Προς «τέρψιν της ανθρωπότητας» (χάρμα βροτοΐσίν) γέννησε η Σεμέλη, όπως λέγεται στην Ιλιάδα, τον Διόνυσο.
Στον Νόννο ο Ζευς μιλάει στην αγαπημένη του έχοντας σμίξει μαζί της: «Μακάρια εσύ που πρόκειται να γεννήσης την τέρψη στους θεούς και τους ανθρώπους γιατί έχεις έναν γιο συλλάβει που φέρνει την λήθη στα βάσανα των θνητών».
Αυτός είναι ο πλούσιος σε χαρά [πολυγηθής) Διόνυσος όπως τον ονομάζει ο Ησίοδος. Κανένα φυτό, λέει ο Αλκαίος και έπειτα Οράτιος, που ονομάζει το κλήμα ιερό, όπως ο Έννιος δεν πρέπει κανείς να φυτέψη πριν από την κληματαριά.
Λίγο
ποτό από την θεϊκή πηγή και ξεπερνά
κανείς εξαίφνης έγνοιες και μόχθους, ο
φτωχός νοιώθει πλούσιος, ο σκλαβωμένος
ελεύθερος, ο αδύναμος δυνατός και
μεγάλος, όπως λέγουν αναρίθμητα ποιητικά
αποσπάσματα υμνώντας το με ευλάβεια με
απαράμιλλη όμως ομορφιά και βαθύτητα
ο ύμνος του Οράτιου:
«Κινείς το πνεύμα
με ήπιο καταναγκασμό, το πνεύμα το τόσο
συχνά βουβό… ξαναδίνεις στους
καταπτοημένους την ελπίδα, δίνεις δύναμη
κι ισχύ στον φτωχό έτσι που εκείνος,
γεμάτος από σένα δεν τρέμει μπρος στην
οργή του βασιλιά ούτε στα όπλα των
στρατιωτών».
Αίρονται
έτσι όλοι οι κραταιοί δεσμοί και οι
διατάξεις σαν να ξαναπαρουσιαζόταν
μονομιάς η ελευθερία του αρχέγονου
κόσμου. Και η ελευθερία αυτή κάνει και
τους ίδιους τους ανθρώπους ανοικτούς
και αληθινούς.
Το κρασί απαλλάσσει,
όπως τόσο όμορφα λέει ο Πλούταρχος, την
ψυχή από δουλοπρέπεια, φόβο, ανειλικρίνεια
και μαθαίνει τους ανθρώπους να είναι
αληθινοί και ελευθερόφρονες μεταξύ
τους.
Φέρνει στο φως ό,τι ήταν κρυφό
όπως λέει ο Ερατοσθένης.
Το
κρασί και η αλήθεια συνδέονται παλαιόθεν
με παροιμιώδεις φράσεις μεταξύ τους.
Είναι καλό, λένε, να ερευνά κανείς για
την αλήθεια σε σοβαρές συζητήσεις πάνω
στο κρασί καθώς επίσης και οι συμφωνίες
που κλείνονταν πάνω στο κρασί θεωρούνταν
κάποτε ως οι πιο ιερές και
απαραβίαστες.
Πράγματι, έναν τέτοιον
παρηγορητή και λυτρωτή του ανθρώπινου
γένους πρέπει να τον έχει στείλει ένας
θεός οικείος με την οδύνη.
Λέγεται
ότι δόθηκε στους ανθρώπους μετά τον
μεγάλο κατακλυσμό ως θεία αρωγή.
Ο Αιών, αφηγείται ο Νόννος, παραπονέθηκε στον Δία για την έγκοπη και βασανισμένη ζωή του νέου ανθρώπου και τον παρακάλεσε να του χορηγήσει για παρηγοριά το ουράνιο νέκταρ.
Ο Δίας όμως διακήρυξε ότι θα γεννήση έναν γιο που πρόκειται να φέρη στο ανθρώπινο γένος έναν άλλο σκεδαστή των βασάνων και άγγελο της χαράς, την κληματαριά.
WALTER. F. OTTO – “Διόνυσος. Μύθος και λατρεία”
ΕΙΚΟΝΑ: Ο Διόνυσος παίζει λύρα και περιβάλλεται από δύο Σειληνούς, που κρατούν κρόταλα και βλαστούς αμπέλου. Ερυθρόμορφη κύλικα του -480 από τον Βρύγο.
Ο Βρύγος ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες αγγειοπλάστες και αγγειογράφους της Αρχαιότητας. Άκμασε τον -5ο αιώνα στην Αρχαία Αθήνα. Συγκεκριμένα μαζί με τους Ευφρονία, Δουρίδα και Ιέρωνα αποτελούσαν τη θαυμαστή τετράδα των μεγάλων Αθηναίων αγγειογράφων του -5ου αιώνα που διακρίθηκαν από ιδιαίτερη καλλιτεχνική ατομικότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου