ΕΠΙΧΑΡΜΟΣ

Ο Επίχαρμος (-5ος αι.) ήταν φιλόσοφος και ποιητής κωμωδιών Γεννήθηκε στην Κω. Νεαρός μετοίκισε στα Μέγαρα της Σικελίας και ύστερα στις Συρακούσες, όπου φιλόμουσοι και μορφωμένοι τύραννοι, ο Γέλων και ο Ιέρων, υπέθαλπαν δραματικούς και μουσικούς αγώνες, στο μεγαλοπρεπές θέατρο που είχαν οικοδομήσει. Αυτό συνετέλεσε ώστε να διαπρέψει η ποιητική μεγαλοφυΐα του Επίχαρμου. Οι Συρακούσιοι τον αγάπησαν και τον τίμησαν με ανδριάντα. 

Ο Επίχαρμος διακωμωδούσε ανθρώπινα ελαττώματα και ιδίως τη μωρία, τα ατοπήματα, που επισυμβαίνουν σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Πρώτος ο Επίχαρμος διακωμώδησε από σκηνής τον μέθυσο. 

Εκτός από τη θεατρική του δεινότητα, ο ποιητής, επέδειξε και φιλοσοφικές τάσεις, μορφώθηκε πολύ και επηρεάσθηκε από την πυθαγόρεια φιλοσοφία. Γι’ αυτό και οι κωμωδίες του είναι γεμάτες από φιλοσοφικές ιδέες και αποφθέγματα, που δεν στρέφονταν μόνο στα θέματα της ηθικής, αλλά και στα μεταφυσικά προβλήματα, όπως τη θεογονία, τη δημιουργία του κόσμου, περί ψυχής κλπ.

Στον Επίχαρμο αποδίδονται 36 έως 52 κωμωδίες, το περιεχόμενό του δε, ως λέγεται, μόνο με το περιεχόμενο των τραγωδιών του Ευριπίδη μπορεί να συγκριθεί. 

Ο Ευριπίδης πολύ ωφελήθηκε από τον Επίχαρμο, ο δε Πλάτων θεωρεί τον Επίχαρμο κορυφαίο των κωμικών για τις φιλοσοφικές γνώμες με τις οποίες διαπότισε όλα τα έργα του, από τα οποία, δυστυχώς, μόνο αποσπάσματα διασώθηκαν. 

Πέθανε 90 ετών ή κατά άλλους 97. Ο Διογένης ο Λαέρτιος αναφέρει ότι οι Συρακούσιοι είχαν στήσει μπρούτζινο ανδριάντα του .

Αποφθέγματα 

Ο σοφός άνθρωπος δεν πρέπει να μετανιώνει αλλά να προνοεί.

Η σοφία, δεν υπάρχει σε ένα, αλλά σε όλα τα ζωντανά. Όλα έχουν αντίληψη.

Νοητό είναι εκείνο στο οποίο τίποτε δεν μπορεί να προστεθεί ή να αφαιρεθεί.

Οι Θεοί πάντα υπήρχαν και ποτέ δεν έλειψαν και ότι έχει σχέση μ΄ αυτούς είναι πάντα όμοιο και σταθερό.

Το Χάος δημιουργήθηκε πριν από τους Θεούς.

Αισθητό είναι αυτό που δεν παραμένει σταθερό, ούτε στο ποιον ούτε στο πόσον.

Η εγγύησης είναι θυγατέρα της ζημιάς, η δε ζημιά της εγγυήσεως.

Αν έχεις τη σκέψη καθαρή, είσαι καθαρός σ’ όλο το σώμα.

Στον πονηρό η πονηριά δεν είναι άχρηστο όπλο.

Νους ορά και νους ακούει.

Νήφε και μέμνησο απιστείν.

Να παραμένεις νηφάλιος και να θυμάσαι να δυσπιστείς.

Η δε μελέτη φύσεως αγαθά πλείονα δωρείται.

Το εύ λέγειν κάκιστον, ει φέρει βλάβην.

Ο έπαινος είναι κάκιστος, αν βλάπτει.

Ου λέγειν τυγ’ εσσί δεινός, αλλά σιγάν αδύνατος.

Δεν είσαι καλός στην ομιλία αλλά ούτε μπορείς να σωπάσεις.

Ω πονηρέ, μη τα μαλακά μώσο, μη τα σκληρ’ έχηις.

Πονηρούλη, μην επιδιώκεις τα μαλακά (τα εύκολα) γιατί θα έχεις τα σκληρά.

http://art-hellas.blogspot.com/ , https://el.wikipedia.org/ , https://www.gnomikologikon.gr/