Πέμπτη 21 Ιουνίου 2012

ΦΑΙΔΡΟΣ (ή περί του ωραίου, ηθικός)

Σε αυτήν την ανάρτηση δεν θα ασχοληθούμε με το θέμα που πραγματεύεται το έργο «Φαίδρος» του Πλάτωνος. Θα προσπαθήσουμε να βρεθούμε νοερά στην Αθήνα εκείνης της Φωτεινής εποχής με τις περιγραφές του Σωκράτους και του Φαίδρου. Και θα φανταστούμε την Αθήνα με ρυάκια, πλατάνια, πυκνό φυσικό γρασίδι, δροσερό αεράκι και όλα καλυμμένα με τους ήχους των τζιτζικιών. Μια Αθήνα ένα με την Φύση όπως ήταν τότε, όπως μας την περιγράφουν οι πρόγονοί μας. (…)
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ TOΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ: ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΦΑΙΔΡΟΣ
ΣΩ. Ας αλλάξουμε πορεία και ας πάμε κατά τον Iλισσό και μετά θα καθίσουμε όπου μας αρέσει με την ησυχία μας.
ΦΑΙ. Φαίνεται ότι έτυχε στην κατάλληλη ώρα να είμαι και γω ξυπόλυτος. γιατί εσύ είσαι πάντα. Ετσι, είναι το ευκολότερο πράγμα για εμάς να προχωρούμε κατά πώς πηγαίνει το ρυάκι και να δροσίζουμε τα πόδια μας μέσα στο νερό, καθώς μάλιστα αυτή την εποχή του χρόνου και αυτή την ώρα της μέρας τούτο το πράγμα δεν είναι δυσάρεστο.
ΣΩ. Προχώρει πρώτος λοιπόν, και κοίταξε ταυτόχρονα πού θα καθίσουμε.
ΦΑΙ. Βλέπεις εκείνο τον πανύψηλο πλάτανο;
ΣΩ. Τι θέλεις να πεις γι' αυτόν;
ΦΑΙ. Εκεί υπάρχει σκιά και αέρας ελαφρός, και γρασίδι για να καθίσουμε ή, αν θέλουμε, να ξαπλώσουμε.
ΣΩ. Προχώρει προς τα εκεί, λοιπόν.
ΦΑΙ. Πες μου, Σωκράτη, δε λέγεται ότι από κάποιο μέρος του Ιλισσού, εδώ γύρω, ο Βορέας άρπαξε την Ωρείθυια;
ΣΩ. Έτσι λέγεται.
ΦΑΙ. Άραγε από εδώ; Γιατί εδώ τα νερά φαίνονται όμορφα και καθαρά και διάφανα, και κατάλληλα για να παίζουν πλάι τους οι κοπέλλες.
ΣΩ. 'Οχι από εδώ, αλλά από ένα μέρος που βρίσκεται δύο ή τρία στάδια πιο κάτω, εκεί όπου διαβαίνουμε το ποτάμι για να πάμε στο ιερό της Άγρας εκεί κάπου, στο ίδιο μέρος, βρίσκεται και ένας βωμός του Βορέα.
ΦΑΙ. Δεν το έχω ξεκάθαρα στο νου μου πες μου όμως, μα το Δία, Σωκράτη, εσύ πιστεύεις ότι αυτό το μυθολόγημα είναι αληθινό;
ΣΩ. Μα αν δεν πίστευα, όπως οι σοφοί, δε θα έκανα τίποτε το παράλογο. κι έπειτα θα εφεύρισκα μιαν εξήγηση, και θα έλεγα πως κάποιο δυνατό φύσημα του Βορέα την έσπρωξε προς τους βράχους που είναι εκεί κοντά, την ώρα που έπαιζε με τη Φαρμακεία, και, αφού βρήκε το θάνατο με αυτό τον τρόπο, ειπώθηκε ότι την άρπαξε ο Βορέας και την εξαφάνισε. Όμως εγώ, Φαίδρε, βρίσκω ότι τέτοιες εξηγήσεις έχουν, βέβαια, τη