ΣΟΦΟΚΛΗΣ Ο ΔΕΞΙΩΝ #1

Η λατρεία του Ασκληπιού έφτασε επίσημα στην Αθήνα από το περίφημο λατρευτικό του κέντρο στην Επίδαυρο το έτος -420 κατά την διάρκεια της τελέσεως των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Σύμφωνα με την παράδοση, αυτός που φρόντισε για την εισαγωγή της λατρείας του θεού στην πόλη ήταν ακριβώς ο Σοφοκλής. Το πιθανότερο είναι ότι ο Σοφοκλής παρακινήθηκε στο να αιτηθεί την εισαγωγή της λατρείας του Ασκληπιού από κάποιο όνειρο ή όραμα του θεού, όπως μπορούμε να συνάγουμε από άλλες ανάλογες εισαγωγές λατρειών στην αρχαία ελληνική ιστορία. Ο Σοφοκλής μετέτρεψε το σπίτι του σε τόπο λατρείας του θεού, μέχρι να ολοκληρωθεί ο ναός του (Πλούταρχος Νουμάς 4,6): «Υπάρχει μια παράδοση, η οποία επιβεβαιώνεται από πολλά τεκμήρια μέχρι τις μέρες μας, ότι ο Σοφοκλής στην διάρκεια της ζωής του φιλοξένησε τον Ασκληπιό». Μάλιστα με αφορμή την άφιξη της λατρείας του θεού στην πόλη συνέθεσε έναν παιάνα, ο οποίος έμεινε φημισμένος σε όλη την διάρκεια της αρχαιότητος. Τη φήμη του παιάνα μαρτυρεί ακόμη και ο σοφιστής Φιλόστρατος (Βίος Απολλ. 3, 17),ο οποίος επισημαίνει ότι ακόμη και στην εποχή του οι Αθηναίοι έψαλλαν στον Ασκληπιό τον παιάνα του Σοφοκλή. Από εύνοια της τύχης μια επιγραφή του 3ου αιώνα+ η οποία βρέθηκε στο Αθηναϊκό Ασκληπιείο, μας διαφύλαξε την αρχή του ύμνου. Ο τίτλος της επιγραφής ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ [ΠΑΙ]ΑΝ καθώς και το γεγονός ότι το κείμενο κρίθηκε άξιο αντιγραφής τόσους αιώνες μετά το θάνατο του ποιητή αποτελούν ενδείξεις για τη διαχρονική δημοφιλία που απολάμβανε ο παιάνας. Ότι απέμεινε από το ποίημα μπορεί να μεταφραστεί ως εξής: Κόρη του Φλεγύα, περιώνυμη μητέρα του θεού που γιατρεύει τις νόσους, που τον γέννησες με τον μακρυμάλλη Απόλλωνα, από σένα θα αρχίσω ύμνο με φωνή δυνατή κι εσένα με βλαστάρια λόγων ωραίων θα ικετέψω [… ] τραγούδι ανάμικτο με τους ήχους του αυλού… […] βοηθέ των Κεκροπιδών […] μακάρι να έρθεις[..] αυτόν [...] Στα επόμενα χρόνια οι Αθηναίοι καθιέρωσαν έναν ετήσιο εορτασμό σε ανάμνηση αυτής της επετείου, ο οποίος τελούνταν κατά πάσα πιθανότητα στο σπίτι του Σοφοκλή. Ο τελευταίος πήρε τον τίτλο Δεξίων, επειδή δεξιώθηκε τον θεό στο σπίτι του. Πηγή:Περ. Ελλάνιον Ήμαρ, τεύχος #30, σελ. 20, του Σταύρου Γκιργκένη