Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΣ ΝΑ ΧΑΣΕΙ ΤΗΝ "ΑΝΘΡΩΠΙΑ" ΤΟΥ, ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΤΟΥ

TΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΓΗΡΑΣ

Ο Αμερικανός διανοούμενος Oliver W. Holmes κάποτε είπε το σοφό: «Ο άνθρωπος δεν σταματάει να παίζει επειδή γερνάει, αλλά γερνάει επειδή σταματάει να παίζει». Το κλείσιμο των Ολυμπιακών αγώνων και των φιλοσοφικών σχολών από τον Θεοδόσιο σηματοδοτεί αυτό το γήρας του Ελληνικού κόσμου. Και όπως ένας γέροντας ρέπει προς κάποια μεταφυσική σωτηρία και προς τον δογματισμό, έτσι και κατ' αυτή την Πρωτοχριστιανική Περίοδο, η ερμηνεία του θείου υφίσταται μία μετάλλαξη. Παύει να θέει, να κινείται. Με το θρησκευτικό «μπόλιασμα» του Ιουδαϊσμού, αυτό που κάποτε ερωτοτροπούσε στην φαντασία των Ελλήνων, τώρα πλέον τοποθετείται στον ουρανό ως κριτής και τιμωρός...

Αυτή η παθητικότητα έπαψε να παράγει «Λεωνίδες» και ήρωες που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα βάρβαρα φύλλα που κατέκλυσαν τον Ελλαδικό χώρο. Πως αλλιώς; Τότε, τα Ελληνικά νιάτα είτε μόνιαζαν σε μοναστήρια, είτε ήσαν παπαδοπαίδια (όπως μαρτυρά και το πρόθεμα Παπα- σε τόσα επίθετα ακόμη και σήμερα)... Αλλά και παρά ταύτα, υπήρχε αρκετή εναπομένουσα πολιτισμική μνήμη στους Έλληνες λογίους που μετανάστευσαν στην Βόρεια Ιταλία ώστε να μεταλαμπαδευτεί κάποιο φως. Εξ ου και η 'Αναγέννηση' που συμπίπτει με την πτώση της Βασιλεύουσας.

Πολλοί λένε ότι δώσαμε το φως στην Δύση χωρίς να κρατήσουμε ούτε ένα κεράκι. Μακάρι να ήταν έτσι, επειδή αν η Δύση είχε εκπολιτστεί πραγματικά Ελληνικά, με την «ξενομανιακή» μας προσπάθεια να μοιάσουμε στους Δυτικούς θα είχαμε ξαναλάμψει... Όμως, εάν και η μετάγγιση του Ελληνισμού προς την Δύση πέρασε και τις δύο φορές από την Ιταλία (πρώτα από την Ρώμη και μετά από την Φλωρεντία), το Ελληνικό πνεύμα και ψυχή ουδέποτε υιοθετήθηκε - παρά μόνο ένα κακέκτυπο του Ελληνικού σώματος, που ξενίζει εκεί όπως και τα γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο.

Κι αυτό, επειδή ο Δυτικός πολιτισμός στερήθηκε δύο βασικά στάδια αυτούσιας ανάπτυξης: την παιδική και εφηβική ηλικία (για να επανέλθω στην αλληγορία μας). Επιτρέψετέ μου, λοιπόν, να συνεχίσω την μεταφορική/ιστορική προσέγγιση για να κατανοήσετε τί εννοώ, αλλά και τους λόγους που ο κόσμος μας είναι καταδικασμένος να χάσει την "ανθρωπιά" του, τον Ελληνισμό του.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι όταν τα αγράμματα Λατινικά φύλλα που ήλθαν σε επαφή με τον Ελληνικό κόσμο κατά το στάδιο της ημιβαρβαρότητος ήσαν ως "νήπια" που κλήθηκαν να κατανοήσουν έναν πολιτισμό που είχε ήδη συσσωρεύσει άφθονο υλικό σε βιβλιοθήκες και σε τρόπο ζωής. Ο Λατίνος ήταν σαν να είχε αφεθεί ελεύθερο ένα τετράχρονο να παίξει στο Άντρον ενός μεσήλικα... Η μετάβαση ήταν τραυματική. Το Ελληνικό θέατρο αντικαταστάθηκε από τις σφαγές στα Κολοσσιαία, την θέση του φιλοσοφικού συμποσίου με το νερωμένο κρασί πήρε η Λουκούλλεια κραιπάλη, ενώ εκεί που οι Έλληνες έβλεπαν στην φύση θεϊκά Τεμένη, οι Ρωμαίοι συμπεριφέρθηκαν με ατιμωρησία, ερημοποιώντας περιοχές και αφανίζοντας ζώα σε αρένες αιματοχυσίας.Όσο για την τέχνη, εκεί που οι Έλληνες έβλεπαν 'αγάλματα' (από το αγάλομαι) που καταπράυναν την ψυχή στην θέασή τους, οι Ρωμαίοι έβλεπαν ακινησία, στατικότητα = Statua.

Όπως ένας ακαλλιέργητος νεόπλουτος ρίχνεται στην κατανάλωση, σαν τον "κοσμοπολίτη" μας, ο Ρωμαίος είδε High Street στα Βόρεια, και με το σπαθί επέβαλλε τον «πολιτισμό» του σε πρωτόγονους πληθυσμούς όπως αυτών των Γερμανικών φύλλων, των Γαλατών και Βρεττανών. Αυτό που ακολούθησε ήταν τραγικό, και συνετέλεσε όχι μόνο στην πτώση της αυτοκρατορίας, αλλά και στο τέλος μίας ελπίδας για την ορθή εξέλιξη του ανθρωπισμού, όπως την οραματιζόντουσαν αργότερα οι μελετητές της Ελληνικής φιλοσοφίας, στην Δύση.

Εάν το γήρας κατέφτασε στον Ελληνικό χώρο μετά από χιλιετίες πολιτισμού, στην Ευρώπη, ο θρησκευτικός δογματισμός έκανε την εμφάνισή του μόλις σε μερικούς αιώνες μετά από τις κτίσεις των Ρωμαίων. Και ενώ η επίδραση της Ελληνικής φιλοσοφίας είχε καταστήσει σχετικά ομαλή την μετάβαση προς τον Χριστιανισμό στον Ελλαδικό χώρο, το ίδιο δεν ίσχυε για την υπόλοιπη Ευρώπη. Η Ιερά Εξέταση, τα καψίματα μαγισσών και οι Σταυροφορίες που αιματοκύλισαν Ανατολή και Δύση ήταν η απόρροια εθνών που ουδέποτε καλλιέργησαν κάποια αυτούσια πολιτισμική μνήμη για να κατανοήσουν τις χριστιανικές γραφές που θα μετρίαζαν τέτοιες εξάρσεις. Χωρίς το γλωσσο-πνευματικό υπόβαθρο, η σύγχυση ήταν ανυπόφορη. Πως να αναπτύξουν ανθρωπιστικούς θεσμούς που θα απέτρεπαν απολυταρχικά καθεστώτα, που κάποια στιγμή κορυφώθηκε στο σημερινό αδηφάγο τραπεζικό σύστημα;

Αλλά τι ανθρωπιστικό θα μπορούσε να τίξει ένας οργανισμός που ουδέποτε γεύτηκε τα νιάτα και συνεπώς τον έρωτα για την ζωή, όπως το μαρτυράει και η απουσία της λέξης 'έρωτας' σε όλες τις Ευρωπαικές λαλιές;

-Του Παναγιώτου Τερπάνδρου Ζαχαρίου-

http://www.harmoscope.com/