Κυριακή πρωί και η βόλτα μου από την Τσιμισκή, στην πλατεία Ναβαρίνου, ρίχνοντας μια ματιά στα βιβλιοπωλεία που είναι ανοιχτά και τις αργίες. Απέναντι οι μελαψοί πραματευτάδες παραταγμένοι κατα μήκος της πλατείας, εκεί που κάποτε ο διάολος που αργότερα τον ονόμασαν μέγα, έστειλε την γοτθική φρουρά για να αποδεκατίσει δεκαπέντε χιλιάδες Έλληνες μέσα σε ένα τρίωρο. Ο δρόμος με οδηγεί βόρεια. Θες ο ήλιος που αγαπιέται τούτο τον καιρό και ο οποίος λαμπυρίζει πάνω στην καμάρα, θες οι εφηβικές θύμισες με έσπρωξαν στην πλατεία της Ροτόντας. Εκεί που κάποτε μας ξημέρωνε περιμένοντας στην ουρά για να αγοράσουμε ένα κουλούρι. Δεν ήταν το κουλούρι όσο η ουρά.
Κάθησα στον ήλιο απέναντι από την Ροτόντα με συντροφιά την "ζωή εν τάφω" του Μυριβήλη. Διαβάζοντας για τις ιδέες που μας φόρτωσαν στα μυαλά και που αυτές φτερουγίζουν μπρος στα μάτια μας σαν νυχτερίδες και εμείς; Εμείς σαν το παιδί με το σκουπόξυλο προσπαθούμε να τις διώξουμε... Κλείνει το κεφάλαιο με την παρακάτω παράγραφο, "η λογική είναι το πιο αδύνατο μετερίζι μπροστά στις έξαλλες και ακατανίκητες ενέργειες της ψυχής και της φαντασίας". Κλείνω το βιβλίο και στοχάζομαι πόσο βαθιά ριζωμένος είναι ο Πλατωνικός ηνίοχος του Φαίδρου, στον Έλληνα λογοτέχνη. Σηκώνοντας το κεφάλι από το βιβλίο αγναντεύω το κτίσμα της Ροτόντας. Τόσα χρόνια κάτοικος αυτής της πόλης και ποτέ δεν επισκέφθηκα στον χώρο. Η τεχνοτροπία της αντολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας γενικά δεν με συγκινούσε, τόσο καλλιτεχνικά, όσο κυρίως λόγο των ανατολίτικων ιδεολογιών που επέβαλε στον ελληνικό κόσμο. Μάλιστα τα σκοτεινά πλίθινα θρησκευτικά οικοδομήματα μου δημιουργούσαν μία αίσθηση κατάθλιψης. Αλλά η Ροτόντα είναι η πορεία της Θεσσαλονίκης μέσα στον χρόνο. Όσο και αν αυτή η πορεία πονάει έναν Έλληνα, μιας και έχει να κάνει με αιώνες σκλαβιάς, στρατιωτικής ή πνευματικής, εν τούτοις είναι ιστορική πραγματικότητα και έτσι οφείλουμε να την βλέπουμε. Άλλωστε ότι και αν δούμε γύρω μας έχει ξεκινήσει από τους Έλληνες και στους Έλληνες θα καταλήξει.
Αποφάσισα λοιπόν να μπω για να δω την αρχή, την γέννηση του ναού. Για τους Έλληνες ήταν ο ναός του Διός. Οι Ρωμαίοι το παρέδωσαν στους χριστιανούς, ενώ στην συνέχεια οι Οθωμανοί το μετέτρεψαν σε τζαμί. Ο ναός ήταν εξαιρετικής αρχιτεκτονικής από τους Έλληνες, αλλά οι μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις που έγιναν κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο επιβάρυναν την στατική του επάρκεια. Έτσι με τον καιρό και τους σεισμούς προκλήθηκαν τεράστιες ζημιές. Η UNESCO ανακήρυξε το συγκεκριμένο μνημείο ως παγκόσμιας κληρονομιάς και έτσι με την χρηματοδότηση της Ε.Ε θα πρέπει να συντηρηθεί και να προσεχθούν όλες οι εποχές και η πορεία του μέσα στους αιώνες. Άρα θα μπορέσω να δω και έναν προχριστιανικό ναό στην Θεσσαλονίκη, η ιστορία της οποίας με βάση τα θρησκευτικά μνημεία, θαρρείς και ξεκίνησε στα 500 μχ.
Η επίσκεψη στον χώρο όμως ήταν μία ακόμα μαχαιριά στην ψυχή. Ο κεντρικός ναός προετοιμάζετε για να λειτουργήσει ως χριστιανική εκκλησιά. Ο Μιναρές στο προαύλιο αναστηλώνετε. Ελλάδα πουθενά... Αρχίζω την περιήγηση για να δω κάτι Ελληνικό στον χώρο που οι πρόγονοί μας ύψωναν τα χέρια προς τον πατέρα των θεών τους. Μπαίνω μέσα στον κυρίως ναό. Καταθλιπτική μεσαιωνική αίσθηση της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ή του νέου Ισραήλ όπως την ονόμαζαν. Σήμερα κάποιοι την βάφτισαν βυζάντιο και της έδωσαν μετά θάνατον Ελληνική ταυτότητα.
Η πρώτη σύνδεση του νέου Ισραήλ με τον Ελληνισμό είναι στους σπασμένους Ελληνικούς κίονες οι οποίοι είναι καρφωμένοι στον τοίχο του ναού. Κακότεχνα σπασμένοι... Θλιβερή εικόνα. Απέναντι ο χριστός καρφωμένος πάνω στον σταυρό και μπροστά μου η Ελλάδα καρφωμένη στον τοίχο μιας εκκλησιάς! Συλλογίζομαι τους περίοικους Έλληνες πως θα ένιωθαν όταν άκουγαν τα σφυριά των βάρβαρων να καταστρέφουν τους κίονες του ναού των προγόνων τους. Οι τρομαγμένοι κάτοικοι που ακόμα έχουν νοπές της διηγήσεις για την σφαγή των παππούδων τους λίγα μέτρα πιο κάτω, στον ιππόδρομο της πόλης. Κάθε ντανγκ ήταν κάρφωμα βαθύτερο στο σκοτάδι του μεσαίωνα. Χαϊδεύω έναν κίονα και γυρνάω να βγω έξω. Δεν αντέχω άλλο αυτό τον χώρο. Νομίζω ότι το στήθος μου έγινε σκληρότερο και από το κατεστραμμένο Ελληνικό μάρμαρο. Εκείνη την ώρα που βγαίνω, αντικρίζω ένα ζευγάρι με ένα μικρό παιδάκι. Ο πιτσιρικάς σε άπταιστα Ελληνικά φωνάζει προς τους γονείς του, "μπαμπά, μαμά, ο χριστούλης". Και οι τρεις τους αρχίζουν να σταυροκοπιούντε, με περίσσευμα ευλάβειας, ενώ αντικρίζουν με δέος τους πλίθινους τοίχους. Καμία εντύπωση, ούτε καν μία ματιά για τα Ελληνικά "σταυρωμένα" μάρμαρα.
Βγαίνω έξω στον ήλιο. Παίρνω μια βαθιά ανάσα, αλλά το βλέμμα μου δεν μπορεί να γλυτώσει από την ασχήμια και από την βεβήλωση των ιερών των Ελλήνων. Οι κολόνες της εισόδου του ναού, κακότεχνα και πρόχειρα φτιαγμένες από κατεστραμμένους κίονες και κιονόκρανα. Το ένα από αυτά μάλιστα είναι γυρισμένο ανάποδα για να χρησιμοποιηθεί σαν βάση! Στο μυαλό μου έρχονται τα λόγια του Αριστοτέλη, "απεκρίθη εκ παλαιοτέρου του βαρβάρου έθνεος το ελληνικόν εόν και δεξιώτερον και ευηθείης ηλιθίου απηλλαγμένον μάλλον." Σα να λέμε, "ξεχώρισε από παλιά το Ελληνικό έθνος από τους βαρβάρους όντας πιο ικανό και περισσότερο απαλλαγμένο από την ηλιθιότητα". Και τούτοι εδώ οι ηλίθιοι δεν ξέρανε ούτε ένα κιονόκρανο να τοποθετήσουν. Ή σάμπως να συμβολίζει το αναποδογύρισμα του χρόνου που έλεγε και ο δάσκαλος; Ότι από εκεί και μετά ο άνθρωπος άρχισε να τραβάει τον χρόνο της ιστορίας του ανάποδα, κατά πίσω δηλαδή;
Περπατάω στον περίβολο για να βρω κάτι Ελληνικό, κάτι που να μου φέρει στην σκέψη την μαρμαρυγή, να νιώσω τον ιδρώτα ενός Έλληνα καθώς σμίλευε το μάρμαρο, κάτω από τον καταγάλανο, κατάφωτο ουρανό. Στην πίσω πλευρά του προαύλιου χώρου δυο τρεις βάσεις κιόνων οι οποίοι σταματάν την συνέχειά τους λίγο πριν τον ναό. Εκεί τους τερμάτισε το νήμα της ιστορίας, μαζί με το τέλος του Έλληνα και του φυσικού ανθρώπου.
Ακόμα μια βαθιά ανάσα και συνεχίζω τον περίπατο γύρω από τον ναό. Εκεί πλέον τα μάτια βλέπουν, η καρδιά ραγίζει, το μυαλό δεν μπορεί να επεξεργαστεί και η ψυχή δεν θέλει να πιστέψει! Η ασέβεια των Ρωμαίων και των Οθωμανών μπορεί να πληγώνει, αλλά αυτή των νεοελλήνων δεν αντέχεται. Αυτοί που σαν δεύτερο συνθετικό χρησιμοποιούν -άγνωστο γιατί- το σπουδαίο όνομα Έλλην, αυτοί που τάχα περηφανεύονται για τους σπουδαίους προγόνους, αυτοί που τάχα είναι συνεχιστές των φωτοδοτών και ευεργετών του ανθρώπου. Αυτοί λοιπόν ενώ αναστηλώνουν τον Ελληνικό ναό για χρήση του από τους καταπατητές χριστιανούς, αυτοί που αναστηλώνουν τον μιναρέ των καταπατητών μουσουλμάνων, αυτοί οι ίδιοι έχουν πετάξει τα μάρμαρα που βρέθηκαν από τον ναό του Διός σε δυο γωνιές της αυλής σαν σκουπίδια!!!
Μερικά από τα μάρμαρα του ναού έγιναν παγκάκι για να ξαποσταίνουν οι ευσεβείς επισκέπτες, ενώ κάποιοι κίονες χρησιμοποιήθηκαν για να δημιουργηθεί ένα πρόχειρο κιόσκι. Νοιώθω να έχω γίνει και εγώ πλέον μαρμάρινη κολόνα. Ο ανοιξιάτικος ήλιος είναι αδύνατον να με ζεστάνει. Κοιτάω τριγύρω σαν χαμένος τους δυο τρεις επισκέπτες. Με γρήγορο βήμα πλέον ξεκινώ να φύγω από αυτό τον άθλιο χώρο των Ρωμιών, ραγιάδων. Στην έξοδο βλέπω το ζευγάρι με το παιδάκι τους. Ένα χαμόγελο ελπίδας στο παιδάκι και ένα μειδίαμα οίκτου για τους γονείς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου