Οι Μάγισσες της Ελλάδας – Ιστορίες Διώξεων και Φόβου

Σε εποχές σκοτεινές, όπου η άγνοια νικούσε τη λογική και ο φόβος είχε το πάνω χέρι, υπήρξαν γυναίκες που κατηγορήθηκαν για μαγεία. Όχι γιατί κρατούσαν μαγικά ραβδιά ή πετούσαν πάνω από σκεπές, αλλά γιατί απλώς... δεν ταίριαζαν. Αυτό το βίντεο είναι ένα ταξίδι στον χρόνο – από τις δίκες μάγισσας στην Κρήτη, μέχρι τους θρύλους της Χίου, της Νάξου και της Σκύρου. Ιστορίες ξεχασμένες, αλλά καθόλου ασήμαντες. Πολλές φορές, οι «μάγισσες» ήταν θεραπεύτριες, χήρες ή γυναίκες που είχαν γνώση — και γι’ αυτό έγιναν στόχοι. Ανακαλύψτε τις ελληνικές ιστορίες μαγείας και διωγμών, μέσα από μια αφήγηση που μπλέκει το ιστορικό με το μυστηριακό και το ανθρώπινο. NoctuaTales

---------------------------------------------

ΨΕΥΔΕΙΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ 

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΩΝ

ΚΥΝΗΓΙ ΜΑΓΙΣΣΩΝ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΘΗΝΑ

Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ» ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑΣ

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ

ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ: ΣΩΣΤΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΘΑ ΕΙΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΗ ΖΩΗ, ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΞΕΜΑΘΑΙΝΕΙΣ ΤΙΣ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ

Απολλωνία - Mεταξύ Άρη και Δία, στην Ζώνη των Αστεροειδών

358 Απολλωνία (A893 EC). Είναι ένας μεγάλος αστεροειδής της Κύριας Ζώνης των αστεροειδών. Ανακαλύφθηκε από τον Auguste Charlois στις 8 Μαρτίου 1893 στη Νίκαια.

Βρίσκεται σε τροχιά μεταξύ Άρη και Δία, στο κύριο τμήμα της ζώνης των αστεροειδών. Το NASA JPL δεν έχει χαρακτηρίσει την Απολλωνία ως δυνητικά επικίνδυνη, επειδή η τροχιά της δεν την φέρνει κοντά στη Γη.

Η Απολλωνία περιφέρεται γύρω από τον ήλιο κάθε 1.780 ημέρες (4,87 χρόνια), πλησιάζοντας σε απόσταση 2,44 AU και φτάνοντας σε απόσταση 3,32 AU από τον ήλιο. Η Απολλωνία έχει διάμετρο περίπου 90,1 χιλιόμετρα, γεγονός που την καθιστά μεγαλύτερη από το 99% των αστεροειδών, συγκρίσιμη σε μέγεθος με την πολιτεία Ντέλαγουερ των ΗΠΑ.

Έχει παρατηρηθεί η περιστροφή της Απολλωνίας. Ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από τον άξονά της κάθε 50,60 ώρες.

Ο φασματικός τύπος της Απολλωνίας None ( Tholen ) / Ch ( SMASSII ) υποδηλώνει ότι είναι πιθανό να περιέχει νερό, σίδηρο, νικέλιο, κοβάλτιο, άζωτο και αμμωνία.

Κύρια Ζώνη των αστεροειδών

Η τροχιά της Απολλωνίας απέχει 1,45 AU από την τροχιά της Γης στο πλησιέστερο σημείο της. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια εξαιρετικά μεγάλη απόσταση μεταξύ αυτού του αστεροειδούς και της Γης ανά πάσα στιγμή.

Οι τροχιακές προσομοιώσεις που πραγματοποιούνται από το CNEOS της NASA JPL δεν δείχνουν καμία κοντινή προσέγγιση στη Γη.

Η τροχιά της Απολλωνίας καθορίζεται από παρατηρήσεις που χρονολογούνται από τις 10 Μαρτίου 1893. Η τελευταία επίσημη παρατήρηση έγινε στις 4 Ιουλίου 2023. Το Κέντρο Μικρών Πλανητών της IAU καταγράφει 4.637 παρατηρήσεις που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της τροχιάς της. 

Δείτε την προσομοίωση τροχιάς

Παρόμοια Αντικείμενα:

Αυτά τα αντικείμενα έχουν τροχιές που μοιράζονται παρόμοια χαρακτηριστικά με την τροχιά της Απολλωνίας: 33 Πολύμνια (A854 UB) ,  47 Αγλαΐα (A857 RA) , 158 Κορώνη (A876 AA) , 1 Δήμητρα (A801 AA)

https://www.spacereference.org/asteroid/358-apollonia-a893-ec

--------------------------------

Η ΖΩΝΗ ΤΩΝ ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ

ΔΗΜΗΤΡΑ - Ο ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ ΚΑΙ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΑ - ΕΝΑ ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΕΣ ΦΩΣ - ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΚΕΙ ΕΞΩ;

ΤΑ ΦΩΤΕΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΟΞΥΝΟΝΤΑΙ, ΑΛΛΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ ΤΟΥ - ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Ο αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Χουάν ντε Λάρα, (Juan de Lara), συνδύασε πρωτογενείς πηγές, αστρονομικά δεδομένα και CGI για να αναδημιουργήσει ψηφιακά τον Παρθενώνα σε μια τρισδιάστατη αναπαράσταση όπως ήταν στην ακμή του, το – 432 μέσα από ένα εντυπωσιακό βίντεο, το οποίο δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνολογίας.

Το αποτέλεσμα προσφέρει μια εκπληκτική εικόνα ενός από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα της αρχαιοελληνικής περιόδου και αποτελεί πρότυπο για την ψηφιακή αναπαράσταση πολλών άλλων σημαντικών ιστορικών τοποθεσιών για ερευνητές, ιστορικούς και επισκέπτες μουσείων.

«Αν τα ερείπια του Παρθενώνα φαίνονται μεγαλοπρεπή ακόμη και 2.500 χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του, φανταστείτε πώς ήταν ο ναός στην ακμή της επιρροής του», αναφέρει το Popular Science.

Παρθενώνας: Το πολύπλοκο σύστημα φωτισμού

Τα ευρήματα αυτά απαντούν σε ερωτήματα που είχαν τεθεί ήδη από τον 18ο αιώνα, όταν ο Γάλλος αρχιτέκτονας Quatremère de Quincy υπέθεσε ότι το φως έμπαινε από ανοίγματα στη στέγη, ενώ ο Βρετανός αρχιτέκτονας James Fergusson αργότερα πρότεινε την ύπαρξη παραθύρων ψηλά. Η μελέτη του ντε Λάρα επιβεβαιώνει ότι και οι δύο είχαν εν μέρει δίκιο: τα ανοίγματα στη στέγη, οι εσωτερικές δεξαμενές νερού, τα ημιδιαφανή ταβάνια και τα λαμπερά υλικά συνέθεταν ένα πολύπλοκο σύστημα φωτισμού που αναδείκνυε το άγαλμα της Αθηνάς.

Η πρωτοποριακή αυτή προσπάθεια όχι μόνο αναδεικνύει την αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική αξία του Παρθενώνα, αλλά προσφέρει και ένα μοναδικό εκπαιδευτικό εργαλείο για μικρούς και μεγάλους. Μέσα από τη δύναμη της τεχνολογίας, το παγκόσμιο αυτό σύμβολο του Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού ζωντανεύει ξανά, επιτρέποντάς μας να το γνωρίσουμε όπως το έζησαν οι Αρχαίοι Έλληνες.

https://www.zougla.gr , Βίντεο: Delara

Θεσσαλονίκη: Το αρχαιολογικό μυστήριο που ανακαλύφθηκε το 1916, αλλά ελάχιστοι γνωρίζουν έως και σήμερα

Ένα ανοιχτό αρχαιολογικό ερώτημα – ένα μυστήριο που προκαλεί το ενδιαφέρον όσων αγαπούν τα κρυμμένα μυστικά της Ελληνικής Ιστορίας.

Σε μια γωνιά της σύγχρονης Θεσσαλονίκης, στην περιοχή της Πυλαίας, εντοπίστηκε το 1916 ένα από τα λιγότερο γνωστά αλλά εξαιρετικά ενδιαφέροντα αρχαιολογικά μυστήρια της Μακεδονίας. Πρόκειται για έξι επιτύμβιους βωμούς που εντοπίστηκαν διάσπαρτοι, αλλά σε μικρή απόσταση ο ένας από τον άλλον και αποτέλεσαν μια ηχηρή μαρτυρία ενός παρελθόντος βαθιά ριζωμένου στη θρησκευτική λατρεία και την ταφική πρακτική της αρχαιότητας. Οι βωμοί άρχισαν να έρχονται στο φως σταδιακά, κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών που γίνονταν από εργάτες του αγγλικού στρατεύματος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, που κατασκεύαζαν στην περιοχή «Ρίγανη» τον δρόμο που οδηγούσε προς τον Χορτιάτη. Εντοπίστηκαν σε παρακείμενο ρέμα 400 μ. ΝΔ του μικρού τότε οικισμού της Πυλαίας..

Και οι έξι βωμοί έφεραν επιγραφές στα ελληνιστικά ελληνικά, αλλά και ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία, όπως φίδια, κάνθαρους, ή στεφάνια – όλα σύμβολα ταφικής σημασίας. Αυτό που τους έκανε να διαφέρουν από τους απλούς επιτύμβιους λίθους ήταν το γεγονός ότι είχαν τη μορφή μικρών βωμών για θυσία. Ενδεχομένως, οι οικογένειες που έφτιαξαν αυτούς τους βωμούς δεν τους τοποθετούσαν απλώς στους τάφους, αλλά με αυτόν τον τρόπο δημιουργούσαν μια τελετουργική σχέση με τους νεκρούς τους μέσα από θυσίες και προσφορές. Ένα είδος «επικοινωνίας» με τον Κάτω Κόσμο, με τη φωτιά να «ενώνει» ζωντανούς και νεκρούς. 

Οι επιγραφές αναφέρουν κυρίως ελληνικά ονόματα τα οποία παρέπεμπαν σε ελευθερωμένους δούλους ή μετοίκους. Πρόσωπα δηλαδή από την μεσαία ή κατώτερη κοινωνική τάξη και αυτό δημιουργεί ακόμη ένα ενδιαφέρον αν αναλογιστεί κανείς την πολυτέλεια των βωμών αυτών. Δημιουργήθηκαν από μια κοινότητα με ιδιαίτερη λατρευτική παράδοση; Ήταν ένας χώρος λατρείας ή ένα τοπικό ιερό; Αυτό που προβλημάτισε τους μελετητές είναι η εγγύτητα και η ομοιομορφία των βωμών. Δεν είναι συνηθισμένο να εντοπίζονται τόσοι επιτύμβιοι βωμοί σε τόσο κοντινή απόσταση, χωρίς να υπάρχουν σαφή στοιχεία ενός οργανωμένου νεκροταφείου..

Η τοποθέτησή τους, η διασπορά τους και η τεχνοτροπία τους δημιουργούν την εντύπωση κάποιας ιδιαίτερης τοπικής συνήθειας ή ακόμη και ενός άγνωστου ταφικού εθίμου που δεν έχει ακόμη ερμηνευθεί. Κάποιοι από τους βωμούς εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ενώ άλλοι φυλάσσονται σε αποθήκες της Εφορείας Αρχαιοτήτων. Ελάχιστοι κάτοικοι της Πυλαίας γνωρίζουν την ύπαρξή τους, αν και αποτελούν μοναδικό τεκμήριο για την ταφική λατρεία στη Μακεδονία κατά τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Οι έξι επιτύμβιοι βωμοί της Πυλαίας παραμένουν ένα ανοιχτό αρχαιολογικό ερώτημα – ένα μυστήριο που προκαλεί το ενδιαφέρον όσων αγαπούν τα κρυμμένα μυστικά της ελληνικής ιστορίας.

με πληροφορίες από: Εφορία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης ΑΔΑΜ-ΒΕΛΕΝΗ Π., & ΣΒΕΡΚΟΣ Η. Κ. (2000). Ενεπίγραφοι ταφικοί βωμοί από τή Θεσσαλονίκη. Tekmeria, 5, 1–34. https://doi.org/10.12681/tekmeria.197 Επιτύμβιες στήλες και ανάγλυφα από τη Θεσσαλονίκη και την περιοχή της: τυπολογία, εικονογραφία, λειτουργία – Διδακτορική διατριβή Δήμητρας Τερζοπούλου, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2019, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας **Πηγή Εικόνων: Εφορία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης – Facebook Page.

Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://parallaximag.gr/thessaloniki-news/thessaloniki-to-archaiologiko-mystirio-poy-anakalyfthike-to-1916-alla-elachistoi-gnorizoyn-eos-kai-simera

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΧΕ ΔΥΟ ΑΦΕΤΗΡΙΕΣ

Η φιλοσοφία είχε δύο αφετηρίες, μία από τον Αναξίμαν­δρο και μία από τον Πυθαγόρα. Ο Αναξίμανδρος ήταν μα­θητής του Θαλή, του Πυθαγόρα δάσκαλος ήταν ο Φερεκύδης.

Η φιλοσοφία που ξεκίνησε από τον Αναξίμανδρο ονομαζόταν Ιωνική, επειδή ο δάσκαλος του Αναξίμανδρου ο Θαλής ήταν Ίωνας - καταγόταν από τη Μίλητο.

Η φιλοσοφία που ξεκίνη­σε από τον Πυθαγόρα ονομαζόταν Ιταλική, επειδή ο Πυθαγό­ρας στην Ιταλία κυρίως άσκησε τη φιλοσοφία.

Η Ιωνική κατα­λήγει στον Κλειτόμαχο, τον Χρύσιππο και τον Θεόφραστο και η Ιταλική στον Επίκουρο.

Τον Θαλή διαδέχτηκε ο Αναξίμαν­δρος, αυτόν ο Αναξιμένης, αυτόν ο Αναξαγόρας, αυτόν ο Αρχέλαος και αυτόν ο Σωκράτης ο οποίος εισήγαγε την ηθι­κή φιλοσοφία. Τον Σωκράτη διαδέχτηκαν οι λοιποί Σωκρατι­κοί και ο Πλάτων που σύστησε την αρχαία Ακαδημία. Τον Πλάτωνα διαδέχτηκαν ο Σπεύσιππος και ο Ξενοκράτης, αυτόν ο Πολέμων, αυτόν ο Κράντωρ και ο Κράτης και τον Κράτη ο Αρκεσίλαος που ήταν ο εισηγητής της μέσης Ακαδημίας. Τον Αρκεσίλαο διαδέχτηκε ο Λακύδης, ο ιδρυτής της νέας Ακα­δημίας, αυτόν ο Καρνεάδης κι αυτόν ο Κλειτόμαχος. Έτσι καταλήγουμε στον Κλειτόμαχο.

Στον Χρύσιππο καταλήγουμε ως εξής: τον Σωκράτη διαδέ­χτηκε ο Αντισθένης, αυτόν ο Διογένης ο κυνικός, αυτόν ο Κράτης ο Θηβαίος, αυτόν ο Ζήνων ο Κιτιεύς, αυτόν ο Κλεάνθης και αυτόν ο Χρύσιππος.

Στον Θεόφραστο καταλήγουμε έτσι: τον Πλάτωνα διαδέχτηκε ο Αριστοτέλης και αυτόν ο Θεόφραστος. Έτσι καταλήγει η Ιωνική φιλοσοφία.

Η Ιταλική αρχίζει και τελειώνει ως εξής: Τον Φερεκύδη διαδέχτηκε ο Πυθαγόρας, αυτόν ο γιος του Τηλαύγης, αυτόν ο Ξενοφάνης, αυτόν ο Παρμενίδης, αυτόν ο Ζήνων ο Ελεάτης, αυτόν ο Λεύκιππος, αυτόν ο Δημόκριτος, τούτον διαδέ­χτηκαν πολλοί, μεταξύ των οποίων σπουδαιότεροι ήταν ο Ναυσιφάνης και ο Ναυκίδης και τούτους διαδέχτηκε ο Επίκουρος.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΜΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΙ ΕΥΔΟΚΙΜΗΣΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΔΕΚΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΑΜΤΕΙΑ «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ» ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΜΟΣ 1 ΒΙΒΛΙΑ 1-2 ΕΚΔΟΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

https://pdfcoffee.com/--219-pdf-free.html

-------------------------------

ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ - ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ 

ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

Κάποιοι φιλόσοφοι πήραν το όνομα τους από τις πόλεις, άλλοι από κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, άλλοι από τη στάση ζωής, μερικοί από τους δασκάλους τους.

Κάποιοι φιλόσοφοι πήραν το όνομα τους από τις πόλεις, άλλοι από κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, άλλοι από τη στάση ζωής, μερικοί από τους δασκάλους τους.

Από τους φιλοσόφους άλλοι υπήρξαν δογματικοί και άλλοι σκεπτικοί. Δογματικοί είναι όσοι θεωρούν τα πράγματα καταληπτά και σκεπτικοί όσοι διατηρούν γι' αυτά επιφυλάξεις, επειδή τα θεωρούν ακατάληπτα. 

Μερικοί άφησαν γραπτά έργα, άλλοι δεν έγραψαν τίποτε, όπως, σύμφωνα με μερικούς, ο Σωκράτης, ο Στίλπων, ο Φίλιππος, ο Μενέδημος, ο Πύρρων, ο Θεόδωρος, ο Καρνεάδης, ο Βρύσων, ενώ σύμφωνα με μερι­κούς και ο Πυθαγόρας καθώς επίσης και ο Αρίστων ο Χίος, που έγραψαν μόνο λίγες επιστολές.

Από ένα σύγγραμμα άφησαν ο Μέλισσος, ο Παρμενίδης και ο Αναξαγόρας, ενώ ο Ζήνων άφησε πολλά και ακόμη περισσότερα ο Ξενοφάνης, ο Δημόκριτος, ο Αριστοτέλης, ο Επίκουρος και ο Χρύσιππος.

Κάποιοι φιλόσοφοι πήραν το όνομα τους από τις πόλεις, όπως οι Ηλιακοί, οι Μεγαρικοί, οι Ερετρικοί και οι Κυρηναϊκοί, άλλοι από τόπους, όπως οι Ακαδημαϊκοί και οι Στωικοί, άλλοι από κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως οι Περιπα­τητικοί, άλλοι από περιπαίγματα, όπως οι Κυνικοί, άλλοι από τη στάση τους προς τη ζωή, όπως οι Ευδαιμονικοί, άλλοι από κάποιες υπερβολές στις απόψεις τους, όπως οι Φιλαλήθεις, οι Ελεγκτικοί και οι Αναλογητικοί.

Μερικοί πήραν το όνομα τους από τους δασκάλους τους, όπως οι Σωκρατικοί και οι Επικού­ρειοι, και άλλοι από παρόμοιους λόγους. Όσοι ασχολήθηκαν με τη μελέτη της φύσης ονομάστηκαν φυσικοί, όσοι ασχολή­θηκαν με ηθικά ζητήματα ηθικοί και όσοι καταγίνονταν με τη γοητεία των λόγων διαλεκτικοί.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΜΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΙ ΕΥΔΟΚΙΜΗΣΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΔΕΚΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΑΜΤΕΙΑ «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ» ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΜΟΣ 1 ΒΙΒΛΙΑ 1-2 ΕΚΔΟΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

https://pdfcoffee.com/--219-pdf-free.html

-----------------------------------

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΧΕ ΔΥΟ ΑΦΕΤΗΡΙΕΣ

ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ - ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ 

ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

Η φιλοσοφία χωρίζεται σε τρία μέρη, φυσικό, ηθικό, δια­λεκτικό.

