ΚΙ ΑΦΟΥ ΣΥΡΕΙ ΠΡΩΤΗ ΤΟ ΧΟΡΟ Η ΑΛΗΘΕΙΑ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΠΟΤΕ, Ν’ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΠΙΣΩ ΤΗΣ ΣΩΡΟΣ ΟΙ ΚΑΚΙΕΣ (Σωκράτης – Πλάτωνος Πολιτεία)

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΙΚΙΣΜΕΝΟΣ Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΤΕΛΕΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Στο σημείο αυτό (489e-490c) της Πολιτείας, ο Σωκράτης συζητά με τον Αδείμαντο, έναν από τους αδελφούς του Πλάτωνα. 

Εδώ ο Αδείμαντος παρεμβαίνει για να θέσει μια αντίρρηση σχετικά με τους φιλοσόφους, δίνοντας στον Σωκράτη την ευκαιρία να προχωρήσει τη συζήτηση για τον ιδανικό κυβερνήτη στην ιδεώδη πολιτεία. 

ΠΛΑΤΩΝΟΣ Πολιτεία 489e - 490c

Ας γυρίσουμε λοιπόν εκεί που εκάναμε λόγο για τα φυσικά προτερήματα, κι ας ξαναθυμηθούμε να πούμε και ν᾽ ακούσομε πώς λέγαμε ότι πρέπει να είναι προικισμένος από τη φύση ο πραγματικά [490a] τέλειος άνθρωπος.

Μπροστά μπροστά απ᾽ όλα πήγαινε γι᾽ αυτόν, αν το θυμάσαι, η αλήθεια, που παντού και πάντα έπρεπε να την κυνηγά καταπόδι, γιατί αλλιώς θα ήταν ένας μωρόσοφος και ψευτοπερήφανος που δε θα είχε καμιά σχέση με την αληθινή φιλοσοφία.
Ναι, αυτό είναι που λέγαμε.
Σ᾽ αυτό όμως ίσα ίσα επάνω, δεν υπάρχει σήμερα η πιο μεγάλη και παράδοξη διαφορά με τη δική μας αντίληψη;
Χωρίς αμφιβολία.
Δε θα ήταν όμως με το μέτρο ικανοποιητική η δική μας απολογία, αν λέγαμε πως ο πραγματικός φίλος της σοφίας είναι πλασμένος από τη φύση να βάζει όλα τα δυνατά του για να φτάσει το καθαυτό ον και δε [490b] σταματά στα πράματα που τα παίρνει για πολλά η δοξασία, αλλά τραβά πάντα ίσα στο σκοπό του, χωρίς τίποτα να μπορεί να στομώσει το ζήλο του ούτε να μαράνει τον έρωτά του, πριν να ενωθεί με τη φύση τού κάθε καθαυτό όντος μ᾽ κείνο το μέρος της ψυχής του που, επειδή συγγενεύουν μαζί, τού ταιριάζει αυτή η ένωση κι αφού το πλησιάσει και σμίξει πραγματικά με το πραγματικό το ον, και γεννήσει νου και αλήθεια, τότε πια αποκτά την αληθινή γνώση, τότε πια αρχίζει αληθινά να ζει και να τρέφεται κι έτσι τελειώνουν γι᾽ αυτόν οι πόνοι της γέννας, όχι όμως πριν;
Δε θα μπορούσαμε πραγματικώς να τους απολογηθούμε καλύτερα.
Τί λοιπόν; θα μπορεί ποτέ ένας τέτοιος ν᾽ αγαπά το ψέμα ή ολωσδιόλου το εναντίον θα το μισεί;
[490c] Θα το μισεί.
Κι αφού έτσι σύρει πρώτη το χορό η αλήθεια, δεν μπορεί ποτέ, υποθέτω, να πούμε πως θ᾽ ακολουθούν πίσω της σωρός οι κακίες.
Πώς είναι δυνατό;
Μα απεναντίας, άκακο και δίκαιο ήθος, που θα τ᾽ ακολουθά και η σωφροσύνη.
Σωστά.

[521c] Θέλεις λοιπόν τώρα να εξετάσομε πώς θα δημιουργηθούν οι τέτοιοι και πώς θα τους ανεβάσει κανείς στο φως, όπως λέγουν για μερικούς που ανέβηκαν από τον Άδη στους θεούς;
Πώς να μη θέλω;
Εννοείς πως δεν πρόκειται τώρα εδώ για το γύρισμα του οστράκου που παίζουν τα παιδιά, αλλά για την περιαγωγή της ψυχής, για την επιστροφή της δηλαδή από μια νυχτερινή μέρα στην αληθινή του όντος, που θα την πούμε πια εμείς αληθινή φιλοσοφία.

Απόδοσις: Ι. Γρυπάρης

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=111&page=77

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=111&page=92