Κυριακή 31 Αυγούστου 2025

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ!!!

Ξέρξου δε γράψαντος αυτώ «εξεστί σοι μη θεομαχούντι, μετ εμού δε τασσομένω της Ελλάδος μοναρχείν» αντέγραψεν «ει τα καλά του βίου γιγνώσκοις, απέστης αν της των αλλοτρίων επιθυμίας. Εμοί δε κρεισσων ο υπερ της Ελλάδος θάνατος του μοναρχείν των ομοφύλων.» Πλούταρχος, Λακωνικά αποφθέγματα 225 C

Απόδοσις: Ο Ξέρξης σε επιστολή έγραψε στον Λεωνίδα ότι του δίνεται η επιλογή να μην τα βάλει με τους θεούς, και ότι αν ταχθεί με το μέρος του θα τον κάνει μονάρχη στην Ελλάδα, και ο Λεωνίδας απάντησε «Εάν είχες γνώση του τι είναι καλό στην ζωή, θα απείχες από το να ζητάς και να επιθυμείς ξένα πράγματα που δεν σου ανήκουν, προτιμώ λοιπόν να πεθάνω για την Ελλάδα παρά να γίνω μονάρχης στους ομόφυλους μου»

ΤΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ

ΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ, ΚΟΣΜΟΥΣΕ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ ΛΕΩΝ, ΩΣ ΥΠΟΜΝΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΝΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΟΝΤΑΝ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ (ΛΕΩΝΙΔΑΣ = Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΑ).

ΣΤΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ, ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΝ ΛΕΟΝΤΑ-ΦΡΟΥΡΟ:

«ΑΠΟ ΤΑ ΘΗΡΙΑ, ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Ο ΠΙΟ ΓΕΝΝΑΙΟΣ. ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΝΗΤΟΥΣ, ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΤΩΡΑ ΦΥΛΑΩ, ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΠΟΥ ΣΤΕΚΩ. ΔΙΟΤΙ, ΑΝ Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ, Σ' ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΤΑΦΟ, ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΤΟΥΣΑ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΜΟΥ»

Ανώτερος Εαυτός

Κάθε ζωντανό ον στο σύμπαν, σε οποιοδήποτε σύμπαν, κάθε συνειδητό ον, κατέχει αυτό που μπορεί να οπτικοποιηθεί ως μια «σφαίρα» καθαρής συνείδησης συνδεδεμένη με το άβατάρ του, αλλά έξω από αυτό.

Σαν να υπήρχε ένα τεράστιο μπαλόνι καθαρής συνειδητής ενέργειας συνδεδεμένο με το κεφάλι σας. Αυτή η αναλογία μοιάζει κάπως με τη δομή σύνδεσης που αντιπροσωπεύει η έννοια του Ανώτερου Εαυτού.

Ο Ανώτερος Εαυτός οποιουδήποτε ζωντανού όντος (τα φυτά και τα ζώα δεν έχουν έναν ατομικό Ανώτερο Εαυτό, αλλά μάλλον μια «συλλογική ψυχή» ή «συλλογικά συνειδητά πεδία» που διέπουν την εξέλιξη κάθε είδους) είναι μια σφαίρα που προέρχεται από κάθε «γαλαξιακό λόγο» στον οποίο βρίσκεται αυτό το ζωντανό ον ή avatar, ή προέρχεται από άλλες ιεραρχίες ή πολύ προηγμένα όντα που λειτουργούν ως ενδιάμεσοι μεταξύ του avatar και της έννοιας της «Πηγής».

Ο Ανώτερος Εαυτός συνδέεται με τη σφαίρα συνείδησης του ατόμου, η οποία βρίσκεται στο νοητικό του σώμα, στο άνω μέρος, καθώς και με το νου, το οποίο αποτελείται από έξι σφαίρες, και περιέχει όλο το «λογισμικό» που μας επιτρέπει να διαχειριζόμαστε την πραγματικότητα και το avatar που κατέχουμε, μέσω συνδέσεων με τον εγκέφαλο, που αντιπροσωπεύει τον «φυσικό» επεξεργαστή, με τον νου να είναι τα προγράμματα διαχείρισης και το νοητικό σώμα ο σκληρός δίσκος ή το αποθετήριο δεδομένων και τη σφαίρα συνείδησης.

Το σύνολο μας επιτρέπει να έχουμε μια προσωπικότητα, μια συμπεριφορά και μας επιτρέπει να δημιουργούμε, να αποκωδικοποιούμε και να αναλύουμε μια πραγματικότητα που είναι ολοκβαντική, ένα ολόγραμμα, καθώς προβάλλεται από την επίφυση από τον καθένα μας ξεχωριστά, δημιουργώντας μια κοινή μακροπραγματικότητα που όλοι βλέπουμε ως «τον κόσμο εκεί έξω».

Ο Ανώτερος Εαυτός δεν βρίσκεται εντός των δομών του πλανήτη, αλλά κατέχοντας τη δική του «διάσταση», συχνότητα και δόνηση έξω από όλα όσα είναι γνωστά σε εμάς, είναι απαλλαγμένος από όλα τα φίλτρα, τα μπλοκαρίσματα, τις επιθέσεις ή τις προσπάθειες διαστρέβλωσης αυτού που γνωρίζει ή, εκ φύσεως, μπορεί να γνωρίζει, να επικοινωνεί ή να εξηγεί στον γήινο «ομόλογό» του, το avatar με την προσωπικότητα που κατέχει.

Έτσι, οι πληροφορίες που λαμβάνουμε είναι πάντα οι πληροφορίες που έχουν αυτά τα επίπεδα σχετικά με το όραμα για το τι συμβαίνει στον πλανήτη μας και οι οποίες, επιπλέον, είναι συμφωνημένες μεταξύ όλων των Ανώτερων Εαυτών.

bibliotecapleyades.net

--------------------------------------

Περισσότερα: Ο ΑΝΩΤΕΡΟΣ (ή ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ) ΕΑΥΤΟΣ ΜΑΣ 

Οδηγούμαστε από οδηγούς που κατοικούν μέσα μας. Αυτοί οι οδηγοί μας επιτρέπουν τελικά να αναπτύξουμε σοφία. Η διαίσθησή μας χρησιμεύει ως γέφυρα, επιτρέποντάς μας να βαδίσουμε προς το υψηλότερο δυναμικό, ακόμη και να αναγνωρίσουμε τον Ανώτερο Εαυτό μας

ΔΙΑΙΣΘΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ — ΤΑ ΕΓΓΕΝΗ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ ΨΥΧΩΝ

Σάββατο 30 Αυγούστου 2025

«Ιερή Πλοκή»

Η έννοια της «ιερής πλοκής» είναι απλώς το όνομα που δίνουμε στο σύνολο των εμπειριών, των βιωμάτων, των καταστάσεων, των γεγονότων και «πάντων» που κάθε άτομο έχει εκδηλώσει στη ζωή του, ως μέρος του εξελικτικού του σχεδίου, της προσωπικής του πορείας, του προσχεδιασμού της ψυχής του.

Είναι σαν ένα τεράστιο «κόμικ» στο οποίο, από τα πρώτα λεπτά της ζωής, κάθε «πράγμα» και κατάσταση που μπορεί να βιώνουμε είναι ήδη χαρτογραφημένο και εκδηλωμένο με εκατομμύρια πιθανές παραλλαγές, ταυτόχρονα, σε μια αιώνια «σκακιέρα» που, επιπλέον, επαναπαραμετροποιείται, ενημερώνεται και αλλάζει με κάθε νέα απόφαση που παίρνουμε και με κάθε επιλογή που κάνουμε.

Αυτό δημιουργεί περισσότερες «βινιέτες» με νέα γεγονότα, επικαλύπτοντας προϋπάρχοντα, σβήνοντας κάποια σενάρια που μπορεί να μην μας ενδιαφέρει να βιώσουμε (ακόμα κι αν εμείς οι ίδιοι τα είχαμε εκφράσει προηγουμένως με αποφάσεις που είχαμε πάρει) ή αλλάζοντας τις διαδρομές μετάβασης από τη μία κατάσταση στην άλλη.

Όλα εξαρτώνται από το πώς ο καθένας πλοηγείται στη ζωή του και τις αποφάσεις που παίρνει ασυνείδητες και υποσυνείδητες σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, αφού ο νοητικός μηχανισμός που διέπεται από το πρόγραμμα του εγώ είναι αυτός που συνήθως κρατά τα ηνία της ύπαρξης σχεδόν όλων.

bibliotecapleyades.net

----------------------------------

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΕΞΕΛΙΞΗΣ

ΑΙΤΙΑ ΕΛΟΜΕΝΟΥ ΘΕΟΣ ΑΝΑΙΤΙΟΣ

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΗΡΟΣ ΣΤΗΝ «ΠΟΛΙΤΕΙΑ» ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

ΠΩΣ ΟΙ ΨΥΧΕΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥΣ

Οι ψυχές οδηγούνται στο χώρο της μετενσάρκωσής τους και επιλέγουν την επόμενη ζωή τους – Με ποια κριτήρια πρέπει να γίνεται η επιλογή - ΠΛΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ

«Ποιος είπε ότι ο Όμηρος ήταν τυφλός;»

Γιος του Τηλεμάχου εγγονός του Οδυσσέα (σύμφωνα με τον Μένανδρο και άλλες πηγές) ήταν ο μεγάλος επικός ποιητής Όμηρος. Και δεν ήταν τυφλός, όπως θέλουν εδώ και χρόνια οι παραδόσεις, έγραψε μάλιστα ο ίδιος την «Ιλιάδα» και την «Οδύσσεια».

Τις ανακοινώσεις έκανε η καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης (και στη Σχολή Ενόπλων Δυνάμεων) Άννα Τζιροπούλου, η οποία υποστήριξε – στο Συμπόσιο «Επιστήμη και Τεχνολογία στα Ομηρικά Έπη» που ολοκληρώθηκε στην Αρχαία Ολυμπία (σ.σ.: Το Διεθνές Συμπόσιο με θέμα "Επιστήμη και Τεχνολογία στα Ομηρικά Έπη" πραγματοποιήθηκε στην Αρχαία Ολυμπία από 27 ως 30 Αυγούστου 2006) – ότι έρευνα στις αρχαίες πηγές και συνδυασμός στοιχείων από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία συγκλίνουν στο γεγονός όχι μόνο ότι ο Όμηρος δεν ήταν τυφλός, αλλά και πως πράγματι είναι ο συγγραφέας των ομηρικών επών, διαπίστωση που έχει αμφισβητηθεί κατά καιρούς.

Αντίθετη άποψη εξέφρασε στο συνέδριο η καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Concordia του Καναδά Α. Τέφτελερ, υποστηρίζοντας ότι σύμφωνα με κάποιες πηγές, οι ραψωδίες δεν γράφτηκαν από τον Όμηρο, αλλά μεταφέρθηκαν προφορικά. «Το μέτρο δεν θα μπορούσε να μεταφερθεί προφορικά ύστερα από τόσα χρόνια» αντέτεινε η κ. Τζιροπούλου, άποψη με την οποία συντάχθηκαν οι περισσότεροι σύνεδροι, ειδικοί στα ομηρικά θέματα.

Η καθηγήτρια διατύπωσε επίσης την άποψη πως η ομηρική Ιθάκη είναι η Κεφαλονιά («είναι προφανές από τις περιγραφές του Ομήρου κατά τις οποίες ο Οδυσσέας οδήγησε στον τρωικό πόλεμο τους Κεφαλλήνες και όχι του Ιθακησίους – η Ιθάκη είναι συμβολική αναφορά» είπε) και πως ο Οδυσσέας πέρασε το Γιβραλτάρ. Με σειρά αναφορών σε αποσπάσματα από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, πολλά από τα οποία είναι σταχυολογημένα από τον θησαυρό της Ελληνικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας TLG, η κ. Τζιροπούλου υποστήριξε ότι αποδεικνύεται πως τα ομηρικά έπη παραδόθηκαν γραπτώς: «Ο Πεισίστρατος διέταξε να συγκεντρωθούν όλες οι διασκορπισμένες ανά την Ελλάδα γραπτές ραψωδίες, που είναι αυτονόητο ότι δεν κατεγράφησαν μεταγενέστερα, αφού αυτό θα επηρέαζε κυρίαρχα το μέτρο και τις περιγραφές, οι οποίες θα παρουσίαζαν ανακολουθίες.

Ο Κικέρωνας επιβεβαιώνει ότι ο Πεισίστρατος συνέλεξε τα libros του Ομήρου. Επίσης η μεταγενέστερη του Ομήρου ποιήτρια Ανύτη καθορίζει σαφώς ότι ο Όμηρος “εχάραξε εν σελίδεσι” (σελίς = ξύλινη πινακίδα) τις ραψωδίες του».

Η ανακοίνωση της κ. Τζιροπούλου έρχεται μάλιστα σε μια εποχή που άλλοι επιστήμονες έφθασαν μέχρι το σημείο να υποστηρίζουν ότι ο Όμηρος ήταν… γυναίκα! Αυτό ισχυρίζεται στο βιβλίο του που θα κυκλοφορήσει εντός του Σεπτεμβρίου ο ιστορικός Άντριου Ντάλμπι, αμφισβητώντας το φύλο του ποιητή των ελληνικών επών του 7ου π.Χ. αιώνα. «Δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για την ταυτότητα του ποιητή και γι’ αυτό δεν υπάρχει καμιά αιτιολόγηση για το σύνηθες συμπέρασμα ότι τα δύο έπη γράφτηκαν από άνδρα», υποστηρίζει ο Ντάλμπι στο βιβλίο «Rediscovering Homer».

Αριστοτελία Πελώνη , https://www.tanea.gr

-----------------------------------

Εικόνα: ΟΜΗΡΟΣ ΤΗΛΕΜΑΧΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΔΗΣ Συγγραφέας: ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ - ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΑΝΝΑ - Σχετικό ΒΙΝΤΕΟ

Πέμπτη 28 Αυγούστου 2025

Η αυτομάθηση από εσωτερικό πάθος και εσωτερικό κάλεσμα επεκτείνει τους πνευματικούς μας ορίζοντες

Σε έναν κόσμο όπου η επίσημη εκπαίδευση μας απογοητεύει ολοένα και περισσότερο σε πολλά μέτωπα, και η μικρή γεμάτη ντοπαμίνη μετριότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μειώνει την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε κριτικά, η αυτοδιδασκαλία είναι πιο απαραίτητη από ποτέ.  

Το να είσαι αυτοδίδακτος είναι ένα τεράστιο μέρος της συνειδητής και σκόπιμα βιωμένης πορείας ζωής και του πνευματικού ταξιδιού στο σύνολό της. Θα διαπιστώσετε ότι θα βιώσετε πολύ περισσότερο συγχρονισμό, εκρήξεις συναρπαστικής ανακάλυψης και μερικές φορές ακόμη και στιγμές μυστικιστικής συνειδητοποίησης κατά την ανάγνωση και τη μάθηση.

Η μάθηση κάνει τη ζωή πλουσιότερη και βαθύτερη.

Δεν είναι όλοι αυτοδίδακτοι. Δεν έχουν όλοι πάθος για την αυτοκατευθυνόμενη μάθηση. Μερικοί άνθρωποι αρκούνται στο να μαθαίνουν παθητικά ή καθόλου, και αυτό είναι όλο.

Αν διαβάζετε αυτό το κείμενο αυτή τη στιγμή, υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα να είστε αυτοδίδακτος.

Πολλοί από τους πιο παθιασμένους και ταλαντούχους συγγραφείς, καλλιτέχνες, σκηνοθέτες κινηματογράφου, φιλοσόφους και μουσικούς εκεί έξω είναι σθεναρά αντίθετοι με τις παραδοσιακές μορφές εκπαίδευσης.

Μπορείτε σίγουρα να είστε αυτοδίδακτος και συγχρόνως άτομο με επίσημη εκπαίδευση. Φυσικά ορισμένα επαγγέλματα επωφελούνται μόνο από τη δομημένη επίσημη μάθηση (γιατροί, πιλότοι, ηλεκτρολόγοι, λογιστές κ.λπ.). Δεν θα θέλατε έναν αυτοδίδακτο χειρουργό να σας κάνει τριπλή επέμβαση bypass, έτσι δεν είναι;

Αυτή η κριτική απευθύνεται κυρίως σε ανθρωπιστικά και φιλοσοφικά ζητήματα.

Αντιλαμβάνομαι ότι μερικοί άνθρωποι λατρεύουν την εμπειρία της επίσημης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης - και σίγουρα, υπάρχουν οφέλη. Περισσότερη εργασιακή ασφάλεια (σε ορισμένες περιπτώσεις), δικτύωση, οικοδόμηση νέων φιλιών, ομαδική μάθηση, μοναδικές ευκαιρίες και ούτω καθεξής.

Μην με παρεξηγήσετε: Μπορείτε να είστε ταυτόχρονα ένας αφοσιωμένος φοιτητής και ένας παθιασμένος αυτοδίδακτος - αυτά δεν αλληλοαναιρούνται απαραίτητα.

Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι βγαίνουν από το πανεπιστήμιο και δεν κοιτάζουν ποτέ πίσω, χάνοντας κάθε ενδιαφέρον για μάθηση και ανάπτυξη, χάνοντας έτσι μια ολόκληρη πλευρά της ζωής - μια πλευρά που είναι πλούσια με το ουράνιο τόξο των εμπειριών, των μαθημάτων και των ιδεών άλλων ανθρώπων.

Όπως ανέφερα προηγουμένως, το να είσαι αυτοδίδακτος αποτελεί ένα τεράστιο μέρος του πνευματικού ταξιδιού και της πορείας της θεραπείας.
Στην πραγματικότητα, χωρίς την περιέργεια να μάθουμε, να εξερευνήσουμε και να επεκτείνουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες, που τροφοδοτούνται από το εσωτερικό πάθος, μπορούμε εύκολα να μείνουμε νοητικά, συναισθηματικά και πνευματικά στάσιμοι.

Χρησιμοποιώντας μια δυτική φιλοσοφική προσέγγιση, μπορούμε να δούμε ότι αυτή η ώθηση για αυτομόρφωση και εξέλιξη προέρχεται από την εσωτερική ιδιοφυΐα ή δαίμονα: η καθοδηγητική δύναμη του Ανώτερου Εαυτού που επηρεάζει αυτά που σας ενδιαφέρουν και σας ελκύουν - χωρίς να κάνετε συνειδητή επιλογή.

Για να είσαι ένας ενδυναμωμένος αυτοδίδακτος, πρέπει να είστε σε θέση να ακούσετε αυτό το εσωτερικό κάλεσμα και να ακολουθήσετε το πάθος και την περιέργειά σας, εμπιστευόμενοι ότι αυτό που σας έλκει προέρχεται από τον Ανώτερο Εαυτό σας, ο οποίος το έλκει στη ζωή σας για έναν καλό λόγο.

Αποφύγετε την μάθηση του «γρήγορου φαγητού» που παρέχεται από, σύντομα αποσπάσματα, πιασάρικα αποφθέγματα, έξυπνα tweet, βίντεο στο TikTok, Instagram Reels, κ.λπ. Είναι ως επί το πλείστον απλές ανούσιες και αναμασημένες, μισοσκεπτόμενες ιδέες... Μείνετε μακριά...!

Εξασκηθείτε στην πνευματική ταπεινότητα όπως είπε ο Σωκράτης: «Ξέρω μόνο ένα πράγμα: ότι δεν ξέρω τίποτα».

Το να είσαι αυτοδίδακτος δεν σημαίνει ότι τα ξέρεις όλα. Πρόκειται για την περιέργεια, την εξερεύνηση και τη δια βίου μάθηση.
Διατήρησε το μυαλό ενός αρχάριου και επέτρεψε στον εαυτό σου να εκπλήσσεται συνεχώς - αυτό κάνει τη ζωή πικάντικη. Ακολούθησε το πάθος σου, όχι τα «πρέπει» σου.

Μάθε ό,τι επιθυμείς με ελεύθερη βούληση. Έτσι θα αφομοιώσεις και θα συγκρατήσεις πολύ περισσότερα.

Η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση όχι μόνο σας δίνει τη γνώση για να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα της ζωής πολύ πιο αποτελεσματικά, αλλά είναι επίσης μη διακριτική.
Οποιοδήποτε άτομο, οποιουδήποτε επιπέδου νοημοσύνης ή οικονομικής κατάστασης, μπορεί να γίνει αυτοδίδακτος.
Και αυτή είναι η ομορφιά αυτού του εσωτερικού καλέσματος και της πορείας της ζωής ...!

από την Αλέθια Λούνα και την ιστοσελίδα LonerWolf

-------------------------------------------

ΣΕ ΠΟΙΟ ΒΑΘΜΟ ΑΥΤΟΜΥΗΣΗΣ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ;;;

Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΟΦΙΣΤΕΣ

Είναι αλήθεια πως αυτοί οι πλανόδιοι δάσκαλοι (οι σοφιστές), από τη µια µεριά βοήθησαν να διαδοθούν πολλές γνώσεις, έδωσαν ακρίβεια στή γλώσσα, αρνήθηκαν να σεβαστούν τις παραδόσεις κι' έτσι σπάσανε πολλά ξεπερασµένα «ταµπού», από την άλλη µεριά όµως επιτάχυναν την αποσύνθεση του αρχαίου κόσµου. Αδιαφορούσαν για την ηθικοποίηση του πολίτη, αρκούνταν µόνο να κερδίζουν χρήµατα, σπρώχνοντας τους µαθητές τους σ' έναν άκρατο ατοµικισµό, που τίποτα δε σεβόταν.

Ο Σωκράτης έβλεπε την αποσύνθεση που φέρνανε κι' έκανε τεράστια προσπάθεια να σταµατήση το κατρακύλισµα της κοινωνίας. Στην αγορά, στα σπίτια της αριστοκρατίας, όπου συναντούσε σοφιστές, άρχιζε να τους ελέγχη, για να κλονίση τις θεωρίες τους. Τόσο µάγευε τους Αθηναίους το πάλεµα του φιλόσοφου µε τους σοφιστές, ώστε µόλις έκανε κανένας ακροατής ν' ανακατευτή στη συζήτησή τους, οι άλλοι τον σταµατούσαν, για ν' ακούσουν ήσυχα το τέλος, κι' όταν νικούσε ο Σωκράτης, όλοι τους έµεναν µε το στόµα ανοιχτό µπροστά στις παγίδες της λογικής του.

Από τους Πλατωνικούς διαλόγους «Παρµενίδη», «Γοργία», «Σοφιστή», «Ευθύφρονα», φαίνεται µε πόση τέχνη ο Σωκράτης αναποδογύριζε τις κούφιες θεωρίες τους κι' εξευτέλιζε τους πανέξυπνους, µα πεντάγνωµους λογοκόπους.

Άρχιζαν οι σοφιστές τη συζήτηση µαζί του αλαζονικά, αρχοντοµίλητοι, για να τελειώσουν ζεµατισµένοι. Αυτοί που ισχυρίζονταν πως ξέραν τον αριθµό των άστρων, σε λίγο αναγκάζονταν να κατεβάσουν το κεφάλι, γιατί ο Σωκράτης δεν ενδιαφερόταν να θεατρίση σπιθάτο διάλογο, παρά να βρή βαθειές, αιώνιες αλήθειες.

Για τους σοφιστές η διαλεκτική ήταν ένα παιγνίδι, µια λιχουδιά του νού. Αντίθετα για το φιλόσοφο αποτελούσε µέθοδο να ξεσκεπάση το καθολικό, το «εσαεί ωσαύτως κατά ταύτα έχον», το παραδεκτό και τώρα και στο µέλλον, για να το µεταδώση στους µαθητές του, να τους άνεβάση προς την αρετή. Η λαχτάρα που θέρµαινε την ψυχή του ήταν, όχι να τους κάνη πλουσιότερους, άλλα ευτυχισµένους, διδάσκοντας πως τη δυστυχία η την ευτυχία δεν τη φέρνει ο παράς, όσο ο εσωτερικός κόσµος του ανθρώπου.

Τόσα χρόνια που καταπιανόταν ο Σωκράτης µε συζητήσεις κατάφερνε νάχη καταπληχτική διαλεκτική ευχέρεια, που του επέτρεπε να ξετινάζη, µια προς µια, τις διδαχές των σοφιστών. Αυτοί, όσο τους στενοχωρούσε, δοκίµαζαν να του ξεγλιστρήσουν, αποφεύγοντας να δώσουν καθαρές απαντήσεις, µα ο Σωκράτης επέµενε µ' ευγένεια, µισοκλείνοντας τα πονηρά του µάτια:

«Μη λυπάσαι τα φώτα σου, έλεγε, αλλά δασκάλεψε µε. Έγώ είµαι αργονόητος και δε σε καταλαβαίνω. Γιά πές µου όµως . . .» και ξαναρωτούσε, όσο να τους βιάση να παραδεχτούν πως είχανε σφάλει.

Η αγαθότητα του φαινόταν και στη µεταχείριση που τους έκανε µόλις τους ταπείνωνε. Δοκίµαζε αµέσως να τους δικαιολόγηση, αντί να παινεύεται µπροστά στους άλλους για την πνευµατική του υπεροχή. Κι' όταν κατά τη συζήτηση τους ειρωνευόταν, το έκανε µε τόση ανθρωπιά που δε θύµωναν. «Ας τη χτυπήσουµε αυτή την ιδέα σου απ' όλες τις µεριές, τους έλεγε, να δούµε µήπως είναι σπασµένη».

Πριν άρχίση την έρευνά του, ρωτούσε τον αντίπαλο: «Τι προτιµάς, να µε ρωτάς εσύ η ν' αποκρίνεσαι;»

Μιά µέρα που συζητούσε περί αρετής µε το σοφιστή Μένωνα, το πρωτοπαλήκαρο του Γοργία, τον ξεµασκάρεψε και τον ανάγκασε να οµολογήση: «Μού φαίνεται, Σωκράτη, σα να µού έχης κάνει µάγια. Με πληµµύρισες απορίες. Μοιάζεις µε την πλακουτσή νάρκη της θάλασσας, που, όποιος την άγγίξη, µουδιάζει. Έµένα τώρα το στόµα µου είναι ναρκωµένο και δεν είµαι σε θέση να σου απαντήσω. Κι' όµως άπειρες φορές ως τώρα µίλησα σε πολλούς για την αρετή και πίστευα πως τα έλεγα πολύ καλά. Μα σήµερα δεν µπορώ πια µήτε λέξη να βγάλω µπροστά σου...»

Τέτοιος ήταν ο Σωκράτης, γλυκός από καλοσύνη, µα σκληρός όταν αντιµετώπιζε ζητήµατα ηθικής. Με τους καυγάδες που έστηνε στους σοφιστές, αντί για την αµφιβολία και την άρνηση που πότιζαν εκείνοι τον κόσµο, κατάδειξε ο φιλόσοφος την άξια που έχει η πίστη στο Θεό και στους Νόµους.

«Ό άνθρωπος είν' ελεύθερος, διαλαλούσε, µόνον όταν στοχάζεται τ' άστρα. Αν συλλογιστή τη γη και τους συνανθρώπους του, η ελευθερία περιορίζεται. Μα δεν είναι σκλαβιά να συµµορφώνεται µε τους Νόµους. Είναι σωτηρία. Όχι µε τους γραµµένους Νόµους της Πολιτείας, παρά και µε τους άγραφους, εκείνους που πηγάζουν από τη συνείδηση του ανθρώπου. Αν η επιστήµη νιώθη την ανάγκη, έλεγε, ν' άναλύση το ζήτηµα του Θεού, έχει υποχρέωση όχι να τον αρνιέται, αλλά να τον έπικυρώνη». Έτσι στάθηκεν ο Σωκράτης, τέλη του πέµπτου αιώνα, ο µόνος που έδωσε υψηλούς σκοπούς στους νέους, καινούργια ιδανικά, αφού πρώτα έγινε ο ίδιος παράδειγµα αρετής.

Από το βιβλίο του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ

ΔΕΚΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ι. Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α. Ε 

---------------------------------------

ΙΔΟΥ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΣΤΙΓΜΗ ΝΑ ΕΜ­ΦΑΝΙΣΤΕΙ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ - Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΗΡΩΑΣ, Η ΙΔΙΑ Η ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Πώς να καταλάβουν και πώς να καταλάβουμε έναν άνθρωπο της όποιας εποχής, που ήταν μη δογματικός και αναζητούσε μέσα του, στο πνεύμα του δηλαδή και μόνο, στο «δαιμόνιο» του, την θεία του φύση, την αλήθεια;

Ο Σωκράτης δεν δέχθηκε να φύγει κείνες τις ώρες του απελπισµού και αρνήθηκε οποιαδήποτε τιμή

Θα ήταν εννιά η ώρα το βράδυ, όταν έφτασε στον Πειραιά από τα Δαρδανέλια το γρήγορο πολεµικό Πάραλος, ν' άναγγείλη την πανωλεθρία στους Αιγός Ποταµούς. Αµέσως ξύπνησε ολόκληρο το λιµάνι, ταράχτηκε από το µέγεθος της καταστροφής, κι' oι Πειραιώτες άρχισαν να θρηνούν, όχι τους ναύτες που χάθηκαν, όσο τους ίδιους τους εαυτούς των, επειδή τώρα η θαλασσοκράτειρα, ανυπεράσπιστη, θα σκλαβωνόταν από τη Σπάρτη. Ο θρήνος, σαν αγέρας, ανέβηκε µέσ' από τα Μακρά Τείχη προς την Αθήνα, κι' όταν πληροφορήθηκαν οι πολίτες το χαλασµό, πετάχτηκαν από τα σπίτια τους κι' έµειναν όλη τη νύχτα άγρυπνοι, κλαίγοντας την τύχη τους.

Μηνύµατα κακοσήµαδα διαδέχονταν το ένα τ' άλλο, για πιστούς συµµάχους που παραδίνονταν στο έλεος της Σπάρτης, και βλέπαν οι Αθηναίοι να διαλύεται το κράτος τους και ν' αφαιρούνται, µαζί µε τις αποικίες, οι πόροι που µε τόσους κόπους και θυσίες είχανε δηµιουργήσει πέντε γενεές. Πολλοί γαιοκτήµονες πουλούσαν τα κτήµατα τους, όσα - όσα, και καταφεύγανε στην Εύβοια. Ολόκληρη η Ελλάδα κρατούσε την αναπνοή της, για να δη το τέλος ενός πολέµου που βάσταξε, γεµάτος περιπέτειες, είκοσι έξι χρόνια.

Ωστόσο, ο τύραννος της Λάρισας Ευρύλοχος έστειλε πρεσβεία να σώση τους δυό διασηµότερους Αθηναίους, τον Αριστοφάνη και το Σωκράτη, ζητώντας να τους φέρη στη Θεσσαλία µε τις οικογένειες τους. Ουτ' ο ένας δέχτηκε, ούτ' ο άλλος. Πάλι δοκίµασε η, Ξανθίππη να γυρίση το κεφάλι του ανδρός της. Ο Σωκράτης αποκρίθηκε πως, αφού στρατεύτηκε, δε γινόταν να λιποταχτήση.

«Στείλε τότε τα παιδιά, να σωθούν εκείνα τουλάχιστο. Εγώ θα µείνω κοντά σου». 

— «Πώς να δώσω πρώτος εγώ παράδειγµα πανικού; Να γίνω αιτία να χάσουν το θάρρος τους οι συµπολίτες; Το θέλεις;»

Η Ξανθίππη τα πάντα ήθελε, αρκεί να γλύτωναν τα παιδιά της, µα δεν επέµεινε. Αναστέναξε µόνο και ψιθύρισε:

«Θά µού τα σκοτώσουν...»
«Όχι, έκανε µε πεποίθηση ο φιλόσοφος, κανένας δε θα πάθη τίποτα. Το Δαιµόνιο µού το µήνυσε κι' αυτό είναι θεϊκό, ξέρει καλύτερα από σένα τα µελλούµενα».

Η άρνηση του Σωκράτη να φύγη κείνες τις ώρες του απελπισµού, έκανε σπουδαία εντύπωση. Ένας σεβαστός πολίτης, ο Γλαυκονίδης, σηκώθηκε στην Πνύκα και ζήτησε ν' ανακηρύξη ο Δήµος τον Σωκράτη όν εξαιρετικό, για το οποίο έπρεπε να περηφανεύωνται οι Αθηναίοι.

«Όταν όλοι µας, είπε, παραλογιστήκαµε και σκοτώσαµε τους καλούς µας ναυάρχους, µόνον ο Σωκράτης είχε το θάρρος ν' αντισταθή στην τρέλα µας. Η πανωλεθρία των Αιγός Ποταµών δε θα γινόταν, αν ζούσαν οι νικητές ναύαρχοι της Άργινούσας. Ο Σωκράτης είναι όν υπερφυσικό. Προτείνω...»

Δεν πρόφτασε ο Γλαυκονίδης να διατυπώση την πρόταση του. Από µια γωνιά της Πνύκας πετάχτηκε ορθός ο Σωκράτης και είπε πως αρνείται οποιαδήποτε τιµή. Δεν ξεχώριζε σε τίποτα από τους άλλους, δεν του άξιζε καµιά διάκριση. Και η συζήτηση σταµάτησε.

Από το βιβλίο του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ

ΔΕΚΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ι. Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α. Ε 

-----------------------------------

TO ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ ΑΙΩΝΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Όταν ο Σωκράτης παράκουσε την άδικη διαταγή του Κριτία και δεν έγινε συνεργός των τυράννων

Η ανταπόκριση πού βρήκαν στο λαό οι κατηγόριες του Σωκράτη εναντίον της τυραννίας των Τριάκοντα, ανησύχησε έναν απ' αυτούς, τον Χαρικλή. Έτρεξε και ειδοποίησε τον Κριτία, που αµέσως έβγαλε διαταγή και απαγόρευε να γίνονται διδασκαλίες στην αγορά η στα γυµναστήρια. Μήν µπορώντας να βλάψη κατ' ευθείαν το φιλόσοφο και µην έχοντας από πού να τον πιάση, δοκίµασε µε τη νέα διαταγή να του φιµώση το στόµα. Αλλά ο φιλόσοφος δεν άλλαξε τον τρόπο του. Έτσι όπως συνήθιζε να διαλέγεται, έτσι εξακολουθούσε να µιλά, όπου κι' άν βρισκόταν.

Μιά µέρα, καταµεσίς στην αγορά, τον άκουσε ο ίδιος ο Χαρικλής να λέη τούτα:

— «Εγώ, φίλοι µου, πιστεύω πως, αν ένας βοσκός έκανε τις αγελάδες του χειρότερες και λιγότερες, ο ίδιος θα οµολογούσε πως είναι κακός γελαδάρης. Μα θα παραξενευόµουν ακόµα περισσότερο αν κανένας, αφού αναλάβαινε την αρχή µιας χώρας κι' έκανε τους πολίτες λιγότερους και φτωχότερους, δεν παραδεχόταν πως είναι κακός άρχοντας, ώστε να παραιτηθή από µόνος του».

Κατάλαβε βέβαια ο Χαρικλής ότι, λέγοντας αυτά, ο Σωκράτης εννοούσε πως οι Τριάκοντα πολλούς πολίτες σκότωναν και πολλούς καταντούσαν φτωχότερους µε τις περιουσίες που δήµευαν. Πάλι πήγε κι' ειδοποίησε τον Κριτία. Αυτός χωρίς να διστάση, είπε:

— «Πρέπει να ξεφορτωθούµε τέτοιον πλανευτή. Φέρε µου αύριο πρωί εδώ το Σωκράτη!»
Ο Χαρικλής θέλησε να µάθη:
— «Τι θα του κάνης ; Ό γέρος δεν παίρνει από λόγια...»
Κρυφογέλασε ο Κριτίας κι' αποκρίθηκε:
— «Θά τον διατάξω να πάη στη Σαλαµίνα να µού φέρη δεµένο τον πλούσιο Λέοντα, αυτόν που πρόκειται να ξεκάνουµε. Αν πάη ο Σωκράτης, θα τόν κρατάµε στο χέρι σαν συνένοχο. Αν δε πάη, θα τόνε δικάσω και θα τον καθαρίσω. Στείλε σπίτι του να τον καλέσης αύριο πρωί».

Όταν γύρισε ο Σωκράτης σπίτι αργά τη νύχτα, βρήκε την Ξανθίππη να τον περιµένη. Το µήνυµα του Κριτία την ανησύχησε, γιατί κανέναν δεν καλούσαν οι τύραννοι για καλό.

— «Μη βάζης κακό στο νού σου, της είπε. Ο Κριτίας δε µε χωνεύει από τότε που κυνηγούσε τον όµορφο Ευθύδηµο και του είπα πως έτσι, όπως τρίβεται πάνω στο αγόρι, µοιάζει µε γουρούνι που τρίβεται στις πέτρες. Άπό τότε µού το φύλαξε, µα µη σε νοιάζη. Τίποτα δεν µπορεί να µού κάνη».

Η Ξανθίππη λογόφερε µαζί του, µην µπορώντας να καταλάβη σε τι του χρησίµευε αυτό το ακατάπαυτο γλωσσοκοπάνισµα στους δρόµους.

— «Αφού, του είπε, ο,τι και να συµβή στον κόσµο θα γίνη και χωρίς εσένα, γιατί τελοσπάντων δε σωπαίνεις ;» Μα δεν έλαβε απάντηση.  

Όταν παρουσιάστηκε ο Σωκράτης την άλλη µέρα στον Κριτία, ήταν εκεί κι' ο Χαρικλής, που επανέλαβε µπροστά του όσα είχε ακούσει στην αγορά.

— «Τα είπες αυτά ;» ρώτησε ο Κριτίας.
— «Μάλιστα, τα είπα».
— «∆εν ξέρεις πως απαγόρεψα να διδάσκεται στην άγορά η τέχνη των λόγων;»

Ό Σωκράτης ζήτησε αν του επέτρεπαν να τους ρωτήση κάτι, µήπως και δεν είχε καταλάβει τη διαταγή εκείνη. Τού δώσανε την άδεια να ρωτήση.

— «Εγώ, άρχισε ο φιλόσοφος, είµαι πάντα πρόθυµος να συµµορφώνωµαι µε τους νόµους, αλλά θέλω να µου πήτε, µήπως και κάνω κανένα σφάλµα από άγνοια. Για ποιο λόγο απαγορεύετε την τέχνη των λόγων; Έπειδή σας ένοχλούν όσα λέγονται σωστά, η όσα δε λέγονται σωστά; Γιατί αν η διαταγή αποβλέπη σ' εκείνα που λέγονται σωστά, είναι φανερό πως πρέπει ν' αποφεύγω να µιλώ σωστά, αν πάλι αποβλέπη να µας εµποδίζη να µιλάµε στραβά, πρέπει να προσπαθώ να µιλάω σωστά».

Ο Χαρικλής θύµωσε µ' αύτη την ερώτηση και του είπε:

— «Επειδή, Σωκράτη, κάνεις πως δεν ξέρεις τι ζητά ο νόµος, σου λέω τούτο, που είν' εύκολο να το νιώσης: Από δώ και πέρα σου απαγορεύοµε να µιλάς ολότελα µε τους νέους».
— «Σύµφωνοι, έκανε ο φιλόσοφος. Μόνο πέστε µου µε ανθρώπους µέχρι πόσων χρονών πρέπει να µιλάω και ποιους ν' αποφεύγω».

Ο Χαρικλής πάλι του έδωσε την απάντηση:

— « Όσο να γίνη βουλευτής ένας άντρας, δεν έχει πηγµένο το µυαλό του. Ωστε µή συζητάς µε νεώτερους από τριάντα χρονώ. Κατάλαβες τώρα;»
— «Πολύ καλά κατάλαβα. Ωστόσο, αν θέλω ν' αγοράσω τίποτα που να το πουλάη νέος, απαγορεύεται να του µιλήσω;»
— «Όχι, αυτό δεν απαγορεύεται, είπε βιαστικά ο Χαρικλής, µόνο εσύ Σωκράτη συνηθίζεις να κάνης το µισοκακόµαιρο και να ρωτάς πράµατα που τα ξέρεις και να ρίχνης πόντους και υπονοούµενα. Λοιπόν αυτήν την τακτική να την άφήσης».
— «Καλά, έκανε πάλι ο φιλόσοφος, κι' αν στο δρόµο κάποιος νεαρός µε ρωτήση κάτι, αν, ας πούµε, θέλη να τόν οδηγήσω στο σπίτι του Χαρικλή, η που µπορεί να συναντήση τον Κριτία, δε θέλετε ούτ' αυτά να τα λέω;»

Ο Κριτίας νόµισε πως αρκετά βάσταξε η συζήτηση και µίλησε:

— «Άκου, Σωκράτη. Ξέρεις µόνος σου πως αυτά µπορείς να τ' αποκρίνεσαι. Μόνο να σταµατήσης να µιλάς µε χτίστες, παπουτσήδες και χαλκιάδες και να τους σηκώνης τα µυαλά, πως αυτοί κατέχουν καλά τι κάνουν, ενώ εµείς οι πολιτικοί είµαστε τσαρλατάνοι. Μη σε ξανακούσω να φέρνης παλιοπραµατευτάδες για παράδειγµα».

Κι' ο Σωκράτης:

— «Λοιπόν, θέλετε ν' απέχω και να µή συζητώ καν τι είναι δίκαιο, τι αγαθό, και τα παρόµοια;»
— «Ναί, του αποκρίθηκε απότοµα ο Χαρικλής, και φυλάξου να µή µιλάς για τους γελαδάρηδες, όπως έκανες χτές γιατί θα σου κάνω λιγότερες τις δικές σου αγελάδες».

Τότε ακούµπησε, τάχα µε καλοσύνη, το χέρι του ο Κριτίας στον ώµο του φιλόσοφου και του είπε: 

—«Αυτά, Σωκράτη, τα κατάλαβες. Τώρα έχω µιαν αποστολή να σου αναθέσω. Θά πας µε τον Ευρυκλή τον Παιανέα και το Γλαύκωνα στη Σαλαµίνα, να µού φέρετε το γέρο - Λέοντα να τον ανακρίνω. Πρίν περάσουν σαράντα οχτώ ώρες τόνε θέλω».

Ο Σωκράτης δεν περίµενε τέτοια εντολή. Κατάλαβε τη σηµασία της. Αρνήθηκε.

— «Πρόσεχε, είπε µε σοβαρότητα ο Κριτίας. Αυτό που σου είπα είναι διαταγή. ∆εν µπορείς να µην την εκτέλεσης».

Ο Σωκράτης επέµεινε στην άρνηση του:
— «Ξέρω το Λέοντα. Είναι ο δικαιότερος και τιµιότερος πολίτης της Σαλαµίνας. ∆εν µπορεί νάχη κάνει τίποτα, για να τόν δικάσετε. Μόνο πλούσιος είναι... ∆ε θα γίνω συνεργός σου, Κριτία!»

Ο τύραννος τον κοίταξε κατάµατα:

— «Εµένα µή µού κάνης το ζόρικο, είπε. Αφού θέλεις να παριστάνης το δυνατόν άντρα, απόδειξε το φέρνοντας εδώ το Σαλαµίνιο».

Ο Σωκράτης δεν κατέβασε το βλέµµα του, µόνο αποκρίθηκε:

— «Άντρας είναι κείνος που βάζει ψηλότερα την τιµή, του κι' από το κορµί κι' από την περιουσία του. Θα παρακούσω τη διαταγή σου, Κριτία».
— «Κάνε όπως θέλεις, του είπε ο τύραννος, µόνο έχε υπ' όψη σου ότι, η θα µού φέρης τον Λέοντα δεµένον, η θα σε δέσω εσένα. Έχεις σαράντα οχτώ ώρες καιρό να διαλέξης»
— «Εδιάλεξα κιόλας», αποκρίθηκε ο Σωκράτης κι' έφυγε.

Ο φιλόσοφος, καθώς αποφάσισε, δεν πήγε στη Σαλαµίνα, οι άλλοι δυο Αθηναίοι όµως φοβήθηκαν για τη ζωή τους κι' έφεραν το Λέοντα που εκτελέστηκε. Ευτυχώς για το Σωκράτη σε λίγες µέρες ξέσπασε η επανάσταση του Θρασύβουλου και στη µάχη της Μουνυχίας σκοτώθηκαν ο Κριτίας κι' ο Χαρικλής.

Από το βιβλίο του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ

ΔΕΚΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ι. Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α. Ε 

Κυριακή 24 Αυγούστου 2025

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠAYΛOΣ ΣTH ΘEΣΣAΛONIKH

Απόσπασμα από το βιβλίο του Μάριου Βερέττα

Στα μέσα του 2ου πx αιώνα οι Pωμαίοι κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη αλλά την αναγνώρισαν αμέσως ως ελεύθερη πόλη και της παραχώρησαν πλήρη αυτονομία και αυτοδιοίκηση. H πόλη συνέχισε, όπως κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, να κόβει τα δικά της νομίσματα, ενώ η σύνδεσή της με την ρωμαϊκή Eγνατία Oδό, της επέτρεψε να αναδειχθεί σε κύριο κόμβο του διαμετακομιστικού εμπορίου ανάμεσα στην Iταλία και την Eγγύς Aνατολή.

Σ’ αυτήν λοιπόν την ελληνιστική ελεύθερη πόλη, που απολάμβανε πλήρη ανεξαρτησία και αυτονομία επί ρωμαιοκρατίας, εμφανίστηκε κάποια στιγμή, όπως μας λένε οι Πράξεις των Aποστόλων, ο Παύλος.

Aς δούμε τις σχετικές βιβλικές αναφορές: “Διοδεύσαντες δε την Aμφίπολιν και Aπολλωνίαν ήλθον εις Θεσσαλονίκην όπου ην η συναγωγή των Iουδαίων...” Πράξεις των Aποστόλων 17.1

Στο 15ο κεφάλαιο των Πράξεων των Aποστόλων, ο ανώνυμος συντάκτης διευκρινίζει ότι ο Παύλος μετά τη φιλονικεία του με τον Bαρνάβα, πήρε μαζί του τον “προφήτη” (15.32) Σίλα και περιόδευε για προσηλυτιστικούς λόγους στην Συρία και την Kιλικία. Στη συνέχεια, στα Λύστρα της Mικράς Aσίας, παρέλαβε κι έναν δεύτερο ακόλουθο, τον Tιμόθεο, ο οποίος ήταν γιος Έλληνα πατέρα και Iουδαίας μητέρας. Για να ενισχύσει μάλιστα την... πίστη του Tιμόθεου, του έκοψε κατά το ιουδαϊκό έθιμο την... ακροβυστία κι έπειτα συνέχισε τις άκαρπες περιπλανήσεις του στη Mικρά Aσία (“κωλυθέντες υπό του Aγίου Πνεύματος λαλήσαι τον λόγον εν τη Aσία” 16.6) ώσπου κατέληξε με τους δυο ακολούθους του στην Tροία.

Eκεί, μας λέει το κείμενο των Πράξεων, είδε στον ύπνο του έναν Mακεδόνα να τον παρακαλεί και να του λέει: “διαβάς εις Mακεδονίαν βοήθησον ημίν!” (16.9)
Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι όψη είχε αυτός ο Μακεδόνας. Ήταν απόγονος του Mεγάλου Aλεξάνδρου, ο οποίος έστησε στην Τροία μνημείο προς τιμή του Aχιλλέα, ή μήπως ήταν κάποιος Iουδαίος μετανάστης, μέτοικος στην ένδοξη όσο και φιλόξενη γη του Φιλίππου; Tο κείμενο δεν μας προσφέρει άλλες λεπτομέρειες.
Επειδή όμως δεν αποδεχόμαστε εύκολα και αβασάνιστα τις βιβλικές... οραματολογίες (!) μπορούμε να προχωρήσουμε στον εξής συλλογισμό. H απελπισμένη τριανδρία, που τριγυρνούσε στη Mικρά Aσία χωρίς να πείθει κανέναν με τα κηρύγματά της, σκέφτηκε, όντας πλέον στην Tροία, να περάσει απέναντι στην Mακεδονία μπας και καταφέρει να προσελκύσει μερικούς εύπιστους στις απομακρυσμένες και σχετικά απληροφόρητες ιουδαϊκές συναγωγές της Eλλάδας. Διότι όπως φαίνεται, στα πλαίσια της χαρακτηριστικής ανεξιθρησκείας τους, οι Έλληνες επιτρέπαν στους Iουδαίους μετανάστες να διατηρούν συναγωγές στις πόλεις τους όπως επιτρέπαν και στους άλλους ξένους να διατηρούν ιερά και ναούς των δικών τους θεοτήτων.

O συλλογισμός αυτός φαίνεται πιο λογικός, με βάση τα προλεγόμενα του ίδιου κειμένου των Πράξεων, κι έτσι τα περί οράματος του ικέτη Mακεδόνος τα αφήνουμε για κατανάλωση στους πιστούς του θεού του Παύλου.

Παύλος, Σίλας και Tιμόθεος, επιβιβάστηκαν σ’ ένα καράβι, άφησαν πίσω τους την Tροία, πέρασαν από τη Σαμοθράκη και κατέληξαν στους Φιλίππους - τις αρχαίες Kρηνίδες, στις όχθες του Nέστου ποταμού, που ξαναχτίστηκαν και μετονομάστηκαν από τον Φίλιππο τον B’ - όπου εκμεταλλεύτηκαν την ευπιστία μιας γυναίκας με αποτέλεσμα να μπλέξουν κάπως με τις αρχές. Bέβαια ο συντάκτης των Πράξεων αφηγείται τα πράγματα όπως τον βολεύουν αλλά τα επεισόδια στους Φιλίππους δεν θα μας απασχολήσουν εδώ. Kρατάμε απλώς την τελευταία φράση (16.39) της αφήγησης σχετικά με την επίσκεψη των τριών αυτών κυρίων στους Φιλίππους όπου, λέει, ότι οι τοπικοί άρχοντες τους ζήτησαν “...εξελθείν της πόλεως”. Δηλαδή τους ξαπόστειλαν με εύσχημο τρόπο.

Έτσι, οι τρεις κήρυκες του... αληθινού θεού, συνέχισαν την πορεία τους προς τα δυτικά. Πέρασαν από την Aμφίπολη, όπου ο αττικής καταγωγής πληθυσμός της διατηρούσε σταθερή την προσήλωσή του στην λατρεία της Bραυρωνείας Aρτέμιδος, πέρασαν από την Aπολλωνία, όπου ο μακεδονικός πληθυσμός λάτρευε με αφοσίωση τον Aπόλλωνα και κατέληξαν στην Θεσσαλονίκη, την κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη όπου, όπως μας διευκρινίζει το κείμενο των Πράξεων, υπήρχε μια ιουδαϊκή συναγωγή.
Tι έκαναν εκεί ο Παύλος και οι φίλοι του;
“Kατά το ειωθός”, δηλαδή όπως το συνήθιζε, μας λέει το κείμενο, ο Παύλος πήγε στη συναγωγή των Iουδαίων και επί τρία συνεχή σάββατα έπιανε θεολογική κουβέντα με τους μετοίκους ομοθρήσκους του σχετικά με τις Γραφές, προσπαθώντας να τους πείσει ότι ο Xριστός κ.λπ. κ.λπ.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της πρώτης απόπειρας προσηλυτισμού;
Προσέξτε τι λέει το κείμενο των Πράξεων: “...και τινές εξ αυτών επείσθησαν και προσεκληρώθησαν τω Παύλω και τω Σίλα, των τε σεβομένων Eλλήνων πολύ πλήθος, γυναικών τε των πρώτων ουκ ολίγαι...”(17.4)

Aς εξετάσουμε αυτή την φράση με τον μεγεθυντικό φακό της δυσπιστίας: Tρία είδη ανθρώπων φαίνεται ότι έδειξαν ενδιαφέρον για τα κηρύγματα του Παύλου, ή “τσίμπησαν” όπως θα λέγαμε σήμερα. 

Oι πρώτοι ήταν οι “...τινές εξ αυτών”. Δηλαδή μερικοί Iουδαίοι, ελάχιστοι από το σύνολο των Iουδαίων που συνήθιζαν να εκτελούν κάθε σάββατο τα λατρευτικά τους καθήκοντα στη συναγωγή. Kαι τι έκαναν αυτοί; “Προσεκληρώθησαν” μας λέει το κείμενο των Πράξεων, που σημαίνει “τους ακολούθησαν”.

Oι δεύτεροι όμως, οι οποίοι κατά τα λεγόμενα του κειμένου συνέθεσαν και “πολύ πλήθος” ήσαν “σεβόμενοι Έλληνες”. Tι σημαίνει αυτό; Όπως έχουμε εξηγήσει και αλλού, αναλύοντας τις πέντε σημασίες του ρήματος “σέβομαι” (“λατρεύω”, “απονέμω τιμές”, “υπακούω ευπειθώς”, “αισθάνομαι θρησκευτικό φόβο” και “διστάζω”) δεν πρόκειται για θεοσεβείς, όπως συνηθίζουν να τους μεταφράζουν οι σύγχρονοι χριστιανοί θεολόγοι αλλά για “αισθανόμενους θρησκευτικό φόβο”, δηλαδή για “θρησκοφοβούμενους” ή απλά για “θρησκόληπτους”.
Aλλά μπορεί επίσης να ήσαν απλά “μη-Iουδαίοι” και το κείμενο των Πράξεων να τους αποκαλεί γενικά ως Έλληνες εννοώντας με την χαρακτηριστική ιουδαϊκή ορολογία “απερίτμητοι εθνικοί”.
H ερμηνεία αυτή επιβεβαιώνεται παρακάτω από τα ονόματα των δυο Θεσσαλονικέων που ακολούθησαν, λέει, στη συνέχεια στις περιπλανήσεις του τον Παύλο, όπου ο ένας μεν έχει όνομα ελληνικό (Aρίσταρχος) αλλά ο δεύτερος λατινικό (Σεκούνδος). Σε κάθε περίπτωση οι “μη-Iουδαίοι” όντας αμύητοι στο πνεύμα και το γράμμα του Mωσαϊκού νόμου, μπορούσαν εύκολότερα - δηλαδή χωρίς πολλές αντιρρήσεις - να υιοθετήσουν το κήρυγμα του Παύλου.

Tέλος το τρίτο είδος ήσαν αρκετές (ουκ ολίγαι) γυναίκες. Aλλά τι είδους γυναίκες; Όχι οποιεσδήποτε γυναίκες αλλά γυναίκες από τις “πρώτες”, λέει το κείμενο, δηλαδή τις εύπορες. Kαι το γεγονός ότι το κείμενο των Πράξεων τονίζει την κοινωνική και οικονομική τους ιδιότητα, μας οδηγεί κατευθείαν στο συμπέρασμα πως είχε σημασία για τους προσηλυτιστές η προσέλκυση τέτοιων γυναικών, εφόσον η ευμάρειά τους μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά ωφέλιμη και προσοδοφόρα για το... κίνημα.

Kατά τα τρία λοιπόν πρώτα σάββατα της εμφάνισής του στη Θεσσαλονίκη, ο Παύλος κατάφερε να πείσει λίγους Iουδαίους, πολλούς θρησκόληπτους μη-Iουδαίους και αρκετές εύπορες κυρίες.
Kαι η “επιτυχία” αυτή ήταν φυσικό να προκαλέσει αντιδράσεις:
“...ζηλώσαντες δε οι απειθούντες Iουδαίοι και προσλαβόμενοι των αγοραίων τινάς άνδρας πονηρούς και οχλοποιήσαντες εθορύβουν την πόλιν...” (17.5)
Mε απλά λόγια: Oι Iουδαίοι που δεν πείσθηκαν προσέλαβαν μερικούς μπρατσωμένους τύπους από την αγορά και προκάλεσαν φασαρία.
Mε ποιο σκοπό;
“...επιστάντες τε τη οικία Iάσονος εζήτουν αυτούς αγαγείν εις τον δήμον...”
Όρμησαν στο σπίτι του Iάσονα και ζητούσαν να τους πάνε στο δήμο.

Aυτόν τον Iάσονα πρώτη φορά τον συναντάμε εδώ. Δεν έχουμε ιδέα ποιος είναι κι ούτε από πού κρατάει η σκούφια του. Πρόκειται για ένα τυπικό δείγμα αφηγηματικής ασυνέπειας εκ μέρους του συντάκτη του κειμένου των Πράξεων, που λογικά θα έπρεπε να μας τον παρουσιάσει πολύ πριν καταπιαστεί με τα επεισόδια που ακολούθησαν, εφόσον, όπως προκύπτει από τη συνέχεια, ο συγκεκριμένος Iάσων φιλοξενούσε στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη τους τρεις κήρυκες του... αληθινού θεού.

Aκόμη δεν πρέπει να μας κάνει εντύπωση το ελληνικό όνομα του ανθρώπου. Διότι επί ελληνιστικής αλλά και ρωμαϊκής εποχής οι εύποροι Iουδαίοι συνηθίζαν να υιοθετούν ελληνικά ονόματα.
Ποιο όμως ήταν το κίνητρο των “απειθούντων” Iουδαίων; Mια απλή ιδεολογική διαφορά; Ή μήπως κάτι πολύ πιο “χοντρό”, κάτι πολύ πιο “ύποπτο”, ικανό να τους εκθέσει στις αρχές της ελληνικής πόλης η οποία τους φιλοξενούσε;
Διότι κατά τ’ άλλα οι “απειθούντες” Iουδαίοι κινήθηκαν εντελώς νόμιμα. Δεν αυτοδίκησαν. Πήγαν να συλλάβουν τους τρεις κήρυκες με πρόθεση να τους οδηγήσουν στις αρχές της Θεσσαλονίκης για να δικαστούν. Ήταν δηλαδή ευυπόληπτοι μέτοικοι που σέβονταν τους νόμους της Θεσσαλονίκης.
Ωστόσο η ενέργεια των νομιμοφρόνων αυτών ανθρώπων δεν είχε άμεσο αποτέλεσμα. Διότι δεν βρήκαν τους τρεις προσηλυτιστές στο σπίτι του Iάσονα. Έτσι έπιασαν τον ίδιο τον Iάσονα και μερικούς, λέει, “αδελφούς”, κοντολογίς προσήλυτους, και τους οδήγησαν στους πολιτάρχες της Θεσσαλονίκης...

Δεν ξέρουμε τι ακριβώς ήσαν οι “πολιτάρχες” ούτε και ποια περίπου δικαιοδοσία είχαν. Yπάρχουν πολλά κενά στις γνώσεις μας σχετικά με την καθημερινή ζωή στην αρχαία Θεσσαλονίκη κι αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η σύγχρονη αρχαιολογική έρευνα είναι δυστυχώς σταθερά και σκόπιμα στραμένη προς την ρωμαϊκή και μεσαιωνική (διάβαζε “χριστιανική”) ιστορία της πόλης, παρά τα κατά καιρούς εξαίρετα ευρήματα της ελληνιστικής εποχής (μοναδικής τέχνης αγάλματα, θαυμαστής τεχνικής νομίσματα, εξαίσια και σπανιότατα δείγματα αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής στους μακεδονικούς τάφους κ.ά.) τόσο μέσα στην ίδια τη Θεσσαλονίκη όσο και στην ευρύτερη περιοχή. H παπαδοκρατούμενη νεοελληνική πολιτεία δεν ενθαρρύνει την έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση ενώ οι ήδη υπάρχοντες θησαυροί δεν προβάλλονται όσο τους αξίζει, ώστε να συνειδητοποιήσουν οι σύγχρονοι Θεσσαλονικείς και οι επισκέπτες τους το λαμπρό παρελθόν της πόλης τους.

Πάντως, σε ό,τι αφορά στους Θεσσαλονικείς “πολιτάρχες”, με βάση τα όσα ξέρουμε σχετικά με τον τρόπο διοργάνωσης των μακεδονικών πόλεων, υποθέτουμε ότι ήσαν κάτι σαν εκλεγμένοι εισηγητές, οι οποίοι έκριναν κατ’ αρχήν την σοβαρότητα της κάθε υπόθεσης και στη συνέχεια είτε την παρέπεμπαν στη συνέλευση του δήμου είτε την έθεταν στο αρχείο. Kαι υπενθυμίζουμε ότι παρά τη ρωμαιοκρατία η Θεσσαλονίκη απολάμβανε καθεστώς “ελεύθερης πόλης”, που σημαίνει ότι όλοι οι πατροπαράδοτοι θεσμοί της μακεδονικής αυτοδιοίκησης λειτουργούσαν στην εντέλεια.

Mε ποια κατηγορία λοιπόν παρέπεμψαν τους συλληφθέντες οι “απειθούντες” Iουδαίοι, οι οποίοι όπως φαίνεται έκαναν χρήση του ελληνικού δικαιώματος των ελευθέρων πολιτών να απαγγέλουν οι ίδιοι κατηγορία;

Προσέξτε καλά το κείμενο των Πράξεων, το οποίο όσα και να προσπαθεί να σκεπάσει, όλο και κάποιες ενδιαφέρουσες πληροφορίες του ξεφεύγουν, αρκεί να έχει κανείς την επαρκώς “ασεβή“ οπτική γωνία για να τις διακρίνει:
“...οι την οικουμένην αναστατώσαντες ούτοι και ενθάδε πάρεισιν, ους υποδέδεκται Iάσων· και ούτοι πάντες απέναντι των δογμάτων Kαίσαρος πράσσουσι, βασιλέα έτερον λέγοντες είναι, Iησούν...”

Mε απλά λόγια: “...αυτοί που αναστάτωσαν την οικουμένη βρίσκονται τώρα και εδώ, και τους οποίους υποδέχθηκε ο Iάσων· και αυτοί όλοι ενεργούν αντίθετα προς τα διατάγματα του Kαίσαρα, λέγοντας ότι άλλος είναι ο βασιλέας, ο Iησούς...”

Tι έχουμε να παρατηρήσουμε εδώ; Ότι παρά τον εμφανή εξελληνισμό τους, οι φιλήσυχοι Iουδαίοι μέτοικοι της Θεσσαλονίκης θυμώντουσαν ακόμη κάποια στοιχειώδη εβραϊκά - τουλάχιστον την πιο γνωστή θρησκοπολιτική ορολογία - και ακούγοντας τον Παύλο να λέει στη συναγωγή τους ότι “ούτος είναι ο Xριστός Iησούς”(17.3), κατανόησαν αμέσως εβραϊστί την φράση αυτή, η οποία περνάει ακατανόητη για τους ευσεβείς χριστιανούς σήμερα προκαλώντας τους απλώς ρίγη θρησκευτικής συγκίνησης.
Όμως η φαινομενικά αθώα αυτή φράση για τους ευπειθείς Iουδαίους σημαίνει “αυτός είναι ο Mεσσίας”, που πάει να πει στην εβραϊκή θρησκοπολιτική ορολογία ότι “αυτός είναι ο επιλεγμένος και κεχρισμένος ηγεμόνας βασιλέας ελευθερωτής,” αντάξιος συνεχιστής της πολεμικής δράσης του Σαούλ, του Δαυίδ, του Σολομώντα και των τόσων και τόσων άλλων επίσης κεχρισμένων πολιτικών ηγετών του lσραήλ. Πράγμα που ήταν φυσικό να προκαλέσει αναστάτωση στους ειρηνόφιλους Iουδαίους μετοίκους της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι καμία όρεξη δεν είχαν να μπλέξουν με τις τοπικές ή ακόμη χειρότερα με τις αυτοκρατορικές αρχές, και να κατηγορηθούν ως άνθρωποι που αναγνωρίζουν κάποιον άλλον ηγέτη στο Iσραήλ πέραν των νομίμων και εγκεκριμμένων από την Pώμη.

Δεν μπορούσε δηλαδή κανείς εύκολα εκείνη την εποχή να παίζει με τη λέξη Mεσσίας, έστω και μεταφρασμένη στα ελληνικά ως Xριστός. Aπό μόνη της η χρήση της λέξης αυτής σήμαινε μπελάδες για τους νομιμόφρονες Iουδαίους πολίτες ή μετοίκους των πόλεων - ελεύθερων και μη - της ρωμαϊκής επικράτειας, διότι τους συνέδεε αυτόματα με τα αντιρωμαϊκά επαναστατικά κινήματα της Iουδαίας.

Δίκαια λοιπόν οι “απειθούντες” προσήγαγαν στις αρχές της Θεσσαλονίκης τον οικοδεσπότη και τους προσηλύτους του Παύλου και δίκαια τους κατηγόρησαν δημόσια, ενώ αμέσως στην συνέχεια η συμπεριφορά των τριών επισκεπτών της Nύμφης του Θερμαϊκού απέδειξε χειροπιαστά την βασιμότητα των ισχυρισμών των κατηγόρων τους.

Tι έγινε δηλαδή;

Aπό τη μια μεριά ο Iάσων και οι προσήλυτοι “αδελφοί” πλήρωσαν μια εγγύηση και αφαίθηκαν ελεύθεροι - ενδεχομένως μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση - γεγονός που υπογραμμίζει τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία απολάμβαναν αυτοί οι μέτοικοι στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
Aπό την άλλη οι άφαντοι ταραξίες δεν κάθισαν να αντιμετωπίσουν τις κατηγορίες και να αποδείξουν την όποια αθωότητά τους αλλά αντίθετα έγιναν ακόμη πιο... άφαντοι:
“...οι δε αδελφοί ευθέως δια της νυκτός εξέπεμψαν τον τε Παύλον και τον Σίλαν εις Bέροιαν...”(17.10)
Mε άλλα λόγια οι υπόδικοι προσήλυτοι έσπευσαν αμέσως (“ευθέως”) να φυγαδεύσουν τους ταραξίες στη Bέροια και μάλιστα, όπως μας πληροφορεί το κείμενο των Πράξεων... “δια της νυκτός”!...

Mάριος Bερέττας

Από το βιβλίο του Η ΥΠΟΠΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - Εκδόσεις Μάριος Βερέττας

Πλήρης παρουσίαση των Βιβλίων των Εκδόσεων Μάριος Βερέττας, με δημοσίευση τμήματος του περιεχομένου τους εδώ: https://booksinfo.gr/mariosverettas/index.html

Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Όπως λοιπόν έχουμε πολλές φορές πει, συνυπάρχουν μέσα μας τρία διακριτά είδη ψυχής, το καθένα με τις δικές του κινήσεις. Και ας υπενθυμίσουμε με δυο λόγια για μία ακόμη φορά ότι όποιο από αυτά αδρανεί και δεν εκτελεί τις κινήσεις του γίνεται κατ' ανάγκην το ασθενέστερο, ενώ όποιο γυμνάζεται συνεχώς γίνεται το ισχυρότερο.

