Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010

ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ και ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Φρυκτωρίες και κωδικοποιημένα σήματα προσυμφωνημένων μηνυμάτων.
Ο τηλέγραφος με φωτιά ήταν σε μεγάλη χρήση στην Αρχαία Ελλάδα και αυτό φαίνεται και από περιγραφές του Ομήρου. Στην τριλογία «Ορέστεια» του Αισχύλου, υπάρχουν μερικά πολύ χαρακτηριστικά λόγια ενός αρχαίου φρυκτωρού, που περιμένει υπομονετικά νύχτα - μέρα στο ανάκτορο των Μυκηνών το φωτεινό σήμα για την πτώση της Τροίας για να το μεταφέρει στη βασίλισσα Κλυταιμνήστρα. Στην τραγωδία του ίδιου ποιητή με τον τίτλο «Αγαμέμνων», που αποτελεί το πρώτο μέρος της τριλογίας «Ορέστεια» και που παραστάθηκε το 458 π.Χ. στα Μεγάλα (Αστικά) Διονύσια, έχουμε και την πρώτη αναφορά στη χρήση του τηλεγράφου στην ιστορία των τηλεπικοινωνιών. Η αρχή του νήματος λοιπόν στην ιστορία των τηλεπικοινωνιών αρχίζει με την αναφορά ότι η πτώση της Τροίας έγινε γνωστή στη βασίλισσα και σύζυγο του Αγαμέμνονα Κλυταιμνήστρα, με ένα σύστημα από φωτιές (φρυκτωρίες) και μέσα σε μια μόλις μέρα, όπως ήταν και η υπόσχεση του αρχηγού της εκστρατείας των Ελλήνων προς τη σύζυγό του πριν ξεκινήσει για τη μεγάλη εκστρατεία.
Για τη μετάδοση του μηνύματος χρησιμοποιήθηκε το σύστημα της πυρσείας, δηλ. η χρήση φωτεινών αναμεταδοτών από βουνοκορφή σε βουνοκορφή. Η διαδρομή του σήματος ήταν από την Ίδη της Τροίας στο Έρμαιο της Λήμνου, μετά στην κορυφή του βουνού του Δία τον Άθω (Άγιον Όρος), στον Μάκιστο της Εύβοιας, μετά στο Μεσσάπιο (Εύριπος), στον Κιθαιρώνα, στα Μέγαρα και στις κορυφές του Αραχναίου, κοντά στις Μυκήνες και τέλος στο ανάκτορο των Ατρειδών.
Η Κλυταιμνήστρα είχε δώσει εντολή σ' έναν παρατηρητή (φρυκτωρό) να περιμένει στη στέγη του παλατιού, έως ότου δει τους αναμένους δαυλούς στις κορυφές των βουνών, σημάδι ότι πάρθηκε η Τροία. Για πολύ καιρό δεν φαινόταν τίποτα στον ορίζοντα, ώσπου τελικά η φλόγα έλαμψε μέσα στη νύχτα. Τότε η βασίλισσα ετοίμασε λαμπρή γιορτή στο Άργος.
Παραθέτουμε μεταφρασμένα αποσπάσματα από την τραγωδία του Αισχύλου, όπου γίνεται και ένας πολύ ενδιαφέρον διάλογος ανάμεσα στον Χορό και στη βασίλισσα Κλυταιμνήστρα. Το κείμενο είναι παρμένο από το βιβλίο «Αισχύλος Αγαμέμνων» σε μετάφραση Τάσου Ρούσσου (εκδ. Κάκτος).
ΧΟΡΟΣ «Μα εσύ του Τυνδάρεω κόρη, Κλυταιμνήστρα βασίλισσα, λέγε τι τρέχει; τι καινούργιο συμβαίνει; Ποιό μαντάτο μαθαίνοντας έστειλες ολούθε να ετοιμάσουν θυσίες;»
Ο Χορός φαίνεται να απορεί για την ταχύτητα μετάδοσης της ευχάριστης είδησης.
ΧΟΡΟΣ «Και πότε κούρσεψαν την πόλη;»
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ «Τη νύχτα, σου είπα, που το φως γέννησε τούτο»
ΧΟΡΟΣ  «Τόσο γοργά ποιός θα 'ρχόταν μαντατοφόρος

 Η απόδοση της απάντησης της Κλυταιμνήστρας δίνεται κάπως πιο σύντομα και περιεκτικά στο βιβλίο του Leonard de Vries «Το βιβλίο των Τηλεπικοινωνιών»
ΧΟΡΟΣ: «ποιός μπόρεσε να φέρει τόσο γρήγορα τα νέα;»
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ: «Ο Ηφαιστος! Δυνατή φωτιά άναψαν στην κορυφή της Ιδας και πολλές φωτιές μετά μας έφεραν διαδοχικά το μήνυμα: Από την Ιδα το μήνυμα της φλόγας πήγε στον κάβο Ερμή της Λήμνου και τρίτη η ψηλή κορυφή του Αθω δέχθηκε το φως. Με δύναμη η φλόγα γεφύρωσε το πέλαγος και έφθασε στις Βίγλες του Μακίστου, στην Εύβοια. οι φρουροί προώθησαν το μήνυμα στον Εύριπο, στους ανθρώπους πάνω στο Μεσσάπιο. Κι αυτοί έβαλαν φωτιά σ' ένα σωρό με ρείκια και
πάνω από τους κάμπους του Ασωπού έστειλαν το μήνυμα στην κορυφή του Κιθαιρώνα. Κι από κει πάλι με ζήλο πολύ προώθησαν το μήνυμα και το έστειλαν πάνω από την Γοργώπιδα λίμνη στο Αιγίπλαγκτο όρος. Και η φλόγα πέρασε τον Σαρωνικό και έφθασε σαν κεραυνός στις κορυφές του Αραχναίου και τέλος εδώ το λάβαμε, στων Ατρειδών τις στέγες, το φως αυτό, που προππαπός του είναι η φωτιά της Ιδας».

Αυτό το κείμενο του Αισχύλου είναι μια πολύ καλή ένδειξη του πόση σημασία έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στη χρήση του οπτικού τηλέγραφου. Οι κορυφές των βουνών που χρησιμοποιήθηκαν για την αναμετάδοση των μηνυμάτων δεν επιλέχτηκαν τυχαία. Ακόμη και σήμερα αν ανεβούμε πάνω σε μια απ' αυτές και κοιτάξουμε με καθαρό ουρανό, θα μπορέσουμε να διακρίνουμε την απέναντι κορυφή. Αυτός ο τρόπος επικοινωνίας με τα φωτεινά σήματα, που εξελίχθηκε αργότερα, ήταν γνωστός σαν πυρσεία ή φρυκτωρία και αναφέρεται ακόμη από τους Ευριπίδη, Αριστοφάνη και ΘουκυδίδηΤου Κώστα Στυλιάδη, Καθηγητή Πληροφορικής - Ερευνητή Ιστορίας Τηλεπικοινωνιών. kairatos  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αρχειοθήκη ιστολογίου