Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2019

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΣΕ ΑΡΧΑΙΟ ΜΩΣΑΪΚΟ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ! - ΝΕΟ ΕΚΘΕΜΑ!

Ανάμεσα στα άλλα νέα εκθέματα-ευρήματα του Εθνικού Μουσείου της αρχαίας Βέρροιας (Βηρυτού), το 2019, είναι κι ένα μωσαϊκό, που απεικονίζει την γέννηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου!
Το έργο τέχνης είναι του 4ου αιώνα! 
Δηλαδή φιλοτεχνήθηκε και στολίσθηκε σε οίκημα, 7 σχεδόν αιώνες, αφ’ ότου ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε!
Το μωσαϊκό ευρέθη στο Μπάαλμπεκ / Baalbek του Λιβάνου.
Σε αυτό εικονίζονται ο νεαρός Αλέξανδρος, να ξεπλένεται από τα υγρά της γέννας, από μια Νύμφη, μέσα σε χρυσή κυπελλοειδή λεκάνη, ο πατέρας του Φίλιππος και ένας φίλος του, να παρατηρούν, και η μητέρα του, Ολυμπιάς, ξεκουράζεται, με μια «θεράπενά» της.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2019

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ - Ιλιάδος Ψ' (371 - 487)

Με την συγγραφέα Δήμητρα  Λιάτσα.
Η Δήμητρα Λιάτσα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έκανε φιλολογικές σπουδές. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά. Εργάστηκε επί σειρά ετών στην επιμέλεια βιβλίων. Μετέφρασε άνω των 30 τίτλων κυρίως από την Αγγλική γλώσσα. Έγραψε άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, με αντικείμενο την Ελληνική Γραμματεία. Έδωσε σειρά ομιλιών προσκεκλημένη από το Ινστιτούτο Αριστοτέλης, με θέμα την Ελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την παιδεία.
Από το 2009 ασχολείται με την συστηματική μελέτη του Ομήρου και από το 2014 με την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Οδύσσειας.
Από το 2017 έχει ξεκινήσει και την ανάγνωση, τον σχολιασμό και την ανάρτηση στο διαδίκτυο ολόκληρης της Ιλιάδος.
Έχει συγγράψει δύο βιβλία: «Τα ψέματα που λένε για την Ελλάδα» (2004) και «Η Ελληνική καταγωγή του Χριστιανικού μύθου» (2013), τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δήλιος. 

Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2019

ΣΠΑΝΙΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΩΡΑΣ ΤΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Ήδη ο Ιπποκράτης τον -5ο αιώνα συγγράφει ειδικά για τα γυναικολογικά ζητήματα και τον 2ο αι. διαπρέπει στη Ρώμη ο διασημότερος γυναικολόγος της Αρχαιότητας, ο Έλληνας Σωρανός ο Εφέσιος, που συνέγραψε πλήθος έργων σχετικών με τη γυναικολογία.
Την ρωμαϊκή εποχή πάντως έχει ήδη τυποποιηθεί μιά παλαιότατη πρακτική κατά την οποία οι γυναίκες γεννούσαν καθιστές υποβοηθούμενες από άλλες γυναίκες σε ένα ειδικό κάθισμα που συνήθως έφερνε η μαία. 
Νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον να αναφέρω τις προετοιμασίες που συμβουλεύει ο Σωρανός να έχουν γίνει πριν την ώρα του τοκετού: 
Για μια κανονική γέννα πρέπει κανείς να έχει ετοιμάσει από πριν: ελαιόλαδο, χλιαρό νερό, χλιαρά επιθέματα (θερμάσματα), μαλακούς σπόγγους, κομμάτια μαλλί, επίδεσμους, ένα μαξιλάρι, πράγματα για να μυρίσει η επίτοκος, το σκαμνί ή την καρέκλα της μαίας, δύο κρεβάτια, ένα κατάλληλο δωμάτιο. Το λάδι χρειάζεται για να εγχυθεί και να επαλειφθεί. Το χλιαρό νερό για να ξεπλυθούν τα διάφορα μέρη. Τα θερμάσματα για να ανακουφιστούν οι πόνοι. Οι σπόγγοι για να σφουγγιστούν και το μαλλί για να σκεπαστούν τα διάφορα μέρη της γυναίκας. Οι επίδεσμοι για να σπαργανωθεί το νεογέννητο. Το μαξιλάρι για να τοποθετηθεί εκεί το μωρό κάτω από την κύουσα μέχρι να καθαριστούν τα μετά τον τοκετό. Πράγματα για να μυρίσει η γυναίκα και να συνέλθει, όπως μέντα, ένα κομμάτι χώμα, κριθάρι, μήλο, κυδώνι κι αν ο καιρός το επιτρέπει κίτρο, πεπόνι και αγγούρι, ή οτιδήποτε άλλο παρεμφερές με αυτά.
(Σωρανού, Γυναικείων Β, ΙΙ[ΧΧΙ])
Παρά το γεγονός ότι στην αρχαιότητα, όπως και τώρα, η γέννηση ενός βρέφους ήταν κατά κανόνα μιά ευχάριστη περίσταση, είναι αξιοσημείωτο ότι οι απεικονίσεις του τοκετού είναι συγκριτικά σπάνιες στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο και οι περισσότερες προέρχονται είτε από αφιερωματικά αντικείμενα, είτε από ταφικά ανάγλυφα που δηλώνουν συνήθως ότι η μητέρα έχασε τη ζωή της στη γέννα. Η σπανιότητα αυτή ερμηνεύεται ίσως από το γεγονός ότι πρόκειται για μιά εν πολλοίς ιδιωτική σκηνή.
Ας δούμε μαζί μιά επιλογή αυτών των απεικονίσεων από διάφορες περιοχές και διάφορες χρονικές περιόδους. 
Ασβεστολιθικό γλύπτό σύμπλεγμα που εικονίζει γυναίκα που γεννά μισοξαπλωμένη. 
Την υποβαστάζει άλλη όρθια αποσπασματικά σωζόμενη μορφή 
και μιά ακόμη στα πόδια της κρατάει το μωρό. 
Πιθανόν ναϊκό αφιέρωμα από τους Γόλγους της Κύπρου, περίπου -330.

Μαρμάρινη ανάγλυφη πλάκα, Όστια, 2ος αι.. 
Το βρέφος είναι ήδη ακουμπισμένο στο μαξιλάρι, 
η μαία κρατά τον πλακούντα ή ένα δεύτερο βρέφος.  

Ελεφάντινο πλακίδιο, Πομπηία 1ος αι.. 
Εικονίζεται η γέννηση του Μελέαγρου ή του Αχιλλέα. 

Επιτύμβια στήλη της Πλανγώνας, 
κόρης του Τολμίδη από τις Πλαταιές, 
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, -320. 
Η Πλανγώνα προφανώς έχασε τη ζωή της 
αμέσως μετά τη γέννα. 

Πήλινη πλάκα εντοιχισμένη στον τάφο της Σκριβωνίας της Αττικής, 
νεκροταφείο της Όστια, 2ος αι..
 Η επίτοκος κάθεται σε καρέκλα, την υποβαστάζει μιά γυναίκα όρθια 
και η μαία προσπαθεί να βγάλει το μωρό.  

Πηγή (περισσότερα): www.lifo.gr

Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2019

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟ: ΣΗΜΕΡΑ Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Η νύχτα της 21ης Δεκεμβρίου είναι η μεγαλύτερη του χρόνου και θα διαρκέσει περίπου 14 ώρες και 29 λεπτά.
Το πρωί της Κυριακής 22 Δεκεμβρίου, στις 06:19 ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρεθεί στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο και έτσι θα ξεκινήσει και τυπικά ο φετινός Χειμώνας στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Το βράδυ του Ηλιοστασίου και τα αμέσως επόμενα θα είναι και τα μεγαλύτερα του έτους σε διάρκεια.
Όταν ο Ήλιος περάσει το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα η ημέρα να κερδίζει ξανά το χαμένο «έδαφος», εωσότου στην Εαρινή Ισημερία το φως και το σκοτάδι έχουν πάλι σχεδόν ίση διάρκεια.
Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο δεν «πέφτει» πάντα την ίδια ημερομηνία, αλλά κυμαίνεται μεταξύ της 20ής και της 23ης Δεκεμβρίου, με πιο πιθανές ημερομηνίες την 21η και την 22α. Την τελευταία φορά που το Χειμερινό Ηλιοστάσιο έπεσε στις 23 Δεκεμβρίου ήταν το 1903 και δεν θα ξανασυμβεί πριν το 2303. 


Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019

ΠΟΥΘΕΝΑ ΗΣΥΧΟΤΕΡΑ ΚΙ ΑΜΕΡΙΜΝΟΤΕΡΑ ΔΕΝ ΑΠΟΤΡΑΒΙΕΤΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΑΡΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΟΥ

Μοναξιές γυρεύουν οι άνθρωποι, εξοχές και παραθαλάσσια και βουνά· και συ πολλάκις τυχαίνει να τα λαχταράς. Όλ' αυτά όμως είναι καλά για τους απαίδευτους, αφού μπορείς, όποια στιγμή θελήσεις, ν' αποτραβηχθείς στον εαυτό σου.
Γιατί πουθενά ησυχότερα κι αμεριμνότερα δεν αποτραβιέται ο άνθρωπος παρά μέσα στην ψυχή του, και μάλιστα εκείνος που έχει τακτοποιημένα τα εσωτερικά του έτσι που, όταν τα βλέπει, καταλαμβάνεται από τέλεια καλή διάθεση.
Και καλή διάθεση εννοώ την αρμονική διάθεση.
Συχνά λοιπόν δίνε του εαυτού σου του είδους τούτου απομόνωση και ανανέωνέ τον. Σύντομες να είναι και βασικές οι αρχές εκείνες που, άμα τις συλλογισθείς, αρκούν για να σου πλύνουν την ψυχή και να σε στείλουν πίσω τέτοιον που να μην αγανακτείς μ' εκείνα στα οποία επιστρέφεις.
Ας δούμε όμως με τι αγανακτείς. Με την κακία των ανθρώπων; Ξανασκέψου την αρχή ότι τα λογικά ζώα έγιναν το ένα χάριν του άλλου και ότι η ανεκτικότης είναι μέρος της δικαιοσύνης και ότι άθελα αμαρτάνουν οι άνθρωποι και ότι τόσους που εχθρεύθηκαν, υποπτεύθηκαν, μίσησαν, τους πήρε ο χάρος κι έγιναν στάχτη και τότε παύσε ν' αγανακτείς.
(Μάρκος Αυρήλιος, Tα εις εαυτόν, Δ, 3)

ΤΟ ΒΑΘΕΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Τυχαίνουν στο δρόμο μας πολλοί άνθρωποι να είναι ρηχοί. Οι περισσότεροι. Είναι αυτοί που δεν έχουν έρθει σε επαφή με την ψυχή τους. Που ζουν απλά για να ζουν, έχοντας στρέψει όλη την προσοχή τους στην ικανοποίηση των σαρκικών αναγκών.
Άλλοι, πάλι, έχουν ένα μικρό βάθος.
Και πολλοί λίγοι είναι αυτοί που έχουν πραγματικά βάθος. Είμαστε τυχεροί όσοι συναντήσαμε τέτοιους ανθρώπους.
Η ανακάλυψη του πολύτιμου μέρους του «είναι μας» εξαρτάται από τη διάθεσή μας να σκάψουμε μέσα μας, να βαθύνουμε, να προχωρήσουμε σε ενδοσκόπηση. Να υλοποιήσουμε την Δελφική επιταγή: «άνθρωπε, γνώθι σ'αυτόν».
Ανατρέχοντας στην αρχαία σοφία ακούμε τον Πλωτίνο να μας προτρέπει: «Κλειστείτε στον εαυτό σας και κοιτάξτε. Κι αν δε βρίσκετε τον εαυτό σας όμορφο, πράξτε όπως ο δημιουργός ενός αγάλματος που πρέπει να γίνει όμορφο ... κόβει από δω, λειαίνει από κει, κάνει αυτή τη γραμμή πιο ανάλαφρη, εκείνη πιο καθαρή, μέχρι που ένα όμορφο πρόσωπο προβάλλει. Έτσι πρέπει να κάνετε κι εσείς, να μη πάψετε να σμιλεύεται το άγαλμά σας».
Να βγάζουμε από πάνω μας τα περιττά. Να βρούμε ό,τι πολύτιμο υπάρχει στο βάθος του εαυτού μας.
Ο Πλάτωνας είπε: «Ο δρόμος για τον εαυτό βρίσκεται μέσα σας».
Είναι πολύ σημαντική η αυτογνωσία. Αυτογνωσία είναι η γνώση του εαυτού. Για να επιτευχθεί η αυτογνωσία χρειάζεται ειλικρίνεια και κουράγιο για να συνδεθούμε με τον εαυτό μας και να έρθουμε πρόσωπο με πρόσωπο με την αλήθεια μας. Στην αναζήτηση αυτής της γνώσης χρειάζεται να έχουμε μια ρεαλιστική άποψη για τον εαυτό μας. Ούτε να τον υπερεκτιμούμε, ούτε να τον υποτιμούμε. Χρειάζεται μια ρεαλιστική άποψη για τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μας.
Μόνο αν γνωρίσεις πόσο αδύναμος είσαι, μπορείς να ξεπεράσεις την αδυναμία σου. Μόνο αν γνωρίσεις πόσο άσοφος είσαι, μπορείς να αρχίσεις την πορεία προς τη Γνώση. Μόνο αν γνωρίσεις τι ορυχείο έχει μέσα του κάθε άνθρωπος, μπορείς να υπερβείς τη γύμνια του. Αλλιώς, μένεις ένα τυφλό, όσο και εγωιστικό ον, που ζει μια ζωή χωρίς νόημα.
«Ο ανεξέταστος βίος είναι αβίωτος», έλεγε ο Σωκράτης.
Γι' αυτήν την τόλμη και τη σοφία μπορούσε να περηφανεύεται ο Ηράκλειτος, λέγοντας «έψαξα βαθιά στον εαυτό μου».
Οι μύστες πριν κοιμηθούν εφαρμόζουν την πυθαγόρεια μέθοδο, θέτοντας στον εαυτό τους τα ερωτήματα:
- «Τί έκανα;»
- «Τί δεν έκανα;»
- «Τι έπρεπε να κάνω;»
Και επιφέρουν τις κατάλληλες διορθώσεις στη ζωή τους, ώστε να ζουν με αρετή. 
Έτσι η αυτογνωσία, ο αυτοέλεγχος, η αυτοκριτική οδηγούν στην αυτοσυνείδηση, την αυτοκυριαρχία, τον αυτοσεβασμό, στην ουσιαστική αυτοδιάθεση και αυτοκαθορισμό μας.
Διαμέσου της αυτογνωσίας έχουμε καλύτερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους άλλους γύρω μας. Δημιουργούμε καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις και κατανοούμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Η αυτοεκτίμησή μας και η αυτοπεποίθηση αυξάνονται.
Ο Πρόκλος μας τονίζει: «και πάσης της φιλοσοφικής θεωρίας η κυριότερη και σταθερότερη αρχή είναι η διάγνωση της Ουσίας του Εαυτού μας.»
Πολύ σωστά ο Πλάτωνας μας επισημαίνει: «Η σωφροσύνη, η αδιαφορία για τα ασήμαντα και ο συνετός ζήλος για τα σπουδαία, πηγάζει μόνο απ' την αληθινή γνώση, η οποία στηρίζεται στην αυτογνωσία.»
Μέσα μας βρίσκεται το μαργαριτάρι του ανώτερου εαυτού. Το πραγματικό μας «είναι»! Μέσα μας βρίσκεται το αείζωον πύρ. Γι' αυτό ο Μάρκος Αυρήλιος μας προτρέπει: «Ένδον σκάπτε. Ένδον η πηγή του αγαθού και αεί δυναμένη αναβλύειν εάν αεί σκάπτης». (Σκάψε μέσα σου. Μέσα σου βρίσκεται η πηγή του καλού και μπορεί να αναβλύζει πάντοτε, αν πάντοτε σκάβεις).
Δημήτρης Μάρκου (απόσπασμα)

Μια πραγματικά εκπληκτική φωτογραφία μοιράστηκε μαζί μας ο αστροναύτης, Λούκα Παρμιτάνο του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Η απόκοσμη πραγματικά αυτή εικόνα που τραβήχτηκε φυσικά από το διάστημα περιγράφεται από τον ίδιο τον αστροναύτη ως εξής: «Η αντανάκλαση του ήλιου αναδεικνύει την αλληλεπίδραση της θάλασσας με τη γη». Και είναι μια φωτογραφία για να φτιάξει το ξεκίνημα της εβδομάδας.

Jean Michel Jarre - Oxygene 2

Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2019

Η Ξάνθη στολίζει την Ειρεσιώνη

Ένα έθιμο που έρχεται από την κλασική Αθήνα και θεωρείται πρόγονος του στολισμού του χριστουγεννιάτικου δέντρου, αναβιώνει η ΕΦΑ Ξάνθης για μαθητές του δημοτικού.
Σε ένα κλαδί αγριελιάς κρεμούσαν φρούτα και ξηρούς καρπούς, μικρά μπουκαλάκια με λάδι, κρασί και μέλι, έβαζαν πάνω του ξασμένο μαλλί, το γνωστό έριον και τα μικρά αγόρια το περιέφεραν από σπίτι σε σπίτι. 
Αυτό το δέντρο θα στολίσουν μαθητές της Γ΄ τάξης Δημοτικού σχολείου της Ξάνθης στο Αρχαιολογικό μουσείο Αβδήρων.
«Η ιδέα μας είναι να γνωρίσουν τα παιδιά ένα Αρχαίο Ελληνικό έθιμο που θυμίζει τον στολισμό χριστουγεννιάτικου δέντρου και να ανταλλάξουμε ευχές κρατώντας την Ειρεσιώνη», δήλωσε στο ethnos.gr, η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης, Δέσποινα Σκουλαρίκη.
Η εκπαιδευτική δράση θα γίνει την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019, στις 10 το πρωί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων.
Όπως εξήγησε η κ. Σκουλαρίκη η Ειρεσιώνη είχε πάνω της φρούτα και ξηρούς καρπούς, δεμένα με κόκκινη κορδέλα και τα παιδιά που το κρατούσαν έστελναν το μήνυμα της ευφορία, της καλοτυχίας και της ευλογίας. Το έθιμο γινόταν κατά τη διάρκεια της γιορτής των Πυανοψίων προς τιμή του Απόλλωνα, για να φέρει καλή σπορά και καλή σοδειά, δύο φορές τον χρόνο, από τα μέσα Οκτωβρίου ως τα μέσα Νοεμβρίου και από τα μέσα Μαΐου ως τα μέσα Ιουνίου. Τα παιδιά άφηναν την Ειρεσιώνη στις πόρτες των σπιτιών, όπου έμεναν όλη τη χρονιά και στο τέλος τα κλαδιά καίγονταν για να αντικατασταθούν από καινούργια, ενώ σε άλλες περιπτώσεις κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω στη θύρα του Ιερού του Απόλλωνα
Η Ειρεσιώνη θεωρείται πρόγονος του χριστουγεννιάτικου δέντρου και μέσω αυτής το έθιμο διαδόθηκε στους βόρειους λαούς, που ελλείψει ελαιόδεντρων, στόλιζαν κλαδιά από άλλα δέντρα, έτσι επικράτησε το έλατο. Θεωρήθηκε ωστόσο ειδωλολατρικό ως έθιμο και καταργήθηκε στη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2019

Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 1821 - Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Παρουσίαση του βιβλίου του ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΡΤΣΙΟΥ «Η Μακεδονία στον σάκο με τις έχιδνες».
Στο βιβλιοπωλείο Αριστοτέλειο, Ερμού 61 Θεσσαλονίκη.

 Ομηρικός Κύκλος - Ellenos Ellen

Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2019

ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Οι απόψεις και γνώμες, που, κατόπιν έρευνας, ταράζουν τα νερά της κατεστημένης πληροφόρησης, σίγουρα θα βρουν στην διαδρομή παράλογους πολέμιους. Ο δρόμος της πραγματικής γνώσης δεν είναι καθόλου εύκολος. Δεν χρειάζεται, όμως, να συμφωνήσουν όλοι μαζί σας, κάτι που ούτως ή άλλως είναι απίθανο. Καμιά φορά μάλιστα στους δέκα ακούει μόνο ο ένας.
Ωστόσο, η προσωπική επιτυχία του καθενός, βασίζεται στο γεγονός, ότι ανοίγει συζητήσεις, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω έρευνα σε οποιονδήποτε τομέα. Τεχνολογία, θετικές επιστήμες, ιατρική, πολιτική, ιστορία είναι μερικοί από τους τομείς, που, όταν το «κυνήγι» πληροφοριών γίνεται με μυαλό και μάτια ανοιχτά, υπάγονται στην μεγάλη κατηγορία της Φιλοσοφίας.
Ναι, καλά ακούσατε. Φιλόσοφος δεν είναι αυτός, που κάθεται και «αραδιάζει» «θεωρητικούρες», όπως μας «διδάσκουν» σήμερα, την εποχή της διαστρέβλωσης όλων των εννοιών. Φιλόσοφος είναι ο καθένας, ο οποίος αναζητεί την αλήθεια πάνω στο αντικείμενο του. Άλλωστε στην Αρχαία Ελλάδα φιλόσοφοι, ονομάζονταν οι γιατροί, οι φυσικοί, οι αναλυτές και γενικά όλοι αυτοί που έψαχναν το αληθές. Οι ψαγμένοι, δηλαδή, με λόγια της πιάτσας.
Οι φιλόσοφοι, εν κατακλείδι, είναι αυτοί που ενοχλούν, γιατί ψάχνουν. Και όποιος ψάχνει, βρίσκει. Και όποιος βρίσκει ανάβει σπίρτο, «πυροδοτώντας» την όρεξη κι άλλων να ψάξουν. Κατά αυτόν τον τρόπο επέρχονται ουσιαστικές αλλαγές και πραγματική πρόοδος σε κράτη και κοινωνίες.
Αυτό δεν αρέσει καθόλου στους «βολεμένους» της υπόθεσης, πολλοί από τους οποίους παρουσιάζουν τους εαυτούς τους, ως προοδευτικούς, ενώ στην ουσία είναι άκρως οπισθοδρομικοί.
Ο φθόνος τους απέναντι σ’ αυτούς, οι οποίοι έχουν προσωπική άποψη και δεν παπαγαλίζουν θεωρίες, γεννά σιγά-σιγά μίσος.
Έτσι «βολεμένοι» και «ξερόλες» χλευάζουν τις απόψεις των φιλοσόφων της εποχής μας.
Στην συνέχεια, μη μπορώντας να αντικρούσουν την γνώση που ξεπροβάλλει, «πετροβολούν» τους ίδιους τους ερευνητές.
Εντούτοις, ότι βρίσκεται ψηλά δύσκολα πέφτει. Αντίθετα ανθίσταται και στο τέλος δικαιώνεται.

Αρχαία Ελληνικά

Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2019

ΣΕΡΡΕΣ – ΕΛΛΑΣ

Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2019

Ο Εμπεδοκλής είχε δίκαιο για την ύπαρξη των δύο βασικών δυνάμεων του σύμπαντος (βαρύτητα-έλξη και φυγόκεντρος δύναμη). Κι ας λένε όλες οι εγκυκλοπαίδειες, ότι εκείνος που πρώτος θέσπισε τους νόμους της βαρύτητος είναι ο Νεύτων. Στην πραγματικότητα επίγνωση γι’ αυτές τις δύο αντίθετες δυνάμεις είχαν όλοι οι φυσικοί επιστήμονες της Ελληνικής Αρχαιότητος.

Ο Εμπεδοκλής υποστηρίζει ότι
«Το πυρ και το ύδωρ και η γη και ο αήρ πεθαίνουν και αναγεννώνται. Διότι, όταν πεθάνουν αυτά που έγιναν από το Νείκος, τα παραλαμβάνει μετά η Φιλία, η οποία τα προσάγει [προσκομίζει], τα προσθέτει και τα συνενώνει στην συμπαντική ουσία, για να διατηρήται το σύμπαν ενιαίο. Κι αυτό, επειδή η Φιλία έχει την τάση να διατηρεί δια παντός τον κόσμο μονότροπο [που γίνεται, υπάρχει ή ενεργεί κατά ένα μόνο τρόπο] και μονοειδή [ομοιόμορφο, απλό]. Όταν η Φιλία από τα πολλά ποιήσει [κατασκευάσει] το ένα και τα σπασμένα κομμάτια τα προσοικοδομεί [χτίζει επί πλέον] στο ενιαίο, πάλι το Νείκος από του ενός αποσπά και ποιεί τα πολλά, τουτέστιν [δηλαδή] το πυρ, το ύδωρ, την γη και τον αέρα καθώς και τα εκ τούτων γεννώμενα και φυτά και όσα μέρη του κόσμου κατανοούμε.»
Όλα αυτά στα μάτια των αδαών [αμαθών] του Μεσαίωνα φάνταζαν αστειότητες και παιδιάστικες μυθοπλασίες των ευφάνταστων Ελλήνων.
Ο Ακραγαντίνος σοφός είχε απόλυτο δίκαιο, όταν επέμενε στη μεταβολή των χημικών στοιχείων από το ένα στο άλλο. Είχε δίκαιο ακόμα, ότι όλες οι μορφές της ύλης αποτελούν παραλλαγές αυτών των μεταλλαγών.
Όπως επίσης είχε δίκαιο για την ύπαρξη των δύο βασικών δυνάμεων του σύμπαντος (βαρύτητα-έλξη και φυγόκεντρος δύναμη). Κι ας λένε όλες οι εγκυκλοπαίδειες, ότι εκείνος που πρώτος θέσπισε [καθιέρωσε] τους νόμους της βαρύτητος είναι ο Νεύτων. Στην πραγματικότητα όμως επίγνωση γι’ αυτές τις δύο αντίθετες δυνάμεις είχαν όλοι οι φυσικοί επιστήμονες της Ελληνικής Αρχαιότητος.
Ο Αναξαγόρας για παράδειγμα όχι μόνο γνωρίζει την δύναμη της βαρύτητας, αλλά επιπλέον γνωρίζει και την φυγόκεντρο δύναμη, την οποία σύμφωνα με τον Πλούταρχο πρώτος εκείνος εισηγήθηκε [επρότεινε].
Διότι, αιτιολογεί ο Αναξαγόρας, αν δεν υπήρχε κατά την τροχιά των πλανητών εκείνη η τάση διαφυγής, τότε η δύναμη της βαρύτητας θα τραβούσε κάθε περιφερόμενο σώμα προς το κέντρο. Τα ουράνια σώματα όμως συνεχίζουν ακάθεκτα την κυκλική τους πορεία περί το κέντρο που τα ελκύει, διότι: «Ελκύονται από την δύναμη (της βαρύτητος) και σφίγγονται από τη δίνη [περιστροφή] και τον τόνο [ένταση, τέντωμα] λόγω της περιφοράς (φυγόκεντρος δύναμη), όπως αυτό συνέβη από την πρώτη στιγμή, όταν συγκρατήθηκαν και δεν έπεσαν προς τα εδώ, τότε που διαχωρίζονταν στο σύμπαν τα ψυχρά και τα βαρέα».
Σήμερα πια όλα είναι πλήρως επιβεβαιωμένα. Το Σύμπαν αυτογεννάται και αυτοκαταστρέφεται από τις δυο αυτές εσωτερικές του βασικές δυνάμεις: την έλξη και την φυγόκεντρο δύναμη. Ή κατά την Αρχαιοελληνική ορολογία, την Φιλότητα και το Νείκος.
 ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 
 http://www.mavria.gr/pdf

ΓΡΑΜΜΙΚΗ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ή ΜΗΠΩΣ ΟΧΙ;

Με την ευκαιρία:
Η ΣΠΕΙΡΑ ΚΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ
[Η ανθρώπινη ιστορία δεν ακολούθησε μία γραμμική πορεία από έναν πρωτόγονο πολιτισμό σε έναν πιο εξελιγμένο, αλλά αντίστροφα μία σπειροειδή πορεία από έναν πανάρχαιο εξελιγμένο πολιτισμό σε μία συνεχόμενη παρακμή έως την εποχή που υπήρξε η μυθολογική εκείνη καταγραφή, και μετά πάλι άρχισε η άνοδος.]
.................................
Η συμβατική γραμμική, ιστορική απεικόνιση, της Ελληνικής Φιλοσοφίας είναι από θέση ανάπηρη, να δώσει τεκμηριωμένες απαντήσεις σε φαινομενικώς, άλυτα ιστορικά προβλήματα όπως:
1. Γιατί η φιλοσοφική αναζήτηση και λογική τεκμηρίωση παρουσιάστηκε μόνο στον Ελληνικό χώρο και όχι πολύ νωρίτερα, χρονικά, σε άλλους πολιτισμούς, που κατά την συμβατική ιστορική θεώρηση, εμφανίστηκαν πολύ νωρίτερα από τον Ελληνικό, όπως ο Κινέζικος, ο Ινδικός, ο Ασσυριακός και ο Αιγυπτιακός πολιτισμός;
2. Από πού οι πρώτοι γεννήτορες και ιδρυτές, σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, της Ελληνικής Φιλοσοφίας βρήκαν τις γνώσεις για να δημιουργήσουν το συλλογιστικό υπόβαθρο, που θα τους επέτρεπε να φτάσουν σε τέτοια πνευματικά ύψη την επιστημονική θεώρηση;
Εδώ η μόνη εύλογη εξήγηση είναι ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός δεν εξελίχθηκε γραμμικά και μονόδρομα, όπως υποστηρίζει η λογικά διάτρητη, σύγχρονη ιστορική θεώρηση.
Για να δημιουργηθεί αυτό το φιλοσοφικό μεγαλείο της Κλασσικής Ελληνικής εποχής, έπρεπε να τροφοδοτηθεί και να γαλουχηθεί από έναν μεγάλο Ελληνικό πολιτισμό που προϋπήρξε μέσα στον άδηλο χρόνο, του κλασσικού πολιτισμού. Αυτό το βλέπουμε πιο παραστατικά από τις υψηλές επιστημονικές γνώσεις που είχαν επάνω σε κοσμολογικά (η δημιουργία του σύμπαντος) θέματα, οι δύο μύστες (μεμυημένοι σε Αρχαίες Ελληνικές απόκρυφες γνώσεις) Ορφέας (χιλιάδες χρόνια πριν τον Ηράκλειτο) και Ηράκλειτος.
Οι γνώσεις αυτές που είχαν οι δύο αυτοί πνευματικοί γίγαντες, είναι σημερινές επιστημονικές κοσμολογικές τοποθετήσεις!
Συμπέρασμα: Ο ανθρώπινος πολιτισμός εξελίχθηκε κυκλικά με σπειροειδή ανέλιξη και με πολλά πολιτιστικά πισωγυρίσματα, λόγω πολέμων (εδώ εμφυλίων κατά την χρυσή εποχή του Ησιόδου – πόλεμος Διός και Τιτάνων, με μεγάλη έκλυση πυρηνικής ενέργειας) και μεγάλων γεωλογικών καταστροφών (πόλεμος Διός και Τιτάνα Τυφωέα – σύγκρουση γης με αστεροειδή πριν 12.000 χρόνια από σήμερα, ή με ολομέτωπη σύγκρουση Ατλάντων και Ελλήνων, με επακόλουθο γιγαντιαίο κατακλυσμό, που σάρωσε τον μεγάλο Ελληνικό πολιτισμό της Χρυσής Εποχής του Ησιόδου (καταποντισμός σύμφωνα με τον Πλάτωνα της Ατλαντίδος).

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ  http://www.mavria.gr/pdf
.........................................



ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΑΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Η Ελληνική φιλοσοφία έχει θίξει όλα τα προβλήματα που απασχολούν σε κάθε εποχή το μυαλό του ανθρώπου: Το πρόβλημα της ουσίας, της κατασκευής και της λειτουργίας του κόσμου, το πρόβλημα του τι μπορεί να υπάρχει πέρα από τις φυσικές δυνάμεις, το πρόβλημα της καταγωγής της ζωής, το πρόβλημα ουσίας του ανθρώπου και της σημασίας του μέσα στο χώρο της δημιουργίας, το πρόβλημα της ανθρώπινης συμπεριφοράς μπροστά στη φύση, μπροστά στο άγνωστο και μπροστά στον συνάνθρωπο.
Όλα αυτά τα προβλήματα τα εδούλεψε το Ελληνικό Πνεύμα με την καθαρότητα, την στιλπνότητα και την διαφάνεια, που αντιστοιχούν στην Ελληνική φύση, και κάτω από την λαμπρότητα του λόγου, που αντιστοιχεί στην λαμπρότητα του Ελληνικού ήλιου.
Γιατί το Ελληνικό Πνεύμα είναι το πρώτο στην ανθρώπινη ιστορία, που μπόρεσε να πετάξει πέρα από την συννεφιά και την ομίχλη του μύθου στην αιθρία του λόγου.
Έτσι με το δούλεμα των βασικών ερωτημάτων που εβασάνιζαν πάντα το ανθρώπινο μυαλό μπόρεσε να μας δώσει, όχι όπως το πνεύμα των άλλων λαών, μια μυθική αλλά μια λογική ερμηνεία του κόσμου, της ζωής, του ανθρώπου και της συμπεριφοράς του. Μπόρεσε δηλαδή να γεννήσει πρώτο αυτό την επιστήμη, την αντικειμενική γνώση.
Ό,τι εννοούμε σήμερα λέγοντας Λογική, Φυσική, Μαθηματικά, Ψυχολογία, Αισθητική, Ηθική, Κοινωνιολογία και Πολιτική Φιλοσοφία, αυτό είναι δημιούργημα του Ελληνικού Πνεύματος. Το γεγονός αυτό κάνει πολλούς Ευρωπαίους θεωρητικούς να ταυτίζουν την Ελληνική Φιλοσοφία με ολόκληρη τη Φιλοσοφία. Αυτό δεν είναι υπερβολή, γιατί όλες οι αρχές και όλες οι έννοιες του ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι Ελληνικές. Δίκαια λοιπόν λένε ότι όποιος αρχίζει να φιλοσοφεί, αρχίζει να σκέφτεται Ελληνικά.
Οι ρίζες όλων των προβλημάτων είναι χωμένες βαθιά στο Ελληνικό έδαφος. Έτσι η μελέτη της Ελληνικής φιλοσοφίας είναι η μελέτη της καταγωγής και των αρχών του ευρωπαϊκού πολιτισμού, που μέσα του «κινούμεθα και εσμέν» (κινούμεθα και εμείς). Δηλαδή είναι μελέτη της ιστορίας του πολιτισμού μας και ταυτόχρονα μελέτη του είναι μας.
Το σώμα της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας ακουμπά επάνω στο σώμα της Αρχαίας Ελληνικής ζωής και της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας.
Εδώ είμαστε υποχρεωμένοι να σημειώσουμε ότι η κάθε περίοδος και το κάθε σύστημα της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας δεν είναι χωρισμένο από τα άλλα με τον τρόπο που χωρίζονται τα στεγανά διαμερίσματα ενός ορισμένου στατικού (που βρίσκεται σε ακινησία) χώρου. Εδώ το ένα σύστημα ή η μια περίοδος εισχωρεί ως ένα σημείο στο άλλο σύστημα ή περίοδο, τα ρεύματα αλληλοεπηρεάζονται, αλληλοσυμπληρώνονται ή αντιμάχονται το ένα τ’ άλλο και πορεύονται παράλληλα ή τα συστήματα της μιας περιόδου συνεχίζουν τη ζωή τους, αυτούσια ή τροποποιημένα, δίπλα στα συστήματα της επομένης περιόδου κ.λ.π. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι πιο σωστό να φαντασθούμε την σχέση των μερών της Ελληνικής Φιλοσοφίας περίπου σαν την άμεση σχέση και αλληλεξάρτηση των οργανικών μελών ενός ζωντανού σώματος.
Έτσι το σχήμα που δώσαμε, εξυπηρετεί ένα πιο απλό σκοπό: Να δούμε σε αδρές γραμμές ποια ρεύματα χαρακτηρίζουν την κάθε περίοδο και ποια προβλήματα τοποθετεί στο κέντρο του ενδιαφέροντος το κάθε σύστημα.
Πηγές της γνωριμίας μας με την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία είναι πρώτα τα κείμενα των φιλοσόφων και ύστερα οι βιογραφίες, οι ιστορικές εκθέσεις και τα υπομνήματα διαφόρων μεταγενεστέρων συγγραφέων πάνω στους φιλοσόφους.
Οι γνώσεις μας όμως είναι περιορισμένες, γιατί δεν σώθηκαν όλα τα έργα των Ελλήνων φιλοσόφων.
Από τα φιλοσοφικά έργα που ευρίσκοντο φυλαγμένα μέσα στην «μητέρα» Βιβλιοθήκη (700 χιλ. τόμοι, όχι με την σημερινή έννοια του τόμου, αλλά περιτυλιγμένα ρολά παπύρου) και στην «μικρή» ή Σεράπειον (500 χιλ. τόμοι) της Αλεξανδρείας, έφτασαν έως τις ημέρες μας, σπαράγματα, αντιγραμμένα. 
Τα βιβλία από τα υπόλοιπα φιλοσοφικά ρεύματα (εκτός του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους), εσώθησαν σε ένα μεγάλο ποσοστό, χάρις στις φιλότιμες και αξιέπαινες προσπάθειες των Αράβων πνευματικών ανθρώπων που τα μεταλαμπάδευσαν στη Ευρωπαϊκή Δύση και μαζί με τους Μεταβυζαντινούς Έλληνες διανοούμενους, εβοήθησαν αποτελεσματικά την εποχή του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 

Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2019

ΖΗΝΩΝ - Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΟΥ ΣΤΩΙΚΙΣΜΟΥ

Ο Αστέριος Χοϊλούς είναι συγγραφέας των βιβλίων «ΟΤΑΝ Ο ΜΥΘΟΣ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» (2015)  και «ΟΙ ΕΠΤΑ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ» (2018), εκδόσεις ΕΡΩΔΙΟΣ. 

Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2019

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ - ΗΘΙΚΗ, Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Κάποτε είχαμε κτίσει μικρούς παραδείσους μέσα στους οποίους απολαμβάναμε μια πρωτόγνωρη υλιστική ευτυχία. Δηλώναμε ευτυχισμένοι, αφού οι τραπεζικές κάρτες ήταν γεμάτες με χρήματα δανεικά και καταναλώναμε με μανία και απληστία.
Σήμερα όλοι ζούμε στο μείον. Μείον οι μισθοί, η εργασία, οι συντάξεις, η ευτυχία, η ζωή.
Πολλοί τώρα επιστρέφουν στις συμβουλές ευζωίας του Επίκουρου.
Η ηθική και η ευτυχία του ανθρώπου βασίζονται στη θεωρία ότι «χωρίς τη γνώση της φύσης είναι αδύνατον να επιτευχθούν οι καρποί της απόλαυσης». Κατά τη γνώμη του, το ύψιστο αγαθό είναι η τέρψη. Λέγοντας αυτό δεν αναφερόταν στις χυδαίες απολαύσεις των ακόλαστων, ούτε στα γαστρονομικά όργια, αλλά εννοούσε κυρίως στην  εξάλειψη του σωματικού πόνου και της ψυχικής αναστάτωσης.
Η επίτευξη της ψυχικής ηρεμίας στηρίζεται σε φυσικά και σε ατομικά θεμέλια.
Ο καθένας να κατευθύνει τις επιθυμίες του εντός των ορίων των σωματικών αναγκών.
Η φιλία , η ελευθερία, η σκέψη, το φαγητό, το κατάλυμα  είναι απολύτως απαραίτητα για την ευτυχία του ατόμου. 
Αντιθέτως για τον Επίκουρο, δεν είναι  απαραίτητα η φήμη, η εξουσία, τα μεγάλα σπίτια,  τα συμπόσια, το κρέας .
Η ομορφιά της ζωής κρύβεται  σε μικρές καθημερινές ανέξοδες απολαύσεις και κυρίως σε μεγάλες πανανθρώπινες αξίες.
Το σημείο που σχολιάστηκε κυρίως από τη φιλοσοφία του Επίκουρου είναι η ηθική του .
Σκοπός της φιλοσοφίας του ήταν να ελευθερώσει τον άνθρωπο από τα πάθη της ψυχής και να κάνει τη ζωή του ευτυχισμένη.
Το κέντρο της ηθικής του ήταν: ευδαιμονία, κριτήριο του καλού και του κακού, θάνατος, αγαθό, ηδονή, επιθυμίες, αρετές, φιλία.
Τα πάθη της ψυχής: ο φόβος και οι επιθυμίες.
Όμως από ποιους φόβους και από ποιες επιθυμίες πρέπει να απαλλαγούμε; Και με ποιόν τρόπο; Την ανθρώπινη ζωή τυραννούν φόβοι για τον θάνατο (και την μετά από αυτόν ζωή), για  τους θεούς (που τιμωρούν), για το κακό (που είναι ανυπόφορο), για τα φυσικά φαινόμενα (που προκαλούν δέος και μένουν ανεξήγητα).
Επιθυμίες προς αποφυγήν είναι όλες εκείνες που μας προξενούν πόνο, όταν επιμένουμε να τις ικανοποιήσουμε, οι μη αναγκαίες: λ.χ. ο πόθος της αθανασίας, η αναρρίχηση στα δημόσια αξιώματα.
Πώς θα λυτρωθούμε από αυτά τα εσωτερικά δεσμά;
Τους (ανυπόστατους) φόβους τους διαλύει η φυσική επιστήμη, ενώ αρκεί να ακολουθήσουμε τη φύση για να επιθυμούμε πράγματα φυσικά και αναγκαία. Αυτές είναι οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την κατάκτηση της μακάριας ζωής: η εξασφάλιση τροφής, στέγης, ενδυμασίας, στοιχειώδους ιατρικής φροντίδας. Για να επιτύχουμε την ευτυχισμένη ζωή θα πρέπει να απαλλαγούμε από τον πόνο και να απολαύσουμε την ηδονή.
Στην τελευταία θεμελιώνεται το ευπόριστο αγαθό και προς την κατάκτηση  της ενεργοποιούνται οι αρετές. Η κατάσταση αυτής της αταραξίας διασφαλίζεται κατεξοχήν στον έλλογο βίο του σοφού. Ο σοφός μπορεί να μην είναι αθάνατος θεός, αλλά είναι αυτός που κατακτά το είδος της αθανασίας που ταιριάζει στον άνθρωπο:  «ζει σαν αθάνατος  ανάμεσα στους θνητούς».
Όλες οι  επιθυμίες μας δεν είναι αναγκαίες.
Δεν αξίζει να πονάμε σωματικά ή ψυχολογικά για πράγματα που δεν συμβάλλουν στον τελικό μας στόχο, που είναι μια ευτυχισμένη ζωή. Τέτοια πράγματα είναι μη αναγκαίες επιθυμίες που οφείλονται σε λανθασμένες πεποιθήσεις, δικές μας ή της κοινωνίας, και αποτελούν τα συχνότερα εμπόδια για τη ζωή κάθε ανθρώπου. Πρέπει, να αναζητήσουμε άλλες ηδονές, πιο μόνιμες στο σώμα και στην ψυχή, που αφορούν το παρελθόν (ευχάριστες αναμνήσεις) και το μέλλον (βεβαιότητα για το τι θα συμβεί). Όταν ικανοποιούμε τις φυσικές και αναγκαίες επιθυμίες μας και δεν έχουμε άλλες ανικανοποίητες επιθυμίες, ζούμε μια σταθερή κατάσταση, την πιο ηδονική από όλες.
Ο Επίκουρος το έλεγε ξεκάθαρα: «Η ηδονή είναι η αρχή και ο σκοπός της ευτυχισμένης ζωής».
Το ίδιο συμβαίνει και με τους φόβους μας. Επιθυμούμε να ζήσουμε για πάντα ταυτόχρονα φοβόμαστε επειδή θα πεθάνουμε. Η επιθυμία της αιωνιότητας δεν μας αφήνει να χαρούμε τα όσα ζούμε τώρα σε αυτήν την ζωή, γιατί αγωνιούμε αν θα τα έχουμε πάντα ή αγωνιζόμαστε διαρκώς να τα αυξήσουμε. Και ο φόβος του τέλους δεν μας αφήνει να χαρούμε, γιατί αγωνιούμε ότι ο θάνατος θα είναι φρικτός. Αυτοί οι φόβοι για το κακό που είναι ανυπόφορο, για τους θεούς που παρεμβαίνουν στους ανθρώπους και τιμωρούν στη ζωή και μετά τον θάνατο είναι για τον Επίκουρο τα μεγαλύτερα εμπόδια για την απόλαυση της ευχαρίστησης.
Πώς όμως θα διαλυθούν αυτοί οι φόβοι; 
Και εδώ αναλαμβάνει ο λόγος, ο νηφάλιος στοχασμός, η φρόνηση, η πρακτική σοφία, η φιλοσοφία. Αυτή θα απελευθερώσει τον άνθρωπο από ανυπόστατους φόβους αλλά και μάταιες ελπίδες, και θα τον κάνει να κατανοήσει την αληθινή φύση των επιθυμιών του και της ηδονής. 
Όπως ο Σωκράτης πίστευε ότι η γνώση είναι αναγκαία για την αρετή, έτσι και ο Επίκουρος πίστευε ότι η γνώση είναι αναγκαία για την ευτυχία, την ευδαιμονία.
Δεν υποσχόταν ότι μπορούν οι άνθρωποι να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά ότι μπορούν να αλλάξουν τον εαυτό τους.
Να μην φοβόμαστε τον θάνατο διότι δεν μας αφορά, να μην φοβόμαστε τη ζωή μετά τον θάνατο, γιατί δεν υπάρχει (γιατί χάνεται μόνο η ψυχοσωματική μας ενθαδική ταυτότητα, όχι η αιώνια νοητική), να μην φοβόμαστε τον ακραίο πόνο πριν από τον θάνατο, γιατί θα κρατήσει λίγο, να φεύγουμε από τη ζωή με ευγνωμοσύνη για όσα ζήσαμε, γιατί τα ευχάριστα υπερισχύουν σε σύγκριση με τα δυσάρεστα. Τι  γίνεται όμως με αυτούς που αφήνουμε πίσω; Μόνο αυτό νικά τον θάνατο έλεγε: « η γλυκιά ανάμνηση» των όσων ζήσαμε και των όσων είπαμε μαζί με τους φίλους μας.
Η τετραφάρμακος του Επίκουρου είναι:
O θεός δεν εμπνέει φόβο
ο θάνατος δεν φέρνει ταραχή,
το αγαθό αποκτιέται εύκολα
και το κακό υποφέρεται εύκολα.
Ο μόνος τρόπος που οδηγεί στην ευτυχία είναι ο φιλοσοφικός.
Δεν είναι μια ζωή χαμένη στην ερημική γαλήνη των μελετών, αλλά μια άσκηση των αρετών στην χαρούμενη κοινότητα των φίλων. 
Ανάμεσα στους φίλους ο άνθρωπος λυτρώνεται από επίμονες και επίπονες επιθυμίες, ηρεμεί η τρικυμία της ψυχής και ζει σε μια κατάσταση που συναγωνίζεται τη θεϊκή  μακαριότητα. Μέσα στις επικούρειες κοινότητες ο φιλόσοφος δεν έχει ανάγκη από νόμους, γιατί τα πάντα είναι γεμάτα δικαιοσύνη και φιλία. 
Ο Επίκουρος θεωρούσε τη φιλία ύψιστη αρετή. Η κατάκτηση της ευτυχίας είναι εφικτή σε αυτήν τη ζωή,  όσο σύντομη κι αν είναι. Απόδειξη αποτελεί ο σοφός. Ο σοφός, ακριβώς επειδή έχει κατανοήσει τη φύση και έχει κατακτήσει τον πλούτο της αυτάρκειας, χρειάζεται ελάχιστα πράγματα. Και επειδή χρειάζεται ελάχιστα, μπορεί και να τα απολαύσει καλύτερα.
Αυτά που δίδαξε με τα έργα του και τα λόγια ο Επίκουρος στον Κήπο τα διαφύλαξαν  ευλαβικά οι διάδοχοί του για έξι σχεδόν αιώνες. Όπως είπε ο ίδιος ο Επίκουρος στους φίλους του προτού αφήσει την τελευταία του πνοή στον Κήπο το -270: «να είστε καλά και να θυμάστε τις διδασκαλίες μου».
Όσο  για τις παρεξηγήσεις της διδασκαλίας και του χαρακτήρα του, ο Επίκουρος  επαναλάμβανε με το μειλίχιο ύφος του: «Οι βλάβες που προξενούν οι άνθρωποι οφείλονται στο μίσος, στον φθόνο ή στην περιφρόνηση, πράγματα που ο σοφός ξεπερνά χάρη στο λογικό».
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ: ΗΘΙΚΗ, Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ  Απόδοση – Σχόλια Γ. Ζωγραφίδης Εκδόσεις Ζήτρος 2010 σελ. 704
Πηγή: antikleidi

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αρχειοθήκη ιστολογίου