χάρη τους, αλλά ταιριάζουν σε άνθρωπο πολύ ικανό σε αυτά, που καταβάλλει πολύ κόπο, και που δεν πετυχαίνει πολλά, όχι για άλλο λόγο, παρά για το ότι είναι αναγκασμένος, μετά από αυτό, να ερμηνεύσει και τη μορφή των Ιπποκενταυρων, και έπειτα εκείνη της Χίμαιρας, και ύστερα θα συρρεύσει και ένα πλήθος τέτοιων πλασμάτων, Γοργόνων και Πηγάσων, και κατόπιν πολυάριθμες ομάδες από άλλα ανεξήγητα, τερατόμορφα, παράξενα όντα. Αν λοιπόν κανείς, χωρίς να πιστεύει σε αυτά, επιχειρήσει να προσεγγίσει το καθένα ανάλογα με τον τρόπο που του φαίνεται πιθανό να έγινε, χρησιμοποιώντας και κάποια ακατέργαστη γνώση, θα χάσει πολύ καιρό.
Όμως εμένα δε μου περισσεύει καθόλου χρόνος γι' αυτά και η αιτία, φίλε μου, είναι η εξής: δεν μπορώ ακόμα, για να μιλήσω σύμφωνα με το Δελφικό επίγραμμα, να γνωρίσω τον εαυτό μου. και μου φαίνεται γελοίο, ενώ συνεχίζω να μην ξέρω ακόμη ούτε αυτό, να εξετάζω ξένα ζητήματα. Ετσι, λοιπόν, τούτα τα αφήνω ως έχουν, και δέχομαι τις σχετικές γνώμες που επικρατούν, και, όπως μόλις τώρα έλεγα, δε στρέφω την προσοχή μου σε αυτά, αλλά στον εαυτό μου, για να δω δηλαδή μήπως συμβαίνει να είμαι κανένα θηρίο πιο περίπλοκο και πιο μανιασμένο από τον Τυφώνα, ή κανένα πιο ήμερο και πιο απλό ζώο, που από τη φύση του μοιράζεται κάποια θεϊκή και απλή (όχι υπερβολική όπως ο Τυφώνας) τύχη. Όμως, φίλε μου, σε ρωτώ ανάμεσα στις κουβέντες μας, δεν είναι αυτό το δέντρο όπου μας οδηγούσες;
ΦΑΙ. Αυτό ακριβώς είναι.
ΣΩ. Μα την Ήρα, όμορφο μέρος για να καθίσουμε.
Και ο πλάτανος αυτός απλώνει γύρω του πλατιά σκιά και είναι ψηλός, και το ύψος και ο ίσκιος της λυγαριάς είναι πανέμορφα, και, καθώς είναι έτσι ολάνθιστη, γεμίζει με πολλή ευωδιά τον τόπο. έπειτα και η πηγή με μεγάλη χάρη ρέει κάτω από τον πλάτανο και το νερό της είναι πολύ δροσερό, όπως μπορώ κιόλας να κρίνω, νιώθοντάς το στα πόδια μου. και από τις κόρες και τα αγάλματα φαίνεται πως είναι ένας ιερός τόπος, αφιερωμένος σε κάποιες Νύμφες και στον Αχελώο. Και ακόμα, αν θέλεις, το ωραίο αεράκι που φυσάει σε αυτό το μέρος, πόσο είναι ελκυστικό και πολύ ευχάριστο. και μάλιστα καλοκαιρινό, έτσι όπως είναι, και ανάλαφρο, συνοδεύει απαλά το τραγούδι των τζιτζικιών. Όμως το πιο χαριτωμένο απ' όλα είναι το χορτάρι, που κλίνει τόσο ήρεμα προς τα πλάγια και είναι τόσο πλούσιο, που, όταν ξαπλώσεις κάτω, θα έχεις πολύ αναπαυτικό προσκέφαλο. Ετσι, λοιπόν, φίλε μου Φαίδρε, με ξενάγησες με τον καλύτερο τρόπο.

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Απο τον Φαιδρο συμπαιρενουμε οτι οι προγονοι μας μαλλον ηταν κοντα στη φυση, ωστοσο αυτο που μου προκαλει σκεψη ειναι αν οι Ελληνες επιτρεπονταν να κυκλοφορουν γυμνοι.
Τη σκεψη αυτη μου τη γεννησε ο Στραβων στα Γεωγραφικα 15(Ινδικα στιχος 65) οπου λεει ενας Ινδος:

''Ταυτ' ειποντα εξερεσθαι ει και εν τοις Ελλησι λογοι τοιουτοι λεγοιντο, ειποντος δ' οτι και Πυθαγορας τοιαυτα λεγοι κελευοι τε εμψυχων απεχεσθαι και Σωκρατης και Διογενης ου και αυτος ακροασαιτο, αποκρινασθαι οτι ταλλα μεν νομιζοι φρονιμως αυτοις δοκειν, εν δ' αμαρτανειν νομον προ της φυσεως τιθεμενους, ου γαρ αν αισχυνεσθαι γυμνους ωσπερ αυτον διαγειν απο λιτων ζωντας.

Μεταφραση(αν και δεν ξερω κατα ποσο ισχυει των εκδοσεων κακτος):

''Μετα απο αυτα ρωτησε αν και στους Ελληνες επικρατουν παρομοιες αποψεις. Αυτος του απαντησε οτι και ο Πυθαγορας τετοια υποστηριζει επιβαλλοντας αποχη απο το κρεας, καθως και ο Σωκρατης αλλα και ο Διογενης, του οποιου υπηρξε μαθητης. Ο Μανδανις απαντησε οτι θεωρει τους Ελληνες φρονιμους εκτος απο ενα: προτιμουν τον νομο απο τη φυσω. Αλλιως δεν θα ντρεπονταν να ζουνε γυμνοι, καθως αυτος, και θα ζουσαν λιτα.''

Τι λετε για αυτο;;

Σείριος είπε...

Γνωρίζουμε ότι ήταν γυμνοί στα γυμνάσια. Στους γυμνικούς αγώνες.
Οι αθλητές σε όλα τα αγωνίσματα αγωνίζονται γυμνοί. Ο πρώτος αθλητής που αγωνίστηκε γυμνός, κατά τον Παυσανία, ήταν ο Όρσιππος από τα Μέγαρα, νικητής σταδιοδρόμος στη 15η Ολυμπιάδα (-720). Κατά τη διάρκεια του δρόμου, το ζώμα του Όρσιππου έπεσε καταγής, αλλά αυτός συνέχισε τον αγώνα και νίκησε. Βέβαια εκφράζεται η υποψία ότι το ζώμα δεν έπεσε μόνο του στο χώμα, αλλά βοήθησε και ο Όρσιππος για να τρέξει ελεύθερος. Μετά το επεισόδιο της κόρης του Διαγόρα Καλλιπάτειρας θεσπίστηκε να μπαίνουν και οι γυμναστές γυμνοί στο στάδιο κατά τη διάρκεια των αγώνων. Οι Ηλείοι επέβαλαν τη γύμνωση, γιατί ήθελαν και τους γυμναστές καλοκαμωμένους και δυνατούς, ζωντανά παραδείγματα για τους αθλητές τους, και ικανούς να αντέχουν στις μεγάλες ζέστες της Ολυμπίας.

Όπως ξέρουμε η ελληνική κοσμοθέαση ήταν φυσιολατρική με επίκεντρο τον άνθρωπο. Ήταν ανθρωποκεντρική (και όχι θανατοκεντρική…)

Οι προγονοί μας λάτρεψαν το ανθρώπινο σώμα και το αποτύπωσαν παντού αφού γνώριζαν ότι είναι μια μικρογραφία του Σύμπαντος.

Με αυτά που μας πότισαν 1700 χρόνια, δύσκολα μπορούμε να μπούμε στον τρόπο σκέψης τους.

Δεν θα πρέπει ποτέ να κρίνουμε καταστάσεις άλλων εποχών με σημερινά δεδομένα.

Φαντάσου πως θα φαινόταν σε Εκείνους ο σημερινός δικός μας τρόπος ζωής.

Τώρα θα ξεφύγω λίγο…

Όποιος τα βλέπει όλα αυτά μέσα από το πρίσμα της ξενόφερτης εισαγόμενης θρησκείας, του φαίνονται ανήθικα.
Διότι το γυμνό σώμα παραπέμπει τον νου στο ωραιότερο δώρο της Φύσης προς τον άνθρωπο. Τον Έρωτα.
Έρωτας όμως δεν είναι η ερωτική πράξη του αρσενικού με το θηλυκό. Αυτό δηλαδή που μπορούν να κάνουν και το αρσενικό με το θηλυκό κουνούπι.
Είναι και αυτό, αλλά είναι κάτι πολύ ευρύτερο, δυνατότερο, σημαντικότερο, μεγαλύτερο.

Αλλά ήρθαν οι αμόρφωτοι, οι εχθροί της φιλοσοφίας της γνώσης και της ομορφιάς, να μας πουν ότι ο Έρωτας είναι κακό βρώμικο πράγμα και αμαρτία...

Οι Έλληνες, στον Έρωτα ανήγειραν ναούς. Και ο πιο φημισμένος, αυτός των Θεσπιέων. Όλους τους κατέστρεψαν θηριωδώς τα μανιασμένα στίφη των φανατικών οπαδών του εξ Ιουδαίας δόγματος, οι τα φαιά φέροντες και ο εσμός των μελαγχλαίνων.
Και στα σχολεία είχαν αγάλματα του Έρωτος, όπως μαθαίνουμε από τον Θεόκριτο.

Γιατί οι Έλληνες ήξεραν πολύ καλά τι είναι Έρως ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΤΙΠΟΤΑ ΝΑ ΚΡΥΨΟΥΝ.

Και ήρθαν οι αμόρφωτοι, οι εχθροί της φιλοσοφίας και της γνώσης, να μας πουν ότι ο Έρωτας είναι κακό βρώμικο πράγμα και αμαρτία...

Είπα θα ξεφύγω…

Ανώνυμος είπε...

Συμφωνω απολυτα και με καλυψατε κατα το ημισυ. Ο Θουκιδιδης αναφερει: ''Πρωτοι(οι Λακεδαιμονιοι) ωσαυτως κατα τους αθλητικους αγωνας, αποβαλλοντες τα ενδυματα των, παρουσιαζοντο γυμνοι και ηλειφοντο με ελειον. Αλλα παλαιοτερον, ακομη και εις τους Ολυμπιακους γωνας, οι αθληται, οταν ηγωνιζοντο, εφεραν διαζωματα περι τα αιδοια και η συνηθεια αυτη διετηρειτο μεχρι προ ολιγων ετων και διατηρειται ακομη και σημερον εις μερικους βαρβαρους και ιδιως Ασιατας, οπου οι αγωνιζομενοι δια τα επαθλα της πυημης και παλης φερουν διαζωματα. Αλλα θα ημπορουσε κανεις ν' αποδειξη οτι και πολλας αλλας συνηθειας ειχαν οι παλαιοι Ελληνες, ομοιας με τας συνηθειας των σημερινων βαρβαρων. '' (Θουκιδιδου Ιστοριαι Α. 6)

Βεβαια οταν ελεγε Ελληνες μπορει να εννοουσε Ελληνες στην περιφερεια Ελλαδας(δηλαδη Ιωνες και Δωριεις), ισως αυτο να οφειλεται στο οτι συνηθιζαν να ζουν σε βουνα μετα τον κατακλυσμο του Δευκαλιωνα και οσο να ναι επρεπε να ειναι λιγο πιο ντυμενοι τουλαχιστον στα αιδοια οπου οσο να ναι κρυωναν περισσοτερο. Στην Μινωικη Κρητη ομως που υπηρχε για πολυ περισσοτερα χρονια, το κλιμα ηταν πιο ζεστο και οι νομοι απο τους οποιους πηραν ολες οι αλλες ελληνικες πολεις ηταν οντως ελευθεροι και οι Ελληνες ηταν πιο κοντα στη φυση, ειναι ισως σιγουρο οτι δεν ειχαν κανενα θεμα.

Το θεμα ειναι οτι ναι μεν στους αγωνες οντως κυκλοφορουσαν γυμνοι, στην καθημερινη τους ζωη, ας πουμε βγαινοντας βολτα μπορουσαν να κυκλοφορυν γυμνοι, και οταν λεω γυμνοι;;; Και οταν λεω γυμνοι εννοω ΤΕΛΕΙΩΣ γυμνοι, τα παντα να φαινονται. Αν κρινουμε απο το ποσο αγαπη ειχαν για τη φυση τοτε μαλλον δεν θα ειχαν προβλημα με το γυμνο καθολου, και οπως ειπες το γυμνο παραπεμπει στον ερωτα, πραγμα απολυτα μισητο για το Χριστιανισμο.
Εδω ο χρονογραφος Σωζομενος γραφει οτι σφαζανε Ελληνες οχι επειδη ηταν φιλοσοφοι αλλα επειδη ειχαν ΤΗΝ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ή ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΝΤΥΜΕΝΟΙ ΟΠΩΣ ΗΘΕΛΑΝ.

Φαντασου σε τι σημειο ειχανε φτασει, ε και μαλλον επειδη φοβοντουσαν ειχανε σταματησει τον γυμνισμο και την αρχαια Ελληνικη ενδυμασια, για να ντυνονταν κατα τον δηθεν ''ηθικο'' τροπο των Χριστιανων και ετσι 1700 χρονια συνηθισαν ετσι οπως ειμαστε σημερα.

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αρχειοθήκη ιστολογίου