού γίνονται όλα τα γινόμενα, και αυτό είναι ταχύτατον και λεπτότατον. Διότι δεν θα ήτο δυνατόν να το διαπερά ολοτελώς το κινούμενον, εάν δεν ήτο λεπτότατον, ώστε κανέν άλλο να μη το εμποδίζη, και ταχύτατον, ώστε να μεταχειρίζεται τα άλλα ως ακίνητα. Επειδή λοιπόν διευθύνει όλα τα άλλα ως διαϊόν (διερχόμενον), ορθώς έλαβε το όνομα δίκαιον, και χάριν ευστομίας προσετέθη και η δύναμις του κάππα. Και έως εδώ μεν όλοι συμφωνούν, ότι αυτό είναι το δίκαιον.

Εγώ όμως, καλέ Ερμογένη, επειδή είμαι απαιτητικός ως προς αυτό, εζήτησα μυστικά πληροφορίας δι' όλα αυτά, και έμαθα ότι αυτό το δίκαιον είναι και το αίτιον — αίτιον δε σημαίνει εκείνο το οποίον κάμνει να γίνωνται τα όντα — και είπε κάποιος, ότι είναι ορθόν να το ονομάζη κανείς Δία δι' αυτόν τον λόγον. Όταν όμως τους ερωτήσω πάλιν απαθώς, αν και ήκουσα όλα αυτά, τι είναι λοιπόν τέλος πάντων δίκαιον, καλέ μου φίλε, αφού αυτό είναι ορθόν; νομίζουν τότε πλέον ότι κάμνω υπερβολικάς ερωτήσεις και ότι παρά πολύ εξέρχομαι από τα όρια. Διότι λέγουν ότι αρκετάς πληροφορίας έλαβα, και διά να με χορτάσουν εντελώς, αρχίζουν να λέγουν ο καθείς τα ιδικά του και δεν συμφωνούν πλέον. Διότι ο ένας λέγει ότι δίκαιον είναι… ο ήλιος, διότι μόνον αυτός διαπερά καίων και διευθύνει τα όντα. Εάν δε πάλιν αυτό το ειπώ εις κανένα με χαράν, ως να είναι καμμία σπουδαία απάντησις, αυτός με περιγελά και με ερωτά, μήπως νομίζω ότι δεν μένει δίκαιον εις τους ανθρώπους, όταν πλέον δύση ο ήλιος. Και επειδή εγώ επιμόνως τον ερωτώ ποίαν γνώμην έχει ο ίδιος, μου λέγει το ίδιον το πυρ, τούτο όμως λέγει ότι δεν είναι εύκολον να το εννοήση κανείς.

Άλλος πάλιν λέγει ότι δεν είναι το ίδιον το πυρ, αλλά μόνον η θερμότης η οποία υπάρχει μέσα εις το πυρ. Και άλλος πάλιν λέγει ότι όλα αυτά τα περιγελά, και ότι το δίκαιον είναι καθώς το λέγει ο Ανεξαγόρας, ότι δηλαδή είναι νους. Διότι λέγει ότι αυτός είναι κυρίαρχος και χωρίς να αναμιχθή με κανέν πράγμα, τακτοποιεί όλα τα πράγματα διαπερών αυτά. Τότε πλέον εγώ, φίλε μου, έρχομαι εις πολύ μεγαλητέραν απορίαν από ό,τι ήμην, πριν αρχίσω να μανθάνω περί του δικαίου, τι πράγμα είναι. Τέλος πάντων όσον δι' αυτό που εξετάζαμεν, το όνομα αυτό φαίνεται ότι δι' αυτούς τους λόγους είναι βαλμένον.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΚΡΑΤΥΛΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ ΚΥΡ. ΖΑΜΠΑ

ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ 1910
------------------------------------

Σάββατο 23 Απριλίου 2022

Ο ΟΙΔΙΠΟΔΑΣ ΤΥΦΛΩΝΕΤΑΙ - ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

Με την Συγγραφέα Δήμητρα Λιάτσα 

Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία. Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας. Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος.

Η Δήμητρα Λιάτσα είναι συγγραφεύς των βιβλίων: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος.

Λόγοι και Ομιλίες της Δήμητρας Λιάτσα: ΕΔΩ

Ομήρου Ιλιάς: ΕΔΩ

Ομήρου Οδύσσεια: ΕΔΩ

Από «Φρυκτωρίες» και «Βισάλτη»: ΕΔΩ

Ομηρικός Κύκλος

H ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΜΥΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΑΘΜΙΑΙΑΣ ΑΝΑΜΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ - Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΗ

Στους ώριμους διαλόγους του ο Πλάτων υποστηρίζει τη διάκριση του θνητού σώματος από την αθάνατη ψυχή, ενώ υιοθετεί και την ορφική ή πυθαγόρεια δοξασία της μετενσάρκωσης της ψυχής σε νέο σώμα. Στην πλατωνική φιλοσοφία οι δύο αυτές θέσεις συνδέονται οργανικά με τη θεωρία των Ιδεών.

Η αθάνατη ψυχή

Η πίστη στην αθανασία της ψυχής και τη μετενσάρκωση εκφράζεται για πρώτη φορά στον Μένωνα – έναν διαλόγο που οι ειδικοί τοποθετούν ανάμεσα στη σωκρατική και την ώριμη φάση της συγγραφικής δραστηριότητας του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης αποδέχεται μια δοξασία που άκουσε από «άνδρες και γυναίκες σοφούς περί τα θεία πράγματα» (η περιγραφή ταιριάζει στους κύκλους των Ορφικών), σύμφωνα με τους οποίους «η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη, και κάποτε αυτή τελειώνει –πράγμα που αποκαλούμε θάνατο- και τότε ξαναγεννιέται, δεν χάνεται όμως ποτέ» (81b).

Ο Φαίδων, τώρα, που πιθανόν γράφεται αμέσως μετά τον Μένωνα, είναι ολόκληρος αφιερωμένος στην αθανασία της ψυχής. Εκεί ο Πλάτων, με αφορμή τον επικείμενο θάνατο του Σωκράτη, προσφέρει τρεις ή τεσσερεις «αποδείξεις» για την αθανασία της ψυχής:

(α) Το επιχείρημα των «εναντίων» (70c-72e): όπως τα πάντα, έτσι και η ζωή παράγεται από τον αντίθετό της θάνατο, ο οποίος με τη σειρά του την διαδέχεται σε έναν αέναο κύκλο.

(β) Το επιχείρημα της «ανάμνησης» (72e-77a): αφού η γνώση των Ιδεών προϋπάρχει των αισθήσεων, οι ψυχές μας ήρθαν σε επαφή με τις Ιδέες πριν γεννηθούμε, και άρα προϋπήρχαν του σώματος και της γέννησής μας.

(γ) Το επιχείρημα της «συγγένειας» (78b-80e): η ψυχή είναι συγγενής με τις νοητές Ιδέες, οποτε το πιθανότερο είναι να κατευθυνθεί προς τον χώρο του νοητού και του αιωνίου, ενώ το σώμα προς τον χώρο του θνητού και μεταβλητού.

(δ) Τέλος ένα τελευταίο επιχείρημα (102a-107a): καθώς οι ενάντιες Ιδέες αλληλοαποκλείονται, αφού η ψυχή μετέχει εξ ορισμού στη ζωή, δεν είναι συμβατή με τον θάνατο, και επομένως δεν πεθαίνει ποτέ.

Για την αθανασία της ψυχής και τη μετενσάρκωσή της σε άλλο σώμα συνηγορούν και οι εσχατολογικοί μύθοι του Πλάτωνα. Τόσο στον μύθο του Ηρός της Πολιτείας , όσο και στους μύθους του Φαίδωνα, του Φαίδρου, του Τίμαιου και των Νόμων, ο Πλάτων μιλά για μετά θάνατον κρίση των ψυχών, για τιμωρία των αδίκων και επιβράβευση των δικαίων, και για επιστροφή σε νέα μορφή βίου.

Η σημασία της αθανασίας της ψυχής

Κατά τον Πλάτωνα, ο κόσμος μας είναι διχασμένος. Από τη μια μεριά, υπάρχει η ασαφής και χαοτική πραγματικότητα της καθημερινής μας εμπειρίας, με την οποία είναι εξοικειωμένοι όλοι οι άνθρωποι. Και από την άλλη, υπάρχει το σταθερό σύμπαν των αιώνιων Iδεών, την ύπαρξη του οποίου λίγοι υποψιάζονται. Ο ένας είναι ο κόσμος της αίσθησης και της ανθρώπινης γνώμης (της «δόξας»), και ο άλλος ο κόσμος της νόησης και της αλήθειας. Στον διχασμένο πλατωνικό κόσμο, ο άνθρωπος προσπαθεί να ισορροπήσει. Κατά βάση έλκεται από τον κόσμο των αισθήσεων, είναι κι αυτός ευμετάβλητος, παρορμητικός, ατελής. Υπάρχει όμως και ένα αντίθετο στοιχείο μέσα του, κάτι το σταθερό και αιώνιο, που συγγενεύει με τον κόσμο των Ιδεών - η ψυχή του.

Στον Φαίδωνα, ο άνθρωπος παρουσιάζεται ως ένωση ενός θνητού σώματος και μιας αθάνατης ψυχής. Το σώμα του είναι ολοκληρωτικά παραδομένο στη διαρκή μεταβολή, ενώ η ψυχή του είναι από την ίδια τη φύση της συγγενής με τις Ιδέες. Για τον φιλόσοφο ο θάνατος δεν είναι συμφορά αλλά απελευθέρωση της ψυχής από τη φυλακή του σώματος. Η φιλοσοφία είναι «μελέτη θανάτου» (Φαίδων 67de). Με την αποδέσμευσή της από το σώμα, η ψυχή απαλλάσσεται από ένα δυσβάστακτο βάρος και μπορεί πλέον να αφιερωθεί απερίσπαστη στη θέαση των Ιδεών.

Στην Πολιτεία ο Πλάτων θα προχωρήσει σε μια νέα διάκριση. Πιο σημαντική από την αντίθεση σώματος και ψυχής είναι η αντίθεση ανάμεσα στα μέρη της ίδιας της ανθρώπινης ψυχής. Η ψυχή διαιρείται σε τρία μέρη: στο «επιθυμητικό», στο «θυμοειδές», και στο «λογιστικό», που στεγάζει το λογικό και την ορθή κρίση και είναι το μόνο αθάνατο. Άρα ο αγώνας δεν διεξάγεται ουσιαστικά ανάμεσα στην ψυχή και στο σώμα, αλλά ανάμεσα σε αντίθετες δυνάμεις της ίδιας της ψυχής. Επομένως η ψυχή, και ειδικά το ανώτερο και αθάνατο μέρος της, είναι αυτό που εξασφαλίζει στον άνθρωπο τη δυνατότητα της επαφής με τις Ιδέες.

Η μετενσάρκωση

H γνώση των Ιδεών είναι ευκολότερη όταν η αθάνατη ψυχή είναι απαλλαγμένη από το σώμα, μπορεί όμως να επιτευχθεί και κατά τη διάρκεια της επίγειας διαδρομής της, αν η ψυχή καταφέρει να επιβάλει τον δικό της νόμο στο σώμα και να αποφύγει τους περισπασμούς του. Τότε η ψυχή παραμερίζει τα δεδομένα των αισθήσεων και χρησιμοποιώντας μόνο τη νόηση, διατυπώνει έγκυρες κρίσεις για τα υπάρχοντα πράγματα. Αυτή η έγκυρη γνώση που στηρίζεται στις Ιδέες είναι, κατά τον Πλάτωνα, μια μορφή «ανάμνησης». Η ενσαρκωμένη ψυχή ξαναφέρνει στη μνήμη της την άμεση θέαση των Ιδεών, που βίωσε όταν ήταν απαλλαγμένη από το σώμα. Η μοναδική αυτή εμπειρία έχει χαραχθεί ανεξίτηλα στην ψυχή, συσκοτίστηκε όμως, και κατά κάποιο τρόπο «ξεχάστηκε», όταν η ψυχή επανενώθηκε με ένα θνητό σώμα. H φιλοσοφική μύηση είναι επομένως μια διαδικασία βαθμιαίας ανάμνησης των λησμονημένων γνώσεων της ψυχής.

Ο Πλάτων δείχνει να αποδέχεται την ορφική ή πυθαγόρεια δοξασία των διαδοχικών μετενσαρκώσεων της αθάνατης ανθρώπινης ψυχής – αν και είναι αλήθεια ότι αυτή η αποδοχή γίνεται πάντοτε σε μυθολογικά συμφραζόμενα. Θα μπορούσε βεβαίως κάποιος να ισχυριστεί ότι η μετενσάρκωση είναι ένας αλληγορικός τρόπος για να δηλωθεί η πεποίθηση του Πλάτωνα ότι το ανθρώπινο είδος έχει έμφυτη τη δυνατότητα έγκυρης διανοητικής γνώσης.

Συγγραφέας: Βασίλης Κάλφας

Βιβλιογραφία

Lorenz, H. "Plato on the Soul." Fine, G. ed. The Oxford Handbook of Plato. Oxford, 2008
Snell, B, Η ανακάλυψη του πνεύματος: ελληνικές ρίζες της ευρωπαϊκής σκέψης. Αθήνα, 1981.
Robinson, T.M. Plato's Psychology. Toronto, 1995.

http://n1.intelibility.com/

Πέμπτη 21 Απριλίου 2022

ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

 Με την Συγγραφέα Δήμητρα Λιάτσα

Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία. Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας. Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος.

Η Δήμητρα Λιάτσα είναι συγγραφεύς των βιβλίων: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος.

Λόγοι και Ομιλίες της Δήμητρας Λιάτσα: ΕΔΩ

Ομήρου Ιλιάς: ΕΔΩ

Ομήρου Οδύσσεια: ΕΔΩ

Από «Φρυκτωρίες» και «Βισάλτη»: ΕΔΩ

Ομηρικός Κύκλος

Τρίτη 19 Απριλίου 2022

ΑΓΓΕΛΗΣ ΓΟΒΙΟΣ Ο ΕΥΒΟΙΩΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ 1821

Ο Αγγελής Γοβιός με καταγωγή από την Λίμνη Ευβοίας ήταν πρωτοπαλίκαρο του Οδυσσέα Ανδρούτσου και αρχηγός της επανάστασης ενάντια στους Τούρκους στο νησί της Εύβοιας.

Ο Αγγελής Γοβιός γεννήθηκε το 1780 στη Λίμνη Ευβοίας και σκοτώθηκε το 1822 σε ενέδρα των Τούρκων στην περιοχή Βρυσάκια Ψαχνών όπου ένα χρόνο νωρίτερα είχε θριαμβεύσει εναντίον τους.

Μαζί με άλλους από τους επαναστάτες του 1821 είχε θητεύσει στη φρουρά του Αλή Πασά στα Ιωάννινα όπου και σπούδασε πολεμικές τέχνες. Ήταν από τα πρωτοπαλίκαρα του Οδυσσέα Ανδρούτσου και διακρίθηκε για τον ηρωισμό του στη μάχη στο Χάνι της Γραβιάς όπου 120 Έλληνες τα έβαλαν με στρατό 8.000 Τούρκων και κατάφεραν να προκαλέσουν απώλειες 300 Τούρκων ενώ οι ίδιοι έχασαν μόλις 6 άνδρες.

Το 1821 ο Αγγελής Γοβιός ηγείται της επανάστασης της Εύβοιας και πετυχαίνει σημαντική νίκη εναντίον των Τούρκων στις 15 Ιουλίου του 1821 στην περιοχή Βρυσάκια στα Ψαχνά της Εύβοιας λίγα χιλιόμετρα έξω από το οχυρό των Τούρκων στη Χαλκίδα.

Δυστυχώς η μοίρα τον έφερε στο ίδιο αυτό μέρος ένα χρόνο αργότερα στις 28 Μαρτίου του 1822 όπου χάνει τη ζωή του σε ενέδρα που είχαν στήσει οι Τούρκοι.

Ο Γοβιός σκόπευε στις αρχές του 1822 να προχωρήσει εναντίον των Τούρκων που είχαν ήδη καταλάβει την Καρύστο και γι αυτό κάλεσε σε ενίσχυση αγωνιστές από την υπόλοιπη Ελλάδα και τον επίσης οπλαρχηγό αδελφό του Αναγνώστη Γοβγίνα. Ενώ είχαν συνεννοηθεί να συγκεντρωθούν στα Βρυσάκια στις 28 Μαρτίου, οι Τούρκοι το αντιλήφθηκαν και έσπευσαν να καταλάβουν τα Δυο Βουνά, από όπου με έφιππη ομάδα πήγαν στα Βρυσάκια. Ο Γοβιός  προσπάθησε να επέμβει και καταδιώκοντας το  τουρκικό  απόσπασμα  έπεσε στην ενέδρα των Τούρκων στα Δυο Βουνά, όπου σκοτώθηκε ένδοξα μαζί με τον αδελφό του Αναγνώστη και μικρό -ευτυχώς- μέρος από τους Έλληνες συναγωνιστές του. 

Χαρακτηριστικό της σπουδαίοτητας της απώλειας του Ευβοιώτη οπλαρχηγού είναι και το ακόλουθο δημοτικό τραγούδι:

Για σένα, μωρ’ Αγγελή, κλαίει το Γριπονήσι
που χάθηκες κατακαμπής με όλο το γιουρούσι.
Εσύ δεν επολέμαγες μες στης Γραβιάς το χάνι
μ’ οχτώ χιλιάδες Γκέκηδες και βγήκες παλικάρι;
Μα οι Μπαλαλαίοι τα σκυλιά σούφαγαν το κεφάλι.
Σε κλαίει ούλ’ η Ρούμελη τ’ ήσουνα παλικάρι.

Εξαιτίας του θανάτου του Αγγελή Γοβιού απέτυχε σε μεγάλο βαθμό και η επανάσταση στην Εύβοια η οποία και απελευθερώθηκε τελικά το 1833 μετά από συνθηκολόγηση των Τούρκων με το βασιλιά Όθωνα.

Στη Χαλκίδα η οδός Αγγελή Γοβιού φέρει το όνομα του, ενώ στη διασταύρωση Ψαχνών και Καστέλας βρίσκεται ανδριάντας του. Επίσης ο λόφος στα Βρυσάκια έχει πάρει το όνομα του και στο σημείο έχει στηθεί επιγραφή για να θυμίζει την ηρωϊκή μάχη.

Πηγές: Η Αποκάλυψη της Εύβοιας, Αλέξανδρου Καλέμη, Wikipedia

Δευτέρα 18 Απριλίου 2022

ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙΑ

ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ - ΘΕΣΠΙΕΣ - ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ – ΑΜΦΙΠΟΛΗ. Τι συνδέει τα 4 λιοντάρια;

ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΤΗΣ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ

Η Χαιρώνεια είναι χωριό του νομού Βοιωτίας. Το Λιοντάρι της Χαιρώνειας στήθηκε κατά τον Παυσανία, από τους Θηβαίους στην μνήμη των πεσόντων ανδρών του Ιερού Λόχου που ετάφησαν στον χώρο αυτόν, μετά την νίκη του Φίλιππου το 338 π.Χ. Μετά την νίκη εκείνη, οι Έλληνες μόνοιασαν αναγκαστικά και άνοιξε ο δρόμος για την μεγάλη και παράτολμη αποστολή της Μακεδονίας και των υπολοίπων πλην Λακαιδεμονίων, την εκστρατεία κατά της ίδιας της Περσικής Αυτοκρατορίας! Ο Λέων της Χαιρώνειας ύψους 5,5 μέτρων, βρισκόταν πάνω σε έναν ορθογώνιο περίβολο, μήκους περίπου 24 μέτρων και πλάτους 15 μέτρων, όπου πράγματι βρέθηκαν 254 σκελετοί μαζί με όπλα, διατεταγμένοι σε επτά σειρές! Ο Παυσανίας έχει αναφέρει: «Όπως πλησιάζει κανείς την πόλη βλέπει ένα κοινό τάφο των Θηβαίων που σκοτώθηκαν στη μάχη εναντίον του Φιλίππου. Δεν έχει επιγραφή, αλλά πάνωθέ του στέκεται ένα λιοντάρι, ίσως σαν αναφορά στην τόλμη των ανθρώπων. Το ότι δεν υπάρχει επιγραφή οφείλεται, κατά τη γνώμη μου, στο ότι το θάρρος τους δεν ανταμείφθηκε με την αντίστοιχη καλή τύχη»… Τι σημαίνει αυτό; Ότι στον Λέοντα της Χαιρώνειας που βρισκόταν πάνω στον κοινό τάφο πεσόντων, δεν υπήρχε επιγραφή, επειδή στη Μάχη της Χαιρώνειας είχαν ηττηθεί από τους Μακεδόνες.

[[σ.σ.: Λέγεται ότι όταν ο Φίλιππος τους είδε όλους πεσμένους στο χώμα, ανάμεσα σε δάκρυα είπε: «Να χαθεί ο άνθρωπος ο οποίος έχει υποψίες ότι αυτοί οι άνδρες  έκαναν ή δέχθηκαν οτιδήποτε ευτελές».]]

Ο ΛΕΩΝ ΤΩΝ ΘΕΣΠΙΩΝ
Οι Θεσπιές ήταν αρχαία πόλη της Βοιωτίας, μια από τις σημαντικότερες της αρχαίας Ελλάδας. Κατείχε σημαντική θέση στην Βοιωτία και για μεγάλη περίοδο εξέλεγε δύο Βοιωτάρχες όπως και η Θήβα. Πήραν το όνομά τους από το βασιλιά των Θεσπιών, Θέσπιο, γιο του Ερεχθέα που ήταν, κατά τη μυθολογία, γιός της Γαίας και του Ηφαίστου και ήταν βασιλιάς της Αθήνας, εισηγητής των Ελευσινίων Μυστηρίων και ιδρυτής της εορτής των Παναθηναίων. Οι Θεσπιές έλαβαν μέρος στη πασίγνωστη Μάχη των Θερμοπυλών το 480 π.Χ, εναντίον των Περσών με 700 άνδρες και αρχηγό τον Δημόφιλο. Την εποχή της κυριαρχίας των Ρωμαίων, οι Θεσπιές γνώρισαν ακόμα μεγαλύτερη ακμή και ήταν η μοναδική πόλη στην Στερεά Ελλάδα που δεν υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους. Στο Ιερό των Μουσών και του ομώνυμου ποταμού, καθρεπτιζόταν ο Νάρκισσος. Παρόμοιος λέων με της Χαιρώνειας, είχε στέψει πολύ νωρίτερα επίσης πολυάνδρειο τάφο 202 πεσόντων Θεσπιέων στη μάχη του Δηλίου κατά των Αθηναίων το 424 π.Χ. Άρα βλέπουμε πως δύο λιοντάρια, ήταν επιτύμβιοι φύλακες πολυανδρείων, κοινών τάφων πεσόντων!

Ο ΛΕΩΝ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ (ίσως του Μαραθώνα)
Παρόμοιο εύρημα είναι και ο λεγόμενος Λέων του Πειραιά, το λιοντάρι που βρισκόταν στο μεγάλο λιμάνι και γι’ αυτό ονομαζόταν από τους ξένους «Πόρτο Λεόνε». Το λιοντάρι σύμφωνα με τον Laborde βρισκόταν αρχικά στον Μαραθώνα, σε ανάμνηση της νίκης κατά των Περσών το 490 π.Χ.. Ή όπως φαίνεται πλέον καλύτερα, πιθανόν προς τιμή των πεσόντων Μαραθονομάχων (192 Αθηναίων και 11 Πλαταιέων), όπου και το επίγραμμα του Σιμωνίδη: «Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι, Μαραθώνι χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν». Το λιοντάρι αυτό αρπάχθηκε τελικά από τον Μοροζίνι το 1687 και βρίσκεται ακόμη αζήτητο ως τώρα στο λιμάνι της Βενετίας.

Ο ΛΕΩΝ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ

Και ερχόμαστε στο τέταρτο λιοντάρι, τον Λέοντα της Αμφίπολης, που κατά παρόμοιο τρόπο, δεν αναφέρεται ή δεν έχει βρεθεί επιγραφή. Πάντως κάπου εκεί πρέπει να υπήρχε ένας κοινός τάφος με 10.000 Αθηναίους εποίκους που ίδρυσαν εκεί την πρώτη αποικία ονομάζοντας την «Εννέα Οδοί» και σκοτώθηκαν τελικά από τους Θράκες το 465 π.Χ., μετά μια μάχη λίγο πιο πέρα προς τον Δραβήσκο! Την περιοχή ανεκατέλαβε σχεδόν τριάντα χρόνια μετά ο Άγνωνας του Νικία και ίδρυσε τελικά την Αμφίπολη το 437 π.Χ. στολίζοντάς την με ωραία οικοδομήματα. Θεωρείται δε αδιανόητο να μην έστησε Μνημείο για τους 10.000 πεσόντες Αθηναίους. Και το Μνημείο αυτό μπορεί να είναι ο Λέων της Αμφιπόλεως με το μεγάλο 10×10 βάθρο του! Ο Λέων όμως κατά τους αρχαιολόγους φαίνεται να τοποθετείται χρονικά στον 4ο π.Χ. αιώνα, δηλαδή αρκετά χρόνια αργότερα από τον Άγνωνα…

Πηγή: https://www.nikosonline.gr/

ΝΟΣΤΟΣ

Πασσαλώθηκα στον Καύκασο, αποκτώντας συνείδηση. Δεν υποτάχτηκα, παρά συμβιβάστηκα με το πνεύμα. Με είπαν Προμηθέα. Έλληνα Προμηθέα.

Προτίμησα το φως της γνώσης και ας είναι να τυφλώσει τα χωμάτινα μάτια μου. Δεν ατίμασα το γοργοπέρασμά μου και δεν το νόθεψα με κανένα ψέμα. Με είπαν Οιδίποδα. Έλληνα Οιδίποδα.

Νίκησα όλες τι κακίες και όλα τα τέρατα που στήνει το υποσυνείδητο του ανθρώπου. Εξιλεώθηκα από τους φόβους μου. Ανέσυρα όλα τα όπλα της σοφίας για να πολεμήσω και να νικήσω τα πάθη μου, να δαμάσω σεβόμενος την φύση και να φτάσω στην Ιθάκη μου. Με είπαν Οδυσσέα. Έλληνα Οδυσσέα.

Από τον Καύκασο, τον Κολωνό, την Ιθάκη έδειξα στον άνθρωπο τον δρόμο. Αυτός τον νόησε, τον ανόησε, τον αγνόησε και τέλος τον παρανόησε. Τον παρανόησε διττά. Αφενός τον παρερμήνευσε αφετέρου δε, νόμισε πως με την τεχνολογία, θα μπορέσει να ανταλλάξει το βαθύτερο νόημα της ζωής.

Ψάχνεις να βρεις τι θα σου έλεγα αν ήμουν εδώ κοντά σου. Τώρα που οι όφεις και οι σκορπιοί σε έζωσαν. Δεν θα γυρίσω ποτέ. Και δεν θα γυρίσω, επειδή ποτέ δεν έφυγα. Τούτος είναι ο τόπος μου. Φτιαγμένος από την πέτρα, την θάλασσα και το φως. Εσύ δεν μπορούσες να με δεις.

Με είδε ο Σολωμός, καθισμένος σε μια πέτρα, στο ακρογιάλι της Ζακύνθου, με τα μάτια καρφωμένα στο Μοριά και τα αυτιά του να βουίζουν από τις μπόμπες του Μεσολογγιού.
Με είδε ο Καβάφης μέσα στην "πόλει της Οσροηνής", στον υπέροχο Ρέμωνα, ωσάν την απομίμηση του Πλατωνικού Χαρμίδη.
Με είδε ο Παλαμάς στον "θάνατο των αρχαίων", ωσάν μια νέα ζωή.
Με είδε ο Σεφέρης σαν ένα μυθιστόρημα, σαν τον ξενιτεμένο που γύρισε στο σπίτι του και δεν το αναγνωρίζει έτσι που του το καταντήσανε.
Με είδε ο Ελύτης, σαν τους παλιούς του φίλους που ζητά να δει ξανά.
Με είδε πάνω από όλα ο Κάλβος σε όλες τις ωδές του.

Μα εσύ δεν τους άκουσες, δεν τους διάβασες, δεν ήθελες να με δεις, μα ήθελες να με φανταστείς. Όμως εγώ δεν είμαι φαντασία. Είμαι η ζωή. Είμαι οι μαινάδες και οι νύμφες στα δάση, είμαι οι νηρηίδες της θάλασσας, ο γερό Πρωτέας στον φάρο της Αλεξάνδρειας, οι αέρηδες του Αιόλου, η τροφή της γης, οι ήχοι της φύσης, η ανθρώπινη σοφία, ο έρωτας, η τέχνη.

Είμαι εδώ, εδώ είναι η πατρίδα μου. Με λένε Οδυσσέα, Προμηθέα, Οιδίποδα, Ορέστη, Αντιγόνη, Υπατία, ή όπως αλλιώς θες να με ονομάσεις.

Εσύ είχες φύγει.

Καιρός να γυρίσεις.

http://douriosonos.blogspot.com/

ΤΙ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ Η ΑΙΩΡΑ;  - ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

 Με την Συγγραφέα Δήμητρα Λιάτσα

Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία. Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας. Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος.

