Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

"Οι Νύμφες και ο Σάτυρος"
Πίνακας του W.Bovgvereav, 1873

Οι Αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν τη φύση και αυτό αποτυπώνεται στη Μυθολογία. Οι Θεοί των Αρχαίων Ελλήνων είχαν άμεση σχέση με τη φύση, όπως η Δήμητρα, η προστάτιδα της γεωργίας, η Άρτεμις, η προστάτιδα των άγριων ζώων και ο Διόνυσος, ο προστάτης της άγριας βλάστησης. Η Ελληνική Μυθολογία περιλαμβάνει και τις νύμφες, θεότητες που κατοικούσαν στην άγρια φύση: τις Nαϊάδες που κατοικούσαν στα ποτάμια, στις πηγές και στις κρήνες, τις Ορεστιάδες που κατοικούσαν στα βουνά, τις Δρυάδες ή Αμαδρυάδες, νύμφες των δέντρων και τις Νηριήδες, τις νύμφες των θαλασσών.

Η Γη για τους Αρχαίους Έλληνες ήταν η υπέρτατη Θεά, η μεγάλη μητέρα, και ήταν αυτή που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της πρώτης γενιάς των πλασμάτων. Ήταν η μητέρα των Γιγάντων, των Τιτάνων και του Ωκεανού. Οι Αρχαίοι ¨Έλληνες τη μητέρα Γη την ονόμαζαν Υπερτάταν Γαν. Δεν τη λάτρευαν ως ανθρωπόμορφη θεότητα ούτε σαν ουράνιο σώμα αλλά ως γη-χθων, ως φύση με το χώμα, το έδαφος και το υπέδαφος όπου ζει και τρέφεται ο άνθρωπος. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Γαία προϋπήρχε. Μαζί με το Χάος που συμβολίζει το χώρο του Σύμπαντος και με τη βοήθεια του ¨Έρωτα, της κινητήριας δύναμης που ενώνει και μεταμορφώνει, δημιούργησαν τον Ουρανό.

Αλλά και οι μύθοι της Αρχαίας Ελλάδας έχουν στενή σχέση με τη φύση και μας φανερώνουν ότι η γη μας προσφέρει ό,τι πιο σημαντικό και όποιος στρέφεται εναντίον της τιμωρείται.

Στην Αρχαία Ελλάδα, τα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν ήταν τόσο έντονα όσο στην εποχή μας. Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν προβλέψει τη μη σωστή συμπεριφορά απέναντι στη φύση και προσπαθούσαν να αποφεύγουν την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος για να ζουν με αρμονία και ισορροπία. Οι άνθρωποι σήμερα επεμβαίνουν με τις πράξεις τους με αποτέλεσμα να απειλείται και να καταστρέφεται ο ρυθμός, το μέτρο και τα στοιχεία των δυνάμεων της φύσης. Η φύση είναι η βάση της ευδαιμονίας και ο αγαθός δάσκαλος του ανθρώπου.

Ο άνθρωπος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης. Οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν ενταγμένοι στο φυσικό περιβάλλον. Ζούσαν μέσα από τη φύση. Κατανοούσαν τη συνέχεια και τη μακροβιότητά της. Ενδιαφερόντουσαν για τη συνέχεια της ζωής μετά από αυτούς και δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ιδιοκτήτες του φυσικού περιβάλλοντος και  των πόρων του.

Σήμερα ο άνθρωπος είναι αποκομμένος από το περιβάλλον. Δεν υπάρχει ο ανάλογος σεβασμός. Ο άνθρωπος καταστρέφει το περιβάλλον και αυτοκαταστρέφεται από τις συνέπειες. Δεν ενδιαφέρεται για το αύριο, καταναλώνοντας φυσικούς πόρους με απληστία.

Πρέπει να ευεργετούμε τους Αρχαίους Έλληνες για τις αξίες που μας δίδαξαν σε σχέση με τον άνθρωπο και τη φύση. Η επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων μας δίδαξαν ότι είναι ζήτημα παιδείας και αυτογνωσίας. Μας άφησαν κληρονομιά έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής και σκέψης ο οποίος βασίζεται στο σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος, στην αρμονία, στο μέτρο, στην ηθική και στη λογική.

Τα σημερινά οικολογικά προβλήματα προτείνουν οι κυβερνήσεις και οι επιστήμονες να λυθούν με πράσινη ανάπτυξη. Οι Αρχαίοι Έλληνες θα πρότειναν τη δημιουργία μιας κοινωνίας μη καταναλωτικής, με λιγότερη ύλη και περισσότερη ευσυνειδησία. Οι Στωικοί Φιλόσοφοι θα πρότειναν μία παγκόσμια αλλαγή της κοινωνίας που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη, στην αρετή και στην εναρμόνιση του ανθρώπου με τη φύση. Τα αγαθά που θα κυριαρχούσαν στην κοινωνία αυτή θα ήταν η λογική, η δικαιοσύνη, η ισότητα σε αντίθεση με την ασυδοσία και την αδικία.
Όλα γύρω μας είναι φύση και η φύση σύμφωνα με τους Αρχαίους Έλληνες διδάσκει την απλότητα στους ανθρώπους με την ύπαρξή της.

Αλίκη Μάνδυλα, Ιουλία Φανουράκη, Κώστας Μουρατίδης, Ίριδα Τσεβρένη (Απόσπασμα) http://www.peekpemagazine.gr

Η ΦΥΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΑΘΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΝΥΜΦΕΣ

ΟΙ ΝΥΜΦΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