Ο
Σοπενχάουερ είχε πει ότι οι θρησκείες είναι σαν τις κωλοφωτιές, έχουν ανάγκη το
σκοτάδι για να λάμψουν. Πραγματικά, για όποιον έχει μάτια να δει και την
τιμιότητα να πιστέψει στα μάτια του, σε όλες τις εποχές οι θρησκείες επέβαλλαν
την αμάθεια και το σκοταδισμό.
Στο
όνομα του Θεού δικαιολόγησαν την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο,
νομιμοποίησαν τη δουλεία, επικρότησαν την αμορφωσιά των λαών και δίδαξαν την
υποταγή και την εγκαρτέρηση. Πνευματικός
σκοταδισμός και η ιδεολογική τρομοκρατία.
Ο
χριστιανισμός έδωσε τα διαπιστευτήριά του μόλις άρχισε να αποκτά εξουσία, με
αποτέλεσμα την πυρπόληση της Σεραπείου βιβλιοθήκης από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο
Α' με επίσκοπο Αλεξανδρείας τον Θεόφιλο. Τον ακολούθησε, το 529, ο αυτοκράτορας
Ιουστινιανός, ο οποίος έκλεισε την Ακαδημία Πλάτωνος στην Αθήνα. Στις μαύρες
του σελίδες καταγράφεται και ο τραγικός θάνατος της Υπατίας.
Στο
Βυζάντιο, ο χριστιανισμός κυνήγησε λυσσαλέα όποια επιστημονική φωνή διατύπωνε
κάτι που ξέφευγε από τα θεόπνευστα κείμενα της Εκκλησίας. Ο Μιχαήλ Ψελλός,
λόγιος και φιλόσοφος, κατέστη γρήγορα ύποπτος στους εκκλησιαστικούς κύκλους,
και ο πατριάρχης Ξιφιλίνος τον κατηγόρησε ότι ήθελε να ανατρέψει τον
χριστιανισμό και να εισαγάγει τις δοξασίες του Πλάτωνα και του στωικού
Χρυσίππου. Ο Μ. Ψελλός υποχρεώθηκε σε δημόσια ομολογία.
Ο
Ιωάννης ο Ιταλός, καθηγητής Φιλοσοφίας στη θέση του Ψελλού, κατηγορήθηκε ότι
δίδασκε αίρεση, ότι θεωρούσε την ύλη άναρχη και αδημιούργητη και ότι δεχόταν ως
υπαρκτές τις πλατωνικές ιδέες. Παρ' όλο που δήλωσε μετάνοια, αρχικά περιορίστηκε
σε μονή και κατόπιν καταδιώχθηκε γιατί θεωρήθηκε ότι η διδασκαλία του
παρακινούσε στην επαναφορά της παλαιάς θρησκείας.
Ο
Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων προσπάθησε ν' αναστήσει τον παλαιό ελληνικό βίο. Το
αποτέλεσμα ήταν το έργο του «Νόμων Συγγραφή» να μη σώζεται ολόκληρο γιατί κάηκε
έπειτα από απόφαση του Σχολάριου μόλις αυτός έγινε πατριάρχης.
Η
Εκκλησία της Ελλάδας παρουσίασε τα ίδια στοιχεία του συντηρητισμού, της μισαλλοδοξίας
και του σκοταδισμού με αυτά της Δύσης. Οι
θετικές επιστήμες, τα μαθηματικά, η φυσική, η χημεία, ήταν απαγορευμένα για
τους ρασοφόρους ως πηγή αθεΐας.
Το έτος
1819 το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε «πατριαρχική εγκύκλιο» για την ανάσχεση
της διάδοσης των φυσικομαθηματικών επιστημών με τίτλο «Περί της σημερινής
κατάστασης των κοινών του γένους μας ελληνομουσείων (=σχολείων)» και κάλεσε
πατριαρχική σύνοδο με στόχο «την καθαίρεσιν των φιλοσοφικών
(=φυσικομαθηματικών) μαθημάτων». Από τη σύνοδο που συνήλθε τον Μάρτιο του 1821,
μόλις λίγες ημέρες πριν από την έκρηξη της Επανάστασης, εξεδόθη κείμενο κατά των
Μαθηματικών, της Φυσικής και των επιστημών γενικότερα.
Το πόσο
προσπάθησε να «φρενάρει» η Εκκλησία τη διάδοση των Επιστημών και των Γραμμάτων
του Γένους το μαρτυρά και η «Χριστιανική Απολογία» του διευθυντή της
Πατριαρχικής Σχολής της Κωνσταντινουπόλεως Αθ. Πάριου, γραμμένη στα 1800:
«Μακράν η διαλεκτική σχέση. Μακράν η πολύσχημος Γεωμετρία. Μακράν η κενέμφατος
Άλγεβρα. Μακράν κάθε ανθρώπινη επιστήμη και μάθησις. Εις τα εξ αποκαλύψεως δεν
ζητείται απόδειξις, αλλά πίστις».
Έτσι
κυνηγήθηκαν, αφορίστηκαν δάσκαλοι και επιστήμονες που ήταν φορείς της επιστήμης
και της λογικής σκέψης. Η μοίρα των πρωτοπόρων του ελληνικού διαφωτισμού
δείχνει την αντιμετώπιση που είχαν από την «εθναρχούσα Εκκλησία».
Ο
Μεθόδιος Ανθρακίτης (1650/60-1736) καταδικάστηκε το 1721 για τις φιλοσοφικές
απόψεις του από το Πατριαρχείο και υποχρεώθηκε το έτος 1725 σε δημόσια καύση
των χειρογράφων του.
Ο
Ευγένιος Βούλγαρης (1716-1806) εισήγαγε στην Ελλάδα τη διδασκαλία των Φυσικών
Επιστημών, της νεότερης φιλοσοφίας και της λατινικής γλώσσας. Οι ιερείς
επιχείρησαν να τον λιθοβολήσουν στα Ιωάννινα και τον κυνήγησαν ως άθεο.
Ο
Χριστόδουλος Παμπλέκης, λόγιος και δάσκαλος, αφορίστηκε το 1793 μετά το θάνατό
του από τον πατριάρχη Νεόφυτο τον Ζ'.
Στις 23
Οκτωβρίου του 1839 ο Θεόφιλος Καΐρης αφορίζεται από την Εκκλησία. Τον οδηγούν
σε μοναστήρι στη Σκιάθο όπου υπόκειται σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια.
Ο
Κωνσταντίνος Κούμας μπορεί να μην αφορίστηκε, αλλά κυνηγήθηκε ανελέητα.
Βέβαια,
ούτε οι Ευρωπαίοι διαφωτιστές γλίτωσαν από τη μανία του ελληνικού εκκλησιαστικού
μηχανισμού! Για παράδειγμα, το έτος 1776 «καταδικάστηκε» και «αναθεματίστηκε»
πανηγυρικά από τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Σοφρώνιο Β', ο Βολταίρος και
το ίδιο επαναλήφθηκε το έτος 1793 από τον πατριάρχη Νεόφυτο Ζ', δεκαπέντε
χρόνια μετά το θάνατο του μεγάλου διανοητή!
Ελένη
Νικολαΐδου, Ελευθεροτυπία, 20/8/2011. (Απόσπασμα)
Η Ελένη
Νικολαΐδου είναι ιστορικός, συντονίστρια του εκπαιδευτικού ενημερωτικού δικτύου
alfavita.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου