Τo Ιερό του Απόλλωνα στο Δαφνί, βρισκόταν στη νότια πλευρά της Αρχαίας Ιεράς Οδού, στα όρια που καταλαμβάνει σήμερα η βυζαντινή Μονή Δαφνίου. Ο χώρος αυτός υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές στάσεις της ελευσινιακής πομπής.
Η προσωνυμία του Απόλλωνα στο λατρευτικό αυτό χώρο ήταν Δαφνηφόρος.
Κατά τον Παυσανία υπήρχε Ιερό με αγάλματα της Δήμητρας, της Κόρης (Περσεφόνης), της Αθηνάς και του Απόλλωνα αν και αρχικά το ιερό έγινε μόνο για τον Απόλλωνα.
Το Ιερό του Απόλλωνα περιλάμβανε ναό και ένα υπόστυλο οικοδόμημα, καθώς στον χώρο βρέθηκε μεγάλος αριθμός σπονδύλων και κιονοκράνων ιωνικού και δωρικού τύπου. Ένας ιωνικός κίονας μάλιστα, έχει χρησιμοποιηθεί στη στήριξη των τοξωτών ανοιγμάτων στη νοτιοδυτική γωνία του εξωνάρθηκα του καθολικού της Μονής Δαφνίου.
|
Ο κίονας στη Μονή Δαφνίου
από το Ιερό του Απόλλωνα.
Τους άρπαξε ο Ελγιν.
Βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. |
Υπήρχαν τρεις ακόμα όμοιοι ιωνικοί κίονες, οι οποίοι αφαιρέθηκαν και αντικαταστάθηκαν με χτιστούς στύλους από τον Έλγιν. Οι κίονες αυτοί, όπως και τα υπόλοιπα Ιερά γλυπτά, σήμερα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
Η αρχιτεκτονική μορφή του ναού του Απόλλωνα μας είναι άγνωστη. Ο αρχαιολόγος Νικόλαος Παπαχατζής, βάση των ευρημάτων και την αφήγηση του Παυσανία υποθέτει πως στο ιερό υπήρχε ένας ναός αφιερωμένος στον Απόλλωνα, με άγαλμα του θεού αλλά και της Αθηνάς. Τα αγάλματα της Δήμητρας και της Κόρης θα πρέπει να ήταν σε ξεχωριστό ναϊκό οικοδόμημα, καθώς η ύπαρξη τεσσάρων λατρευτικών αγαλμάτων προϋποθέτει ναό τεραστίων διαστάσεων. Επίσης, ο μεγάλος αριθμός σπονδύλων από κίονες υποδηλώνει την ύπαρξη και δευτέρου ναού, ο οποίος σύμφωνα με τον Παυσανία, ήταν μεταγενέστερος από αυτόν του Απόλλωνα.
Ο περίβολος του Ιερού ήταν χτισμένος από μεγάλους ορθογώνιους λίθους, η πλειονότητα των οποίων χρησιμοποιήθηκε από τους Βυζαντινούς στην κατασκευή της ισχυρής οχύρωσης της Μονής Δαφνίου. Μάλιστα, το βόρειο τμήμα του βυζαντινού τείχους όπως φαίνεται στα κατώτερα σημεία, είναι χτισμένο ακριβώς πάνω στον Αρχαίο περίβολο. Όπως και το τεράστιο λίθινο κατώφλι της ανατολικής εισόδου της μονής είναι κατά πάσα πιθανότητα το κατώφλι του Αρχαίου τεμένους. Η ανατολική πύλη, η σημερινή είσοδος της μονής, πιθανόν να είναι η πύλη του Αρχαίου περιβόλου.
Ο ακριβής χρόνος ίδρυσης του Ιερού του Απόλλωνα παραμένει άγνωστος, αφού τα Αρχαία στρώματα κάτω από το μοναστήρι δεν έχουν πλήρως ερευνηθεί. Λόγω της έλλειψης στοιχείων, όμως, το μόνο επιβεβαιωμένο γεγονός είναι ότι τι Ιερό υπήρχε ήδη στα μέσα του +2ου αιώνα, όταν το επισκέφτηκε ο Παυσανίας.
|
Ο περίβολος. |
Το Ιερό του Απόλλωνα καταστράφηκε από τους Βησιγότθους του Αλάριχου και τους καλογέρους που τους καθοδηγούσαν, μαζί με την καταστροφή του ιερού της Ελευσίνας το +395.
Ο Ευνάπιος ιστορεί, ότι οι μοναχοί διηυκόλυναν πολύ την επιδρομήν του Αλαρίχου, βεβαιών επί λέξεως ότι «τοιαύτας αυτώ τας πύλας απέδειξε της Ελλάδος, η των τα φαιά ιμάτια εχόντων ακωλύτως προσπαρεισελθούσα ασέβεια. Εκ τούτων πιθανόν υπελήφθη ότι ο Ρουφίνος, (διαβάστε: ΡΟΥΦΙΝΟΣ ένας ακόμη εχθρός του Φωτός) περί την εκτέλεσιν των προδοτικών αυτού βουλευμάτων, ωφελήθη προ πάντων από την κατά της ειδωλολατρείας αντιπάθειαν των χριστιανών, οίτινες, ευάριθμοι όντες εις την ενταύθα Ελλάδα και μέχρι των χρόνων τούτων βλέποντες τους εθνικούς ακωλύτως εκπληρούντας τα της λατρείας αυτών, ήσαν διατεθειμένοι να συμμαχήσωσι μετά των Γότθων ίνα καταφέρωσιν επί τέλους καιρίαν κατά των αντιπάλων πληγήν. Ήσαν δε οι Γότθοι αρειανοί μεν αλλ’ ουδέν ήττον χριστιανοί και επιτήδειοι να συντελέσωσιν εις τον θρίαμβον των συμμάχων αυτών, ιδίως δια της των ιερών καταστροφής….»
|
Μονή Δαφνίου σήμερα.
Καλύπτει μεγάλο μέρος του Ιερού του Απόλλωνα. |
Και στην επόμενη σελίδα, 275. «…Όπωσδήποτε ο Αλάριχος, αναχωρήσας εκ Θράκης, προήλασε κατ’ αρχάς εις την Μακεδονίαν και έπειτα εις την Θεσσαλίαν, πάντα καταστρεφόμενος τα εν μέσω. Περί τας αρχάς δε του 396 γενόμενος πλησίον των Θερμοπυλών, ανήγγειλε λάθρα την άφιξιν αυτού προς τε τον Αντίοχον, τον ανθύπατον, και προς τον Γερόντιον, τον προιστάμενον της εν Θερμοπύλαις φυλακής. Και εν τω άμα ο Γερόντιος, αναχωρήσας μετά των φυλάκων, αφήκεν ελευθέραν και ακώλυτον εις τους βαρβάρους την εις την Ελλάδα είσοδον.
Οι δε, καθοδηγούμενοι υπό πολυαρίθμων μοναχών, κατεπλημμύρησαν πάντα τα μεταξύ Θερμοπυλών και Αττικής, Λοκρίδα, Φωκίδα, Βοιωτίαν, λεηλατούντες και καταστρέφοντες χώρας και πόλεις, και τους μεν άνδρας ηβηδόν αποσφάττοντες, παίδας δε και γυναίκας αγεληδόν συνεπαγόμενοι. Η συμφορά υπήρξε τασαύτη ώστε ο πεντηκονταετίαν βραδύτερον ακμάσας Ζώσιμος βεβαιοί, ότι μέχρι των χρόνων αυτού εφαίνοντο έτι τα στίγματα αυτής».
https://omadaorfeas.blogspot.com , https://eleusisdiagoridon.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου