ΦΑΙΔΡΟΣ (ή περί του ωραίου, ηθικός)

Σε αυτήν την ανάρτηση δεν θα ασχοληθούμε με το θέμα που πραγματεύεται το έργο «Φαίδρος» του Πλάτωνος. Θα προσπαθήσουμε να βρεθούμε νοερά στην Αθήνα εκείνης της Φωτεινής εποχής με τις περιγραφές του Σωκράτους και του Φαίδρου. Και θα φανταστούμε την Αθήνα με ρυάκια, πλατάνια, πυκνό φυσικό γρασίδι, δροσερό αεράκι και όλα καλυμμένα με τους ήχους των τζιτζικιών. Μια Αθήνα ένα με την Φύση όπως ήταν τότε, όπως μας την περιγράφουν οι πρόγονοί μας. (…)

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ TOΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ: ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΦΑΙΔΡΟΣ

ΣΩ. Ας αλλάξουμε πορεία και ας πάμε κατά τον Iλισσό και μετά θα καθίσουμε όπου μας αρέσει με την ησυχία μας.

ΦΑΙ. Φαίνεται ότι έτυχε στην κατάλληλη ώρα να είμαι και γω ξυπόλυτος. γιατί εσύ είσαι πάντα. Ετσι, είναι το ευκολότερο πράγμα για εμάς να προχωρούμε κατά πώς πηγαίνει το ρυάκι και να δροσίζουμε τα πόδια μας μέσα στο νερό, καθώς μάλιστα αυτή την εποχή του χρόνου και αυτή την ώρα της μέρας τούτο το πράγμα δεν είναι δυσάρεστο.

ΣΩ. Προχώρει πρώτος λοιπόν, και κοίταξε ταυτόχρονα πού θα καθίσουμε.

ΦΑΙ. Βλέπεις εκείνο τον πανύψηλο πλάτανο;

ΣΩ. Τι θέλεις να πεις γι' αυτόν;

ΦΑΙ. Εκεί υπάρχει σκιά και αέρας ελαφρός, και γρασίδι για να καθίσουμε ή, αν θέλουμε, να ξαπλώσουμε.

ΣΩ. Προχώρει προς τα εκεί, λοιπόν.

ΦΑΙ. Πες μου, Σωκράτη, δε λέγεται ότι από κάποιο μέρος του Ιλισσού, εδώ γύρω, ο Βορέας άρπαξε την Ωρείθυια;

ΣΩ. Έτσι λέγεται.

ΦΑΙ. Άραγε από εδώ; Γιατί εδώ τα νερά φαίνονται όμορφα και καθαρά και διάφανα, και κατάλληλα για να παίζουν πλάι τους οι κοπέλλες.

ΣΩ. 'Οχι από εδώ, αλλά από ένα μέρος που βρίσκεται δύο ή τρία στάδια πιο κάτω, εκεί όπου διαβαίνουμε το ποτάμι για να πάμε στο ιερό της Άγρας εκεί κάπου, στο ίδιο μέρος, βρίσκεται και ένας βωμός του Βορέα.

ΦΑΙ. Δεν το έχω ξεκάθαρα στο νου μου πες μου όμως, μα το Δία, Σωκράτη, εσύ πιστεύεις ότι αυτό το μυθολόγημα είναι αληθινό;

