ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΛΑΘΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΑΡΘΡΩΝ

Πολλοί κάτοχοι ιστοσελίδας, ακόμη και ορισμένοι που είναι για χρόνια στο χώρο, ακολουθούν εντελώς λάθος μεθόδους για την αντιγραφή άρθρων.

Λάθος 1ο: αντιγραφή χωρίς καθόλου πηγή

Δεν χρειάζεται να επεκταθούμε ιδιαίτερα σε αυτό.

Προφανώς, οι άνθρωποι που επιδίδονται στην αντιγραφή άρθρων και την αυτούσια αναδημοσίευσή τους στις ιστοσελίδες τους χωρίς πηγή δεν έχουν καμία ψευδαίσθηση νομιμότητας.

Αυτό όμως που λογικά δεν γνωρίζουν είναι πως, με την τακτική αυτή, καταβαραθρώνουν τις ίδιες τους τις σελίδες. Περισσότερα γι' αυτό, στην πηγή το άρθρου.

Λάθος 2ο: αντιγραφή χωρίς ενεργή πηγή

Αυτή είναι η χειρότερη τακτική, γιατί ορισμένοι ιδιοκτήτες site που την ακολουθούν νομίζουν πως κάνουν το σωστό.

Ουσιαστικά αντιγράφουν αυτούσιο ένα άρθρο, και στο κάτω μέρος του γράφουν “Πηγή: tadesite.gr”, σαν απλό κείμενο, χωρίς ενεργό link.

Κάποιοι αντιγραφείς, μάλιστα, ακόμη και την πηγή γράφουν λάθος.

Πηγή (ολόκληρο το άρθρο): https://www.pcsteps.gr/21487

-------------

Ο ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ

Ο Νεοπλατωνισμός αποτέλεσε την τελευταία αναλαμπή του Αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας. Ιδρυτής του Νεοπλατωνισμού είναι πρακτικά ο Πλωτίνος, αλλά ουσιαστικά ήταν ο δάσκαλος του ο Αμμώνιος Σακκάς, ο οποίος έζησε περίπου το 175 μ.χ έως το 242 μ.Χ, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το 193 μ.χ ιδρύει και διδάσκει τον Νεοπλατωνισμό ή Εκλεκτισμό.

Ο Αμμώνιος (έτος γενν. Ι75 μ.Χ.) δεν έγραψε όπως και ο Σωκράτης, απολύτως τίποτα η ζωή και η διδασκαλία του περιβάλλονται για τον λόγο αυτό από πυκνό μυστήριο. Όπως μας αναφέρει ο Πορφύριος μετέπειτα μαθητής του Πλωτίνου, οι ίδιοι οι μαθητές του Βρέννιος, Ωριγένης και Πλωτίνος είχαν συμφωνήσει να μην αποκαλύψουν τίποτα για τις διδαχές του. Οι λιγοστές σωζόμενες μαρτυρίες για τον Αμμώνιο περιορίζονται κυρίως στους: Νεμέσιο, Περί φύσεως ανθρώπου και Ιεροκλή, Περί προνοίας.
Για την Νεοπλατωνική σχολή του Αμμωνίου, το Εν βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας όλων των όντων. Είναι άρρητο, διότι τα μόνα πράγματα που μπορούν να αντιληφθούμε είναι αυτά που συνιστούν αποτελέσματα κάποιων αιτίων.

Το Εν είναι απολύτως αναίτιο και δεν γίνεται γνωστό ούτε μέσω της καταφατικής, ούτε μέσω της αποφατικής θεολογίας. Ως προς την ύπαρξη του Ενός δεν είναι δυνατό να έχουμε αποδείξεις, αλλά μόνο ενδείξεις. Από το Εν παράγονται η νοητή Μονάς και η νοητή Δυάς.

Η Μονάς είναι η μεταφυσική αρχή της ενότητας, της συνέχειας, της ομοιότητας και της ταυτότητας στο σύμπαν. 

Αντίθετα, η Δυάς είναι η μεταφυσική αρχή της διαίρεσης, της ετερότητας και του πλήθους στο σύμπαν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Δυάς είναι και η μεταφυσική αρχή του κακού. 

Τέτοια αρχή δεν υπάρχει, διότι ως κακό ορίζεται η εκούσια απομάκρυνση κάποιου ανθρώπου από το αγαθό, το οποίο του είναι γνωστό εκ των προτέρων, αφού διαθέτει κοινές έννοιες δοσμένες από το Δημιουργό. Αμέσως μετά ιεραρχικά ακολουθούν ένα πλήθος κατώτερων Θεοτήτων. O Δημιουργός δεν ανήκει στα εμπειρικά δεδομένα, ούτε γίνεται αντικείμενο παρατήρησης, εν τούτοις είναι δυνατό να γίνει αντιληπτός ως ένα βαθμό, από τον άνθρωπο, δια μέσω των ομοιοτήτων μεταξύ του αισθητού και του νοητού κόσμου.

Η τάξη που διέπει το σύμπαν δίνει μια ιδέα για την ύπαρξη του Δημιουργού, που είναι υπεύθυνος γι' αυτήν την τάξη. Στην ουσία, όμως η γνήσια επαφή με το Δημιουργό συντελείται με την ενόραση. Αυτή εξασφαλίζει μια μυστική ένωση με το Δημιουργό, η οποία δεν είναι γνώση με την κυριολεκτική σημασία του όρου.

Κυριότεροι των Νεο-Πλατωνιστών ήταν οι: Πλωτίνος, Πορφύριος, Ιάμβλιχος, Πλούταρχος ο Αθηναίος, Πρόκλος, Μαρίνος, Ισίδωρος, Στοβαίος, Δαμάσκιος, Σιμπλίκιος, Σαλλούστιος, Θέων ο Αλεξανδρεύς, Υπατία, Συνέσιος, Ιεροκλής, Λογγίνος.

https://www.logiosermis.net

-------------------------------

Ο ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ ΣΩΠΑΤΡΟΣ 

Ο ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 

Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΕΑΣΗΣ ΤΟΥ ΩΡΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΑΘΟΥ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ "ΜΑΤΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ" ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ

Υπάρχουν και κάποιες ψυχές όπου με την κάθοδό τους σε κατώτερα σώματα εγκλωβίζονται όλο και περισσότερο μέσα στην ύλη, με αποτέλεσμα να «βαρύνουν» και να βυθιστούν στη λήθη, να χάσουν την επαφή τους δηλαδή με το ανώτερο μέρος τους τη λογική τους αρχή, να χάσουν τον εαυτό τους, το είναι τους, έλκοντας ακόμη περισσότερο αυτό που βαραίνει επάνω τους (την υλική μορφή). Καταλήγουν με αυτόν τον τρόπο, να εισέρχονται από το ένα σώμα στο άλλο, χωρίς καμιά ανάπαυλα. Με τον καιρό γίνονται διαφορετικές και στρέφονται ολοένα και περισσότερο «σ' αυτό που τους ανήκει» (στη σωματική μορφή) και έρμαια πια καταλαμβάνονται από τα δεσμά που μόνες τους έδεσαν λίγο-λίγο μ' αυτά τον εαυτό τους. Ανήμπορες να αναστρέψουν με οποιοδήποτε τρόπο την κατάσταση αυτή, αφήνονται στη φροντίδα της φύσης.

Στο αντίθετο άκρο όμως υπάρχουν και οι ψυχές που ενώ υπόκεινται στη μοίρα του υλικού κόσμου, με τον ερχομό τους σε κατώτερα σώματα, δεν παύουν να ανήκουν στον εαυτό τους. Δέχονται να υπομείνουν όλα όσα είναι αναγκαία, μπορούν όμως ταυτόχρονα να ανήκουν στον εαυτό τους σε όλα όσα είναι δικά τους έργα, ζώντας σύμφωνα με μιαν άλλη νομοθεσία, την νομοθεσία που διέπει όλα τα όντα, που εις γνώσιν τους παρέχουν τον εαυτό τους σε αυτόν τον θεσμό. Ο θεσμός αυτός είναι φτιαγμένος από όλες τις εδώ λογικές αρχές και αιτίες και από τα έργα των ψυχών, καθώς και από τους νόμους που προέρχονται από τον νοητό κόσμο. Έτσι μπορούν να τελούν κάθε τους έργο, μέσα σ' αυτές, έξω από αυτές και γύρω από αυτές με πλήρη αρμονία και απόλυτη επίγνωση.

Ιωαννα Μαρκουιζου, αρθρογράφος του περιοδικού Υπατία (απόσπασμα)

--------------------------

ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΛΩΤΙΝΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΡΕΙΣ ΤΥΠΟΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Ο πρώτος αφορά τους ανθρώπους εκείνους που θεωρούν την επίγεια ζωή σαν την αρχή και το τέλος. 

Ο δεύτερος αφορά αυτούς που είναι ικανοί σε κάποιο βαθμό να στρέφουν τη ψυχή τους σε πιο υψηλές αξίες. 

Και τέλος υπάρχουν οι σοφοί άνθρωποι των οποίων τα μάτια στρέφονται προς το Φως.

(Εννέαδες, Πλωτίνος)

Αφού ποτέ κανένα μάτι δεν θα μπορούσε να δει τον ήλιο αν δεν ήταν ηλιόμορφο, ούτε η ψυχή μπορεί να δει το Ωραίο, αν δεν έχει πρώτα γίνει ωραία η ίδια. (ΠΛΩΤΙΝΟΣ - Εννεάδες, Περί του καλού 1, 6, 8-9)

Ο Πλωτίνος προτρέπει τον αναγνώστη να "απεκδυθεί" το σώμα και να δει με το "μάτι της ψυχής" το Ωραίο και το Αγαθό. 
Η δυνατότητα αυτή της θέασης επιτυγχάνεται μέσω της αρετής.  

--------------------------

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΑΣΗ - ΠΛΩΤΙΝΟΣ

ΠΩΣ Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ

ΤΟ ΣΩΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ. Η ΜΝΗΜΗ ΑΝΗΚΕΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ. (ΠΛΩΤΙΝΟΣ)

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ

Αστρονομικό φαινόμενο, κατά το οποίο η ημέρα και η νύχτα έχουν περίπου την ίδια διάρκεια. Συμπίπτει πάντα με την 22α ή 23η Σεπτεμβρίου (23 Σεπτεμβρίου 2022).

Φθινοπωρινή Ισημερία ονομάζεται στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η χώρα μας, και σηματοδοτεί ως εκ της ονομασίας της την πρώτη ημέρα του Φθινοπώρου, μιας από τις τέσσερις εποχές του έτους. Στη συνέχεια, η ημέρα μικραίνει και η νύχτα μεγαλώνει, ώσπου η νύχτα να φθάσει στο ζενίθ της κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο της 22ας Δεκεμβρίου.

Αρκετά Αρχαιοελληνικά ημερολόγια, ανάμεσά τους των Λακεδαιμονίων και των Μακεδόνων, είχαν ως αφετηρία (Πρωτοχρονιά) τη Φθινοπωρινή Ισημερία.

Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/834 © SanSimera.gr 

Andreea Petcu

----------------------------

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ - Η ΘΕΙΑ ΠΝΟΗ ΣΤΗ ΓΑΙΑ

Η ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

Η ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ (ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΗΣΗΣ)

Η αέναος κυκλική εναλλαγή των επανενσαρκώσεων της ψυχής είναι «ο παλαιός λόγος» των Ορφικών, τον οποίον ενεστερνίσθησαν οι Πυθαγόρειοι και διεξοδικώς ανέλυσε ο Πλάτων στους Διαλόγους του «Μένων», «Φαίδρος», «Φαίδων», «Πολιτεία» κ.ά.

Μια θεμελιώδης θεολογική δοξασία της Ελληνικής θρησκείας είναι η μετενάρκωσις.

Ο Πρόκλος στο έργο του: Εις Πλάτωνος πολιτεία (τόμος β σελ. 338 10) γράφει: μετά την μυθική καταδίκη των Τιτάνων και τη γέννηση από εκείνους των αισθητών θνητών έμβιων όντων, λέει πρώτα ότι οι ψυχές αλλάζουν τις ζωές τους κατά ορισμένες περιόδους και πολλές φορές άλλες μπαίνουν σε άλλα σώματα ανθρώπων όπως μας υποδεικνύει ο θεολόγος Ορφεύς:《Οι ίδιοι πατέρες και γιοί στα σπίτια και χαριτωμένες σύζυγοι, μητέρες και θυγατέρες γίνονται αλλάζοντας ο ένας με τον άλλο γέννηση.》

Για την μετενσάρκωση κάνει λόγο και ο Εμπεδοκλής στο απόσπασμα 115.6《τριάντα χιλιάδες ώρες μακριά από τους μακάριους πλανιέται παίρνοντας όλο το καιρό όλες τις μορφές των θνητών, της ζωής αλλάζοντας τους δύσκολους δρόμους.》

Ή σε ένα άλλο διασωθέν απόσπασμα (117) γράφει:《κάποτε ήμουν αγόρι και κορίτσι, θάμνος, πουλί και ψάρι άλαλο που έξω πηδούσε από το νερό》

Σε ένα άλλο ορφικό απόσπασμα διαβάζουμε:《Υπάρχει νερό στη ψυχή, θάνατος του νερού η αλλαγή, από το νερό ή γη κι από τη γη πάλι νερό – και μετά από αυτό η ψυχή λαμβάνει τον καθολικό αιθέρα》

Ο Ηράκλειτος συνέθεσε τους λόγους του από αυτά και γράφει:《Για τις ψυχές θάνατος είναι να γίνουν νερό , για το νερό θάνατος το να γίνει γη και από τη Γη γεννιέται το νερό και από το νερό ή ψυχή !》

Ακόμη ο Πρόκλος στο έργο του Εις Πλάτ. Τιμ. 42 c-d γράφει: Αφήνοντας η ψυχή την αρχική της κατάσταση που στηρίζεται στη σχέση με ολόκληρο τον κόσμο του γίγνεσθαι και με το άλογο το οποίο την κάνει γενεσιουργό, επικρατώντας με το λόγο στο άλογο και χορηγώντας νόηση στην εικασία, οδηγώντας κάθε ψυχή στην ευδαίμονα ζωή από την πλάνη, το κόσμο του γίγνεσθαι.

Αυτή πάλι  η ευδαίμονα ζωή περιγράφεται, σύμφωνα με τον Ορφέα όταν  εύχονται στον Διόνυσο και την Κόρη να έχουν οι μυούμενοι:《Κύκλου τ’αν λήξαι και αναπνεύσαι κακότητος》 Και τον κύκλο να σταματήσουν και να αναπνεύσουν από την κακότητα.

Παρόμοια ο Σιμπλίκιος (Εις Αριστοτέλη περί Ουρανού Β1, 284 a) προσθέτει για τον Ορφέα: Στο τροχό του πεπρωμένου και του γίγνεσθαι είναι αδύνατο σύμφωνα με τον Ορφέα να απαλλαγεί κανείς, αν δεν εξιλεώσει εκείνους τους Θεούς στους οποίους όρισε ο Ζεύς να αλλάζουν τον κύκλο και να ανακουφίζουν από την κακότητα (ενσάρκωση) τις ανθρώπινες ψυχές .

Τέλος διαβάζουμε στο περίφημο χρυσό ορφικό έλασμα που βρέθηκε σε τάφο στους Θουρίους, ο οποίος προφανώς ανήκει σε κάποιον που είχε μυηθεί στα Μυστήρια του Ορφέως:《κύκλο δ’ έξαπταν βαρυπενθέος αργαλέοιο ιμερτου δ’επέβαν στεφάνου ποσί καρπαλίμοισι, δεσποίνας δ`ε υπό κόλπον έδυν χθονίας βασιλείας: Όλβιε και μακαριστέ θεός δ’έσηι αντί βροτοίο.》

Δηλαδή: Πέταξα έξω από τον δεινό βαρυπενθή κύκλο (των συνεχών μετενσαρκώσεων) και όρμησα προς το ποθητό στεφάνι με βήμα ταχύ. Βυθίστηκα στον κόλπο της Δέσποινας, της χθόνιας Βασίλισσας (Περσεφόνης) Όλβιε και μακαριστέ, Θεός από άνθρωπος θα γίνεις.

Γίνεται εδώ αντιληπτή η ελπίδα και πεποίθηση του θανόντος μύστου, η Ψυχή του, να εγκαταλείψει τον κύκλο των επαναλαμβανόμενων γεννήσεων (μετενσαρκώσεων) και να ενωθεί με το Θείον, ώστε να γίνει Μακάριος!

Κέων Λοκρός Εσπέριος

Ελληνική Θεολογία  ,  https://hellenictheology.gr/

-------------------------------

ΛΗΘΗ - ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ , Η ΑΕΝΑΟΣ ΚΥΚΛΙΚΗ ΕΝΑΛΛΑΓΗ

Πινακίδες Ορφικαί, μνήμαι προγονικαί , ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΣΑΡΚΩΜΕΝΗ ΨΥΧΗ ΑΝ Η ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΕΚ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ, ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΟΛΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΤΟΥ ΘΕΜΕΛΙΩΜΕΝΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΕΩΝ.

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΕΦΕΡΕ ΣΤΟ ΦΩΣ Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥΣ ΚΑΒΑΛΑΣ

Ένα εντυπωσιακό άγαλμα των ρωμαϊκών χρόνων (2ος αιώνας μ. Χ.) έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη κατά τις έρευνες που πραγματοποίησε η ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στους Φιλίππους, στην Καβάλα.

Η ανασκαφική έρευνα ολοκληρώθηκε επικεφαλής της οποίας ήταν η καθηγήτρια Ναταλία Πούλου και συνεργάτες ο επίκουρος καθηγητής Αναστάσιος Τάντσης και ο ομότιμος καθηγητής Αριστοτέλης Μέντζος.

Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε στην ανατολική πλευρά μιας από τις κυριότερες οδούς της πόλης, η οποία στο σημείο αυτό συναντά έναν άλλο κύριο άξονα που διέρχεται βορειότερα. Το σημείο σύγκλισης των δύο οδών διαμορφώνεται με διεύρυνση (μία πλατεία) στην οποία κυριαρχεί ένα πλούσια διακοσμημένο οικοδόμημα, πιθανώς κρήνη.

Το οικοδόμημα έφερε ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό διάκοσμο, θραύσματα του οποίου αποκαλύφθηκαν. Τον διάκοσμό του συμπλήρωνε εντυπωσιακό άγαλμα των ρωμαϊκών χρόνων (2ος αιώνας μ. Χ.).

Το άγαλμα, του οποίου το μέγεθος είναι μεγαλύτερο του φυσικού, εικονίζει τον Ηρακλή αγένειο με νεανικό σώμα. Το ρόπαλο, που έχει βρεθεί σε θραύσματα και η λεοντή που κρέμεται από το αριστερό προτεταμένο χέρι πιστοποιούν την ταυτότητα του ήρωα. Επάνω στους βοστρύχους της κόμης φέρει στεφάνι από φύλλα αμπέλου το οποίο συγκρατεί στο πίσω μέρος ταινία τα άκρα της οποίας καταλήγουν στους ώμους.

Στην ανασκαφή έλαβαν μέρος είκοσι τέσσερις φοιτητές του ΑΠΘ (18 προπτυχιακοί, 3 μεταπτυχιακοί και 3 υποψήφιοι διδάκτορες).  Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τον τακτικό προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου και την Επιτροπή Ερευνών, ΑΠΘ.
Η ανασκαφή θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά.

Πηγή: https://www.voria.gr/

Η ΑΙΧΜΗ ΤΟΥ ΔΟΡΑΤΟΣ

Double - T

ΟΙ ΕΥΒΟΕΙΣ ΗΤΑΝ ΕΞΟΧΟΙ ΣΤΗ ΛΕΓΟΜΕΝΗ «ΣΤΑΔΙΑ» ΜΑΧΗ

13. Οι Ευβοείς ήταν έξοχοι στη λεγόμενη «σταδία» μάχη, που λέγεται και εκ του συστάδην ή «χέρια με χέρια». Χρησιμοποιούσαν ως δόρατα τα λεγόμενα «ορεκτά» καθώς λέει και ο ποιητής: 

C.449 λογχοφόροι λαχταρούσαν με ορεκτούς από μελιά

να τρυπήσουν θώρακες,

που είναι ίσως διαφορετικά, όπως τουλάχιστον είναι και τα καμωμένα από Πηλιάδα μελιά, που, όπως λέει ο ποιητής:

μόνο ο Αχιλλέας γνώριζε πώς να ρίχνει,

και επίσης

πετάω ακόντιο, όσο μακριά πετάει άλλος βέλος

εννοώντας με τον όρο ακόντιο, το παλτό. Κι αυτοί που μονομαχούν από κοντά, πρώτα χρησιμοποιούν τα ακόντια κι έπειτα τα ξίφη· και τα δύο θεωρούνται αγχέμαχα, όχι μόνο τα ξίφη αλλά και τα ακόντια, καθώς λέει:

τον κάρφωσε με χάλκινη αιχμή από δόρυ

και τον 'κοψε τα ήπατα.

Τούς κατοίκους της Εύβοιας με αυτόν τον τρόπο τους βάζει να πολεμούν, ενώ για τους Λοκρούς λέει τα αντίθετα, δηλαδή

δεν έμεναν σε όπλα για μάχη κοντινή,

παρά με τόξα και ρούχα μάλλινα καλοπλεγμένα

πήγαιναν μαζί του στο 'Ιλιο.

Κυκλοφορεί και χρησμός πού δόθηκε στους Αιγιείς:

Άλογο Θεσσαλίας, γυναίκα Σπαρτιάτισσα

κι άνδρες πού πίνουν νερό από την αγία Αρέθουσα,

ονομάζοντας έτσι άριστους τους Χαλκιδείς· εκεί είναι Αρέθουσα.

ΣΤΡΑΒΩΝ – ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ

ΚΑΚΤΟΣ – ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

ΤΟΤΕ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΕΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑΝ

— Όταν όμως ένας άνθρωπος έχη ρυθμίση την δίαιτάν του με τους κανόνας της υγιεινής και της σωφροσύνης· όταν, πριν παραδοθή εις τον ύπνον, εξεγείρη το λογιστικόν του και το θρέψη με καλούς διαλογισμούς και σκέψεις και συγκεντρώνη εις αυτάς όλην του την διάνοιαν· όταν, χωρίς να παραφορτώση το επιθυμητικόν, του παραχωρή όσον του χρειάζεται απολύτως, διά να αποκοιμηθή και να μην έρχεται να ταράσση την καλυτέραν μερίδα της ψυχής με την χαράν του ή την λύπην του, αλλά την αφήση μόνην της και ανεπηρέαστον να αναζητή και να λαχταρά να μάθη, ό,τι δεν γνωρίζει, ή από τα παρελθόντα, ή από τα ενεστώτα, ή από τα μέλλοντα· όταν επίσης αυτός ο άνθρωπος κατευνάση το θυμοειδές μέρος της ψυχής του και κοιμηθή χωρίς να έχη την καρδίαν του ταραγμένην από θυμόν εναντίον τινός· όταν τέλος καθησυχάση αυτά τα δύο μέρη της ψυχής, κρατήση δε εν εξεγέρσει το τρίτον μόνον μέρος, εις το οποίον εδράζει η φρόνησις, και τοιουτοτρόπως αναπαυθή, γνωρίζεις βέβαια ότι προσεγγίζει τότε το πνεύμα του πλησιέστερα εις την αλήθειαν, και κάθε άλλο παρά φαντασίαι παράνομοι του παρουσιάζονται εις τα όνειρά του.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ Ι. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ ΤΟΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ 1911 ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΝ Θ'. 

ΝΑΟΙ ΣΤΟ ΣΧΗΜΑ Τ' ΟΥΡΑΝΟΥ

 Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Ερμηνεία: Τάσης Χριοτογιαννόπουλος 

Απόσπασμα από το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη.

Toubi Bi

Ναοί στο σχήμα τ' ουρανού, Οδυσσέας Ελύτης

ΔΟΞΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΝ Ε' (απόσπασμα)

— Ας επανέλθωμεν λοιπόν τώρα εις το θέμα μας· την επιστήμην την παραδέχεσαι ως δύναμιν, ή την κατατάσσεις εις καμμίαν άλλην κατηγορίαν;

— Ως δύναμιν και μάλιστα την ισχυροτάτην από όλας τας δυνάμεις.

— Η δε δοξασία, είναι και αυτή δύναμις, ή πρέπει να την κατατάξωμεν εις άλλο είδος;

— Διόλου· επειδή και η δοξασία είναι κάτι, διά του οποίου ημπορούμεν να κρίνωμεν κατά το φαινόμενον.

— Αλλά προ ολίγου ομολόγησες ότι δεν είναι το ίδιον πράγμα η δοξασία και η επιστήμη.

— Αναμφιβόλως· διότι πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος με νουν να θεωρήση το ίδιον ένα πράγμα που δεν σφάλλεται με ένα που σφάλλεται;

— Πολύ καλά· αναγνωρίζομεν λοιπόν, ότι άλλο πράγμα είναι η γνώσις και άλλο η δοξασία.

— Μάλιστα.

— Και επομένως η καθεμία έχει άλλο αντικείμενον και άλλην ενέργειαν.

— Κατ' ανάγκην.

— Και η μεν επιστήμη δεν έχει ως αντικείμενόν της, να γνωρίζη εκείνο που υπάρχει, κατά ποίον ακριβώς τρόπον υπάρχει;

— Ναι.

— Η δε δοξασία, λέγομεν, δεν είναι άλλο παρά η δύναμις να κρίνωμεν κατά το φαινόμενον.

— Μάλιστα.

— Το ίδιον τάχα αντικείμενον, το οποίον και η επιστήμη γνωρίζει, ούτως ώστε το γνωστόν και το κατά το φαινόμενον να είναι ένα και το αυτό πράγμα; ή είναι αδύνατον το τοιούτον;

— Αδύνατον, σύμφωνα με εκείνα που παραδέχθημεν, αφού εκάστη δύναμις έχει ωρισμένον αντικείμενον, η δε επιστήμη και η δοξασία είναι μεν και αι δύο δυνάμεις, άλλα διαφορετική καθεμία· εκ του οποίου έπεται, ότι δεν ημπορεί το γνωστόν και το κατά το φαινόμενο να είναι το ίδιον πράγμα.

— Αφού λοιπόν η επιστήμη αντικείμενόν της έχει το ον, άλλο βεβαίως θα είναι το αντικείμενον της δοξασίας και όχι το ον.

— Άλλο.

— Τάχα να είναι λοιπόν το μη ον; ή μήπως είναι αδύνατον το μη ον να είναι αντικείμενον δοξασίας; και σκέψου, εκείνος ο οποίος έχει μίαν δοξασίαν, δεν την έχει δι’ ένα πράγμα; ή είναι δυνατόν να έχη μεν μίαν δοξασίαν, να μην αποβλέπη όμως αυτή εις κανένα πράγμα;

— Αδύνατον.

— Ώστε ένας, που έχει μίαν δοξασίαν, την έχει πάντοτε δι’ ένα ορισμένον πράγμα. Μάλιστα. Το μη ον όμως δεν είναι ένα πράγμα, αλλά θα ημπορούσαμεν ορθότατα να το ονομάσωμεν μηδέν. Βεβαίως.

— Παρεδέχθημεν δε κατ' ανάγκην ότι το μη ον είναι το αντικείμενον της γνώσεως.

— Ορθώς.

— Η δοξασία επομένως δεν της μένει να έχη αντικείμενον ούτε το ον, ούτε το μη ον. 

— Όχι βέβαια.

— Επομένως δεν είναι ούτε γνώσις, ούτε άγνοια. Καθώς φαίνεται.

— Είναι λοιπόν έξω και από τα δύο, εις τρόπον τάχα που να υπερτερή την γνώσιν κατά την σαφήνειαν, ή την άγνοιαν κατά την ασάφειαν:

— Ούτε το ένα, ούτε το άλλο.

— Αλλά τότε μήπως άραγε παραδέχεσαι, ότι η δοξασία είναι σκοτεινοτέρα μεν της γνώσεως, φωτεινοτέρα δε της αγνοίας.

— Και πολύ μάλιστα.

— Κείται λοιπόν μεταξύ των δύο;

— Ναι.

— Ώστε είναι κάτι διάμεσον η δοξασία μεταξύ της γνώσεως και της αγνοίας;

— Βεβαιότατα.

— Είπαμεν όμως προηγουμένως ότι, αν εύρωμεν κάτι, το οποίον να είναι και να μην είναι συγχρόνως, θα κείται αυτό μεταξύ του πραγματικώς όντος και του καθ' ολοκληρίαν μη όντος, και δεν θα είναι αντικείμενον ούτε της επιστήμης ούτε της αγνοίας, αλλά μιας δυνάμεως η οποία θα εφαίνετο διάμεσος της επιστήμης και της αγνοίας.

— Σωστά.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ Ι. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ 1911 ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΝ Ε' .  

...ΜΑΛΛΟΝ ΜΗΔΑΜΙΝΗΝ, ΕΝ ΣΧΕΣΕΙ ΜΕ ΤΟ ΑΠΕΙΡΟΝ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

— Σήμερον, όσοι τέλος πάντων σπουδάζουν φιλοσοφίαν, αρχίζουν πάρα πολύ μικροί, μόλις σχεδόν εξέρχονται από την παιδικήν ηλικίαν, και επί πλέον μοιράζουν τον χρόνον των σπουδών των μεταξύ αυτής και της οικονομολογίας και των εμπορικών, όταν δε πλησιάζουν εις το δυσκολώτερον μέρος της, δηλαδή την διαλεκτικήν, τα αφήνουν εις την μέσην, και οι μάλλον προωδευμένοι μεταξύ αυτών· όσον διά το κατόπιν, το θεωρούν και πολύ, αν αποφασίσουν να παρασταθούν, προσκαλούμενοι, εις καμμίαν φιλοσοφικήν διάλεξιν, και το κάμνουν μάλλον διά να περάσουν την ώραν των· όταν δε φθάση το γήρας, εκτός ολιγίστων εξαιρέσεων, ο ζήλος των διά την φιλοσοφίαν σβύνεται πολύ περισσότερον από τον ήλιον του Ηρακλείτου, καθόσον μάλιστα δεν θα αναφθή πλέον.

— Τι λοιπόν πρέπει να γίνεται;

— Όλως διόλου το αντίθετον^ εις μεν την παιδικήν και νεανικήν ηλικίαν, πρέπει να περιορίζεται το πράγμα εις μίαν εκπαίδευσιν και σπουδήν ανάλογον με τας πνευματικάς των δυνάμεις, και συγχρόνως, καθ' ήν εποχήν αυξάνει και δυναμώνει το σώμα, να δίδεται πολύ μεγάλη φροντίς δι' αυτό, διά να ημπορή μίαν ημέραν να εξυπηρετή το πνεύμα εις την σπουδήν της φιλοσοφίας· όσον δε προχωρεί η ηλικία και αρχίζει η ψυχή να τελειοποιήται, να επιτείνεται και η εκγύμνασις αυτής με τα δυσκολώτερα μαθήματα· τέλος, όταν παρακμάζη η δύναμις και δεν τους επιτρέπη πλέον να λαμβάνουν μέρος ούτε εις τον πόλεμον, ούτε εις τα πολιτικά, τότε πλέον να είναι ελεύθεροι να παραδοθούν αποκλειστικώς εις την φιλοσοφίαν, χωρίς να κάμνουν τίποτε άλλο, διά να περάσουν τον υπόλοιπον βίον εν μακαριότητι, και να εύρουν μετά θάνατον εις τον άλλον κόσμον μοίραν ανταξίαν προς τον βίον που έζησαν εδώ κάτω.

Πραγματικώς με μεγάλην προθυμίαν και ζήλον τα λέγεις, Σωκράτη· νομίζω όμως ότι οι περισσότεροι από τους ακροατάς σου, και πρώτος ο Θρασύμαχος, είναι έτοιμοι με μεγαλυτέραν προθυμίαν να σου αντιτείνουν. Μη ζητής να μου βάλης τώρα ζιζάνια με τον Θρασύμαχον, αφού έχομεν γίνη πλέον φίλοι, αν και πριν δεν είμεθα εχθροί· διότι εγώ θα καταβάλω όλας μου τας προσπαθείας, έως ότου κατορθώσω να πείσω και αυτόν και τους άλλους· ή τουλάχιστον να τους γίνω χρήσιμος διά μίαν άλλην περίστασιν, όταν θα επανέλθουν πάλιν εις την ζωήν, και τύχη να ευρεθούν εις τοιαύτην συζήτησιν.

— Πολύ μικρήν, βλέπω, διορίαν τους βάζεις.

— Ειπέ μάλλον μηδαμινήν, εν σχέσει με το άπειρον του χρόνου·

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ Ι. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ ΤΟΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ 1911 ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΝ ΣΤ'. 

Η ΦΥΣΙΣ ΚΑΙ Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΑΛΗΘΙΝΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

— Ας επανέλθωμεν λοιπόν εκεί όπου εκάμναμεν λόγον περί των φυσικών προτερημάτων και ας ενθυμηθώμεν, πως ελέγαμεν ότι πρέπει να είναι εκ φύσεως ο αληθινός και πράγματι σοφός· η πρώτη αρετή του, αν ενθυμήσαι, ήτο η αγάπη της αληθείας, την οποίαν οφείλει να επιδιώκη εν παντί και πάντοτε, καθόσον άλλως δοκησίσοφος ων, δεν ημπορεί να έχη καμμίαν σχέσιν με την αληθινήν φιλοσοφίαν.

— Πράγματι αυτό ελέγαμεν.

— Ακριβώς όμως επ' αυτού του σημείου δεν επικρατεί σήμερον πλήρης διαφορά αντιλήψεως προς την ιδικήν μας;

— Αναμφιβόλως.

— Ημείς όμως δεν θα αποκριθώμεν σωστά εις όλους τους αντιφρονούντας, ότι ο πραγματικός φιλόσοφος είναι γεννημένος να τείνη προς το καθ' εαυτό ον, και δεν σταματά εις τα πολλά καθ' έκαστα που κατά το φαινόμενον θεωρούνται τοιαύτα, αλλά, χωρεί πάντοτε κατ' ευθείαν προς τον σκοπόν του με ένα έρωτα, που τίποτε δεν ημπορεί να ψυχράνη, και δεν τελειώνει, παρά αφού κατορθώση να ενωθή προς αυτό με το μέρος εκείνο της ψυχής του, που έχει την στενωτέραν συγγένειαν με την φύσιν του καθ' εαυτό όντος; και αφού το πλησιάση και ενωθή πραγματικώς με αυτό, και απ' αυτήν την ένωσιν γεννηθή δι' αυτόν νους και αλήθεια, τότε πλέον αποκτά την αληθινήν γνώσιν, τότε αρχίζει να ζη αληθώς και να τρέφεται δι' αυτής, απηλλαγμένος πλέον των ωδίνων του τοκετού;

— Δεν θα ημπορούσαμεν πράγματι να τους αποκριθώμεν καλύτερα.

