ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΩΜΗ ΕΩΣ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν έχει να επιδείξει κάτι το αξιόλογο στον τομέα των θετικών επιστημών. Οι Ρωμαίοι δεν ενδιαφέρονται για τις επιστήμες και τις εφαρμογές τους τόσο, όσο για την Ηθική Φιλοσοφία. Παρόλα αυτά δύο μορφές επιστημόνων κυριαρχούν.

Η μία είναι του Γαληνού (Πέργαμος Μ. Ασίας 129-199), του αρχίατρου του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου. Θεωρήθηκε “πατέρας της φυσιολογίας και της υγιεινής παθολογίας”. Ασχολήθηκε με όλους σχεδόν τους γνωστούς τομείς της εποχής του και έγραψε περίπου 700 ιατρικές μελέτες απ’ τις οποίες σώζονται περίπου 100.

Η δεύτερη μορφή είναι αυτή του αστρονόμου Κλαύδιου Πτολεμαίου (138-180).

Με την πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το σκοτάδι απλώνεται στη Δυτική Ευρώπη. Όχι μόνο δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη των θετικών επιστημών, αλλά έχουν πια χαθεί και στοιχειώδεις γνώσεις. Οι λιγοστοί ερευνητές πέφτουν συνήθως θύματα του άγριου κυνηγητού ηγετών της Εκκλησίας, που γεμάτοι αντιεπιστημονική προκατάληψη εναντιώνονται σε οτιδήποτε δεν αναφέρεται στα Ιερά Κείμενα.

Αλλά και στο Βυζάντιο δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ανάπτυξη των θετικών επιστημών. Οι μελετητές του Βυζαντίου ακολουθούν σχεδόν αποκλειστικά θεολογικές-θεωρητικές κατευθύνσεις. Αμυδρές αντανακλάσεις των θετικών επιστημών παρουσιάζονται με κάποια μικρής σχετικά σημασίας τεχνολογικά επιτεύγματα (π.χ. το “υγρό πυρ” των βυζαντινών).

Η άγνοια βασιλεύει. Τα άστρα θεωρούνται φαναράκια που ο Θεός τοποθέτησε στον ουρανό για να φωτίζουν τις νύχτες των ανθρώπων, η Γη θεωρείται επίπεδη. Ο Κοσμάς ο Ινδοπλεύστης στο έργο του “Χριστιανική Τοπογραφία του Σύμπαντος” (!!!;;;), διαβεβαιώνει ότι η Γη είναι επίπεδη και ότι νυχτώνει όταν ο Ήλιος κρύβεται πίσω από ένα μεγάλο βουνό που βρίσκεται στα όρια του Σύμπαντος. Αντίθετα όλα τα κείμενα που αναφέρουν ότι η Γη είναι σφαιρική και αποτελεί μόλις ένα μικρό κομμάτι του Σύμπαντος, χαρακτηρίζονται παράνομα, επειδή μειώνουν το λυτρωτικό έργο του Χριστού σ’ ένα τόσο μικρό κόσμο.

Οι φυσικοί επιστήμονες των μεσαιωνικών χρόνων ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με προβλήματα Μηχανικής, βασισμένοι σ’ ένα αριστοτελικό πρότυπο και επιδιώκοντας να ικανοποιήσουν καθημερινές, πρακτικές ανάγκες. Σχολιάζουν και προσπαθούν ν’ αποδείξουν προτάσεις της Φυσικής του Αριστοτέλη. Για παράδειγμα ένα πρόβλημα Μηχανικής που απασχόλησε τους φυσικούς του Μεσαίωνα ήταν αυτό της κίνησης βαλλόμενων βλημάτων, καθώς και άλλα προβλήματα κίνησης των σωμάτων.

Στον τομέα της Ιατρικής δεν σημειώνεται κάποια αξιοσημείωτη πρόοδος.

Παρόλα αυτά τίθενται τα θεμέλια των πρώτων ιατρικών σχολών. Η πρώτη οργανωμένη Ιατρική Σχολή στην Ευρώπη είναι αυτή του Σαλέρνο που φιλοξένησε τους πιο σημαντικούς γιατρούς της εποχής (όπως τον Κωνσταντίνο τον Αφρικανό). Η σχολή το Σαλέρνο δημιούργησε δική της βιβλιογραφία με γνωστότερο έργο της το “Οδηγός Υγείας του Σαλέρνο”. Ο τίτλος της κορυφαίας Ιατρικής Σχολής παραχωρείται στη συνέχεια στη σχολή του Μονπελιέ της Γαλλίας (1200).

Μορφές της Ιατρικής κατά τον Μεσαίωνα (ουσιαστικά δύο αιώνες πριν την “επίσημη” έναρξη της Αναγέννησης, θεωρούνται ο Ρογήρος Βάκων (Roger Bacon) και ο Αλβέρτος ο Μέγας (μέσα του 13^ου αι.) που ασχολείται και με τη Βοτανική. Επίσης στην Μπολόνια διδάσκει ο Μοντίνο ντι Λιούτσι με σημαντικό έργο στον χώρο της Ανατομίας. Η Ανατομική του που δημοσιεύθηκε το 1316 αποτέλεσε το πρώτο εγχειρίδιο Ανατομικής. Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία του Γκυ ντε Σωλιάκ του πιο γνωστού χειρούργου της εποχής, του οποίου η “Μεγάλη Χειρουργική” άφησε εποχή στον τομέα.

Όμως κάποια άλλα θέματα δεν μπορούσε να τα αγγίξει η Επιστήμη του Μεσαίωνα. Το 1277 ο πάπας Ιωάννης ΚΑ’ καταδίκασε 219 επιστημονικές προτάσεις, περισσότερες απ’ τις οποίες ανήκαν στον Αριστοτέλη επειδή θεωρούνταν καθαρά θεολογικές (π.χ. για το αν η πρώτη Αιτία μπορούσε να δημιουργήσει παραπάνω από έναν κόσμους).

Επιστημονικές θέσεις άλλων εκτός του Αριστοτέλη Αρχαίων φιλοσόφων και επιστημόνων είχαν απορριφθεί προ πολλού.

http://www.esoterica.gr/main.htm

http://www.youtube.com/user/TheXristinak