ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΑΓΜΑΤΑ…

Μονή Πεντέλης: Εντύπωση προκαλεί το μέγεθος ενός σωζόμενου κιονόκρανου, καθώς και τα δύο ενσωματωμένα στη δόμηση της μονής αγαλματίδια -το ένα καθήμενης θεάς (πιθανόν της Αρτέμιδος) και το άλλο του Ηρακλέους.
Έκπληξη και αποστροφή προκαλεί σε όλες τις αίθουσες το πλήθος των τεμαχίων αρχαίων μαρμάρων, που βρίσκονται πεταμένα εδώ κι εκεί, όπως φαίνεται στις φωτογραφίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα αρχαία μέλη έχουν ενταχθεί στο χριστιανικό διάκοσμο και χρησιμοποιούνται ως βάσεις.

Μάρμαρο από τη Μονή Βλατάδων! Προέρχεται από τον αρχαίο ναό του Πυθίου Απόλλωνος. Εντός παρενθέσεως υπάρχει η σημείωση: «Μονή Βλατάδων. Όπου ο Απ. Παύλος εκήρυξε».

Πρόκειται για καταπληκτικό έκθεμα, το οποίο δημιουργεί πολλές σκέψεις: Ένας από τους αρχαίους ναούς της Θεσσαλονίκης, που γκρεμίστηκε και στη θέση του κτίστηκε χριστιανικός ήταν αυτός της Μονής Βλατάδων (βλ. Γ. Λάζαρη: «Η θαμμένη Ελλάδα».) Από το έκθεμα αυτό της Μονής Πεντέλης πληροφορούμαστε, ότι ο αρχαίος ναός, που γκρέμισαν ήταν του Πυθίου Απόλλωνα.

Δεν τους έφτανε, που γκρέμισαν το ναό στη Θεσσαλονίκη, έστειλαν και τεμάχιο μαρμάρου του στην Αθήνα (και ποιός ξέρει που αλλού), προκειμένου να το εκθέσουν. 
Νομιμοποιείται άραγε κάποιος σήμερα να εισβάλει σ' ένα χριστιανικό ναό (ή σε οποιοδήποτε άλλο κτίριο) και να τον γκρεμίσει; Κι αν τον γκρεμίσει, νομιμοποιείται να κτίσει ένα «μουσείο» και να εκθέτει τα ερείπιά του; Ασφαλώς και όχι.

Η πινακίδα του εκθέματος αναφέρει, ότι στο συγκεκριμένο χώρο δίδαξε ο απόστολος Παύλος. Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το πότε γκρέμισαν οι Χριστιανοί το ναό του Πυθίου Απόλλωνα κι έκτισαν το μοναστήρι.

Οι πιο παλιές αγιογραφίες του είναι του ια΄ αι. μ.Χ. Αποκλείεται πάντως να το είχαν γκρεμίσει στα μισά του α΄ αι. μ.Χ., όταν υποτίθεται, ότι ταξίδευσε ο Παύλος στη Θεσσαλονίκη. Οι Χριστιανοί μετά τον δ΄ αι. μ.Χ., που έγιναν επίσημη θρησκεία, άρχισαν να σταθεροποιούνται, να αποκτούν δύναμη και να προβαίνουν στις καταστροφές ναών, αγαλμάτων κ.λπ. και στους διωγμούς των Ελλήνων.

Οι «Πράξεις» (17, 1-3) αναφέρουν: «Πέρασαν από την Αμφίπολη και την Απολλωνία και ήρθαν στη Θεσσαλονίκη, όπου υπήρχε συναγωγή των Ιουδαίων. Ο Παύλος, σύμφωνα με τη συνήθειά του, πήγε στη συναγωγή, και τρία Σάββατα συνέχεια συζητούσε μαζί τους ερμηνεύοντας τη γραφή». Ο Παύλος κατά τα ταξίδια του πάντα στις συναγωγές πήγαινε κι εκεί κατέστρωνε τα σχέδιά του για την εξάπλωση του Χριστιανισμού. Το ίδιο έκανε και στη Θεσσαλονίκη. Στην Εβραϊκή συναγωγή πήγε ο Παύλος, όχι στον ελληνικό ναό του Πυθίου Απόλλωνος.

Μονή Βλατάδων Θεσσαλονίκης: Φωτογραφίες μερικών εκ των τεμαχίων των σπασμένων μαρμάρων από το ναό του Πυθίου Απόλλωνος, που γκρέμισαν οι χριστιανοί. Άλλα είναι πεταμένα στον πέριξ της μονής χώρο κι άλλα έχουν ενσωματωθεί στη δόμησή της. Aριστερά το μέρος της μονής, που δήθεν δίδαξε ο Απ. Παύλος. Αυτό ούτε οι συντάκτες του Ευαγγελίου στην φαντασία τους δεν μπορούσαν να διανοηθούν. Στις «Πράξεις» (17, 1-3)  αναφέρεται, ότι ο Παύλος κήρυξε στην Εβραϊκή συναγωγή της Θεσσαλονίκης, η οποία βέβαια ουδεμία σχέση είχε ούτε με τον αρχαίο ναό, ούτε με τη μονή, η οποία κτίστηκε περισσότερο από μία χιλιετία αργότερα. Ο Απ. Παύλος ποτέ δεν κήρυξε στο χώρο, που βρίσκεται σήμερα η Μονή Βλατάδων.

Έγραψε στις 15.04.2009 ο: Ελευθερίου Κίμων
(απόσπασμα) Πηγή: http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=528