ΣΩ. Μα αν δεν πίστευα, όπως οι σοφοί, δε θα έκανα τίποτε το παράλογο. κι έπειτα θα εφεύρισκα μιαν εξήγηση, και θα έλεγα πως κάποιο δυνατό φύσημα του Βορέα την έσπρωξε προς τους βράχους που είναι εκεί κοντά, την ώρα που έπαιζε με τη Φαρμακεία, και, αφού βρήκε το θάνατο με αυτό τον τρόπο, ειπώθηκε ότι την άρπαξε ο Βορέας και την εξαφάνισε. Όμως εγώ, Φαίδρε, βρίσκω ότι τέτοιες εξηγήσεις έχουν, βέβαια, τη χάρη τους, αλλά ταιριάζουν σε άνθρωπο πολύ ικανό σε αυτά, που καταβάλλει πολύ κόπο, και που δεν πετυχαίνει πολλά, όχι για άλλο λόγο, παρά για το ότι είναι αναγκασμένος, μετά από αυτό, να ερμηνεύσει και τη μορφή των Ιπποκενταυρων, και έπειτα εκείνη της Χίμαιρας, και ύστερα θα συρρεύσει και ένα πλήθος τέτοιων πλασμάτων, Γοργόνων και Πηγάσων, και κατόπιν πολυάριθμες ομάδες από άλλα ανεξήγητα, τερατόμορφα, παράξενα όντα. Αν λοιπόν κανείς, χωρίς να πιστεύει σε αυτά, επιχειρήσει να προσεγγίσει το καθένα ανάλογα με τον τρόπο που του φαίνεται πιθανό να έγινε, χρησιμοποιώντας και κάποια ακατέργαστη γνώση, θα χάσει πολύ καιρό.

Όμως εμένα δε μου περισσεύει καθόλου χρόνος γι' αυτά και η αιτία, φίλε μου, είναι η εξής: δεν μπορώ ακόμα, για να μιλήσω σύμφωνα με το Δελφικό επίγραμμα, να γνωρίσω τον εαυτό μου. και μου φαίνεται γελοίο, ενώ συνεχίζω να μην ξέρω ακόμη ούτε αυτό, να εξετάζω ξένα ζητήματα. Ετσι, λοιπόν, τούτα τα αφήνω ως έχουν, και δέχομαι τις σχετικές γνώμες που επικρατούν, και, όπως μόλις τώρα έλεγα, δε στρέφω την προσοχή μου σε αυτά, αλλά στον εαυτό μου, για να δω δηλαδή μήπως συμβαίνει να είμαι κανένα θηρίο πιο περίπλοκο και πιο μανιασμένο από τον Τυφώνα, ή κανένα πιο ήμερο και πιο απλό ζώο, που από τη φύση του μοιράζεται κάποια θεϊκή και απλή (όχι υπερβολική όπως ο Τυφώνας) τύχη. Όμως, φίλε μου, σε ρωτώ ανάμεσα στις κουβέντες μας, δεν είναι αυτό το δέντρο όπου μας οδηγούσες;

ΦΑΙ. Αυτό ακριβώς είναι.

ΣΩ. Μα την Ήρα, όμορφο μέρος για να καθίσουμε.

Και ο πλάτανος αυτός απλώνει γύρω του πλατιά σκιά και είναι ψηλός, και το ύψος και ο ίσκιος της λυγαριάς είναι πανέμορφα, και, καθώς είναι έτσι ολάνθιστη, γεμίζει με πολλή ευωδιά τον τόπο. έπειτα και η πηγή με μεγάλη χάρη ρέει κάτω από τον πλάτανο και το νερό της είναι πολύ δροσερό, όπως μπορώ κιόλας να κρίνω, νιώθοντάς το στα πόδια μου. και από τις κόρες και τα αγάλματα φαίνεται πως είναι ένας ιερός τόπος, αφιερωμένος σε κάποιες Νύμφες και στον Αχελώο. Και ακόμα, αν θέλεις, το ωραίο αεράκι που φυσάει σε αυτό το μέρος, πόσο είναι ελκυστικό και πολύ ευχάριστο. και μάλιστα καλοκαιρινό, έτσι όπως είναι, και ανάλαφρο, συνοδεύει απαλά το τραγούδι των τζιτζικιών. Όμως το πιο χαριτωμένο απ' όλα είναι το χορτάρι, που κλίνει τόσο ήρεμα προς τα πλάγια και είναι τόσο πλούσιο, που, όταν ξαπλώσεις κάτω, θα έχεις πολύ αναπαυτικό προσκέφαλο. Ετσι, λοιπόν, φίλε μου Φαίδρε, με ξενάγησες με τον καλύτερο τρόπο.

Πηγή. ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ  ,  Πηγή εικόνας.