Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2019

ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΔΑΝΕΙΚΑ

Για να έχουμε μια σωστή θέαση του Κόσμου και για να προσαρμόσουμε την ζωή μας κατά φύσιν, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα όσα είμαστε (ψυχή και σώμα) είναι μέρος του Όλου και κάποια στιγμή θα επιστραφούν εκεί από όπου προήλθαν. 
Αλλά όχι μόνον αυτό, αλλά επειδή υπάρχει μια αδιόρατη σύζευξη των πάντων σε μια ολότητα, η επίδραση στο Όλον είναι άμεση και κατ' επέκταση αισθανόμαστε και εμείς τα αποτελέσματα αυτά.
Άρα χρέος μας είναι να διάγουμε τέτοιον βίο ώστε τόσο το σώμα μας όσο και η ψυχή μας να βελτιώνεται συνεχώς, ώστε με αυτόν τον τρόπο να συμβάλλουμε και εμείς στην ευρύτερη βελτίωση του Σύμπαντος.
Ο Πλάτων το κάνει σαφές στον Τίμαιο, στο σημείο όπου ο Δημιουργός αναθέτει στους Νέους Θεούς την δημιουργία.
"Δανείστηκαν ( = οι Νέοι Θεοί ) μέρη φωτιάς και γης και νερού και αέρα από τον Κόσμο, υπό τον όρο ότι θα δοθούν πάλι πίσω, και συγκολλούσαν μαζί όσα πήραν, όχι όμως με τους αδιάλυτους δεσμούς με τους οποίους οι ίδιοι συνέχονταν"
Πλάτων Τίμαιος - 42e-43a
Ο δε Πρόκλος συμπληρώνει:
"Όσα βρίσκονται μέσα μας ανήκουν περισσότερο στο Σύμπαν, παρά σε εμάς. Όταν πεθαίνουμε το Σύμπαν παίρνει πίσω αυτά που του ανήκουν"
Πρόκλος - Σχόλια στον Τίμαιο Ε 319.28

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2019

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2019

Οι ψυχές οδηγούνται στο χώρο της μετενσάρκωσής τους και επιλέγουν την επόμενη ζωή τους – Με ποια κριτήρια πρέπει να γίνεται η επιλογή - ΠΛΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΠΛΑΤΩΝ,  ΠΟΛΙΤΕΙΑ 613e–619a: Η μεταθανάτια ανταμοιβή των δικαίων και τιμωρία των αδίκων - Η επιλογή της νέας ζωής.
Όταν οι ομάδες, καθεμιά χωριστά, συμπλήρωναν επτά ήμερες παραμονής στο λιβάδι, υποχρεωτικά την όγδοη ήμερα σηκώνονταν από 'κεί και ξεκινούσαν μια πορεία, και την τέταρτη ημέρα έφθαναν σ' ένα σημείο απ' όπου αντίκρυζαν να απλώνεται από ψηλά ένα φως ίσιο σαν κολόνα, το οποίο διαπερνούσε όλο τον ουρανό και τη γη, φως που έμοιαζε με το ουράνιο τόξο, μόνο που ήταν πιο λαμπερό και πιο καθαρό.
Σ' αυτό το φως έφθασαν υστέρα από μιας μέρας δρόμο, κι εκεί, καταμεσής στο φως, είδαν να 'ναι τεντωμένες από τον ουρανό οι άκρες των δεσμών που τον συγκρατούν. Γιατί τούτο το φως είναι ο συνεκτικός δεσμός του ουρανού ―κάτι σαν τα υποζώματα στις τριήρεις―, αυτό που συγκρατεί όλη την περιστροφική κίνησή του, κι από τις άκρες του δεσμού είναι σφιχτά στερεωμένο το αδράχτι της Ανάγκης, αυτό που προκαλεί όλες τις περιστροφικές κινήσεις.
Το αδράχτι είχε στέλεχος κι αγκίστρι από μέταλλο σκληρό, ενώ το σφοντύλι του ήταν εν μέρει από το ίδιο σκληρό μέταλλο κι εν μέρει από άλλα υλικά. Κι όσο για το σφοντύλι ήταν περίπου ως εξής: Είχε το σχήμα που έχουν και τα δικά μας σφοντύλια, απ' ότι έλεγε όμως πρέπει να το φανταστούμε πως ήταν σαν να είχαν περάσει και τοποθετήσει μέσα σε ένα μεγάλο σφοντύλι, κοίλο και εντελώς κουφωμένο, ένα άλλο όμοιο αλλά μικρότερο, που ταίριαζε ακριβώς, σαν τους κάδους που χωρούν ακριβώς ο ένας μέσα στον άλλο, και κατά τον ίδιο τρόπο ένας τρίτος κι ένας τέταρτος κι άλλοι τέσσερις ακόμη. Γιατί, όπως έλεγε, συνολικά τα σφοντύλια ήσαν οκτώ, τοποθετημένα το ένα μέσα στο άλλο, έτσι που τα χείλη τους να δείχνουν από πάνω σαν κύκλος, σχηματίζοντας ένα σφοντύλι με μια συνεχή επιφάνεια γύρω στο στέλεχος της ρόκας· αυτή πάλι περνούσε μέσα κι από τo όγδοο σφοντύλι κι έβγαινε από την άλλη μεριά. Το πρώτο και εξωτερικό σφοντύλι σχημάτιζε με τα χείλη του τον πιo πλατύ κύκλο, ακολουθούσε o κύκλος του έκτου σφοντυλιού, τρίτος σε πλάτος ήταν ο κύκλος του τέταρτου, τέταρτος του ογδόου, πέμπτος ο κύκλος του εβδόμου, έκτος του πέμπτου, έβδομος του τρίτου, όγδοος, τέλος, σε πλάτος ήταν ο κύκλος που σχημάτιζε το δεύτερο σφοντύλι. Ο κύκλος του πρώτου σε μέγεθος σφοντυλιού ήταν ποικιλόχρωμος, του εβδόμου ήταν ο πιο λαμπερός, του ογδόου ο κύκλος παίρνει το χρώμα του από το φως που σκορπάει επάνω του ο κύκλος του εβδόμου, του δεύτερου και του πέμπτου οι κύκλοι έχουν παραπλήσια χρώματα ο ένας με τον άλλο, ο τρίτος έχει το πιο λευκό χρώμα, ο τέταρτος ένα χρώμα προς το κοκκινωπό, ενώ δεύτερος σε λευκότητα ερχόταν ο έκτος κύκλος.
Καθώς, τώρα, το αδράχτι περιστρέφεται, κινείται κυκλικά ολόκληρο, πάντα με την ίδια φορά, όμως μέσα στη γενική περιφορά του όλου οι επτά εσωτερικοί κύκλοι περιστρέφονται με βραδύ ρυθμό προς την αντίθετη διεύθυνση απ' ότι το όλο, και από αυτούς πιο γρήγορα, έλεγε, κινείται ο όγδοος, ακολουθούν ως προς την ταχύτητα, πηγαίνοντας μαζί, ο έβδομος, ο έκτος και ο πέμπτος· τρίτος ως προς την ταχύτητα με την οποία εκτελούσε την περιστροφή του ήταν, όπως τους φάνηκε, ο τέταρτος κύκλος, τέταρτος ο τρίτος και πέμπτος ο δεύτερος.
Για το αδράχτι έλεγε ότι περιστρεφόταν πάνω στα γόνατα της Ανάγκης. Επάνω σε κάθε κύκλο του στεκόταν από μια Σειρήνα που γύριζε κι αυτή μαζί, βγάζοντας από μέσα της έναν ήχο, μια μουσική νότα· κι από όλες τις νότες, που ήσαν οκτώ, σχηματιζόταν ένα αρμονικό ταίριασμα. Και υπήρχαν άλλες τρεις καθισμένες γύρω–γύρω σε ίσες αποστάσεις, καθεμιά σ' ένα θρόνο, θυγατέρες της Ανάγκης, Μοίρες, ντυμένες στα άσπρα, φορώντας στο κεφάλι στέμμα, η Λάχεση, η Κλωθώ, η Άτροπος, και τραγουδούσαν πάνω στη μελωδία των Σειρήνων, η Λάχεση τα περασμένα, η Κλωθώ τα τωρινά, η Άτροπος τα μελλούμενα. Κι η Κλωθώ, αγγίζοντας από καιρό σε καιρό με το δεξί της χέρι το αδράχτι στο εξωτερικό χείλος του, βοηθούσε στην περιστροφή, ενώ η Άτροπος, με το αριστερό της χέρι, έκανε το ίδιο για τις εσωτερικές περιστροφές· η Λάχεση πάλι, πότε με το ένα και πότε με το άλλο χέρι βοηθούσε άλλοτε την εξωτερική κι άλλοτε τις εσωτερικές περιστροφές. Αυτοί λοιπόν, όπως έλεγε, σαν έφθασαν εκεί, έπρεπε υποχρεωτικά να πάνε στη Λάχεση.
Και τότε ένας προφήτης, αφού πρώτα τους έβαλε να παραταχθούν με τάξη, πήρε έπειτα από τα γόνατα της Λάχεσης κλήρους και παραδείγματα βίων κι ανεβαίνοντας σ' ένα ψηλό βήμα φώναξε:
«Της κόρης Λάχεσης, θυγατέρας της Ανάγκης, είναι τούτος ο λόγος. Ψυχές της μιας ημέρας, αρχίζει για το θνητό γένος άλλος ένας κύκλος με κατάληξη το θάνατο. Δεν θα σας πάρει με κλήρο κάποιος δαίμονας, θα τον διαλέξετε εσείς το δαίμονα. Οποιανού λάχει ο πρώτος κλήρος, αυτός πρώτος να διαλέξει τη ζωή που αναγκαστικά θα ζήσει. Δεν έχει δεσπότη η αρετή· ανάλογα αν την τιμάει κανείς ή την περιφρονεί, θα 'ναι και πιο μεγάλο ή πιο μικρό το μερτικό του επάνω της. Η ευθύνη είναι αυτουνού που διαλέγει· ο θεός δεν έχει ενοχή».
Σαν τα 'πε αυτά έριξε τους κλήρους κι ο καθένας έπαιρνε αυτόν που έπεσε δίπλα του, εκτός από τον Ήρα, γιατί ο κήρυκας δεν του το επέτρεψε. Και παίρνοντας καθένας τον κλήρο του έβλεπε με ποια σειρά θα διάλεγε. Αμέσως μετά άπλωσε μπροστά τους, καταγής, τα παραδείγματα των βίων, πολύ περισσότερα απ' όσους ήσαν εκεί. Κι ήσαν δείγματα κάθε λογής· βίοι όλων των ζώων και βέβαια όλοι οι τρόποι της ανθρώπινης ζωής. Ανάμεσά τους υπήρχαν παραδείγματα από τυραννίδες, εν μέρει από αυτές που δεν τελειώνουν ποτέ, εν μέρει από αυτές που κάποια στιγμή πέφτουν και καταλήγουν στη φτώχεια, την εξορία και τη ζητιανιά.
Υπήρχαν ακόμη βίοι ανθρώπων ξακουστών για τη μορφή, το κάλλος και την άλλη δύναμη και μαχητικότητά τους ή πάλι για την καταγωγή και τις αρετές των προγόνων τους, κι ακόμη παραδείγματα ανθρώπων άσημων ως προς αυτά τα πράγματα ― επίσης βίοι γυναικών.
Κάποιος σταθερός καθορισμός των ψυχών δεν υπήρχε γιατί κατανάγκη καθεμιά τους γίνεται διαφορετική ανάλογα με το βίο που διάλεξε· τα άλλα όμως είχαν αναμιχτεί μεταξύ τους και με τον πλούτο και τη φτώχεια, κάποια άλλα με αρρώστιες και υγεία, ορισμένα άλλα πάλι με ενδιάμεσες καταστάσεις.
Κι εδώ, καθώς φαίνεται, αγαπητέ μου Γλαύκων, είναι όλος ο κίνδυνος για τον άνθρωπο, και γι' αυτόν το λόγο πρέπει να φροντίζουμε πρωτίστως και κυρίως με ποιον τρόπο καθένας μας, αφήνοντας κατά μέρος κάθε άλλο μάθημα, θα επιδιώξει με ζήλο να προσοικειωθεί τούτη τη μάθηση μήπως μπορέσει πουθενά να αντιληφθεί και να βρει ποιος θα του δώσει τη δύναμη και τη γνώση να διακρίνει το καλό και το κακό στη ζωή, ώστε να διαλέγει πάντα κατά το δυνατόν το καλύτερο.
Να αναστοχάζεται όλα όσα είπαμε ως τώρα, είτε συνδυάζοντας το ένα με το άλλο είτε και το καθένα χωριστά, για να αξιολογήσει την επίδρασή τους στην αρετή του βίου και να κατανοήσει έτσι ποιες είναι οι κακές ή οι αγαθές συνέπειες της ομορφιάς, αν συγκεραστεί με τη φτώχεια ή με τον πλούτο και με αυτήν ή την άλλη ψυχική διάθεση· να δει την ευγενική και την ταπεινή καταγωγή, την ιδιωτική ζωή και τα αξιώματα, τις σωματικές δυνάμεις και την ανημποριά του σώματος, την ευχέρεια με την οποία μαθαίνει κανείς ή την ακαταλληλότητά του για μάθηση, και για όλα αυτά τα πράγματα, τα οποία είναι από τη φύση βαλμένα στην ψυχή ή είναι επίκτητα, να δει ποιες επιπτώσεις έχουν, όταν αναμιχθούν το ένα με το άλλο, έτσι ώστε, αφού τα λογαριάσει όλα, να μπορεί, έχοντας στραμμένο το βλέμμα του στη φύση της ψυχής, να κάνει την επιλογή του, ποιος είναι ο χειρότερος και ποιος ο καλύτερος βίος, χαρακτηρίζοντας ως χειρότερο το βίο ο οποίος θα κάνει την ψυχή πιο άδικη και ως καλύτερο εκείνον που θα την κάνει πιο δίκαιη.
Όλα τα άλλα θα τον αφήσουν αδιάφορο. Γιατί εμείς το έχουμε δει ότι και για τούτη τη ζωή και για την άλλη αυτή είναι η πιο στέρεη επιλογή. Και παίρνοντας κανείς το δρόμο για τον Άλλο Κόσμο πρέπει την πίστη αυτή να την έχει μέσα του στερεή σαν από διαμάντι, ώστε να μπορέσει και εκεί να μη θαμπωθεί από πλούτη κι άλλα τέτοια κακά, και να μην ξεπέσει σε τυραννικές και άλλες παρόμοιες πράξεις, προκαλώντας πολλά κι ανεπανόρθωτα δεινά. Και για να μην πάθει κι ο ίδιος ακόμη μεγαλύτερα παθήματα αλλά να μάθει σε τέτοια πράγματα να διαλέγει πάντα μια ζωή μεσότητας αποφεύγοντας τις υπερβολές προς τη μια ή την άλλη πλευρά, τόσο σε τούτη εδώ τη ζωή όσο, κατά το δυνατόν, και σε ολόκληρη τη μέλλουσα. Γιατί έτσι ο άνθρωπος γίνεται τρισευτυχισμένος.
Απόδοση Ν.Μ. Σκουτερόπουλος. 2002. Πλάτων. Πολιτεία. Εισαγωγικό σημείωμα, απόδοση, ερμηνευτικά σημειώματα. Αθήνα: Πόλις.

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2019

Φθινοπωρινή Ισημερία

Από αστρονομικής απόψεως, σε ό,τι αφορά το βόρειο ημισφαίριο, το Φθινόπωρο ξεκινά με τη Φθινοπωρινή Ισημερία.
Κατά την Φθινοπωρινή Ισημερία, οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν κάθετα στον άξονα περιστροφής της Γης με αποτέλεσμα η διάρκεια της ημέρας και της νύχτας να είναι ίσες και στα δύο ημισφαίρια του πλανήτη μας.
Στο Β. Ημισφαίριο σήμερα έχουμε Φθινοπωρινή Ισημερία, όμως στο Ν. Ημισφαίριο Εαρινή, αφού οι εποχές στα δύο ημισφαίρια είναι αντίθετες.
Οι δύο ισημερίες - Εαρινή και Φθινοπωρινή - σηματοδοτούν την έναρξη της Άνοιξης στο Ν. Ημισφαίριο και του Φθινοπώρου στο Β. Ημισφαίριο.
Στην χώρα μας θα χάνουμε καθημερινά περί τα 2 λεπτά ηλιοφάνειας μέχρι τις 22/12, δηλαδή έως το Χειμερινό Ηλιοστάσιο.
Πηγή. , GoodHealthy

Δήμητρα Λιάτσα: Το Σχέδιο του Διός – Ομήρου Ιλιάς ραψωδία Ο΄ (41 - 99)

Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Εκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία. Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας. Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος. Έχει συγγράψει δύο βιβλία: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος.
 Ομηρικός Κύκλος - Ellenos Ellen

ΑΙΤΙΑ ΕΛΟΜΕΝΟΥ ΘΕΟΣ ΑΝΑΙΤΙΟΣ

Η ευθύνη του εκλέγοντος.  Ο Θεός αναίτιος.
Από την Πολιτεία του Πλάτωνος (617 c-e, «Λαχέσεως Λόγος»).  Έχει ως εξής:
...Ψυχαί εφήμεροι, αρχή άλλης περιόδου θνητού γένους θανατηφόρου. ούχ ύμάς, δαίμων λήξεται, αλλ’ ύμείς δαίμονα αιρήσεσθε. Πρώτος δ ό λαχών πρώτος αίρείσθω βίον ω συνέσται έξ ανάγκης. Άρετή δέ άδέοποτον, ήν τιμών και άτιμάζων πλέον καί έλαττον αύτής έκαστος έξει. Αιτία ελομένου θεός αναίτιος.
Σε ελεύθερη νεοελληνική απόδοση λυκειακού επιπέδου:
«…Δεν θα επιλέξει εσάς ο δαίμων, αλλά εσείς θα εκλέξετε τόν δαίμονά σάς. O πρώτος πού θά κληρωθεί, πρώτος άς διαλέξει τόν τρόπο πού θά ζήσει τη ζωή του. Η αρετή είναι αδέσποτη. Ο καθένας την έχει κατά την τιμή ή την περιφρόνησή του προς αυτήν. Η ευθύνη του εκλέγοντος.  Ο Θεός αναίτιος».
Τα υπόλοιπα είναι στο χέρι μας. Για να επιζήσουμε και να ζήσουμε καλύτερα εμείς και τα παιδιά μας, πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Αιτία ελομένου… Και κόρη της Λαχέσεως η Ανάγκη.
Ο Πλάτων σώζει. Ακόμα κι αυτούς πού τον αγνοούν, αλλά δεν αρνούνται να σκεφτούν.

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2019

ΤΡΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΛΟΓΟΙ  ΠΟΥ ΜΑΣ ΥΠΟΧΡΕΩΝΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΟΥΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΚΟΣΜΟ

Τρεις είναι οι κύριοι λόγοι που μας υποχρεώνουν να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να επικοινωνήσουν όσο γίνεται περισσότερο με τον αρχαίο κόσμο.
Πρώτα απ' όλα, γιατί είμαστε κι εμείς Έλληνες. Από τον καιρό του Ομήρου ως σήμερα έχουν περάσει κάπου δυο χιλιάδες εφτακόσια χρόνια. Στους αιώνες που κύλησαν οι Έλληνες βρεθήκαμε συχνά στο απόγειο της δόξας, άλλοτε πάλι στα χείλια μιας καταστροφής ανεπανόρθωτης-νικήσαμε και νικηθήκαμε αμέτρητες φορές· δοκιμάσαμε επιδρομές και σκλαβιές· αλλάξαμε θρησκεία· στους τελευταίους αιώνες η τεχνική επιστήμη μετασχημάτισε βασικά τη μορφή της ζωής μας· και όμως κρατηθήκαμε Έλληνες, με την ίδια γλώσσα-φυσικά εξελιγμένη-, με τα ίδια ιδανικά, τον ίδιο σε πολλά χαραχτήρα και με ένα πλήθος στοιχεία του πολιτισμού κληρονομημένα από τα προχριστιανικά χρόνια. Στον πνευματικό τομέα κανένας λαός δεν μπορεί να προκόψει, αν αγνοεί την ιστορία του, γιατί άγνοια της ιστορίας θα πει άγνοια του ίδιου του ίδιου του εαυτού του. Είμαι Έλληνας, συνειδητός Έλληνας, αυτό θα πει, έχω αφομοιώσει μέσα μου την πνευματική ιστορία των Ελλήνων από τα μυκηναϊκά χρόνια ως σήμερα.
Ο δεύτερος λόγος που μας επιβάλλει να γνωρίσουμε την αρχαία πνευματική Ελλάδα είναι ότι είμαστε κι εμείς Ευρωπαίοι. Ολόκληρος ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός στηρίζεται στον αρχαίο Ελληνικό, με συνδετικό κρίκο τον ρωμαϊκό. Με τους άλλους Ευρωπαίους μας δένει βέβαια και ο Χριστιανισμός, όσο και να μας χωρίζουν ορισμένα δόγματα. Μα και ο Χριστιανισμός έπρεπε να δουλευτεί πρώτα με την Ελληνική σκέψη, για να μπορέσει να απλώσει έπειτα στον ευρωπαϊκό χώρο. Η ρίζα του πολιτισμού των Ευρωπαίων όλων είναι ο αρχαίος ελληνικός στοχασμός και η τέχνη, γι' αυτό δεν μπορεί να τα αγνοεί κανείς, αν θέλει να αισθάνεται πως πνευματικά ανήκει στην Ευρώπη.
Μα ο κυριότερος λόγος που δεν επιτρέπεται οι νέοι μας να αγνοούν την αρχαίαν Ελλάδα είναι άλλος: στην Ελλάδα για πρώτη φορά στα χρονικά του κόσμου ανακαλύφτηκε ο άνθρωπος ως αξία αυτόνομη, ο άνθρωπος που θέλει να κρατιέται ελεύθερος από κάθε λογής σκλαβιά, και υλική και πνευματική. Μέσα στους λαούς που περιβάλλουν τον ελληνικό χώρο στα παλιά εκείνα χρόνια υπάρχουν πολλοί με μεγάλο πολιτισμό, πάνω απ' όλους οι Αιγύπτιοι και οι Πέρσες. Οι λαοί όμως αυτοί ούτε γνωρίζουν ούτε θέλουν τον ελεύθερο άνθρωπο. Το απολυταρχικό τους σύστημα επιβάλλει στα άτομα να σκύβουν αδιαμαρτύρητα το κεφάλι μπροστά στο βασιλέα και στους θρησκευτικούς αρχηγούς. Η ελεύθερη πράξη και η ελεύθερη σκέψη είναι άγνωστα στον εξωελληνικό κόσμο. Και οι Έλληνες; Πρώτοι αυτοί, σπρωγμένοι από μια δύναμη που βγαίνει από μέσα τους και μόνο, την δεσποτεία θα την μεταλλάξουν σε δημοκρατία, και από την άβουλη, ανεύθυνη μάζα του λαού θα πλάσουν μια κοινωνία από πολίτες ελεύθερους, που καθένας τους να νιώθει τον εαυτό του υπεύθυνο και για τη δική του και για των άλλων την προκοπή. Ο στοχασμός είναι κι αυτός ελεύθερος για τα πιο τολμηρά πετάματα του νου και της φαντασίας. Ο Έλληνας είναι ο πρώτος, που ενώ ξέρει πως δεν μπορεί ατιμώρητα να ξεπεράσει τα σύνορα του ανθρώπου και να γίνει θεός, όμως κατέχεται από μια βαθιά αισιοδοξία για τις ανθρώπινες ικανότητες και είναι γεμάτος αγάπη για τον άνθρωπο, που τον πιστεύει ικανό να περάσει τις ατέλειές του και να γίνει αυτό που πρέπει να είναι ο τέλειος άνθρωπος.
Αυτή η πίστη στον τέλειον άνθρωπο, συνδυασμένη με το βαθύ καλλιτεχνικό αίσθημα που χαρακτηρίζει την ελληνική φυλή, δίνει στον αρχαίον Έλληνα τον πόθο και την ικανότητα να πλάσει πλήθος ιδανικές μορφές σε ό,τι καταπιάνεται με το νου, με τη φαντασία και με το χέρι: στις απέριττες μορφές που σχεδιάζουν οι τεχνίτες στα αγγεία της καθημερινής χρήσης, στη μεγάλη ζωγραφική, στην πλαστική του χαλκού και του μαρμάρου, πάνω απ' όλα στο λόγο τους, και τον πεζό και τον ποιητικό.
Αυτόν τον κόσμο θέλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας, για να μορφωθούν· για να καλλιεργήσουν τη σκέψη τους αναλύοντας τη σκέψη των παλιών Ελλήνων· για να καλλιεργήσουν το καλλιτεχνικό τους αίσθημα μελετώντας ό,τι ωραίο έπλασε το χέρι και η φαντασία των προγόνων τους· για να μπορέσουν κι αυτοί να νιώσουν τον εαυτό τους αισιόδοξο, ελεύθερο και υπεύθυνο για τη μοίρα του ανθρώπου πάνω στη γη· προπαντός για να φουντώσει μέσα τους ο πόθος για τον τέλειον άνθρωπο.
Ιωάννης Κακριδής
https://www.alfavita.gr

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΑΣ

Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος: «Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική».
Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα – μητέρα των εννοιών μας – μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει».
Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ξενάκης, είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής.
Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου.
«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ’ εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α.Τζιροπούλου-Ευσταθίου.
Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες».
Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας, τους οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά από ό,τι οι άνθρωποι της πόλεως.
Η Ελληνική γλώσσα επιβλήθηκε αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην μουσικότητά της. Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα».

Από το Ελληνικό Αρχείο
Συντάκτης: Δημήτριος Καραπιστόλης
alithinapsemata.wordpress.com

Η ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ - Η ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ ΕΝΟΣ ΑΛΥΤΟΥ ΓΡΙΦΟΥ

Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Γι’ αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.
Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η θητεία μου στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».
Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη (άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι. Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει.
Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι).
Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη.
Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» – ελαττώνει ως ανθρώπους – και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας. Και, βέβαια, όταν αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει, πως το λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο».
Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε.
Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά . Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία!!!
Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα, για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία.
Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο.
Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα.
Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις.
«Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων.
Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.

Από το Ελληνικό Αρχείο
Συντάκτης: Δημήτριος Καραπιστόλης
alithinapsemata.wordpress.com
https://www.awakengr.com

Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ

Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις. είναι από την Ελληνική γλώσσα.. (βιβλίο Γκίνες)
Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ’ αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft).
Η Ελληνική και η Κινέζικη, είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική. (Francisco Adrados, γλωσσολόγος).
Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο.
Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα.
Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.
Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.
Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας.
Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της.
Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιο φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο όμορφο και συναρπαστικό.
Από το Ελληνικό Αρχείο
Συντάκτης: Δημήτριος Καραπιστόλης

Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2019

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΙΟ ΣΤΗΝ  ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ - ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΙΟ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ

Ο ΠΡΟΚΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΙΟ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ
Ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Πρόκλος κατόρθωσε να συλλάβει το σωκρατικό πνεύμα που διαπνέει τα πλατωνικά κείμενα όσο κανείς άλλος στη γενιά του. Θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των μεγάλων κλασικών φιλοσόφων (Σωκράτης, Πλάτων, Ηράκλειτος, Παρμενίδης κ.λπ).
Παρατίθεται παρακάτω ένα έξοχο απόσπασμα του Πρόκλου από το έργο του "Εις τον Πλάτωνα πρώτον Αλκιβιάδη Α΄", για την δαιμονολογία του Σωκράτη, το οποίο αποκαλύπτει τη δαιμόνια φύση και ενέργεια του Σωκράτη:
"......Όπως ο αγαθός δαίμων βρίσκεται ως επί το πλείστον μαζί μας χωρίς να εμφανίζεται, μας παρέχει την πρόνοιά του δίχως να φαίνεται από πριν και με σιωπηρή παρουσία του στηρίζει μυστικά τις ζωές μας, έτσι και ο Σωκράτης έρχεται σιωπηλός πίσω από τον αγαπημένο του (εκάστοτε μαθητής ~ Αλκιβιάδης) και προνοεί για κείνον, χωρίς ακόμα να τον κάνει κοινωνό της συναναστροφής του. Και όπως ακριβώς ο δαίμων φανερώνει τον εαυτό του σε όσους έφτασαν στο υψηλότερο σημείο της προς τούτο καταλληλότητας, τους μιλά και τους καθιστά κοινωνούς των λόγων του, κατά τη γνώμη μου, ο ίδιος ο Σωκράτης, απολαύοντας της παρουσίας του δαιμονίου, θεωρήθηκε αποδέκτης κάποιας φωνής, και κατ΄αυτόν τον τρόπο και ο θεϊκός εραστής μεταδίδει στον αγαπημένο του (μαθητή) τον λόγο του και τον καλεί προς τη δια μέσου των λόγων συναναστροφή τη στιγμή ακριβώς που βλέπει την εντός εκείνου ζωή να αρχίζει να ξελύνεται από τα "δεσμά"της ύλης, να αποσυνθέτει το μεγάλο πλήθος των "εραστών"και να υπερνικά τις γήινες και χθόνιες ενασχολήσεις της......".
Στην Αρχαιότητα η λέξη Δαίμων (αρσενικό και θηλυκό) ήταν, ίσως, η πιο ευσεβής λέξη. Παράγεται από το ρήμα δαίω (: μοιράζω στον καθένα την τύχη του). Στην Ελληνική θεολογία δεν υπάρχει κακός θεός ή κακά πνεύματα. Όλα τα δαιμονικά, αγγελικά ή οποιαδήποτε άλλα πνευματικά όντα είναι αναβαθμητικές απορροές των θεοτήτων. Η λέξη δαίμων, αν και συνυπήρχε με τη λέξη Θεός, εντούτοις, αναφερόταν περισσότερο στην απρόσωπη και απροσδιόριστη δύναμη, ενώ ο θεός στην ανθρωπόμορφη θεϊκή οντότητα. Η έννοια του δαίμονος ήταν καθοριστική για την  πρόοδο της ανθρώπινης ψυχής για αυτό και ο ρόλος του φαίνεται να ισοδυναμούσε σχεδόν με τον ρόλο της Μοίρας, της Ειμαρμένης.
Επίσης, στη λέξη Δαίμονα απέδιδαν την έννοια του φύλακα αγγέλου «κατά φύλακα δαίμονα». Από εδώ και η λέξη ευδαιμονία (: ευτυχία, προσδιόριζε τον έχοντα την εύνοια του Δαίμονος).
Οι δαίμονες στην Ελληνική θεολογία είναι πνευματικές οντότητες (ως αγγελικά όντα) που μεσολαβούν μεταξύ θεών και ανθρώπων. Οι θνητοί άνθρωποι είναι αδύνατον να επικοινωνήσουν με τους θεούς. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την μεσολάβηση των Δαιμόνων. Αυτό έκανε και ο Σωκράτης. Το δαιμόνιό του μεσολαβούσε, προκειμένου να επικοινωνεί με το Θεό Απόλλωνα.
Θεϊκός οιωνός;
Bασίλης Kάλφας
Καθηγητής Φιλοσοφίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
(απόσπασμα):
Ο Ξενοφών, ο οποίος δεν ήταν παρών στη δίκη του Σωκράτη, είναι σχεδόν σίγουρος ότι πίσω από τις κατηγορίες βρίσκεται το σωκρατικό δαιμόνιο. «Είχε διαδοθεί η φήμη ότι ο Σωκράτης ισχυριζόταν ότι το δαιμόνιο τού έδινε μαντικά σημάδια (σημαίνειν) γι’ αυτό τελικά νομίζω ότι κυρίως τον κατηγόρησαν ότι εισάγει καινά δαιμόνια» (Απομνημονεύματα Ι, 1,2).
Aναρωτιέται, πώς είναι δυνατόν να κατηγορηθεί ως ασεβής κάποιος που προσφέρει θυσίες στα δημόσια ιερά και που «καταφεύγει φανερά στη μαντική» μέσω του δαιμονίου του.
Για τον Ξενοφώντα, το σωκρατικό δαιμόνιο είναι μια μορφή θεϊκού οιωνού, η οποία δεν διαφέρει καθόλου από τα άλλα θεϊκά σημάδια που χρησιμοποιούν οι μάντεις.
Ο Σωκράτης μέσω του δαιμονίου προέβλεπε το μέλλον, τόσο γι’ αυτά που θα συμβούν στον ίδιο όσο και στους άλλους, και η μαντική του ικανότητα αυτομάτως σήμαινε ότι ήταν θεοσεβής. Μόνο στους θεοσεβείς οι θεοί δείχνουν τέτοια σπάνια εύνοια. Αυτή η γραμμή ερμηνείας γίνεται κυρίαρχη στη μεταγενέστερη Αρχαιοελληνική Γραμματεία, όπου ο Σωκράτης παρουσιάζεται να προλέγει όχι μόνο τις μελλοντικές πράξεις ατόμων, αλλά και την έκβαση πολιτικών και στρατιωτικών γεγονότων, όπως η σικελική καταστροφή.
«Mια φωνή μέσα μου…»
Είμαστε σίγουροι ότι το δαιμόνιο έπαιζε έναν σημαντικό ρόλο στην προσωπικότητα του Σωκράτη. Εικάζουμε ότι αυτή η προσωπική επικοινωνία του με το θείο ήταν κάτι που ενοχλούσε πολλούς από τους συγχρόνους του, ιδίως επειδή ο θεός που επικαλείται ο Σωκράτης ήταν ο Απόλλων, ο ευνοούμενος θεός της αριστοκρατικής παράταξης της Αθήνας. Και θεωρούμε πιθανό ότι το δαιμόνιο εμμέσως ή αμέσως έπαιξε ρόλο στη δίκη και την καταδίκη του Σωκράτη.
Το δαιμόνιο συνοδεύει τον Σωκράτη από τα παιδικά του χρόνια, είναι πάντοτε αποτρεπτικό και ποτέ προτρεπτικό, και εξηγεί την απόσταση του Σωκράτη από την ενεργό πολιτική στη δημοκρατική Αθήνα.
Λέει ο Σωκράτης στην απολογία του.
«Ίσως σας φανεί άτοπο ότι εγώ περιφέρομαι εδώ και κει και δίνω συμβουλές στον καθένα και πολυπραγμονώ, ενώ δεν τολμώ να ανέβω στο δημόσιο βήμα και να απευθυνθώ σε σας, στον δήμο, λέγοντας τη γνώμη μου για τα πράγματα της πόλης. Αιτία γι’ αυτό είναι αυτό που με ακούσατε να λέω πολλές φορές και σε πολλά μέρη, ότι δηλαδή μου παρουσιάζεται ένα θεϊκό δαιμόνιο, αυτό το δαιμόνιο που ο Μέλητος κοροϊδεύοντας το συμπεριέλαβε στην κατηγορία. Αυτό το πράγμα ξεκίνησε να μου συμβαίνει από τότε που ήμουν παιδί, μια φωνή που ακούω μέσα μου, η οποία όταν ακούγεται, με αποτρέπει να κάνω κάποιες πράξεις, αλλά δεν μου υποβάλλει ποτέ τι να κάνω. Αυτό με εμποδίζει να ασχοληθώ με τα πολιτικά πράγματα, και μου φαίνεται ότι πάρα πολύ καλά κάνει. Γιατί γνωρίζετε καλά, Αθηναίοι, ότι αν είχα επιχειρήσει από παλιά να ασχοληθώ με τα πολιτικά πράγματα, θα είχα ήδη από καιρό χαθεί και δεν είχα ωφελήσει ούτε εσάς ούτε τον εαυτό μου. Μη μου κρατάτε κακία επειδή λέω την αλήθεια. Γιατί κανένας άνθρωπος που εναντιώνεται με ειλικρίνεια στο πλήθος, στο δικό σας ή σε άλλο πλήθος, και που παρακωλύει την τέλεση πολλών αδικιών και παρανομιών στην πόλη, δεν θα είχε καταφέρει να διασώσει τον εαυτό του. Αυτός λοιπόν που υπερασπίζεται πραγματικά το δίκαιο, αν θέλει έστω και για λίγο να επιβιώσει, κατ’ ανάγκη θα πρέπει να ιδιωτεύει και όχι να συμμετέχει στο δημόσιο βίο» (31c-32a).

Να είσαι ο ίδιος απέναντι στους φίλους που ευτυχούν και που δυστυχούν - Κρύβε την δυστυχία σου γιά να μην ευφραίνεις τους εχθρούς σου (Περίανδρος ο Κορίνθιος)

Ο Περίανδρος τού Κυψέλου, ο Κορίνθιος είπε: Μελέτα τα πάντα.
Όμορφη η ησυχία κ’ επισφαλής η προπέτεια. Είναι αισχρό κέρδος να κατηγορείς την φύση.
Η δημοκρατία είναι καλύτερη από την τυραννία.
Οι ηδονές είναι θνητές, ενώ οι αρετές αθάνατες. Όταν ευτυχείς, να είσαι μετριοπαθής, όταν ατυχείς, φρόνιμος.
Προετοίμαζε τον εαυτό σου ως αντάξιο των γονέων σου.
Όταν ζεις, να σε επαινούν, όταν πεθάνεις, να σε μακαρίζουν.
Να είσαι ο ίδιος απέναντι στους φίλους που ευτυχούν και που δυστυχούν.
Κρύβε την δυστυχία σου γιά να μην ευφραίνεις τους εχθρούς σου.
Όποιον εκούσια παραδεχτείς ως κακό, προσπέρνα τον.
Μην τιμωρείς μόνον όσους σφάλλουν, αλλά εμπόδιζε και όσους πρόκειται να σφάλουν.
Λοιδόρησε τόσο, όσο χρειάζεται γιά να γίνεις γρήγορα φίλος. Κάνε χρήση παλιών νόμων και πρόσφατων φαγητών. Μην εκφέρεις απόρρητους λόγους.

Από την διδασκαλία των Επτά Σοφών τής Ελλάδας
[Πηγή: Ιωάννης Στοβαίος, Ανθολόγιο, Περί αρετής.]
http://24grammata.com/

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019

Κάθε δράση ή σκέψη, θετική ή αρνητική, προκαλεί ανάλογη αντίδραση στο Σύμπαν

Γενικά κάθε κίνηση και δράση που κάνουμε ή ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ (πρόσεξε το αυτό) προκαλεί κάποια αντίδραση.
Αυτή η αντίδραση οφείλεται στο ότι έχουμε προκαλέσει μια διαταραχή στο Σύμπαν και συνεπώς θα προκύψει κάποια αντίδραση η οποία θα εμφανιστεί είτε κατά την διάρκεια της ζωής μας, είτε (το πιο σύνηθες) σε κάποια επόμενη ενσάρκωση μας.
Το πότε και πως θα εκδηλωθεί αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που σίγουρα δεν τους ξέρουμε εμείς, αλλά ρυθμίζονται από συγκεκριμένη τάξη δαιμόνων.
Για παράδειγμα ο Πλούταρχος στο "Περί του βραδέως τιμωρουμένου από του θείου" περιγράφει γιατί δεν δίνεται η τιμωρία ή η ανταμοιβή άμεσα αλλά καθυστερεί. Στα κείμενα μας είναι διάχυτη η αντιμετώπιση αυτού του θέματος.
Πάρε για παράδειγμα ότι κάποιος κάνει κάποια εγκλήματα, συνεπώς προκαλεί μια διαταραχή στο Σύμπαν.
Ας υποθέσουμε ότι ήταν τα τέλεια εγκλήματα και διαφεύγει την τιμωρία επί της γης. Αυτό σημαίνει ότι την γλύτωσε; Όχι! Γνωρίζουμε ότι τίποτα δεν ξεφεύγει από την Νέμεση, άρα παρότι πέθανε, έχει αφήσει αυτές τις υποχρεώσεις ανεξόφλητες, άρα σε κάποια επόμενη ενσάρκωση θα πρέπει αφενός μεν να επανορθώσει και αφ' ετέρου να συνειδητοποιήσει ότι αυτά αποτελούν σφάλματα, ώστε να μην τα επαναλάβει.
Αλλά ακόμα και αν τιμωρηθεί με ανθρώπινα μέτρα, δεν σημαίνει ότι σε συμπαντικό επίπεδο έχει ξοφλήσει τις υποχρεώσεις του, για πολλούς λόγους. Έτσι λοιπόν, αν φυλακίστηκε, δεν σημαίνει ότι αυτός που αδίκησε έχει "αποζημιωθεί". Σίγουρα η ανθρώπινη τιμωρία αποτελεί μέρος της τιμωρίας και του σωφρονισμού, αλλά δεν καλύπτει όλες τις πτυχές του συγκεκριμένου θέματος. Άρα έχει ακόμα "οφειλόμενα" με το Σύμπαν.
Γενικά θεώρησε ότι υπάρχει ένα ισοζύγιο καλών και κακών πράξεων, το οποίο από ενσάρκωση σε ενσάρκωση μεταβάλλεται. Σκοπός μας είναι να το μηδενίσουμε. 
Απλώς να προσθέσω κάποιες σκέψεις παρόλο που το θέμα είναι τεράστιο και για να το αντιμετωπίσουμε, χρειάζεται να προσεγγίσουμε κάποια αποσπάσματα πρώτα.
Υπάρχουν άνθρωποι που σε όλη τους την ζωή ταλαιπωρούνται "λες και τους έχουν καταραστεί", όπως λένε.
Επίσης, υπάρχουν φορές που μας προκύπτει αναπάντεχα μια μεγάλη συμφορά, διερωτόμαστε "γιατί να μας συμβεί εμάς αυτό" και προσπαθούμε να επιρρίψουμε σε κάποιον την αιτία, χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι ο αίτιος των συμφορών μας είμαστε εμείς οι ίδιοι, που κάποια στιγμή στο παρελθόν - είτε στην τρέχουσα ζωή μας, είτε σε προηγούμενες - προκαλέσαμε μια δράση και υφιστάμεθα τώρα τις αντιδράσεις.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις "ανταμοιβές" που μας έρχονται υπό μορφήν ταλέντων και επιτυχιών.
Παράδειγμα ο Μότσαρτ που σε ηλικία 3 ετών συνέγραψε ολόκληρα μουσικά κομμάτια ή οι διάφοροι επιστήμονες και φιλόσοφοι που έχουν παράξει τεράστιο έργο για την ανθρωπότητα.
Όλα αυτά δεν οφείλονται σε "θεία χάρη", ούτε βέβαια οι τιμωρίες αποτελούν "θέλημα θεού", αλλά οφείλονται αποκλειστικά σε εμάς τους ίδιους.
"Αιτίας ελομένου, θεός αναίτιος"

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2019

Οι τρεις τύποι ανθρώπων - Πλωτίνος

Υπάρχουν τρεις τύποι ανθρώπων. 
Ο πρώτος αφορά τους ανθρώπους εκείνους που θεωρούν την επίγεια ζωή σαν την αρχή και το τέλος. 
Ο δεύτερος αφορά αυτούς που είναι ικανοί σε κάποιο βαθμό να στρέφουν τη ψυχή τους σε πιο υψηλές αξίες. 
Και τέλος υπάρχουν οι σοφοί άνθρωποι των οποίων τα μάτια στρέφονται προς το Φως.
(Εννέαδες, Πλωτίνος)
Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΑΣΗ - ΠΛΩΤΙΝΟΣ
Διότι μόνον αυτό το μάτι βλέπει τη μεγάλη Ομορφιά. Ενώ αν κανείς προσπαθήσει να φτάσει στη θέαση αυτή με μάτια θολωμένα από τις κακίες και χωρίς να έχει καθαρθεί, ή όντας αδύναμος, μη μπορώντας από δειλία του να δει αυτά που είναι πολύ λαμπρά, δεν βλέπει τίποτα, έστω και αν κάποιος άλλος του δείξει πως αυτό που θα μπορούσε να δει βρίσκεται πλάι του. Γιατί αυτό που βλέπει είναι συγγενικό με αυτό που βλέπεται, και πρέπει να στραφεί στη θέασή του αφού πρώτα έχει γίνει όμοιο μ᾽ εκείνο.
Αφού ποτέ κανένα μάτι δεν θα μπορούσε να δει τον ήλιο αν δεν ήταν ηλιόμορφο, 
ούτε η ψυχή μπορεί να δει το Ωραίο, αν δεν έχει πρώτα γίνει ωραία η ίδια.
(ΠΛΩΤΙΝΟΣ - Εννεάδες, Περί του καλού 1, 6, 8-9)
Ο Πλωτίνος προτρέπει τον αναγνώστη να "απεκδυθεί" το σώμα και να δει με το "μάτι της ψυχής" το Ωραίο και το Αγαθό. 
Η δυνατότητα αυτή της θέασης επιτυγχάνεται μέσω της αρετής.  

Βίας ο Πριηνεύς

Ο Βίας τού Τευταμίδη, ο Πριηνέας, είπε: Πρέπει να δεις στον καθρέφτη: εάν φαίνεσαι όμορφος, να ενεργείς όμορφα, εάν φαίνεσαι αισχρός, να διορθώνεις την φυσική έλλειψη με την καλοκαγαθία. 
Επιχείρησε με βραδύτητα, αλλά αν αρχίσεις κάτι, εξασφάλισέ το.
Μίσησε τον γρήγορο λόγο, γιά να μην αστοχείς, διότι ακολουθεί η μετάνοια.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι κακοί.
Μην είσαι ούτε αφελής ούτε κακοήθης. Μην αποδέχεσαι την αφροσύνη.
Αγάπα την φρόνηση.
Γιά τους Θεούς να λες: υπάρχουν οι Θεοί. Κατανόησε αυτό που γίνεται.
Άκουγε πολλά. Μίλα καίρια.
Όντας φτωχός, μην επιτιμάς τους πλούσιους εάν δεν είσαι πολύ ωφέλιμος. Μην επαινείς ανάξιο άνδρα γιά τον πλούτο του.
Λάβε με πειθώ, όχι με βία. Γιά οτιδήποτε αγαθό κάνεις, να θεωρείς αίτιους τους Θεούς, όχι τον εαυτό σου.
Κατά την νεότητα απόκτησε ευημερία και κατά τα γηρατειά σοφία.
Έχε μνήμη στα έργα, προσοχή στις περιστάσεις, γενναιότητα στους τρόπους, εγκράτεια στον πόνο, ευσέβεια στον φόβο, φιλία στον πλούτο, πειθώ στον λόγο, κοσμιότητα στην σιγή, δικαιοσύνη στην απόφαση, ανδρεία στην τόλμη, επιβολή στην πράξη, κυριαρχία στην άποψη.
Από την διδασκαλία των Επτά Σοφών τής Ελλάδας
[Πηγή: Ιωάννης Στοβαίος, Ανθολόγιο, Περί αρετής.]
http://24grammata.com/

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2019

Ο ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ

Ο Σκεπτικισμός είναι μία σημαντική και αξιοπρόσεκτη τάση στη Φιλοσοφία, που ασχολείται κυρίως με τη γνώση και τη δυνατότητά της αντίστοιχα. Αμφισβητεί την πιστότητα, θεωρώντας ότι ο άνθρωπος είναι μερικώς ανίκανος στο να αποκτήσει έγκυρη και σωστή γνώση, διότι γίνεται ασυνείδητα θύμα των αισθήσεών του.
Δηλαδή ο άνθρωπος, κατά τον Σκεπτικισμό, σχηματίζει μια ψευδή αντίληψη για τον κόσμο που τον περιβάλλει και δημιουργεί γνώσεις που δεν μπορούν να έχουν γερά θεμέλια.
Σκεπτικιστικές αμφιβολίες είχαν εκφραστεί ήδη από την εποχή των προσωκρατικών σοφιστών, αλλά και από τον ίδιο το Σωκράτη. Ωστόσο ο Σκεπτικισμός, ως συστηματική φιλοσοφική στάση εκφράστηκε κυρίως από τους "πυρρώνειους" (οπαδοί του Πύρρωνα από την Ηλεία) και είχε πρακτικό χαρακτήρα.
Ο Σκεπτικισμός έχει κατηγορηθεί ως μη θεμελιακή θεώρηση, και ότι δεν αποτελεί εγγενώς κοσμική πραγματικότητα και κοσμομηχανική. Οι πολέμιοι του Σκεπτικισμού τον θεωρούν ρηχή θέση, διότι το Σύμπαν δεν παύει να υφίσταται, ούτε ένας αιτιακός αναλυτής παύει να αναζητά τις αρχές λειτουργίας του, έστω νοερά και λογικά.
Οι Σκεπτικιστές λένε:
Δεν πρέπει να θεωρείται αληθινό ούτε εκείνο που μας πείθει.
Επειδή κάτι μας πείθει, δεν πρέπει να θεωρείται – γι’ αυτόν τον λόγο – αληθινό (Δηλαδή: το πειστικό δεν είναι οπωσδήποτε αληθινό).
Δεν πείθονται όλοι από το ίδιο πράγμα, ούτε όλοι πείθονται συνεχώς (Δηλαδή: άλλοτε πείθονται γιά ένα πράγμα, άλλοτε δεν πείθονται γιά το ίδιο πράγμα).
Η πειστικότητα προέρχεται και από εξωτερικές αιτίες: από την φήμη τού ομιλητή, από την επιδεξιότητά του, από την πανουργία του, από την οικειότητα ή από την χάρη του.
Επιπλέον, υπάρχει διαφωνία και ως προς την επιλογή κριτηρίου, γιατί άλλοι λένε ότι κριτήριο είναι ο άνθρωπος, άλλοι ότι είναι οι αισθήσεις, άλλοι ότι είναι το λογικό, και μερικοί ότι είναι η καταληπτική φαντασία («Καταληπτική φαντασία»: εκείνη η δύναμη, με την οποία μία έννοια γίνεται φανερή στον νου).
Ο άνθρωπος, ωστόσο, διαφωνεί και με τον εαυτό του και με τους άλλους, όπως φαίνεται από τις διαφορές στις νομοθεσίες και στα έθιμα.
Οι αισθήσεις ψεύδονται. Το λογικό αμφισβητείται. Η καταληπτική φαντασία κρίνεται από τον νου. Αφού η «έννοια» γίνει «φανερή στον νου», στην συνέχεια ο νους «κρίνει» την έννοια, και ο νους αλλάζει ποικίλες κατευθύνσεις (εννοείται κατά την διανοητική λειτουργία).
Άρα, το κριτήριο είναι άγνωστο, και γι’ αυτό είναι άγνωστη και η αλήθεια.

Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2019

Απόκτησε τ’ αναλλοίωτα - Πιττακός ο Μυτιληναίος 

Γνώριζε τις περιστάσεις. Μην λες αυτό που πρόκειται να κάνεις, διότι θα σε περιγελάσουν εάν αποτύχεις.
Υπολόγιζε τους φίλους. Μην κάνεις ο ίδιος όσα σε αγανακτούν όταν γίνονται από άλλους.
Μην ονειδίζεις τον αδύνατο, διότι επάνω σ’ αυτούς κάθεται η νέμεση των Θεών.
Επίστρεφε όσα σου έχουν παραδώσει προς φύλαξη. Να ανέχεσαι την μικρή ζημία σου από τους άλλους.
Μην κακολογείς τον φίλο σου και μην επαινείς τον εχθρό σου, διότι κάτι τέτοιο είναι ασυλλόγιστο.
Είναι δύσκολο να δεις το μέλλον και ασφαλές να δεις αυτό που έγινε.
Αξιόπιστη η γη, αναξιόπιστη η θάλασσα.
Το κέρδος είναι άπληστο. Απόκτησε τ’ αναλλοίωτα: φροντίδα, ευσέβεια, παιδεία, σωφροσύνη, φρόνηση, αλήθεια, πίστη, εμπειρία, επιδεξιότητα, συνεργασία, επιμέλεια, οικονομία, τέχνη.
Από την διδασκαλία των Επτά Σοφών τής Ελλάδας
[Πηγή: Ιωάννης Στοβαίος, Ανθολόγιο, Περί αρετής.]
http://24grammata.com/

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αρχειοθήκη ιστολογίου