Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 (#3)

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ ακολούθησε την ίδια φιλοτουρκικὴ και ανθελληνικὴ πολιτική, που ακολούθησαν όλοι οι πριν και μετά από αυτὸν πατριάρχες. Στην πρώτη Πατριαρχία του αφόρισε τον Ρήγα Φεραίο, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και τον Μιχαήλ Σούτσο, ενώ στην τρίτη του Πατριαρχία εξέδωσε τις τρείς (3) γνωστές αφοριστικές εγκυκλίους του εναντίον όλων των Επαναστατών. Η πλέον επονείδιστη πράξη του ήταν ο αφορισμὸς της Επανάστασης του 1821, ο οποίος προκάλεσε μεγάλη σύγχυση και κλονισμὸ και εξαιτίας του πάρα λίγο να σβήσει η επαναστατικὴ φλόγα.

Ο θάνατος του Γρηγορίου δεν έχει σχέση με την δήθεν συμμετοχή του στην Επανάσταση ή έστω έγκριση της εθνεγερσίας – όπως ψευδώς προπαγανδίζεται απὸ την Εβραιοελληνοχριστιανικὴ ιστοριογραφία, που παραποιώντας την ιστορικὴ αλήθεια εκθειάζει τον δήθεν εθνικὸ ρόλο του Κλήρου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας – αλλὰ οφείλεται σε άλλα άσχετα γεγονότα, όπως θα αποδειχθεί παρακάτω. 

Καλογεροφαναριώτικες αλληλομηχανορραφίες, αλλαξοπατριαρχίες.

Οι αλληλοσυκοφαντίες μεταξὺ των ιεραρχών ήταν πολὺ σύνηθες φαινόμενο την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ενώ τα ιερατικὰ αξιώματα είχαν γίνει αντικείμενο εμπορίας. Το Οικουμενικὸ Πατριαρχείο αποτελείτο απὸ μια φατρία καλογήρων, που μετέβαλαν το πατριαρχικὸ αξίωμα σε χρηματιστήριο αξιωμάτων. Οι «αλλαξοπατριαρχίες», έγιναν συνηθισμένο φαινόμενο, και ο πατριαρχικὸς θρόνος συχνὰ έβγαινε σε δημοπρασία. Σε διάστημα 77 ετών (1623-1700) για παράδειγμα έγιναν 50 περίπου αλλαξοπατριαρχίες.
Ο Πατριάρχης εκλεγόταν απὸ τον Σουλτάνο. Βεζύρηδες καὶ Σουλτάνοι έβαζαν ως όρο απαράβατο το «ὅποιος δώσῃ τὰ περισσότερα, ἐκεῖνος θὰ γίνῃ πατριάρχης κι ὅ,τι θέλει ἂς εἶναι».
Εξαγοραζόταν όχι μόνο το αξίωμα του Πατριάρχη αλλά και του Μητροπολίτη. Οι δωροδοκίες, οι διαβολὲς ακόμη και τα εγκλήματα ήταν συνήθη φαινόμενα, όπως και οι αφορισμοὶ και τα συγχωροχάρτια, γιατί οι εκλεγέντες έπρεπε να πάρουν πίσω τα χρήματα, που είχαν δώσει. Έχουν καταγραφεί διάφορα επεισόδια σχετικὰ με περιπτώσεις εκλογής Πατριαρχών. 

Στα 1486 έγινε Πατριάρχης ένας καλόγερος ονόματι Ραφαήλ, γνωστὸς για τις παραλυσίες του και ξακουστὸς μέθυσος. «Τοσοῦτον δὲ προσέκε ιτοταῖς οἰνοφλογίαις, ὥστε μὴ δύνασθαι στῆναι ἐνταῖς ἐκκλησιαστικαῖς ἀκολουθίαις, ἀλλ’ οὔτε ἐν αὐτῇ τῇ πανσέπτῳτῶν Παθῶν ἑβδομάδι. Οὔτε ἠ δύνατο κατέχειν τῇ χειρὶ τὴν ποιμαντικὴν ράβδον, ἥτις ἐκπεσοῦσα τῆς χειρὸς αὐτοῦ τῇ Ἁγίᾳ καὶ Μεγάλῃ Πέμπτη συνετρίβη.» (Ὑψηλάντη,26.)