— Λοιπόν, θα ημπορούσε ποτέ ο τοιούτος να αγαπά το ψεύδος, ή τουναντίον θα το εμίσει;

— Θα το εμίσει.

— Και αφού τοιουτοτρόπως σύρη πρώτη τον χορόν η αλήθεια, δεν ημπορεί βέβαια να ακολουθούν κατόπιν της κακίαι και ελαττώματα.

— Πώς είναι δυνατόν;

— Αλλ' απεναντίας ήθη χρηστά και δίκαια και μαζί με αυτά η σωφροσύνη.

— Σωστά.

— Αλλά τις η ανάγκη να κάμωμεν πάλιν εξ αρχής την αρίθμησιν των ιδιοτήτων της φιλοσοφικής φύσεως; ενθυμείσαι βέβαια, ότι παρεδέχθημεν ως απαραιτήτους αυτής ιδιότητας την ανδρείαν, το μεγαλείον της ψυχής, την ευμάθειαν και την μνήμην και τότε μας διέκοψες εσύ, Αδείμαντε, ότι ο καθένας θα ηναγκάζετο να συμφωνήση με αυτά που λέγομεν, εάν όμως αφήση τους λόγους, και στρέψη προς αυτούς τους ιδίους, περί των οποίων πρόκειται, θα έβλεπε, λέγει, ότι άλλοι μεν εξ αυτών είναι άχρηστοι, οι περισσότεροι δε γεμάτοι με κάθε κακίαν και πονηρίαν και ημείς ερευνώντες την αφορμήν αυτής της κατηγορίας, εφθάσαμεν εις τούτο: να εξετάσωμεν, διατί οι περισσότεροι φιλόσοφοι είναι κακοί· τούθ' όπερ μας ηνάγκασε να ορίσωμεν πάλιν εξ αρχής την φύσιν και τον χαρακτήρα των αληθινών φιλοσόφων.

— Πράγματι αυτό έγινε.

— Αυτήν λοιπόν την φύσιν πρέπει τώρα να εξετάσωμεν πώς διαφθείρεται, και εξαφανίζεται κατά το πλείστον, μικρόν δε μέρος διαφεύγει την καταστροφήν· και είναι εκείνοι, τους οποίους, ακριβώς διά τούτο, τους ονομάζουν όχι πονηρούς, αλλά αχρήστους· και ακολούθως θα εξετάσωμεν την φύσιν των ψευδών και κατ' απομίμησιν φιλοσόφων, οι οποίοι σφετεριζόμενοι επάγγελμα ανώτερον των δυνάμεών των και της αξίας των, υποπίπτουν εις μύρια ατοπήματα, και γίνονται αφορμή να δυσφημίζεται γενικώς και παρά πάντων, καθώς λέγεις, η φιλοσοφία.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ Ι. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ ΤΟΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ 

ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ 1911 ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΝ ΣΤ'. 

ΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ή ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΚΕΠΤΟΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΥΜΕ, ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ…

Βρείτε καιρό να σκέπτεστε, είναι η πηγή της δύναμης.
Βρείτε καιρό να διαβάζετε, είναι η πηγή της σοφίας.
Βρείτε καιρό να παίζετε, είναι το μυστικό της νιότης.
Βρείτε καιρό να γελάτε, είναι η μουσική της ψυχής.
Βρείτε καιρό να είσθε φιλικοί, είναι ο δρόμος προς την ευτυχία.
Βρείτε καιρό ν' αγαπάτε και να σας αγαπούν, είναι το προνόμιο των θεών.
Βρείτε καιρό να βλέπετε τριγύρω σας, η ημέρα είναι πολύ σύντομη για τον εγωιστή.
Βρείτε καιρό να ονειρεύεστε, είναι σα να σπρώχνετε το άρμα της ζωής σας προς τα άστρα.

Να κάνεις αυτά που νομίζεις πως είναι σωστά, έστω κι αν κάνοντας αυτά πρόκειται να σε κακολογήσουν. Γιατί ο όχλος είναι κακός κριτής κάθε καλού πράγματος. -ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ-

Και να θυμάστε.

Η συλλογική αρνητικότητα από την ομαδική μας συνειδητότητα μπορεί να δημιουργήσει ακόμη και φυσικές καταστροφές. Είμαστε όλοι μέρος της φύσης. Η συλλογική συνειδητότητα είναι επίσης μέρος της φύσης. Οι ενέργειες μας και οι θετικές ή αρνητικές σκεπτομορφές  που παράγουμε, αναλόγως καθορίζουν το μέλλον μας… 

Οπτικοακουστικό: Andreea Petcu

Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η «ΤΕΤΡΑΧΡΩΜΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ»

Η Αρχαία Ελληνική ζωγραφική είναι τέχνη αντίστοιχης σημασίας με την αρχιτεκτονική και την γλυπτική στον Ελληνικό Κόσμο. Χάθηκε όμως κατά το μεγαλύτερο μέρος της, και ιδιαίτερα η ζωγραφική της κλασσικής περιόδου είναι χαμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου. Ήταν πάντοτε συνδεδεμένη με την αρχιτεκτονική και την γλυπτική, καθώς βάφονταν τόσο τα γλυπτά όσο και τα αρχιτεκτονικά μέλη με τρόπο που μας είναι καλά γνωστός, μια και είναι χιλιάδες τα ίχνη χρωμάτων από αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά που σώζονται σήμερα, και μας επιτρέπουν να έχουμε μια πλήρη εικόνα της Ελληνικής ζωγραφικής.

Μάλιστα, η χρήση χρώματος στις τρισδιάστατες αυτές επιφάνειες οδήγησε την ζωγραφική στην απεικόνιση, την απόδοση του διαστήματος (του χώρου) και των φωτοσκιάσεων. Η ζωγραφική, επίσης, συνδεόταν με τιςτέχνες του ψηφιδωτού και της αγγειογραφίας, από τις οποίες έχουμε επίσης απειράριθμα δείγματα, μια και κυρίως τα ψηφιδωτά σε πάρα πολλές περιπτώσεις μιμούνται πρωτότυπα ζωγραφικά έργα και σε κάθε περίπτωση μιμούνται τεχνοτροπικά τα ζωγραφικά έργα της αντίστοιχης περιόδου. Τέλος συνδέεται με τηντέχνη της σκηνογραφίας.

Οι πηγές μας είναι περισσότερες από την ύπαρξη των πρωτότυπων έργων, γιατί προστίθενται παράγοντες όπως η ζωγραφική των ρωμαϊκών χρόνων, η επιρροή που άσκησε η Ελληνική ζωγραφική στην ζωγραφική των Ετρούσκων, καθώς και οι περιγραφές αρχαίων συγγραφέων όπως του Πλίνιου του Πρεσβύτερου, του Παυσανία, του Πλουτάρχου, του Λουκιανού, του Αθήναιου, του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Ξενοφώντα,κ.α.

Η Μινωική ζωγραφική

Η Μινωική ζωγραφική, ήταν η πρώτη σημαντική περίοδος της ζωγραφικής στην Ελλάδα. Συνδέεται με την αρχιτεκτονική των ανακτόρων και χαρακτηρίζεται από τα χαρούμενα χρώματα, την φυσιοκρατία και την λεπτότητα στην απόδοση των μορφών.

Η Μυκηναϊκή ζωγραφική σχετίζεται με την Μινωική και την μιμείται ως ένα βαθμό. Τα κυριότερα δείγματά της είναι επίσης τοιχογραφίες ανακτόρων. Στην αγγειογραφία μιμείται και Κυκλαδικά πρότυπα.

Η Κυκλαδική ζωγραφική

Η Κυκλαδική ζωγραφική, που χρονικά άνθισε παράλληλα με την Μινωική, παρά το γεγονός ότι έχουμε και σ’ αυτήν έντονη την παρουσία των φυσιοκρατικών προτύπων, είναι περισσότερο ανθρωποκεντρική από ότι η Μινωική, κάτι το οποίο την συνδέει με την μετέπειτα κλασσική τέχνη. Η χρήση χρώματος στα αγγεία άρχισε στις Κυκλάδες από ενωρίς, ενώ η πολυχρωμία εισήχθη την μεσοκυκλαδική περίοδο. Την ίδια εποχή έχουμε την ανακάλυψη του ασβεστοκονιάματος και την ανάπτυξη της μνημειώδους ζωγραφικής.

Η Αρχαϊκή ζωγραφική

Η Αρχαϊκή ζωγραφική, όπως και οι προηγούμενες περίοδοι που περιγράψαμε, παραμένει ζωγραφική δύο διαστάσεων. Χρησιμοποιούνται, άλλοτε (ιδίως στην επιχρωμάτιση των αρχιτεκτονικών μελών των Ναών) τα Πολυγνώτεια χρώματα (για τα οποία θα μιλήσουμε εκτενέστερα όταν θα αναφερθούμε στην κλασσική εποχή), και άλλοτε χρώματα όπως το κόκκινο, το μαύρο, το μπλε, το πράσινο, το λευκό,το κίτρινο, χωρίς ανάμειξη των χρωμάτων και φωτοσκιάσεις. Προέχει η καθαρότητα και σαφήνεια των μορφών και ο εσωτερικός ρυθμός της σύνθεσης.

Σημαντικοί ζωγράφοι την Αρχαϊκή εποχή ήταν: Ο Τηλεφάνης από την Σικυώνα, οι Κορίνθιοι Κλεάνθης, Αρίδικος, και Έκφαντος, ο Φιλοκλής πιθανώς από τη Ναύκρατη, ο Κίμων από τις Κλεωνές.

Από τα έργα των αρχαϊκών χρόνων που έχουμε, μπορούμε να αναφέρουμε:

-Πολυάριθμα ίχνη χρωμάτων σε αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά.

-Τέσσερις πινακίδες που βρέθηκαν σε σπήλαιο της Σικυώνας. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται είναι το κόκκινο, το καφέ, το μπλέ, το μαύρο και το άσπρο.

-Λείψανα τοιχογραφίας από το ναό του Απόλλωνα στο Θέρμο της Αιτωλίας (πήλινες μετόπες, κλπ).

-Πέντε τοιχογραφίες από την Ποσειδωνία (στην Ιταλία, σημερινό Παίστουμ).

Η ζωγραφική την κλασσική περίοδο, όπως και στην Αρχαϊκή, είναι ένα δημόσιο αγαθό, συνδέεται άμεσα με την λατρεία και εκφράζει συνολικά τα ιδεώδη της πόλης. Έχει μνημειώδη χαρακτήρα και αποτελεί την οπτική απόδοση, έκφραση της Ελληνικής κοσμοαντίληψης. Η κλασσική ζωγραφική εισάγει την φωτοσκίαση και προχωράει σε λεπτομερέστερη περιγραφή των μορφών, και στην διάρθρωση του χώρου.

Αναφέρουμε μερικούς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Ελληνικής ζωγραφικής της κλασσικής περιόδου:

-Ο Πολύγνωτος του οποίου η συμβολή στην ανάπτυξη της κλασσικής ζωγραφικής ήταν καθοριστική. Καταγόταν από τη Θάσο και ο πατέρας του Αγλαοφών ήταν επίσης ζωγράφος. Ο Αριστοτέλης τον αποκαλεί«αγαθόν ηθογράφον».Ο Πολύγνωτος, μαζί με τον Μίκωνα, έκαναν τα σημαντικότερα βήματα στην παρουσίαση του διαστήματος και του χώρου. Η σημαντικότερη όμως προσφορά του Πολύγνωτου ήταν η αναλυτική χρήση των χρωμάτων με τα οποία δουλεύει η φύση ως επί το πλείστον στο υλικό της μέρος (και όχι στο ψευδαισθησιακό, όπως το χρώμα της θάλασσας και του ουρανού που ενώ είναι διάφανη στην πραγματικότητα, φαίνονται γαλάζια, μπλέ).

Τα καθαρά και έντονα χρώματα πχ κόκκινο, κίτρινο, , μπλέ κλπ, υπάρχουν στο υλικό μέρος της φύσης σε αναλογία μικρότερη του 1/1000. Η ζωγραφική όφειλε να μιμείται τον χρωματικό τρόπο της φύσης. Πρόκειται για την περίφημη «Πολυγνώτεια τετραχρωμία». Τα χρώματα αυτά είναι: το άσπρο, το μαύρο, το κεραμμυδί (χοντροκόκκινο), η ώχρα και όλα τα παράγωγά τους (το γκρί, το καφέ, το πράσινο, το κίτρινο, το πορτοκαλί,το ροζ, κλπ.).

Ο Μέγας Αλέξανδρος και η Καμπάσπη στο εργαστήριο του Απελλή.

Η χρήση των «Πολυγνώτειων χρωμάτων» χαρακτηρίζει ολόκληρη την Αρχαία Ελληνική ζωγραφική (Αρχαϊκή, κλπ) αιώνες πριν τον Πολύγνωτο. Η προσφορά του Πολύγνωτου έγκειται στην μεγαλύτερη ανάλυση των χρωμάτων αυτών, δηλαδή στην παραγωγή περισσότερων χρωματικών διαβαθμίσεων πάνω σε αυτή την χρωματική κλίμακα.

Τα χρώματα αυτά, αποδίδουν την αίσθηση της συνέχειας και της ενότητας της συμφωνίας και της συνοχής και γι’ αυτό αποτελούν την αναγωγή στο Εν, στην συμπαντική ενότητα (το Εν ταυτίζεται με τον Δία, τον Θεό, τον Νου, την Ειμαρμένη, αλλά και με πολλά άλλα ονόματα επονομάζεται αυτή η ανώτατη θεότητα του παντός όπως μας λέει ο Ζήνων ο Κιτιεύς).