Η Δήμητρα Λιάτσα είναι συγγραφεύς των βιβλίων: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος.

Λόγοι και Ομιλίες της Δήμητρας Λιάτσα: ΕΔΩ

Ομήρου Ιλιάς: ΕΔΩ

Ομήρου Οδύσσεια: ΕΔΩ

Από «Φρυκτωρίες» και «Βισάλτη»: ΕΔΩ

Ομηρικός Κύκλος

Κυριακή 17 Απριλίου 2022

ΝΑ ΦΕΡΕΙΣ ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΣΟΥ

Έτσι είναι οι άνθρωποι που φέρουν το φως. Που εργάζονται συνειδητά ώστε αυτό το φως να φέξει το δρόμο και για τους υπόλοιπους.

Αν είσαι απλά τυχερός, τους έχεις συναντήσει. Αν είσαι πολύ τυχερός, τους έχεις στη ζωή σου, πραγματικά κοντά σου. Μα, αν έχεις καρδιά και μάτια ανοιχτά, θα συνειδητοποιήσεις ότι βρίσκονται παντού γύρω σου, ζεστοί, αληθινοί, γεμάτοι αγάπη. Είναι οι άνθρωποι που φέρουν το φως. Και που εργάζονται συνειδητά ώστε αυτό το φως να φέξει το δρόμο και για τους υπόλοιπους.

Οι άνθρωποι που φέρουν το φως έχουν ευγενική καρδιά και λόγο. Ζυγίζουν τα λόγια τους πριν μιλήσουν και ξέρουν να ακούν. Σε κοιτούν στα μάτια, αλλά βλέπουν την καρδιά και την ψυχή σου και τις αφουγκράζονται. Με σεβασμό. Σου κάνουν χώρο, σέβονται τη σιωπή σου, μα και τη φλυαρία σου. Γιατί βλέπουν, ακούν και νιώθουν πέρα από αυτό που φαίνεται. Χωρίς να βιάζονται να κρίνουν, χωρίς να σου φορούν ταμπέλες. Κι αν τους δώσεις το λόγο, φιλτράρουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους πριν μιλήσουν. Κι ο λόγος τους είναι μετρημένος κι απαλλαγμένος από περιττά. 

Γι' αυτούς μιλάει περισσότερο η στάση τους. Απέναντι στον εαυτό τους, στους άλλους και στη ζωή την ίδια.
Οι άνθρωποι που φέρουν το φως έχουν μια χαρακτηριστική σπίθα στο βλέμμα τους. Τη σπίθα της φωτιάς και της σοφίας. Τη σπίθα που δεν φωνάζει, αλλά ψιθυρίζει: «γνωρίζω». «Μέσα μου βαθιά γνωρίζω ότι ήρθα εδώ να κάνω δουλειά, πρώτα με τον εαυτό μου κι έπειτα με τον κόσμο γύρω μου. Με κάθε άνθρωπο που συναντώ. Μέσα μου βαθιά γνωρίζω ότι είναι περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από όσα μας χωρίσουν. Μέσα μου βαθιά γνωρίζω ότι αυτό που λέει (σχεδόν) ο Μικρός Πρίγκιπας είναι αλήθεια: ότι τα μάτια δεν βλέπουν παρά μόνο αντανακλάσεις - την ουσία τη βλέπει η ψυχή».

Οι άνθρωποι που φέρουν το φως γυρίζουν πίσω στα βασικά. Αφήνουν την άσφαλτο και παίρνουν το χωματόδρομο. Εκείνο το δρόμο που οδηγεί στα πιο παλιά κι αυθεντικά κομμάτια του εαυτού. Που μπορεί να μοιάζει τραχύς, αλλά είναι αληθινός.

Είναι άνθρωποι που δεν παριστάνουν τους αγγέλους, νιώθουν όμως ότι έχουν φτερά ακόμα κι αν δεν φαίνονται – όπως όλοι μας. Κι εκεί, στην ησυχία του χωματόδρομου, αφουγκράζονται. Αφουγκράζονται τα κομμάτια του εαυτού τους που θέλουν δουλειά. Στέκονται για όσο χρειαστεί και μετά προχωρούν. Με λιγότερα βαρίδια κι εγωισμούς. 
Μπορεί να τους πάρει μια ζωή, μα χαίρονται γι’ αυτό. 

 KissLaurenne
http://nancy.kallikli.com/