Φυσικό είναι αυτό που εξετάζει το σύμπαν και ό,τι υπάρχει μέσα σ' αυτό, ηθικό αυτό που ασχολείται με τη ζωή και όσα έχουν σχέση με μας και διαλεκτικό αυτό που συνδυά­ζει τις μεθόδους των δύο προηγουμένων.

Ως την εποχή του Αρχελάου υπήρχε το φυσικό. Από τον Σωκράτη, όπως προανέ­φερα, άρχισε το ηθικό και από τον Ζήνωνα τον Ελεάτη το διαλεκτικό.

Στην ηθική φιλοσοφία υπήρχαν δέκα σχολές: Ακα­δημαϊκή, Κυρηναϊκή, Ηλιακή, Μεγαρική, Κυνική, Ερετρική, Διαλεκτική, Περιπατητική, Στωική, Επικούρεια.

Ιδρυτής της αρχαίας Ακαδημαϊκής ήταν ο Πλάτων, της μέσης ο Αρκεσίλαος και της νέας ο Λακύδης. Της Κυρηναϊκής ο Αρίσπππος ο Κυρηναίος, της Ηλιακής ο Φαίδων ο Ηλείος, της Μεγαρικής ο Ευκλείδης ο Μεγαρεύς, της Κυνικής ο Αντι­ σθένης ο Αθηναίος, της Ερετρικής ο Μενέδημος ο Ερετριεύς, της Διαλεκτικής ο Κλειτόμαχος ο Καρχηδόνιος της Περιπατητικής ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης και της Στωικής ο Ζήνων ο Κιτιεύς. Η Επικούρεια σχολή πήρε το όνομα της από τον ίδιο τον Επίκουρο.

Ο Ιππόβοτος στο βιβλίο του «Περί αιρέσεων» αναφέρει εννέα σχολές και κατευθύνσεις: Πρώτη τη Μεγαρική, δεύτερη την Ερετρική, τρίτη την Κυρηναϊκή, τέταρτη την Επικούρεια, πέμπτη την Αννικέρεια, έκτη την Θεοδώρεια, έβδομη την Ζηνώνεια ή Στωική, όγδοη την αρχαία Ακαδημαϊκή και ένατη την Περιπατητική. Δεν αναφέρει ούτε την Κυνική ούτε την Ηλιακή ούτε τη Διαλεκτική.

Την Πυρρώνεια απορρίπτουν οι περισσότεροι εξαιτίας της ασάφειας της. Μερικοί λένε πως από μία άποψη αποτελεί φιλοσοφική σχολή, ενώ από άλλη όχι. Πάντως φαίνεται να αποτελεί, γιατί όταν λέμε σχολή εννοούμε τον τρόπο αντιμετώπισης των φαινομένων, ο οποίος ακολουθεί ή φαίνεται να ακολουθεί κάποια αρχή. Σύμφωνα μ' αυτά εύλογα θα ονομάζαμε τον Σκεπτικισμό σχολή. Αν όμως λέγοντας σχολή εννοούμε σύγκλιση δογμάτων όπου το ένα διαδέχεται το άλλο, δεν μπορούμε να μιλάμε για Πυρρώνεια σχολή, επειδή τούτη στερείται δογμάτων.

Αυτή λοιπόν είναι η αρχή της φιλοσοφίας, οι διαδοχικές μορφές της, τα μέρη της και οι φιλοσοφικές σχολές. Πρόσφατα εισήχθη από τον Ποτάμωνα τον Αλεξανδρέα και κάποια εκλεκτική κατεύθυνση, μετά από επιλογή όσων του άρεσαν από κάθε σχολή. Σύμφωνα μ' αυτά που λέει στη «στοιχείωση» τα κριτήρια της αλήθειας είναι: αυτό με το οποίο γίνεται η κρίση, δηλαδή το ηγεμονικό [μέρος της ψυχής], και το μέσο που χρησιμοποιείται, όπως είναι η πλέον ακριβής νοητική παράσταση. Αρχή των πάντων θεωρούσε την ύλη και την αιτία της δημιουργίας, την ποιότητα και τον τόπο, δηλαδή από τι, από ποιον, πώς και πού είναι φτιαγμένο το καθετί. Ο σκοπός στον οποίο αποβλέπουν όλα είναι η ζωή που τελειοποιείται σύμφωνα με τις αρετές με τη βοήθεια των έμφυτων και των επίκτητων σωματικών χαρισμάτων.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΜΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΙ ΕΥΔΟΚΙΜΗΣΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΔΕΚΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΑΜΤΕΙΑ «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ» ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΜΟΣ 1 ΒΙΒΛΙΑ 1-2 ΕΚΔΟΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

https://pdfcoffee.com/--219-pdf-free.html

------------------------------------------

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΧΕ ΔΥΟ ΑΦΕΤΗΡΙΕΣ

ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ - ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ 

Κάποιοι φιλόσοφοι πήραν το όνομα τους από τις πόλεις, άλλοι από κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, άλλοι από τη στάση ζωής, μερικοί από τους δασκάλους τους.

ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ - ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ

Το όνομα Διογένης Λαέρτιος με το οποίο είναι σήμερα γνωστός ο συγγραφέας του έργου "Βίοι φιλοσόφων" απα­ντά πολύ σπάνια στα αρχαία έργα. Και τότε ακόμη εμφανί­ζεται με διάφορες μορφές: αποκαλείται Λαέρτιος Διογένης στα χειρόγραφα του έργου του, από τον Σώπατρο ( Έκλογαί διάφοροι, παρά Φωτίω Βι6λ. 161) και στη Σούδα [s.v. (υπό το λήμμα) τετραλογία]. Το Διογένης Λαέρτιος εμφα­νίζεται μόνο στον Στέφανο Βυζάντιο (s.v. Δρυΐδαί) και σε λήμμα της Παλατινής Ανθολογίας (vii. 95).

Ο Ευστάθιος στο έργο Παρεκβολαί εις την Όμηρου Ίλιάδα τον αναφέ­ρει ως Λαέρτη (Μ 153).

Ο Στέφανος Βυζάντιος (s.v. Ενε­ τοί) τον αποκαλεί απλώς Διογένη, σ' ένα χωρίο που θεωρείται ότι αναφέρεται στον Διογένη Λαέρτιο. Ο Στέφανος Βυζάντιος (s.v. Χολλεΐδαι αναφέρεται σ' αυτόν ως Διογέ­νης ό Λαερτιεύς, πράγμα που προδίδει την πόλη καταγω­γής του: η Λαέρτη της Καρίας ή η Λαέρτη της Κιλικίας. Τούτη η εξήγηση του ονόματος και της καταγωγής του ήταν δεκτή στα χρόνια της Αναγέννησης μέχρι τον 18ο αιώνα. Ο Sthar, στο Dictionary of Greek and Roman Biog­ raphy (εκδ. Smith), προτείνει την εκδοχή πως ένας από τους προγόνους του Διογένη Λαέρτιου είχε "προστάτη" μέλος της Ρωμαϊκής οικογένειας των Λαερτίων.

Η επικρα­τέστερη, όμως, άποψη είναι εκείνη του Wilamowitz (Philologische Untersuchungen iii, 163 και Hermes, xxxiv, σ. 629), σύμφωνα με την οποία το «Λαέρτιος» ήταν λόγια προσωνυμία της μετακλασικής περιόδου, η οποία δόθηκε για να διακρίνεται ο συγκεκριμένος Διογένης απ' όλους τους άλλους· είχε δημιουργηθεί, πάλι κατά τον Wilamowitζ, με βάση την Ομηρική κλητική προσφώνηση για τον Οδυσσέα διογενές Λαερηάδη.

Τα μόνα στοιχεία που έχουμε για τη ζωή του είναι όσα προκύπτουν από το ίδιο του το συγγραφικό έργο. Η περίο­δος, για παράδειγμα, στην οποία έζησε μπορεί να υπολο­γιστεί με βάση το ποιους αναφέρει στο έργο του και ποιους όχι. Διάφοροι μελετητές τοποθέτησαν την εποχή που έζη­σε από το 200 μέχρι το 500 μ.Χ. (Βλ. R. Genaille, Vie, Doctrines et Sentences des Philosophes ¡Ilustres, 1, Παρίσι, 1965, σελ. 9). Είναι βέβαιο πως το terminus ante quem είναι το 500 μ.Χ., εφόσον αναφέρεται από τον Σώπατρο. Οι τελευταίοι φιλόσοφοι που αναφέρει είναι ο Σκεπτικός Θεοδόσιος, ο Σέξτος Εμπειρικός και ο Σατορνίνος Κυθηνάς, που έζησαν όλοι τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Επειδή, όμως, δεν αναφέρεται σε Νεο-Πυθαγορείους ούτε και σε Νεο­ πλατωνικούς, παρόλο που μέρος του έργου του είχε απο­δέκτη (III 47) μια γυναίκα, ένθερμη οπαδό του Πλατωνισμού, ο Α. Delatte (La Vie de Pythagore de Diogéne Lauree, Βρυξέλλες, 1922) τοποθετεί το έργο του Διογένη το 225-250 μ.Χ.

Εκτός από την ιστορία της φιλοσοφίας ο Διογένης πα­ραθέτει σαράντα εννέα δικά του επιγράμματα στις βιογρα­φίες σαράντα τριών φιλοσόφων. Είχε εκδώσει και συλλο­γή Επιγραμμάτων, στο πρώτο Βιβλίο της οποίας (Πάμμετρος) διηγούνταν σε διαφορετικά μέτρα τρόπους με τους οποίους είχαν πεθάνει διάσημοι άνδρες. Από το έργο του φαίνεται πως ο Διογένης είχε λάβει αρτιώτατη μόρφωση, δεν μπορούμε όμως να συμπεράνου­με αν ανήκε ο ίδιος σε φιλοσοφική σχολή ούτε αν είχε αποκτήσει ειδικότερες γνώσεις για τη φιλοσοφία πέρα από αυτές που του έδινε η γενική του παιδεία. Η προσέγγιση του στη φιλοσοφία είναι Βιογραφική και Λογοτεχνική και όχι φιλοσοφική. Αρκετοί μελετη­τές τον έχουν θεωρήσει Επικούρειο, λόγω της έκτασης και της αδιαμφισβήτητης αξίας αναφοράς του στον Επίκουρο (Βιβλ. Χ). Η μεγάλη αξιοπιστία του, όμως, ως πηγή οφεί­λεται στο γεγονός ότι ο Διογένης Λαέρτιος παρέθεσε εκτε­ταμένα χωρία από το ίδιο το έργο του Επικούρου. Κοινό σημείο του Λαέρτιου με τους Σκεπτικούς είναι η αμερολη­ψία απέναντι στις απόψεις των φιλοσοφικών σχολών, στις οποίες κατά την περιγραφή του αποδίδει την ίδια περίπου βαρύτητα.

Ο Διο­γένης στο έργο του αναφέρεται αρκετές φορές στον εαυ­τό του, αλλά οι πληροφορίες που μας δίνει δεν μας διαφω­τίζουν για τον ίδιο και τη ζωή του. Οι περισσότερες αναφέρονται στο πώς χρησιμοποιεί τις πηγές του. Σπάνια δια­τυπώνει προσωπική άποψη πάνω σε θέματα φιλοσοφίας, εκτός από την περίπτωση όπου υπερασπίζεται ένθερμα τον Επίκουρο (χ, 3-12), τούτη η υπεράσπιση όμως δεν απο­κλείεται καθόλου να προέρχεται επίσης από τις πηγές του. 

Η ανισότητα και ποικιλομορφία που παρουσιάζει συνολικά το έργο του Διογένη Λαέρτιου δεν οφείλονται ενδεχομέ­νως στις δικές του αδυναμίες ή επιλογές, αλλά προκύ­πτουν από το τεράστιο και ποικίλο υλικό των πηγών του. Ο τίτλος του έργου εμφανίζεται στα χειρόγραφα σε διάφορες μακροσκελείς παραλλαγές. Τυπικό παράδειγμα είναι το: Λαέρτιου Διογένους βίοι και γνώμαι των εν φιλο­σοφία εύδοκιμησάντων κάί των έκαστη αίρέσει άρεσκόντων εν έπιτόμω συναγωγή. Οι μετέπειτα αναφορές σ' αυτό περιέκοψαν τον τίτλο σε φιλοσόφων βίοι, ο οποίος άλλωστε, δεδομένου ότι επικεντρώνεται στη Βιογραφική πλευρά του έργου, αντιπροσωπεύει πιστότερα τις προθέσεις του συγ­γραφέα. 

Η τεράστια αξία που έχει αποκτήσει το έργο του Διο­γένη Λαέρτιου οφείλεται κυρίως στη μη διάσωση των πε­ρισσοτέρων αρχικών πηγών και των πρώιμων συμπιλημάτων, απώλεια που ανέδειξε το έργο του σε κύρια πηγή της ιστορίας της φιλοσοφίας. Στα τέλη του Μεσαίωνα τα Βι­βλία του Διογένη αποτελούσαν την αποκλειστική βάση της ιστορίας της φιλοσοφίας, όπως φαίνεται από το δημοφιλές και ευρύτατα διαδεδομένο έργο του Walter Burley (1275 - ;1345) De vita et moribus philosophorum.

Σε κάθε χωρίο είναι τόσο χρήσιμος και αξιόπιστος όσο και η πηγή στην οποία τυχαίνει να βασίζεται. Η διάταξη του έργου του είναι η ακόλουθη. Αρχίζει με γενική εισαγωγή ή πρόλογο που αναφέρεται στις μη Ελ­ληνικές φιλοσοφίες, σε θέματα που αφορούν στη δομή του έργου (ι 1-21) και σε μια καταγραφή των σοφών (i 22122) της αρχαιότητας, τους οποίους ο συγγραφέας δια­κρίνει από τους φιλοσόφους. Στη συνέχεια, στο έργο δίνο­νται οι ζωές των φιλοσόφων διατεταγμένες σε δύο διαδο­χές, μέθοδος που είχε αναπτυχθεί από τον Θεόφραστο και τον Σωτίωνα τον Αλεξανδρέα (σχεδιάγραμμα σελ. 19): Πρώτη διαδοχή. Ιωνική: Από τους προσωκρατικούς μέ­ χρι τον Σωκράτη (π 1-47). Στη συνέχεια διακλαδίζεται σε τρία μέρη. Πρώτον, ο Πλάτων, η Μέση και η Νέα Ακαδημεία μέχρι τον Κλειτόμαχο (iii, iv). Δεύτερο, ο Αντισθένης, οι Κυνικοί και οι Στωικοί μέχρι τον Χρύσιππο (vi, vii) και τρίτον, ο Αριστοτέλης και ο Θεόφραστος ( ν ) . Δεύτερη διαδοχή, Ιταλική: Φερεκύδης, Πυθαγόρας, Ελεάτες, Ατομικοί μέχρι τον Επίκουρο (viii), που ακολουθούνται από φιλοσόφους των οποίων δεν υπήρξαν διάδοχοι (ix, χ). Η διάταξη τούτη διασκορπίζει τους προσωκρατικούς στα πρώτο, δεύτερο, όγδοο και ένατο βιβλία. 

Ο Διογένης, επί­σης, δηλώνει στον πρόλογο πως οι Σκεπτικοί αποτελούσαν φιλοσοφική σχολή, αλλά δεν απαντώνται σε καμιά από τις δυο διαδοχές, παρ' ότι αναφέρονται διεξοδικά στο ένατο βιβλίο. Παράδοξο στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι ενώ οι διαδοχές φθάνουν μέχρι τον πρώτο μετά Χριστόν αιώνα οι Σκεπτικοί φθάνουν μέχρι την εποχή του Διογένη (Αινεσίδημος, Φαβωρίνος, Μηνόδοτος). Το στοιχείο αυτό αντι­κατοπτρίζει, όπως είπαμε, τη χρονολόγηση των πηγών του και όχι μια πιθανή προτίμηση του συγγραφέα προς τη σχολή των Σκεπτικών. Παρ' ότι ο Διογένης αναφέρει εκατοντάδες πηγών, η προτίμηση του προς κάποιες από αυτές είναι προφανής. Πολλοί, μάλιστα, από τους συγγραφείς που αναφέρει δεν είναι καθόλου γνωστοί, όπως, για παράδειγμα, ο Αντίγο­νος ο Καρύστιος, ο Αντισθένης ο Ρόδιος, ο Δημήτριος Μάγνης, ο Διοκλής, ο Ηρακλείδης Λέμβος, ο Έρμιππος, ο Ιερώνυμος Ρόδιος, ο Ιππόβοτος, ο Νεάνθης ο Κυζικηνός, η Παμφίλη και ο Φαβωρίνος. Οι περισσότεροι από τους συγ­γραφείς αυτούς έζησαν είτε τον τρίτο και δεύτερο αιώνα προ Χριστού είτε τον πρώτο μετά Χριστόν. Για την μεταξύ τους περίοδο υπάρχει χαρακτηριστικό κενό τόσο σε πηγές όσο και σε ιστορικά γεγονότα, κενό που υποδηλώνει την επιλογή του συγγραφέα ως προς τις κύριες πηγές του. 

Το βιογραφικό υλικό κατατάσσεται κατά συγκεκριμένα θέματα, όπως παρατήρησε ο Α. Delatte. Τούτα τα θέματα είναι καταγωγή· μόρφωση, φιλοσοφική παιδεία, μετακινή­σεις· θέση στη διαδοχή ή ίδρυση σχολής· χαρακτήρας και ιδιομορφίες· σημαντικά γεγονότα της ζωής· ανέκδοτα περί του θανάτου, επιγράμματα· χρονολογικά στοιχεία, περίο­δος ακμής· έργα· αρχές· έγγραφα, όπως, διαθήκη, επιστο­λές· άλλοι άνθρωποι με το ίδιο όνομα και τέλος διάφορα στοιχεία, όπως κατάλογοι οπαδών, σατιρικοί στίχοι, εφευ­ρέσεις, πολιτική δράση κ.λπ. 

Απ' όλα τα παραπάνω περισσότερο περιγράφεται ο χα­ρακτήρας και οι ιδιομορφίες, πράγμα που δείχνει τις προ­τιμήσεις τόσο του ιδίου όσο και του κοινού του. Στην περι­γραφή περιλαμβάνεται η ενδυμασία, τα φυσικά χαρακτηρι­στικά, η ιδιοσυγκρασία, το ήθος, η ερωτική ζωή (ιδιαίτερα αν ήταν σκανδαλώδης), οι διατροφικές συνήθειες και στοι­χεία της καθημερινής ζωής, καθώς και πλήθος ανεκδότων. 

Δεν γνωρίζουμε από που πήρε ο Διογένης τις δοξογραφικές περιλήψεις του, μερικές από τις οποίες είναι άλλωστε από τις μεγαλύτερες και συνοδεύονται με κατά­λογο έργων των συγγραφέων. Η προσεκτική ανάλυση αποκαλύπτει πως οι περιλήψεις αυτές δεν προέρχονται απαραίτητα από την αντίστοιχη φιλοσοφική σχολή, αλλά πολλές έχουν ακολουθήσει ανορθόδοξες πορείες, όπως, για παράδειγμα, τα δόγματα του Αριστοτέλη που θεωρού­νται από Στωική σκοπιά. Καμιά από τις δοξογραφικές πλη­ροφορίες του Διογένη δεν μπορεί να ληφθεί άκριτα, πρέ­πει οπωσδήποτε να αντιπαραβληθεί με κείμενα και απο­σπάσματα του κάθε φιλοσόφου. 

Άλλο είδος υλικού, που αφθονεί στον Διογένη Λαέρ­τιο, είναι τα αποφθέγματα, τα οποία, σύμφωνα με τον Hope (The Book of Diogenes Laertius, Νέα Υόρκη, 1930) κατα­τάσσονται σε είδη. Παραδείγματος χάριν, περισσότερα από εκατόν είκοσι αποφθέγματα εμφανίζονται ως απαντήσεις σε ερωτήσεις οι οποίες είτε περιέχουν συμπυκνωμένα δόγ­ματα είτε δείχνουν την ευστροφία του φιλοσόφου.

