Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΑΝΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Συγγραφέας: Δημήτρης Κ. Παπαϊωάννου

Η εργασία αυτή αποτελεί προσέγγιση σε ένα θέμα, που μπορεί εύκολα να χαρακτηρισθεί ιδιόμορφο. Το κίνητρο, για να ασχοληθεί ο συγγραφέας με το θέμα, όπως αναφέρει στην Εισαγωγή τού βιβλίου, ήταν η κατά τη γνώμη του άρτια οργάνωση τής Οθωμανικής διοίκησης κατά τη διάρκεια τής Τουρκοκρατίας. H  ικανότητα να διατηρεί την ίδια οικογένεια στο θρόνο για 644 χρόνια. Έβλεπε ένα σύστημα και μια αντίληψη διοίκησης, η οποία μπορούσε να επιβάλλεται σε μια πανσπερμία εθνών. Πριν ακόμα την εμφάνιση τού καπιταλισμού υπήρχε δομημένη μια οργάνωση, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί γραφειοκρατική, με ειδική και εξειδικευμένη υπαλληλική σχέση προς την κεντρική εξουσία. Μέσα σ΄ αυτό το σύστημα είναι ενταγμένο και το Πατριαρχείο, που η οικονομική σχέση του με τον κατακτητή ήταν αδιαμφισβήτητη. Η πολιτική του δύναμη φαινόταν να επεκτείνεται σε όλες τις μορφές στρωμάτωσης τής Ρωμιοσύνης. Ταυτόχρονα, ο τρόπος ανάπτυξής του, ο τρόπος διοίκησης τού Πατριαρχείου έδινε τη δυνατότητα δημιουργίας τάξεων μέσα σ΄ αυτή την επιχείρηση, που ονομαζόταν Οθωμανική αυτοκρατορία.

Για να μπορέσει να υπάρξει το Οθωμανικό κράτος μετά την κατάκτηση τής Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, ήταν αναγκαίο να γίνει δυνατή η συνέχιση τής παραγωγικής διαδικασίας. Η κανονική και αναγκαία διαδοχή τής κατάκτησης επιτεύχθηκε μέσω τού Πατριαρχείου, το οποίο έδωσε τη δυνατότητα στο σουλτάνο να εκμεταλλεύεται τη Ρωμιοσύνη ως σύνολο. Το Οθωμανικό κράτος χρησιμοποίησε τον τρόπο τής κοινωνικής στρωμάτωσης τού χριστιανικού πληθυσμού, προσαρμόζοντας τον, όπου ήταν αναγκαίο, στη δική του αντίληψη κρατικής διεύθυνσης. Τα προνόμια επέτρεψαν την οργάνωση τού χριστιανικού πληθυσμού, αλλά, ταυτόχρονα, επέτρεπαν τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομική εκμετάλλευση τής κατάκτησης.

Ο Πατριάρχης επιβλήθηκε ως «αφέντης» και «βασιλεύς» και από «αρχηγός θρησκευτικής μειονότητας», «εθνάρχης». Κατά την Οθωμανική αντίληψη διοίκησης, ήταν «προϊστάμενος» τού έθνους του, «διορισμένος» από το σουλτάνο «αξιωματούχος». Στην πραγματικότητα, τα προνόμια δημιουργούν ένα status αλήθειας, άμεσα συνδεδεμένο με τον κοινωνικό και πολιτικό ρόλο που παίζουν. Ο κατακτητής είχε στα χέρια του μια έτοιμη θεοκρατική οργάνωση με δυνατότητες προσαρμογής στο νέο καθεστώς. Το μόνο, που έπρεπε να κάνει και έκανε, ήταν να περιβάλει αυτή την εξουσία με αρμοδιότητες, που προσιδίαζαν στη δική του αντίληψη και οργάνωση τού κράτους. Και αυτό έκανε με τα προνόμια. Κατά τον κατακτητή, η μη παραχώρηση των προνομίων θα ήταν επιζήμια για τα «βασιλικά εισοδήματα». 122 σελίδες, αρχείο μορφής pdf (14,98 MB). Κατεβάστε ολόκληρο το βιβλίο 

Πηγή: Ελεύθερη Έρευνα