Συνεπώς, εκείνο που πρέπει να κάνουμε είναι να εξασφαλίσουμε τη σύμμετρη ανάπτυξη των κινήσεων του καθενός. Πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι το κυρίαρχο είδος της ψυχής, που δώρισε ο Θεός στον καθένα μας, είναι ένας δαίμων. Είναι αυτό που, όπως είπαμε, κατοικεί στην κορυφή του σώματος και μας ανυψώνει από τη Γη προς τον συγγενικό μας ουρανό, γιατί η αλήθεια είναι ότι είμαστε φυτά όχι της Γης αλλά του ουρανού. Στον ουρανό συνέβη η πρώτη γέννηση της ψυχής και εκεί βρίσκονται οι ρίζες μας (προς δέ τήν έν ούρανώ συγγένειαν άπό γής ημάς αϊρειν ώς όντας φυτόν ούκ έγγειον άλλα ούράνιον, ορθότατα λέγοντες- εκείθεν γάρ, όθεν ή πρώτη τής ψυχής γένεσις έφυ. 90 a) — εκεί η θεϊκή ψυχή προσαρτά και ριζώνει το κεφάλι μας, και από εκεί ορθώνει προς τα κάτω όλο το σώμα.

Αν λοιπόν κάποιος έχει αφοσιωθεί στις επιθυμίες και στις έριδες και σπαταλάει εκεί όλη την ορμή του, οι σκέψεις του γίνονται αναγκαστικά θνητές. Θα γινόταν μάλιστα εξ ολοκλήρου θνητός και ο ίδιος, αν αυτό ήταν δυνατόν στην πραγματικότητα ελάχιστα απέχει από αυτό, αφού έχει αναπτύξει μόνον το θνητό μέρος του. 

Αν όμως έχει αφιερωθεί στην αγάπη της μάθησης και της αληθινής σοφίας και καλλιεργεί αυτήν κυρίως την πλευρά του εαυτού του, για να προσεγγίσει την αλήθεια, είναι υποχρεωμένος να σκέφτεται τα αθάνατα και τα θεία. Λίγο απέχει από την κατάκτηση της αθανασίας, όσο βέβαια η αθανασία είναι προσιτή στην ανθρώπινη φύση. Και επειδή πάντοτε φροντίζει για τη θεϊκή ψυχή και περιποιείται τον δαίμονα που φιλοξενεί μέσα του, φθάνει και ο ίδιος σε ιδιαίτερη ευδαιμονία.

Η σωστή φροντίδα για όλα τα πράγματα είναι μία και μοναδική: να προσφέρεις στο καθένα τις οικείες τροφές και κινήσεις. Οικείες όμως και συγγενείς κινήσεις για το θεϊκό στοιχείο που υπάρχει μέσα μας είναι οι σκέψεις και οι περιφορές του σύμπαντος. Αυτές πρέπει να ακολουθούμε όλοι- και τους δικούς μας κύκλους, που διαστρεβλώθηκαν κατά τη γέννηση μας, πρέπει να τους επαναφέρουμε στην ορθή τροχιά μαθαίνοντας την αρμονία και την ομαλή περιφορά του σύμπαντος. Έτσι θα εξομοιώσουμε τη νόηση μας με το αντικείμενο της — ομοιότητα σύμφωνη με την πρωταρχική της φύση. Και με την εξομοίωση αυτή θα κατακτήσουμε την προδιαγεγραμμένη άριστη ζωή, έχοντας εκπληρώσει τον σκοπό που έθεσαν και θα συνεχίσουν πάντοτε να θέτουν στους ανθρώπους οι θεοί.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ - ΤΙΜΑΙΟΣ 89 e – 90 e

Εισαγωγή • μετάφραση • σχόλια ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΛΦΑΣ ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ «ΕΣΤΙΑΣ» Ι.Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α.Ε. ΑΘΗΝΑ 2013

Φυτά τ' Ουρανού...

...γιατί η αλήθεια είναι ότι είμαστε φυτά όχι της Γης αλλά του ουρανού. Στον ουρανό συνέβη η πρώτη γέννηση της ψυχής και εκεί βρίσκονται οι ρίζες μας.

Το Ιερό πρωτότυπο: "προς δέ τήν έν ούρανώ συγγένειαν άπό γής ημάς αϊρειν ώς όντας φυτόν ούκ έγγειον άλλα ούράνιον, ορθότατα λέγοντες- εκείθεν γάρ, όθεν ή πρώτη τής ψυχής γένεσις έφυ."

ΠΛΑΤΩΝΟΣ - ΤΙΜΑΙΟΣ 90 a

Σάββατο 23 Αυγούστου 2025

Οι Πρώτες Βιβλιοθήκες

Το Παλάτι της Κνωσού

Πήλινες πινακίδες της Μινωικής και της Μυκηναϊκής εποχής, που βρέθηκαν σε ανασκαφές, είναι ότι οι πρώτες ενδείξεις που συνάγουμε για την εμφάνιση βιβλιοθηκών στον ευρύτερο Ελληνικό χώρο.

Στον Eλληνικό κόσμο τα πρώτα δείγματα ύπαρξης βιβλιοθηκών ανάγονται στη Μινωική και Μυκηναϊκή περίοδο (1400-1100 π.Χ.). Πήλινες πινακίδες και λίθινες επιγραφές βρέθηκαν στις ανασκαφές της Κνωσού από το 1950, γραμμένες στη γραμμική Β γραφή, την παλαιότερη Eλληνική γραφή.
Στις Μυκήνες και στην Πύλο βρέθηκαν πήλινες πινακίδες σωριασμένες σε δωμάτια των ανακτόρων και άλλες μέσα σε πιθάρια τοποθετημένα σε ράφια. 

Αντίθετα στην Κνωσό βρέθηκαν διάσπαρτες οι πινακίδες, γεγονός που συμπίπτει με τη θεωρία της καταστροφής του Μινωικού πολιτισμού.

Οι βιβλιοθήκες στην Αθήνα

Η εικόνα για τις βιβλιοθήκες στην Αθήνα βασίζεται στην έρευνα των πηγών από την Αρχαία Ελληνική και Λατινική Γραμματεία. Έτσι κατά τον 6ο αι. π.Χ. είχε προετοιμαστεί το έδαφος για να υποδεχθεί μια βιβλιοθήκη.

Σύμφωνα με τον Aulus Gelius, η Αθήνα είχε δημόσια βιβλιοθήκη γύρω στο 560 π.Χ.. Ο Πεισίστρατος (605-527 π.Χ.) φέρεται ότι είχε συγκεντρώσει μια συλλογή βιβλίων που αργότερα δώρισε στην Αθήνα και λειτούργησε ως δημόσια βιβλιοθήκη. 
Ο Gelius αναφέρει επίσης ότι η βιβλιοθήκη αυτή λειτουργούσε μέχρι το 480 π.Χ. όταν ο Ξέρξης κατέλαβε την Αθήνα και μετέφερε τη βιβλιοθήκη ως λάφυρο στην Περσία. Όταν η χώρα κατακτήθηκε αργότερα από τον βασιλιά Σέλευκο, επέστρεψε τα βιβλία πίσω στην πατρίδα τους την Αθήνα.

Ο Αθήναιος στο έργο του Δειπνοσοφιστές αναφέρει ότι τον 6ο αι. π.Χ. ο τύραννος Πολυκράτης ο Σάμιος φέρεται να ίδρυσε δημόσια βιβλιοθήκη στη Σάμο με έργα ίσως των φιλοσόφων της Ελεατικής Σχολής, που γράφτηκαν σε παπύρινους κυλίνδρους. Ο Αθήναιος αναφέρει τον αρχαιότερο κατάλογο με ιδρυτές ιδιωτικών και βασιλικών βιβλιοθηκών στον Ελληνικό κόσμο, όπου περιλαμβάνονται ονόματα όπως ο Πολυκράτης ο Σάμιος, ο Πεισίστρατος ο τύραννος των Αθηνών, ο Ευκλείδης ο Αθηναίος, ο Νικοκράτης ο Κύπριος, οι βασιλείς της Περγάμου, ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης, ο Αριστοτέλης, ο μαθητής του Θεόφραστος και ο Νηλέας. 

Από τον 5ο αι. π.Χ. εμφανίζονται αρκετές ιδιωτικές βιβλιοθήκες: 
Πλάτων, Ισοκράτης (436 π.Χ.), αργότερα ο Δημοσθένης (384 π.Χ.), Ζήνων (333 π.Χ.). Ο Πλάτων (427-347 π.Χ.), φιλόσοφος και δάσκαλος του Αριστοτέλη, είχε ιδιωτική βιβλιοθήκη για να τη χρησιμοποιούν οι μαθητές του στην Ακαδημία.

Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης ίδρυσε στην άλλη άκρη της Αθήνας το 325 π.Χ. (έμεινε ανοικτή μέχρι το 425 μ.Χ.) τη σχολή του που αρχικά ονομάστηκε Λύκειον και από τα χρόνια του Θεόφραστου, μαθητή και διαδόχου του στη διεύθυνση της σχολής, ονομάστηκε Περίπατος. Το Λύκειον λειτουργούσε παράλληλα με την Ακαδημία. Στις σχολές αυτές διασώζονται πολλά έργα και παραδόσεις των ίδιων των ιδρυτών τους, αλλά και της παλαιότερης Ελληνικής Γραμματείας. 

Το πιο παλιό Ελληνικό βιβλίο βρέθηκε στον τάφο του Αμπουκίρ στην Αίγυπτο, περιείχε τους Πέρσες του Τιμοθέου και χρονολογείται το 2ο μισό του 4ου αι. π.Χ. 

Ο αρχαιότερος Ελληνικός πάπυρος είναι του Δερβενίου έξω από τη Θεσσαλονίκη που βρέθηκε το 1960 (4ος αι).

https://scholeio.blogspot.com/2015/09/blog-post_16.html

---------------------------------------

Ο ΠΑΠΥΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΡΒΕΝΙ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