Μια
πανοραμική φωτογραφία της Θεσσαλονίκης, που χρονολογείται περίπου το 1860 και
απεικονίζει τα παραθαλάσσια τείχη της πόλης αποτελεί ένα σπάνιο ντοκουμέντο,
μοναδικής αξίας μιας και είναι το μοναδικό αρχείο μέχρι στιγμής που παρουσιάζει
την πόλη περιστοιχισμένη από τα τείχη της, πριν γκρεμιστούν για να ανοίξει το
μέτωπο της πόλης προς την θάλασσα. Τα τείχη της Θεσσαλονίκης είχαν συνολικό μήκος 8 χιλιόμετρα και ύψος 10 με 12
μέτρα. Είχαν σχήμα τραπεζίου με βάση το
θαλάσσιο τείχος και τους δύο κάθετους βραχίονες, ανατολικά και δυτικά, που
κατέληγαν σε τριγωνική ακρόπολη. Άρχισαν να χτίζονται από τον βασιλιά της
Μακεδονίας Κάσσανδρο μετά την ίδρυση της πόλης το -315, ενισχύθηκαν από
τους Ρωμαίους και την οριστική μορφή πήραν τον 4ο αιώνα από τον Θεοδόσιο (...). Το θαλάσσιο τείχος και το τμήμα του ανατολικού τείχους, από την οδό
Αγίου Δημητρίου ως τον Λευκό Πύργο, αλλά και το δυτικό τείχος, στην περιοχή της
πλατείας Δημοκρατίας, κατεδαφίστηκαν σταδιακά από το 1873 ως το 1911 για την
επέκταση της πόλης και τη διάνοιξη λεωφόρων.
 |
Τα
τείχη συμπληρώθηκαν και συντηρήθηκαν πολλές φορές
κατά τους βυζαντινούς αιώνες και την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Στη φωτογραφία σημειώνονται οι χρήσεις εκείνης της εποχής αλλά και που βρίσκονται οι σημερινές οδοί. |
Η
φωτογραφία αναρτήθηκε από την ομάδα του Facebook Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης. Ένας από τους διαχειριστές της σελίδας, Ζαχαρίας Σεμερτζίδης
διευκρίνησε ότι πρόκειται για την μοναδική μέχρι σήμερα φωτογραφική αποτύπωση
της παραλίας της Θεσσαλονίκης πριν από την κατεδάφιση του παραθαλάσσιου
τείχους. Υπάρχει η εκτίμηση ότι ελήφθη στα μέσα της δεκαετίας του 1860 και
οπωσδήποτε πριν από το 1867. «Μια ιστορική λήψη, για την οποία όλοι εμείς στις
Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης αισθανόμαστε δικαιολογημένα υπερήφανοι που
έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε, να σχολιάσουμε και να την κάνουμε γνωστή στα
μέλη μας και σε όλους όσους ενδιαφέρονται για το παρελθόν της πόλης μας»....
Η
φωτογραφία ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια έρευνας με λέξη κλειδί το «Szaloniki».
Βρισκόταν σε άλμπουμ με αρχεία της Κωνσταντινούπολης, τα οποία είχαν
παρουσιαστεί στο Παρίσι το 1867. Ένα αντίγραφο φέρεται να αποκτήθηκε από την
αριστοκρατική οικογένεια Festetics, ώσπου τη δεκαετία του 1940 κατέληξε στα
Εθνικά Αρχεία της Ουγγαρίας. Η φωτογραφία εκτιμάται ότι τραβήχτηκε από τους
αδερφούς Αμπντουλλάχ, διάσημους Αρμένιους φωτογράφους και περιηγητές της
οθωμανικής περιόδου, από το ύψος του Λευκού Πύργου.
 |
Η ίδια
λήψη μετά από 50 χρόνια.
|
Στην
πανοραμική λήψη αποτυπώνονται τα θαλάσσια τείχη που βρίσκονται πάνω στην
σημερινή οδό Προξένου Κορομηλά μέχρι και τον πύργο της Αποβάθρας, στη σημερινή
περιοχή των Λαδάδικων. Η φωτογραφία αποτελεί μέρος ενός άλμπουμ των Αρμένιων
αδερφών Αμπντουλάχ, επίσημων φωτογράφων του Σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ.
Τραβήχτηκε από τον Λευκό Πύργο, ενώ
εικάζεται ότι πραγματοποιήθηκαν περισσότερες λήψεις από διαφορετικά σημεία, που
δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί. Αποτυπώνονται τα θαλάσσια τείχη της Θεσσαλονίκης, όπως
επισκευάστηκαν μετά τον σεισμό του 1829. Διακρίνεται ακόμα η περιοχή από τον
Μεβλεβιχανέ μέχρι την παλιά Παλιά Καραντίνα και το πρώτο Τελωνείο στο λιμάνι.
Στο βάθος διακρίνονται τα δέντρα του Μπέχτσιναρ και του Δενδροποτάμου. Αυτό που
διακρίνει το έμπειρο μάτι του αρχιτέκτονα είναι ο γκρεμισμένος σήμερα Πύργος
της Αποβάθρας, ο οκταγωνικός πύργος της
Θεσσαλονίκης, αλλά ένα μικρό κομμάτι στεριάς, όπου οι ψαράδες άπλωναν τα πανιά
τους και τραβούσαν τα καΐκια τους. Ο προσεχτικός παρατηρητής και γνώστης της
παλιάς πόλης εντοπίζει τον μιναρέ του Χαμζά Μπέη στη σημερινή Βενιζέλου και
Εγνατία, και το τριώροφο σπίτι της οικογένειας Χαρίση, όπου αποτέλεσε και το
πρώτο αγγλικό προξενείο....
Δείτε
το βίντεο όπου ο αρχιτέκτων Γ.
Επαμεινώνδας περιγράφει στον Χρίστο Βασιλόπουλο την ιστορική φωτογραφία
με τα θαλάσσια τείχη της Θεσσαλονίκης:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου