ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ – ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΤΟΥ 1881

Επιδαυρίους δε εστι θέατρον εν τω ιερώ μάλιστα εμοί δοκεί θέας άξιον. Τα μέν γάρ Ρωμαίων πολύ δή τι υπερείχε των πανταχού τω κόσμω μεγέθει δε Αρκάδων το εν τη Μεγάλη πόλει˙ αρμονίας δε ή κάλλους ένεκα αρχιτεκτόνων ποίος ες άμιλλαν Πολυκλείτω γένοιτ᾽ αν αξιόχρεως. Πολύκλειτος γάρ και θέατρον τούτο και οίκημα το περιφερές ο ποιήσας ήν. (Παυσανίας)

Μέχρι το 1881 το θέατρο της Επιδαύρου θαμμένο στην χαράδρα του Κυνάρτειου όρους, έμενε σιωπηλό κρατώντας μυστική την Αρχαία του δόξα. Ένας Κεφαλλονίτης όμως, ο Παναγής Καββαδίας, μετά τις σπουδές του, έταξε σκοπό της ζωής του την αποκάλυψη των Αρχαιοτήτων  της Επιδαύρου και την δημιουργία Μουσείου. Βαθύς γνώστης όλων των σχετικών πληροφοριών και των Αρχαίων συγγραφέων, στις 15 Μαρτίου του 1881 έφτασε στον ιερό χώρο του Ασκληπιού.

Ο Καββαδίας γρήγορα εντόπισε την θέση του θεάτρου. Το σχήμα της περιοχής μαρτυρούσε το μυστικό. Το κοίλο του θεάτρου πρόβαλλε νοερά ανάγλυφο στα μάτια του αρχαιολόγου. Όλος ο χώρος ήταν πυκνά δασωμένος και δύσβατος. Ήταν αδύνατο να προχωρήσει κανείς για να φτάσει στην κορυφή του. Αμέσως άρχισε η κοπή των δέντρων και σε μια εβδομάδα ο τόπος είχε καθαριστεί.

Χώματα και βράχοι είχαν συσσωρευτεί στην πλαγιά.

Καββαδίας Παναγής

Τίποτα δεν μαρτυρούσε την ύπαρξη θεάτρου ή μέρους του. Ο χρόνος είχε παίξει το δικό του παιχνίδι. Ο Καββαδίας επέμενε. Άρχισε να σκάβει προσεκτικά. Μετά από πολλή προσπάθεια και συστηματική εργασία φάνηκε το κοίλο. Ανασκάφηκε η ορχήστρα και το υποσκήνιο. Σε βάθος 1,50 μέτρου.

Τοποθετήθηκαν στην θέση τους τα πεσμένα καθίσματα και φανερώθηκαν τα κτίσματα της σκηνής και οι είσοδοι του θεάτρου. Μέχρι και την Ρωμαϊκή εποχή το θέατρο βρισκόταν σε ακμή. Αυτό έδειχναν διάφορα ευρήματα και κυρίως ένα άγαλμα.

Μετά την επικράτηση του χριστιανισμού το θέατρο αφέθηκε στην τύχη του. Άρχισε η φθορά και οι επιχωματώσεις. Κυρίως επήλθε η λήθη. Στην αρχή γκρεμίστηκε το ημικυκλικό τείχος. Οι κατολισθήσεις προκάλεσαν μεγάλες φθορές και κάλυψαν το κοίλον του θεάτρου. Αργότερα έπαθαν ζημιά τα διαζώματα και μετακινήθηκαν τα περισσότερα καθίσματα. Η σκηνή κατέρρευσε.

Η Τουρκοκρατία το βρήκε καλά κρυμμένο. Η φύση το προστάτεψε. *Τα σκοίνα, οι θάμνοι και τα δέντρα αποτέλεσαν φυσικό καμουφλάζ και το έσωσαν από άλλες καταστροφές, μολονότι οι ρίζες που φύτρωσαν ανάμεσα στους αρμούς μετακίνησαν από τις αρχικές δέσεις του τα καθίσματα. Από κάποιους η σκηνή διορθώθηκε και χρησίμευσε σαν κατοικία. Στο ανατολικό μέρος της οι Τούρκοι κατασκεύασαν καμίνι, ενώ μετέφεραν στο Άργος και το Ναύπλιο μαρμάρινο θρόνο και πολλά αγάλματα.

Οι θρόνοι του θεάτρου μοιάζουν με ανάκλιντρα και δεν έχουν διονυσιακή μορφή. Δεν υπάρχουν επιγραφές με τα ονόματα των αρχόντων της πόλης γιατί οι επισκέπτες και θεατές δεν ήταν επιφανείς άρχοντες  αλλά επίσημοι ξένοι που φιλοξενούσε ο Ασκληπιός.

Η θέση που χτίστηκε το Αρχαίο θέατρο είναι προσεκτικά διαλεγμένη.

Από το κοίλο ο θεατής βλέπει όχι μόνον τον εμπρός στο θέατρο περίβολο αλλά όλη την πεδιάδα και τα βουνά που το περιβάλουν.

 «Το κοίλο του θεάτρου είναι μεγαλύτερο από ημικύκλιο, όπως γινόταν στην προ- Ρωμαϊκή εποχή και στα άκρα του, όπου το έδαφος δεν είχε το ίδιο ύψος, κατασκευάστηκε κρηπίδωμα. Στα άκρα του διαζώματος φαίνεται ότι υπήρχαν πύλες, γιατί οι δύο είσοδοι κοντά στην ορχήστρα δεν επαρκούσαν. Η κάτω ζώνη διαιρείται με 25 σκάλες σε 24 κερκίδες, από τις οποίες σώζονται οι 22. Οι κερκίδες έχουν 55 σειρές καθισμάτων» ( Επ. Βρανόπουλος).

*Τον 18ο αιώνα επισκέφτηκε την περιοχή της Επιδαύρου ο Άγγλος περιηγητής Chandler, ο  οποίος βρήκε το θέατρο σκεπασμένο από θάμνους που είχαν φυτρώσει στο συσσωρευμένο πάνω από τις κερκίδες χώμα.
______________

Παναγής Καββαδίας, «Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου», Εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα, 2006.

Παναγής Καββαδίας, « Το ιερόν του Ασκληπιού εν Επιδαύρω και η θεραπεία των ασθενών», Αθήνησιν, 1900.

Περιοδικό Αρχαιολογία και Τέχνες, Τεύχος 12, σελ. 42-43, 1984.

ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ | ARGOLIKOS ARCHIVAL LIBRARY HISTORY AND CULTURE www.argolikivivliothiki.gr