Ο Διο­γένης ήταν μεθοδικός και έντιμος στο έργο του· όταν δη­λώνει πως έχει αναθεωρήσει την κύρια πηγή του, έτσι ακριβώς έχει κάνει. Του λείπει όμως σε μεγάλο βαθμό η κριτική θεώρηση, όπως αποδεικνύει ο Hope στο έργο του. Παραδείγματος χάριν, για την αστρονομία γίνονται παρα­ πομπές στον Εύδημο (αξιόπιστη πηγή) αλλά και στους Φαδωρίνο, Παρμενίδη, Θεόφραστο, Ησίοδο (μέσω του Ζήνωνα, παρ' ότι ο ίδιος διέθετε το πρωτότυπο), στον Ευ­ριπίδη, στους Ίαμβους του Καλλίμαχου και στον Τίμωνα τον Φλιάσιο. Είναι σαφές πως απευθυνόταν σε ευρύ κοινό με γενική μόρφωση, γι' αυτό δεν θα έπρεπε να κατηγορεί­ται, αν δεν καταφέρνει να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του μελετητή της φιλοσοφίας.

ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ - ΒΙΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΜΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΙ ΕΥΔΟΚΙΜΗΣΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΔΕΚΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ - ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΑΜΤΕΙΑ «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ» ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΜΟΣ 1 ΒΙΒΛΙΑ 1-2 ΕΚΔΟΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

https://pdfcoffee.com/--219-pdf-free.html

ΠΙΤΤΑΚΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ

ΕΝΑΣ ΕΚ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΣΟΦΩΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ

Ο Πιττακός ήταν γιος του Υρραδίου και καταγόταν από τη Μυτιλήνη. Ο Δούρις λέει πως ο πατέρας του καταγόταν από τη Θράκη. Αυτός, σε συνεργασία με τους αδελφούς του Αλκαίου, ανέτρεψε τον Μέλαγχρο, τον τύραννο της Λέσβου. 

Όταν Αθηναίοι και Μυτιληναίοι πολεμούσαν για την Αχιλείτιδα, αυτός ήταν στρατηγός των Μυτιληναίων, των Αθηναίων ήταν ο Φρύνων, ο Ολυμπιονίκης στο παγκράτιο. Συμφώνησε να μονομαχήσει μ' εκείνον και, έχοντας κρυφά κάτω από την ασπίδα δίχτυ, τύλιξε τον Φρύνωνα, τον σκότωσε και κέρδισε την περιοχή νια τους Μυτιληναίους. 

Πάντως αργότερα, όπως μας λέει ο Απολλόδωρος στα «Χρονικά», Αθηναίοι και Μυτιληναίοι βρέθηκαν στο δικαστήριο για εκείνη την περιο­χή. Η δίκη έγινε μπροστά στον Περίανδρο, και η απόφαση του ήταν ευνοϊκή για τους Αθηναίους. Τότε, λοιπόν, οι Μυτιληναίοι τίμησαν εξαιρετικά τον Πιττακό και του εμπιστεύθηκαν την εξουσία. Τούτος την κράτησε δέκα χρόνια και, αφού έβαλε τάξη στο πολίτευμα, την παρέ­δωσε. 

Έζησε άλλα δέκα χρόνια και οι Μυτιληναίοι του έδω­σαν μια περιοχή που την έκανε ιερή και τώρα ονομάζεται «Πιττάκειος».

Ο Σωσικράτης αναφέρει ότι χώρισε ένα μι­κρό τμήμα και είπε πως το μισό είναι περισσότερο από το σύνολο. Όταν ο Κροίσος του πρόσφερε χρήματα, πάλι δεν τα δέχτηκε, λέγοντας πως έχει τα διπλά απ' όσα ήθελε - είχε πεθάνει ο αδελφός του χωρίς να αφήσει παιδιά και τον είχε κληρονομήσει ο Πιττακός.

Η Παμφίλη στο δεύτερο βιβλίο των «Υπομνημάτων» αναφέρει ότι τον γιο του, τον Τυρραίο, τον σκότωσε με τσε­κούρι ένας χαλκουργός, την ώρα που βρισκόταν σε κουρείο στην Κύμη. Οι κάτοικοι της Κύμης έστειλαν τον φονιά στον Πιττακό, ο οποίος, αφού έμαθε τι έγινε, τον άφησε ελεύθερο λέγοντας: «Η συγχώρεση είναι ανώτερη από τη μετάνοια».

Ο Ηράκλειτος, όμως, λέει ότι είπε: «Η συγχώρεση είναι ανώτε­ρη από την τιμωρία», όταν, αφού είχε αιχμαλωτίσει τον Αλ­καίο, τον άφησε ελεύθερο.

Θέσπισε και νόμους. Αν κάποιος διέπραττε αδίκημα σε κατάσταση μέθης, η τιμωρία του ήταν διπλή, αυτό για να μη μεθούν, επειδή στο νησί υπήρχε άφθονο κρασί. Είπε ότι είναι δύσκολο να παραμείνει κάποιος ενάρετος. Αυτό το αναφέρει και ο Σιμωνίδης λέγοντας: «Είναι δύσκολο ένας άνδρας να είναι αλάθητος, όπως λέει και ο Πιττακός». Τον αναφέρει και ο Πλάτων στον «Πρωταγόρα» λέγοντας: «Με την ανάγκη ούτε οι θεοί δεν πολεμούν». Ακόμη: «Η εξουσία αποδεικνύει τον χαρακτήρα των ανδρών». Όταν κάποτε ρωτήθηκε, τι είναι άριστο, είπε «Να κάνεις με τον καλύτερο τρόπο αυτό που πρέπει να γίνει τώρα».

Όταν τον ρώτησε ο Κροίσος ποια είναι η μέγιστη αρχή, είπε «Αυτή του ποικίλου ξύλου», εννοώντας τον νόμο. Έλεγε ακόμη οι νίκες να πετυχαίνονται χωρίς να χυθεί αίμα. Στον Φωκαϊκό που έλεγε ότι πρέπει να ψάχνουμε για να βρούμε έναν καλόν άνθρωπο, είπε: «Αν τον πολυψάχνεις, δεν θα τον βρεις». Σ' αυτούς που ήθελαν να μάθουν τι είναι ευχάριστο, είπε: «Ο χρόνος». Τι είναι αφανές; «Το μέλ­λον». Τι είναι πιστό; «Η γη». Τι είναι άπιστο; «Η θάλασσα». Έλεγε ακόμη πως οι συνετοί άνθρωποι προνοούν και προλαβαίνουν τις αντιξοότητες, ενώ οι γενναίοι μπορούν να τις αντιμετωπίσουν. «Μην αποκαλύπτεις αυτό που σκοπεύεις να κάνεις, γιατί, αν αποτύχεις, θα σε κοροϊδέψουν». Την ατυχία δεν πρέπει να την κοροϊδεύουμε, φοβούμενοι τη νέμεση. Όταν μας εμπιστεύονται κάτι, πρέπει να το επιστρέφουμε. Δεν πρέ­πει να κακολογούμε τους φίλους ούτε όμως και τους εχθρούς. Να είμαστε ευσεβείς, συνετοί, φιλαλήθεις, έμπιστοι, έμπειροι, επιδέξιοι, να έχουμε φίλους και να είμαστε επιμελείς.

Από τα ποιήματα του ξεχώρισε το παρακάτω: Πρέπει κρατώντας τόξο και γεμάτη φαρέτρα να πλησιάζεις τον κακό άνδρα. Απ' όσα λέει, τίποτε δεν είναι άξιο εμπιστοσύνης, αφού μέσα στην καρδιά του υπάρχουν σκέψεις διφορούμενες.

Έγραψε και εξακόσιους ελεγειακούς στίχους, καθώς επί­σης ένα πεζό κείμενο που περιείχε τους νόμους για τους πολίτες. Η εποχή της ακμής του συνέπεσε με την τεσσαρακοστή δεύτερη Ολυμπιάδα. Πέθανε όταν ήταν άρχοντας ο Αριστομέ­νης, τον τρίτο χρόνο της πεντηκοστής δεύτερης Ολυμπιάδας, αφού έζησε πάνω από εβδομήντα χρόνια και ήταν ήδη γέρος. Στον τάφο του χαράχτηκε το ακόλουθο επίγραμμα: Με δάκρυα που του ταιριάζουν η ιερή Λέσβος θρηνεί τον Πιττακό που γέννησε και που τώρα είναι νεκρός. Το απόφθεγμα «Αναγνώριζε την ευκαιρία» είναι δικό του.

Υπήρξε και άλλος Πιπακός νομοθέτης, όπως λέει ο Φαβωρίνος στο πρώτο κεφάλαιο των «Απομνημονευμάτων» και ο Δημήτριος στους «Ομώνυμους», που ονομάστηκε μικρός.

Λένε ότι κάποτε ο σοφός δίνοντας συμβουλές σε έναν νέο για τον γάμο, του είπε αυτά που αναφέρει ο Καλλίμαχος στα «Επιγράμματα»: Κάποιος ξένος Αταρνείτης ρωτούσε τον Πιττακό τον Μυτιληναίο, τον γιο του Υρράδιου: Γέροντα, έχω τη δυνατότητα να διαλέξω ανάμεσα σε δύο γυναίκες. Η μία είναι όμοια με μένα στον πλούτο και την καταγωγή, η άλλη με ξεπερνά. Τι να προτιμήσω; Έλα σκέψου μαζί μου, ποια να παντρευτώ; Έτσι του είπε. Τότε εκείνος σηκώνοντας το ραβδί, το γεροντικό όπλο, απάντησε: εκείνα θα σου λύσουν κάθε απορία. Τα παιδιά κρατούσαν τις γρήγορες σβούρες τους και τις γύριζαν σε πλατύ τρίστρατο. Ακολούθησε τα, του λέει. Εκείνος πλησίασε. Τα παιδιά έλεγαν: μείνε κοντά στη δική σου (σβούρα). Ακούγοντας αυτά ο ξένος δίστασε να σχετισθεί με ανώτερο σπίτι, ακολούθησε την προειδοποίηση των παιδιών και παντρεύτηκε γυναίκα ισότιμη του. Έτσι και συ Δίων μείνε εκεί που ανήκεις. Φαίνεται πως αυτά τα είπε εξαιτίας της δικής του ψυχολο­γικής κατάστασης, γιατί η γυναίκα του καταγόταν από ανώτερη γενιά - ήταν αδελφή του Δράκοντα, του γιου του Πενθίλου - και τον αντιμετώπιζε με μεγάλη περιφρόνηση.

Σώζεται η παρακάτω σύντομη επιστολή του (Προς τον Κροίσο, γιό του Αλυάττη).

 Ο Πιττακός στον Κροίσο Με παρακαλείς να έλθω στη Λυδία για να δω τα πλούτη σου. Εγώ, παρ' όλο που δεν τα έχω δει, είμαι σίγουρος ότι ο γιος του Αλυάττη είναι ο πλουσιότερος βασιλιάς. Δεν θα βγει τίποτε από την επίσκεψη μου στις Σάρδεις. Δεν χρειάζομαι χρυσάφι και έχω αποκτήσει αρκετά ακόμα και για τους φί­λους μου. Πάντως θα έρθω, για να συναναστραφώ έναν φι­λόξενο άνθρωπο.

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΛΑΕΡΤΙΟΥ – ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ – ΠΙΤΤΑΚΟΣ

https://pdfcoffee.com/--219-pdf-free.html

------------------------------------

ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΣΟΦΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΙΚΟΥ / ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ – ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΣΟΦΩΝ ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ

Η ΘΕΑ ΗΔΟΝΗ

Το ρήμα «επικουρώ» στα αρχαία ελληνικά σημαίνει «παραστέκομαι, συμπαραστέκομαι, προσφέρω βοήθεια, υπερασπίζομαι, βοηθώ, θεραπεύω». Από αυτό προέρχεται το ουσιαστικό «επίκουρος», που σημαίνει κατ’ αντιστοιχία «συμπαραστάτης, βοηθός, υπερασπιστής, θεραπευτής». «Επίκουρος» (επί + κούρος = συμπαραστάτης του νέου άντρα) λεγόταν αρχικά ο στρατιώτης που έσπευδε να βοηθήσει στην μάχη τον σύντροφό του όταν κινδύνευε, ενώ στη συνέχεια «επίκουροι» ονομάζονταν οι βοηθητικοί, οι εφεδρικοί, ακόμη και οι μισθοφόροι στρατιώτες. 

Η λέξη «επίκουρος» πάντως πέρασε γρήγορα από την στρατιωτική στην θεολογική ορολογία και γνωρίζουμε τον Επικούριο Απόλλωνα με τον ιδιαίτερο ναό στις Βάσσες της Αρκαδίας, που συμπαραστεκόταν στους φίλους λατρευτές του.

Βέβαια αγνοούμε για ποιον λόγο ο Νεοκλής και η Χαιρεκράτη από τον Γαργηττό έδωσαν στον γιό τους το όνομα Επίκουρος. Ίσως η γέννησή του να εκτιμήθηκε ως μια βοήθεια – ανθρώπινη ή θεϊκή – από τους γονείς του. Το γεγονός πάντως είναι πως η διδασκαλία του Επίκουρου προσφέρει σε όλους εμάς, τους μαθητές του, μια πραγματική βοήθεια, εφόσον μας μαθαίνει να επιδιώκουμε σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας το ύψιστο εκείνο αγαθό που λέγεται ηδονή.

Γνωρίζουμε βέβαια - το είπαμε και παραπάνω - ότι και μόνον η απλή αναφορά της λέξης «ηδονή», προκαλεί σε πολλούς αντιδράσεις αγανάκτησης, οργής ή και περιφρόνησης. Πιθανόν να σκέπτονται πώς είναι δυνατόν μια ολόκληρη φιλοσοφική σχολή να θεμελιώνει τα διδάγματά της επάνω σε μια έννοια τόσο ευτελή, όσο η ηδονή.

Εάν το καλοσκεφτούμε όμως θα δούμε ότι η έννοια της ηδονής δεν είναι και τόσο ευτελής, εφόσον για χάρη της ηδονής συνουσιάστηκαν οι γονείς μας και ήρθαμε εμείς στη ζωή, για χάρη της ηδονής απολαμβάνουμε την πόση και την βρώση και παραμένουμε στη ζωή, για χάρη της ηδονής απορρίπτουμε από το σώμα μας όσες ουσίες δεν μας είναι πλέον χρήσιμες και για χάρη της ηδονής συνευρισκόμαστε διαρκώς, αντλώντας ψυχική ηρεμία, σωματική ευεξία και διατηρώντας συνάμα ανοιχτή την προοπτική της αναπαραγωγής μας. Είμαστε όλοι, δηλαδή, είτε το θέλουμε είτε όχι «όργανα ηδονής» της Μητέρας Φύσης, η οποία χάρη στην ηδονή μας επιβάλλει τη θέλησή Της και τουλάχιστον ανόητος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί όποιος αντιδρά στη βούληση της Μεγάλης Μητέρας, διότι είμαστε γεννήματα και τμήματα της Φύσης.

Εκτιμώντας λοιπόν οι πρόγονοί μας τη συμβολή της ηδονής στον ανθρώπινο βίο, την φαντάστηκαν ως κόρη του Έρωτα και της Ψυχής, και συνέθεσαν μάλιστα εκείνον τον περίφημο αττικό μύθο στον οποίο παραπέμπουμε κάθε ενδιαφερόμενο, για να παρακολουθήσει το κάλεσμα του Έρωτα, τις περιπέτειες της Ψυχής, τον θάνατο και την ανάστασή της και τέλος τη γέννηση της μονάκριβης και πεντάμορφης θυγατέρας τους, της Θεάς Ηδονής.

Αυτήν ακριβώς τη Θεά Ηδονή τιμούμε όλοι εμείς οι Επικούρειοι, μαζί με όλους τους άλλους Αθανάτους, γνωρίζοντας ότι οι Θεοί ουσιαστικά είναι δυνάμεις της Μητέρας Φύσης και έννοιες αιώνιας αξίας, που δεν μετέχουν αφ’ εαυτού τους στα ανθρώπινα και δεν τους χαρακτηρίζουν ανθρώπινες ιδιότητες, αλλά φωτοβολούν αδιάκοπα σαν άστρα με αποτέλεσμα να φωτίζεται όποιος θνητός στρέφει το πρόσωπό του προς τη μεριά τους.

Ο δάσκαλός μας ο Επίκουρος ανέδειξε την ηδονή ως σκοπό της ζωής και θεμελίωμα της φιλοσοφίας του και την όρισε ως εξής στην Επιστολή προς Μενοικέα:
ΟΤΑΝ ΟΥΝ ΛΕΓΩΜΕΝ ΗΔΟΝΗΝ ΤΕΛΟΣ ΥΠΑΡΧΕΙΝ
ΟΥ ΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΩΤΩΝ ΗΔΟΝΑΣ
ΚΑΙ ΤΑΣ ΕΝ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙ ΚΕΙΜΕΝΑΣ ΛΕΓΟΜΕΝ
ΩΣ ΤΙΝΕΣ ΑΓΝΟΟΥΝΤΕΣ ΚΑΙ ΟΥΧ ΟΜΟΛΟΓΟΥΝΤΕΣ
Ή ΚΑΚΩΣ ΕΚΔΕΧΟΜΕΝΟΙ ΝΟΜΙΖΟΥΣΙΝ
ΑΛΛΑ ΤΟ MHTE AΛΓEIN KATA ΣΩMA
MHTE TAPATTEΣΘAI KATA ΨYXHN

Που πάει να πει πως:

Όταν λέμε ότι ο σκοπός είναι η ηδονή,
Δεν εννοούμε τις ηδονές των ασώτων
Και αυτές που βρίσκονται μέσα στις απολαύσεις
Όπως νομίζουν μερικοί που το αγνοούν και δεν το παραδέχονται
Ή είναι κακώς πληροφορημένοι
Αλλά (εννοούμε) να μην πονάει το σώμα
Και να μην ταράζεται η ψυχή.

Eμείς λοιπόν οι Επικούρειοι, οι λάτρεις της Ηδονής, φροντίζουμε στο μέτρο του δυνατού να μην πονάει το σώμα μας και να μην ταράζεται η ψυχή μας, κι έτσι είμαστε σε θέση να απολαμβάνουμε τη χαρά της Zωής. Κι αυτή ακριβώς η χαρά είναι η επικούρεια Ηδονή.

Bεβαίως, η επικούρεια διδασκαλία δεν αποκλείει καμία άλλη έννοια του όρου ηδονή, αρκεί ωστόσο να μην προκαλεί πόνο στο σώμα και φόβο στην ψυχή. Διότι η χειρότερη συμφορά του σώματος είναι ο πόνος και το χειρότερο πάθος της ψυχής είναι ο φόβος…

Μάριος Βερέττας - ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΙ

Εκδόσεις Μάριος Βερέττας

https://booksinfo.gr/mariosverettas/emeisoiepikoureioi/index.html

-------------------------------------------

Παλαιότερες αναρτήσεις σχετικές με: ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ

Η ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΣΚΕΨΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ

ΑΡΧΑΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΛΟΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η Δύση βρίσκεται, σήμερα σ΄ ένα σταυροδρόμι όπου δε θέτει πανανθρώπινους προβληματισμούς και αυτό αντανακλάται στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο.

Αντώνης Σπυρόπουλος, Αρθρογράφος

Η επαναφορά της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και του τρόπου σκέψης δεν αποτελεί απλώς μια ακαδημαϊκή επιδίωξη, αλλά μια επιτακτική ανάγκη για την ανασύνταξη του πολιτισμικού οράματος της Δύσης. Σε μια εποχή που η Δύση και η συλλογική συνείδηση - όπως την προσδιόρισε ο Durkheim, δηλαδή ως μια έννοια η οποία αναφέρεται στις κοινές πεποιθήσεις, αξίες και στάσεις που συνδέουν τα μέλη μιας κοινωνίας- διέρχεται κοινωνική, πολιτική και ηθική παρακμή, η επιστροφή στις απαρχές της φιλοσοφίας, της πολιτικής σκέψης και των αξιών που θεμελιώθηκαν στην αρχαία Ελλάδα αλλά και στην φιλοσοφική παράδοση που στηρίχθηκε και δημιουργήθηκε, βασισμένη στα έργα και τα ζητήματα που έθεσαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι θα επαναφέρει τον κόσμο και τις κοινωνίες στα πρωταρχικά και πανανθρώπινα ερωτήματα. Κοινωνίες που σήμερα δείχνουν παραζαλισμένες και συγχυσμένες από τη ολοένα βύθισή τους στον ατομισμό, την εγωπάθεια και τον τεχνολογικό καταναλωτισμό.

Η αρχαία ελληνική γραμματεία αναδεικνύει διαχρονικές αξίες που βρίσκονται στον πυρήνα του δυτικού πολιτισμού: η λογική, η δημοκρατία, η ελευθερία του λόγου, η κριτική σκέψη και η αναζήτηση της αλήθειας. Οι ιδέες του Σωκράτη, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, αλλά και τα πολιτικά επιτεύγματα της Αθηναϊκής δημοκρατίας είναι θεμέλια που όχι μόνο οικοδόμησαν τον δυτικό κόσμο, αλλά προσφέρουν και μια κατεύθυνση για το μέλλον. Η παρακμή που παρατηρούμε σήμερα—με την πολιτική αποξένωση του ανθρώπου, την απαξίωση της γνώσης και την έλλειψη συλλογικών αξιών—καθιστά πιο εμφανή από ποτέ την ανάγκη επιστροφής σε αυτές τις αρχές.

Η αρχαία ελληνική γραμματεία δεν είναι μια νοσταλγική επιστροφή στο παρελθόν, αλλά ένας ζωντανός οδηγός για το μέλλον. Ο διάλογος, η κριτική σκέψη και η συνειδητή πολιτική συμμετοχή αποτελούν το κλειδί για την αντιμετώπιση των σημερινών κρίσεων. Η επαναφορά του στοχασμού στην αρχαία ελληνική σκέψη μπορεί να εμπνεύσει τη Δύση να επανεξετάσει τις αξίες της, να αναστοχαστεί τις πολιτικές και κοινωνικές της δομές και να οικοδομήσει ένα όραμα που θα υπηρετεί όχι μόνο τις υλικές ανάγκες, αλλά και την πνευματική και ηθική ανάταση της ανθρωπότητας.

Σε μια περίοδο όπου ο σύγχρονος κόσμος φαίνεται να χάνει την αίσθηση του σκοπού, η επιστροφή στην αρχαία ελληνική γραμματεία μπορεί να προσφέρει τις απαραίτητες κατευθυντήριες αρχές για τη δημιουργία ενός νέου οράματος για την κοινωνία. Ένα όραμα που δεν θα αναλώνεται σε επιφανειακές λύσεις, αλλά θα αναζητά τις ρίζες της ανθρώπινης ύπαρξης και θα επαναφέρει την πολιτική και κοινωνική ζωή στην ουσία τους: την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας.

Πόσο έτοιμες είναι οι κοινωνίες της Δύσης και οι πολιτικές και οικονομικές εξουσίες της να αντιληφθούν αυτήν την ανάγκη είναι το ζητούμενο. Υπάρχουν σήμερα διανοούμενοι που θα ξεχωρίσουν και θα ανοίξουν αυτό το διάλογο στο Δυτικό κόσμο;

Ολόκληρο το άρθρο: https://www.huffingtonpost.gr/entry/archaia-filosofia-kai-to-koilon-tes-istorias_gr_66f28b27e4b075d6bc696d76

ΤΑ ΧΡΗΣΤΗΡΙΑ ΕΛΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΩΔΩΝΗΣ - ΑΓΩΝΙΕΣ ΧΑΡΑΓΜΕΝΕΣ ΣΤΟΝ ΜΟΛΥΒΔΟ

Συγγραφείς: Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου, Ελένη Δ. Βασιλείου

Περιοδικό Θέματα Αρχαιολογίας,

Τα μολύβδινα ελάσματα είναι λεπτά φύλλα μολύβδου ορθογώνιου σχήματος πάνω στα οποία οι επισκέπτες του Μαντείου της Δωδώνης χάραζαν τα ερωτήματά τους προς τον θεό Δία και την σύνναό του θεά, Διώνη. Στην πλειονότητα τους ήταν παλίμψηστα, έφεραν δηλαδή χαραγμένες, περισσότερες από μία ερωτήσεις, και για αυτόν τον λόγο καθίστανται συχνά δυσανάγνωστα.

Τό ἀρχαιότατον τῶν ἐν Ἕλλησι χρηστηρίων καί ἥν τόν χρόνον τοῦτον μοῦνον Ηρόδοτος, 2.52.2

Οι απαρχές του μαντείου σύμφωνα με τον Έφορο (FGrHist 70 F142· Στράβων, XVII, §10) ανάγονται στην εποχή των Πελασγών, οι οποίοι στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων αποτελούσαν τους μυθικούς προγόνους τους.

Σύμφωνα με μια εκδοχή, η ίδρυση του μαντείου αποδίδεται στον Δευκαλίωνα, ο οποίος οδηγήθηκε εκεί από ένα περιστέρι για να σωθεί από τον κατακλυσμό που ξέσπασε στην αρχαία Ελλάδα (Αριστοτέλης, Μετεωρολογικά 1.14.352).

Οι ερωτήσεις των πιστών υποβάλλονταν αρχικά προφορικά. Από τον 6ο αι. π.Χ. και έως τα μέσα του 2ου αι. π.Χ., τα ερωτήματα χαράσσονταν πλέον στα μολύβδινά ελάσματα. Συνθέτονταν από τους προσκυνητές, είτε λίγο πριν από τη μαντική διαδικασία, είτε λίγο πριν από την άφιξη τους στο Ιερό, και είχαν έκταση 2-4 γραμμές. Ο μόλυβδος επιλέχθηκε ως υλικό λόγω του ότι ήταν φθηνός και χαρασσόταν εύκολα ενώ παρείχε και τη δυνατότητα της εκ νέου χρήσης. Οι προσκυνητές του μαντείου έγραφαν στη μία όψη του μολύβδινου ελάσματος το ερώτημά τους και στη συνέχεια το δίπλωναν ή το τύλιγαν, κλείνοντας το ερώτημα στο εσωτερικό του. Σε ορισμένες περιπτώσεις εντοπίζεται κάτι χαραγμένο και στην πίσω όψη, ένα γράμμα, το θέμα της ερώτησης, το όνομα του προσκυνητή. Οι απαντήσεις (υποκρίσεις) δίνονταν προφορικά και σπανιότερα γραπτά.

Τα περισσότερα ιδιωτικά ερωτήματα τίθενται συνήθως από άνδρες, αλλά και από γυναίκες ή ζεύγη, και αφορούν ζητήματα που σε όλες τις εποχές απασχολούν τους ανθρώπους και τους προκαλούν άγχος και διλήμματα. Η αναφορά, ειδικότερα, γυναικείων ονομάτων στα πινάκια είναι πολύ σημαντική και ενδεικτική του διαφορετικού ρόλου, που κατείχαν οι γυναίκες στην Ήπειρο σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Οι ερωτήσεις αφορούν συνήθως στο μέλλον και σε μικρότερο βαθμό στο παρελθόν. Οι τελευταίες σχετίζονται κυρίως με εγκληματικές πράξεις (κλοπή, απόπειρα δολοφονίας, απαγωγή). Για παράδειγμα κάποιος ρωτά εάν ο Πιστός έκλεψε τα μαλλιά του κλινοσκεπάσματός του (4ος-3ος αι. π.Χ.) ενώ ένας δεύτερος εάν έχει δηλητηριαστεί ο ίδιος και η οικογένεια του από κάποιον που καθοδηγήθηκε από τον Λύσωνα (τέλος 5ου αρχές 4ου αι. π.Χ.).

Θέματα οικογενειακά, όπως η επιλογή συζύγου, όπου σε ορισμένες περιπτώσεις κατονομάζεται, ενώ σε άλλες συνδυάζεται με το εάν είναι η κατάλληλη στιγμή για να παντρευτεί κάποιος ή με το εάν η μέλλουσα νύφη έχει προίκα, απασχολούν σε σημαντικό βαθμό τους πιστούς. Σε σχέση με αυτό, οι πιστοί, συχνά, αναρωτιούνται και για την απόκτηση παιδιών, «θα αποκτήσω παιδιά με αυτή τη γυναίκα» ή «σε ποιον θεό πρέπει να απευθυνθώ για να αποκτήσω παιδιά» και ειδικότερα αρρένων, υγιών απογόνων.

Μεγάλο ποσοστό ανάμεσα στα ερωτήματα κατέχουν και εκείνα που αφορούν θέματα υγείας και κυρίως προβλήματα όρασης. Συχνές είναι οι ερωτήσεις που αφορούν μετακινήσεις, χερσαίες ή διά θαλάσσης. Έντονος είναι ο προβληματισμός των πιστών γύρω από θέματα λατρείας, με κυρίαρχη την αγωνία σε ποιον θεό θα πρέπει να θυσιάσουν, καθώς και γύρω από επαγγελματικά ζητήματα: εμπόριο, γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, ναυπήγηση πλοίων, ανταλλαγή χαλκού κ.ά.· ιδιαιτέρως συχνά και τα ερωτήματα στράτευσης, μετακίνησης, μετανάστευσης, εξασφάλισης και διατήρησης της ακίνητης περιουσίας.

Τα ερωτήματα είναι γραμμένα σε ποικίλα αλφάβητα και διαλέκτους από διάφορες περιοχές του τότε γνωστού κόσμου, από τη Ρόδο, την Πελοπόννησο, την Αττική, την Κάτω Ιταλία, τη Σικελία. Ο μεγαλύτερος αριθμός ελασμάτων είναι γραμμένος στην τοπική βορειοδυτική διάλεκτο. Το μέγεθος των γραμμάτων δεν ξεπερνούσε το 1-1,5 χιλιοστό. Ωστόσο, η ανακάλυψη των εγχάρακτων ερωτήσεων των πιστών στο Μαντείο της Δωδώνης υποδηλώνει την γνώση γραφής είτε από τους πιστούς είτε από το επιτελείο του Μαντείου.

Συγγραφείς: Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου, Ελένη Δ. Βασιλείου

Περιοδικό Θέματα Αρχαιολογίας, τόμος 5, τεύχος 2, Μάιος/Αύγουστος 2021, σ. 226-235 (Απόσπασμα)

Περισσότερα: https://www.themata-archaiologias.gr/wp-content/uploads/2022/06/molivdina-elasmata-dodon-2021-5-2-226-235.pdf

-----------------------------

Στα ελάσματα διαβάζονται συνολικά 4.216 επιγραφές. Η κατάσταση συντήρησής τους ποικίλλει: ορισμένα ελάσματα αποκαλύφθηκαν σε θραύσματα, άλλα σε τμήματα που συνδέονται, ενώ υπάρχουν και ακέραια. Το μέγιστο μέρος τους (άνω των 2.500) φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων.

Προς την Unesco οι «χρησμοί» της Αρχαίας Δωδώνης

https://www.epiruspost.gr/pros-tin-unesco-oi-chrismoi-tis-archaias-dod/

----------------------------

Η ταινία προβαλλόταν στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης "Δωδώνη, Το Μαντείο των Ήχων" στο Μουσείο της Ακρόπολης με διάρκεια από 01 Ιουλίου 2016 έως 31 Μαρτίου 2017. 

Archaeologica lMuseum of Ioannina

-----------------------------------

Η Αρχαία Δωδώνη

ΔΩΔΩΝΗ, ΜΑΝΤΕΙΟ ΔΩΔΩΝΗΣ

Η ΙΕΡΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΑΡΤΗ 

ΕΡΩΣ: ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΟΛΙΣΜΑ - ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ ΤΟ ΘΕΑΜΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΤΟ ΚΑΥΧΗΜΑ

Πριν το εγκώμιο για τον Σωκράτη στο «Συμπόσιον» του Πλάτωνος, διαβάζουμε:

...αμύητοι και ακαλλιέργητοι, βάλτε πάρα πολύ μεγάλα θυρόφυλλα στ᾽ αυτιά σας.

"βέβηλός τε καὶ ἄγροικος, πύλας πάνυ μεγάλας τοῖς ὠσὶν ἐπίθεσθε".

Πλάτωνος «Συμπόσιον» ή Περί Έρωτος [218b] 

Διότι η γνώση δεν αποκαλύπτεται στους περίεργους σύμφωνα με την ρήση-εντολή του Ηράκλειτου. ΕΡΩΣ Ο ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ

Ο Σωκράτης εξηγεί ότι σε αυτό που Αγαπάμε βλέπουμε τη Θεότητα που Λατρεύουμε.

Ο τρόπος που ερωτευόμαστε και η ίδια η ευκολία μας να βρίσκουμε αγάπη, επηρεάζονται από την προηγούμενη επαφή και την αφοσίωσή μας σε ορισμένες θεότητες.

– Η Ανάμνηση κατά Πλάτωνα https://enneaetifotos.blogspot.com/2024/04/blog-post_8.html

ΕΡΩΣ – Ο ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ - Ο ΕΡΩΤΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ  (ΗΣΙΟΔΟΣ. ΘΕΟΓΟΝΙΑ)

- «Οι άνθρωποι ονόμασαν τον Έρωτα φτερωτόν, γιατί έχει φτερά. Οι θεοί όμως τον ονόμασαν έτσι, επειδή έχει την δύναμη να δίνει φτερά» (Πλάτων)- 

- «Όποιος τον Έρωτα μεγάλο θεό δεν θεωρεί, και μάλιστα τον ανώτερο απ' όλους, ή βάναυσος είναι, ή επειδή δεν έχει ιδέα από ωραιότητα, δεν γνωρίζει τον μεγαλύτερο για τους ανθρώπους θεό». (Ευριπίδης)

«Ποτέ κανένα μάτι δεν θα μπορούσε να δει τον ήλιο αν δεν ήταν ηλιόμορφο, ούτε η ψυχή μπορεί να δει το Ωραίο, αν δεν έχει πρώτα γίνει ωραία η ίδια» Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΑΣΗ - ΠΛΩΤΙΝΟΣ

- «Δεν έχει ανάγκη ώτων η ακοή του, ούτε οφθαλμών η όραση του Νοητού θεού. Και κατ’ εικόνα εκείνου, του οποίου ο Έρως είναι απείκασμα, διακρίνεται για την απουσία οφθαλμών, το ανόματον. Μέσω του Έρωτος συνδέεται το Παν προς ότι προϋπήρξε αυτού. Και με διορατικό τρόπο κατανοεί το Κάλλος που υπήρχε ανέκαθεν στα αρχέγονα εκείνα στάδια, μέσα από την επίγνωση του δικού τους εγκόσμιου Κάλλους. Δεν προσλαμβάνει το ύπατο εκείνο Κάλλος μέσα από τις χωριστές αισθήσεις, αλλά η πρόσληψη αυτή είναι γνώση ολική και τέλεια και άμεση, μέσα από καθαρή, εσωτερική θέα του ιδεατού κόσμου.»
Ιεροί Λόγοι Ορφέως.

Ο ΕΡΩΣ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ: Ο ΜΥΘΟΣ ΒΡΙΘΕΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΩΝ, που έχουν να κάνουν με το ταξίδι της αθάνατης ουράνιας ψυχής στον κόσμο της ύλης, και την τελική ένωση της εκ νέου με το Ουράνιο λίκνο της. Εν τάχει θα μπορούσαμε να υποδείξουμε, κάποια στοιχεία. https://enneaetifotos.blogspot.com/2016/10/blog-post_4.html

Λοιπόν σε όλους μας  είναι γνωστό, ότι Αφροδίτη χωρίς Έρωτα δεν υπάρχει. Αν  υπήρχε μία Αφροδίτη, ένας Έρωτας θα υπήρχε. Εφ' όσον όμως υπάρχουν δύο, δύο κατ' ανάγκην και Έρωτες υπάρχουν. Και πώς να μην είναι δύο οι θεές; Η μία πάντως αρχαιότερη και χωρίς μητέρα, κόρη  του Ουρανού, αυτή που της δίνουμε και το επώνυμον Ουρανία. Η άλλη νεωτέρα, του Διός και της Διώνης, αυτή την ονομάζουμε Πάνδημον. Κατ' ανάγκη άρα και ο Έρως, ο ένας μεν, ο συνεργάτης της δευτέρας, σωστό είναι να λέγεται Πάνδημος. Ουράνιος ο άλλος.

Ο Έρωτας  είναι, που την εχθρότητα μας αφαιρεί, με οικειότητα μας πλημμυρίζει, αυτός ορίζει να κάνουμε μεταξύ μας όλες τις παρόμοιες συγκεντρώσεις και πρωτοστάτης βαδίζει στα πανηγύρια, τα χοροστάσια, τις τελετές. Εξασφαλίζει μειλιχιότητα, αγριότητα εξαφανίζει. Δώρα  χαρίζει της ευμενείας, δώρα αρνείται της δυσμενείας. Στοργικός, μαλακός. Των σοφών το θέαμα, των θεών το καύχημα. Ζηλευτός στους αμετόχους, θησαυρός για τους κατόχους. Της Απολαύσεως, της Ανέσεως, της Ευμαρείας, των Θελγήτρων, της Λαχτάρας. Του Πόθου πατέρας. Αγρυπνεί  για τους καλούς. Αδιαφορεί για τους κακούς. Σε κάθε κόπο, σε κάθε φόβο, σε κάθε πόθο, σε κάθε λόγο βοηθός, πολεμιστής, συμμαχητής και σωτήρας τέλειος. Όλων μαζί των θεών και ανθρώπων στόλισμα. Οδηγητής πανέμορφος, πανίσχυρος. Αυτόν ν' ακολουθεί χρεωστεί ο κάθε άνθρωπος μ' αρμονικά υμνολογήματα, να ενώνει τη φωνή του στο τραγούδι του, που τραγουδά, και των θεών και των ανθρώπων όλα τα στήθη σαγηνεύει.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ - ΣΥΜΠΟΣΙΟ

Δια του «ουρανίου Έρωτος» έρχεται σύμφωνα με τον νεοπλατωνικό Πλωτίνο η ηθική τελειοποίηση.

ΠΛΩΤΙΝΟΣ: Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΕΡΑΣΤΗ - Η ΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΩΡΑΙΟΥ - Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ https://enneaetifotos.blogspot.com/2018/12/blog-post_14.html

«Η σοφία ανήκει στα ωραιότερα πράγματα, ο Έρωτας είναι έρωτας προς το ωραίο, άρα κατ᾽ ανάγκην ο Έρωτας είναι φιλόσοφος. Και ως φιλόσοφος που είναι, βρίσκεται ανάμεσα στη σοφία και την αμάθεια»
(Πλάτωνος - Συμπόσιον 204b).

ΤΟΥ EΡΩΤΑ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕIΜΕΝΟ, ΟYΤΕ ΤΟ HΜΙΣΥ ΕIΝΑΙ ΟYΤΕ ΤΟ OΛΟΝ, ΑΝ ΤΟYΤΟ ΔΕΝ ΕIΝΑΙ ΑΓΑΘO (ΠΛΑΤΩΝOΣ - ΣΥΜΠOΣΙΟN). ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΘΕΑ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΤΟΥ ΑΓΑΘΟΥ - ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΑΝΑΒΑΣΗΣ

Επιμέλεια Σείριος (Χ.Γ.)

ΕΝΝΕΑ ΕΤΗ ΦΩΤΟΣ

https://enneaetifotos.blogspot.com/