Δίκαια λοιπόν έχει αποκληθεί και«τετραχρωμία της Αγάπης» (καθώς η Αγάπη είναι η αναγωγή προς την μία των πάντων αρχή, η ένωση με το πάν, με το Έν). Πολλοί Έλληνες μίλησαν γι’ αυτό. Παραθέτουμε εδώ ένα κείμενο του Ολυμπιόδωρου που αναφέρει το γεγονός ότι για το ίδιο θέμα μίλησαν οι Πυθαγόρειοι, ο Εμπεδοκλής και ο Πλάτων. Να επισημάνουμε για την σωστή ανάγνωση του κειμένου, ότι η Αρχαία Ελληνική λέξη «φιλία»σημαίνει πρώτιστα αγάπη και δευτερευόντως έχει την σημερινή έννοια της λέξεως, καθώς, φιλώ = αγαπώ(η λέξη φιλία είναι το ουσιαστικό του ρήματος φιλώ):

«Η δε φιλία, ως οι σοφοί φασίν [ό εστιν οι Πυθαγόρειοι και ο Εμπεδοκλής φάσκων την φιλίαν ενούν τον Σφαίρον], ενοποιός εστιν. Η γάρ φιλία προς τη μιά των πάντων εστίν αρχή, ει δε γε εκεί ένωσις πανταχού και ουδαμού διάκρισις. …. γήν γάρ και ουρανόν και πάντα τον κόσμον η φιλία συνέχει ενοποιός ούσα». (Ολυμπιόδωρος, σχόλια στον Γοργία του Πλάτωνος). 

Η Αγάπη είναι η αναγωγή προς την μία των πάντων αρχή!!!

Ο Πλάτωνας επίσης, αναφέρει ότι αν ζωγραφίζοντας κανείς ένα πρόσωπο δεν χρησιμοποιήσει Πολυγνώτεια χρώματα, αλλά κάποια άλλα, θα χάσει την φυσική χροιά του ανθρώπινου προσώπου.

-Ο Αγάθαρχος ο οποίος ήταν ο σημαντικότερος σκηνογράφος του 5ου αιώνα. Είχε γράψει πραγματεία από την οποία άντλησαν στοιχεία ο Δημόκριτος και ο Αναξαγόρας και έγραψαν μελέτες για «τον τρόπο με τον οποίο τα επιπέδου επιφανείας ζωγραφιζόμενα αντικείμενα φαίνονται στην εικόνα είτε ως να προέχουν είτε ως να αφίστανται από το βάθος της».

-Ο Απολλόδωρος ο Αθηναίος, ο Παράσιος από την Έφεσο και ο Ζεύξις από την Ηράκλεια της Μεγάλης Ελλάδας, οι οποίοι εισήγαγαν την τεχνική της φωτοσκίασης. Ο Πλούταρχος αναφέρει στα Ηθικά: «Και γαρ Απολλόδωρος ο ζωγράφος ανθρώπων πρώτος εξευρών φθοράν και απόχρωσιν σκιάς, Αθηναίος ην».

-Ο Εύπομπος, ο Πάμφιλος και ο Παυσίας οι οποίοι καθιέρωσαν την σχολή της Σικυώνος ως την σημαντικότερη σχολή ζωγραφικής του Ελληνικού κόσμου στην οποία φοίτησαν πολλοί από τους μετέπειτα σημαντικούς ζωγράφους, ερχόμενοι από διάφορα μέρη της Ελλάδας.

-Ο Ευφράνωρ ο οποίος έγραψε βιβλίο περί συμμετρίας και χρωμάτων.

Η Σχολή του Απελλή

-Ο Νικίας, μαθητής του Αντιδότου και συνεργάτης του Πραξιτέλη, ο Απελλής από την Κολοφώνα της Ιωνίας και ο Πρωτογένης, οι οποίοι θεωρείται ότι έφθασαν την αρχαία Ελληνική ζωγραφική στο απόγειο της άνθησης και της τελειότητας.

-Η Ιαία, η οποία είχε αποκτήσει την φήμη ότι εκτός από την ποιότητα των έργων της, μπορούσε να τα εκτελεί με ταχύτητα. Έλεγαν ότι κανείς δεν είχε ταχύτερο χέρι. Οι αμοιβές των έργων της ξεπερνούσαν αυτές των συγχρόνων της.

-Σημαντικοί ζωγράφοι υπήρξαν και οι Ευφράνωρ, Πάναινος, Αγλαοφών, Τιμαρέτη, Κηφησόδωρος, Έριλλος, Ευήνωρ, Καλυψώ, Διονύσιος, Έφορος, Πάμφιλος, Αθηνίων, Αετίων, Νικόμαχος, Αρισταρέτη, Αντορίδης, Περσέας, Ηρακλείδης, Κτησίλοχος, Κρατίνος, Ολυμπιάς, Τιμαίνετος, Κτησικλής, Ειρήνη, Εύδωρος, Κτησίδημος, κ.α.

Αναφέρουμε μερικά από τα σημαντικότερα ζωγραφικά έργα της κλασσικής εποχής:

-«Ο Ζεύς καθήμενος επί θρόνου», «Ελένη του Κρότωνα», «Η Αλκμήνη», Ζεύξις.

-«Ο Μελέαγρος και η Αταλάντη», «Ο Ηρακλής στη Λίνδο», Παράσιος.

-«Ιλίου Πέρσις», «Νέκυια», «Ο Οδυσσέας με τη Ναυσικά», Πολύγνωτος.

-«Αμαζονομαχία», «Θησέας», «Αργοναύτες», Μίκων.

-«Ο νικητής σε γυμνικό αγώνα που κρατά κλάδο φοίνικα», Εύπομπος.

–«Μήδεια ενώ σκέπτεται τον φόνο των παιδιών της», Αριστόλαος.

-«Νέκυια», «Περσέας και Ανδρομέδα», «Νεμέα», «Υάκινθος», Νικίας.

-«Άρτεμις εν μέσω Νυμφών», «Αναδυόμενη Αφροδίτη», Απελλής.

-«Ιάλυσος», «Κυδίππη», «Τα ιερά πλοία των Αθηναίων», Πρωτογένης.

-«Το παιδί που φυσάει την φωτιά μπροστά στο τζάκι», Αντίφιλος.
Σημαντικές είναι επίσης οι σωζόμενες επιζωγραφισμένες επιτύμβιες στήλες της Δημητριάδος, καθώς επίσης τα ψηφιδωτά της Πάφου, και όλοι οι Μακεδονικοί τάφοι στους οποίους έχουν σωθεί μεγάλες ζωγραφισμένες επιφάνειες, όπως οι βασιλικοί τάφοι στην Βεργίνα 

Η «Σκηνή βασιλικού κυνηγιού» του Φιλόξενου που σώζεται σήμερα στον τάφο του Φιλίππου), ο τάφος στον αγ. αθανάσιο Θεσσαλονίκης (με την ζωγραφισμένη Ιωνική ζωφόρο), και οι τάφοι στα Λευκάδια της Νάουσας (ο «τάφος των ανθεμίων» και άλλοι).

Κλείνοντας, να πούμε ότι οι αυξανόμενες γνώσεις μας για την αρχαία Ελληνική ζωγραφική ως αυτόνομης τέχνης αλλά και για την ζωγραφική των Ναών και γενικά των δημόσιων οικοδομημάτων αλλά και σε όλες τις άλλες εκδηλώσεις της (αγγειογραφία, κλπ), ολοκληρώνουν την αντίληψή μας για την πορεία του Ελληνικού πνεύματος μέσα στους αιώνες.

http://archaia-ellada.blogspot.com/