Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2023

ΠΩΣ ΟΙ ΕΡΜΑΪΚΕΣ ΣΤΗΛΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΣΑΝ ΤΟΝ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ

Εν μέσω του Πελοποννησιακού Πολέμου, οι Αθηναίοι οργάνωσαν μια πολύ φιλόδοξη εκστρατεία για να αποκτήσουν τον έλεγχο της Σικελίας. Στρατηγοί της επιβλητικής αποστολής, που την αποτελούσαν 140, περίπου, τριήρεις, 5.100 οπλίτες και 1.300 τοξότες, εξελέγησαν οι Αλκιβιάδης, Νικίας και Λάμαχος.

Τα ξημερώματα, όμως, της 11ης Μαΐου του -415, λίγο πριν αποπλεύσει ο στόλος, οι Αθηναίοι αντίκρισαν τις περισσότερες των Ερμαϊκών Στηλών, που κοσμούσαν την αγορά της Αθήνας, βανδαλισμένες, τις κεφαλές κομμένες!

Η χυδαία πράξη θεωρήθηκε, ευρύτατα, ως δυσοίωνο προμήνυμα για τη Σικελική Εκστρατεία και ξέσπασε οξύτατη πολιτική κρίση, που επιτάθηκε από τη δυσκολία της ανεύρεσης των Ερμοκοπίδων, εκείνων που κατέστρεψαν τις Ερμές.

Αρχικά η δολιοφθορά αποδόθηκε στους πάντοτε υπόλογους Κορίνθιους, αλλά και στον Ανδοκίδη τον Κυδαθηνέα, έναν από τους δέκα επιφανείς ρήτορες της Αρχαιότητας, επειδή μια Ερμαϊκή Στήλη, που κοσμούσε την οικία του, βρέθηκε άθικτη.

Καταγγέλθηκαν και άλλοι ως πιθανοί δράστες, στους οποίους συμπεριελήφθη και ο νεαρός ηγέτης Αλκιβιάδης, θερμός υποστηρικτής της εκστρατείας. Οι πολιτικοί εχθροί του δεν δυσκολεύτηκαν να στρέψουν την κοινή γνώμη εναντίον του με διάφορες κατηγορίες.

Η κατάσταση περιπλέχθηκε περισσότερο, όταν ένας μέτοικος (ο μέτοικος καταγόταν από άλλο μέρος, κατοικούσε στα όριά της Αθήνας και είχε περιορισμένα ή καθόλου πολιτικά δικαιώματα), ο Τεύκρος, κατονόμασε ως υπεύθυνους της ανοσιουργίας 18 πολίτες, ενώ ένας άλλος, ο Διοκλείδης, υποστήριξε ότι δεν ήταν λίγα άτομα, αλλά 300 επιφανείς πολίτες των Αθηνών, μεταξύ των οποίων ο κωμικός Φρύνιχος και ο εξάδελφος του Πλάτωνα, ο Κριτίας.

Αποδείχτηκε τελικά, ότι ο καθένας είχε τους λόγους του να καταθέσει μήνυση εναντίον λίγων ή πολλών και να τους στείλει στο δικαστήριο, γιατί όχι και στο απόσπασμα, αφού τα χρήματα της επικήρυξης ήταν πολλά.

Οι συνεχόμενες ταραχές ανάγκασαν τους Αθηναίους να λάβουν αποφάσεις γενναίες. Ο Ανδοκίδης, που είχε φυλακισθεί, αφέθηκε ελεύθερος, κάποιος Ευφίλητος και η παρέα του οδηγήθηκαν στο θάνατο (αργότερα αποκαλύφθηκε η ψευδομαρτυρία) και ανακλήθηκε ο Αλκιβιάδης ως ένοχος, στέλνοντας στη Σικελία το ειδικό πλοίο «Σαλαμινία» να τον φέρει πίσω στην πατρίδα. [«Σαλαμινία» ήταν η ιερή τριήρης των Αθηναίων (-5ος αιώνας), που κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου μετέφερε μηνύματα από και προς τους Δελφούς και χρησμούς].

Ο Αλκιβιάδης κατάφερε να ξεφύγει και κατέληξε στη Σπάρτη. Με τους Σπαρτιάτες, τους αντιπάλους των Αθηναίων, συνεργάστηκε (415-412) ως στρατηγικός σύμβουλος, πράξη διάσημης ιστορικής προδοτικής συνεργασίας και πολιτικής ανυπακοής, που μόνον μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, όπως του Αθηναίου πολιτικού και στρατηγού, μπορούσε να σκεφθεί. Έπειτα αποστάτησε στον Πέρση σατράπη Τισαφέρνη, επέστρεψε στην Αθήνα με 147 τριήρεις (411), κατέφυγε στη Φρυγία (405) μετά την ήττα των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς (λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου) και πέθανε στο όρος Έλαφος.

Του Γιάννη Ν. Καλαντζή

https://www.taxydromos.gr , Πηγή εικόνας: https://www.worldhistory.org/

----------------------------------

ΠΩΣ ΟΙ ΕΡΜΑΪΚΕΣ ΣΤΗΛΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΣΑΝ ΤΟΝ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ (#2) [Θουκυδίδης]

ΟΙ ΕΡΜΑΪΚΕΣ ΣΤΗΛΕΣ («ΕΡΜΑΙ») ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ

1 σχόλιο:

Σείριος είπε...

[6.29.1] Αυτός (ο Αλκιβιάδης) όμως αντέκρουσε τις κατηγορίες από μιας αρχής, και δήλωσε πως είναι πρόθυμος να κριθεί από δικαστήριο αν είχε πράξει τίποτ' απ' αυτά, πριν ξεκινήσει η εκστρατεία (γιατί όλες οι προμήθειες και ο εξοπλισμός είχανε πια βρεθεί) και αν είχε διαπράξει τίποτ' απ' αυτά, να τιμωρηθεί, αν όμως αθωωθεί, να πάει ως στρατηγός.

[6.29.2] Και τους εξόρκιζε έντονα vα μην ακούνε τις συκοφαντίες ενάντιά του όταν θα έλειπε, αλλά αμέσως να τον θανατώσουν, αν έχει κάνει αυτές τις ανομίες, προσθέτοντας πως θα ήταν πιο γνωστικό ενώ κρεμόταν πάνωθέ του τέτοια κατηγορία να μην τον στείλουν ως αρχηγό τόσο μεγάλου εκστρατευτικού σώματος πριν ξεκαθαρίσουν το ζήτημα με δίκη.

[6.29.3]Οι εχτροί του όμως, επειδή φοβούνταν πως ο στρατός θα είχε ευνοϊκές διαθέσεις προς αυτόν αν δικαζόταν αμέσως τότε, και μήπως το πλήθος δε δείξει την απαιτούμενη αυστηρότητα από καλή προαίρεση, επειδή εξ αιτίας του έπαιρναν μέρος στην εκστρατεία οι Αργείοι και μερικοί Μαντινείς, κοίταζαν να το αποτρέψουν αυτό και ν' ανακόψουν τη βιασύνη του Αλκιβιάδη, σκορπίζοντας ανάμεσα στον κόσμο δικούς τους ρήτορες που υποστήριζαν πως πρέπει να φύγει τώρα και να μην καθυστερεί το ξεκίνημα, αλλά να γυρίσει και να δικαστεί σε ορισμένην ημερομηνία. Μ' αυτόν τον τρόπο ήθελαν να δικαστεί ο Αλκιβιάδης για μεγαλύτερη συκοφαντία, που θα μαγείρευαν ευκολότερα αν έλειπε αυτός από τη μέση, και να δικαστεί φερμένος πίσω κατά μήνυμα της πολιτείας. Κ' έτσι αποφασίστηκε να ξεκινήσει ο Αλκιβιάδης.

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΑΙ

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αρχειοθήκη ιστολογίου