Αθανάσιος Κομνηνός Υψηλάντης
«Τα μετά την άλωσιν» σελ.  19.
Κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση.
Περισσότερα ΕΔΩ

Το 1476, η Μαρία, ελληνικής καταγωγής παλλακίδα του Σουλτάνου Μουράτ, έβαλε σε αργυρὸ δίσκο 2.000 φλουριά, τα οποία έδωσε στον Σουλτάνο, προκειμένου να ανακηρύξει Πατριάρχη τον γνώριμό της Διονύσιο Φιλιππουπόλεως. Οι εχθροὶ του Διονύσιου άρχισαν αμέσως να τον διαβάλλουν, λέγοντας στον Σουλτάνο, πως είναι «ἐρωμένος τῆς Μαρίας, περιτετμημένος καὶ συνουσιάζεται εἰς τὰ σουλτανικὰ αρέμια... Ὅθεν ὁ Διονύσιος ἐν μέσῳ τῆς Συνόδου διεγερθεὶς καὶ τὰ κράσπεδα τῶν ἱματίων ἀνελκύσας τὴν τῆς σαρκὸς ἀκροβυστίαν πασίδηλον τοῖς παροῦσι ἐποίησεν» (Ὑψηλάντη,20-22).

Ο Γρηγόριος Ε΄, συμμετέχων κανονικὰ σε όλο αυτὸ το παρασκηνιακὸ αλλαξοπατριαρχικὸ κύκλωμα είχε ανακηρυχθεί Πατριάρχης και είχε επίσης καθαιρεθεί άλλες δύο φορὲς στὸ παρελθόν. Στα διαλείμματα μεταξὺ των Πατριαρχιών του κατέφευγε στη μονὴ Ιβήρων στο Άγιο ΄Ορος. Τα γεγονότα αυτὰ όμως αποσιωπώνται σκόπιμα.

Ο Ευγένιος διαβάλλει τον Γρηγόριο Ε΄, στον Σουλτάνο.
Μέσα σε αυτὸ το σύνηθες κλίμα των συκοφαντιών, χρηματισμών και συχνών αλλαξοπατριαρχιών, με εξαγριωμένο επιπλέον τον Σουλτάνο με τους Ρωμιοὺς για την κήρυξη της Επανάστασης βρήκε την ευκαιρία ο Ευγένιος, συνεπικουρούμενος απὸ Φαναριώτες αντίθετους προς τον Γρηγόριο Ε΄ και άσπονδους εχθροὺς των Μουρούζηδων, να διαβάλλει τον Γρηγόριο Ε΄ στον Σουλτάνο, ο οποίος στις 9 Απριλίου πήρε την απόφαση όχι μόνο να καθαιρέσει τον Γρηγόριο, αλλὰ και να τον εκτελέσει. Έτσι την άλλη μέρα, 10 Απριλίου Κυριακὴ του Πάσχα, ο νέος δραγουμάνος Αριστάρχης πήγε στο Πατριαρχείο και παρουσίᾳ όλων των Αρχιερέων και προϊσταμένων των συντεχνιών, που είχαν εν τω μεταξὺ ειδοποιηθεί, διάβασε το φιρμάνι, που καθαιρούσε τον Γρηγόριο Ε΄: «Ἐπειδὴ ὁ πατριάρχης Γρηγόριος ἐφάνη ἀνάξιος τοῦ πατριαρχικοῦ θρόνου καὶ ἄπιστος πρὸς τὴν Πύλην καὶ ραδιοῦργος, γίνεται ἔκπτωτος τῆς θέσεώς του...».

Διάβασε ύστερα άλλο φιρμάνι, που πρόσταζε να εκλεγεί άμεσα νέος Πατριάρχης, οπότε φυσικὰ εκλέχτηκε αυτὸς που υπέδειξε ο Αριστάρχης, και αυτὸς ήταν ο Ευγένιος, ο οποίος δεν φημιζόταν για το ήθος του, καθ’ότι αν και Πατριάρχης συζούσε με γυναίκα και είχε αποκτήσει μαζί της και παιδιά. Μια απὸ τις πρώτες του δουλειὲς μετὰ την ενθρόνισή του ήταν η έκδοση νέων αφορισμών κατὰ της Επανάστασης, όπως ακριβώς είχε πράξει και ο προκάτοχός του.

Ο Γρηγόριος Ε΄ εν τω μεταξὺ φυλακίστηκε και το μεσημέρι της ίδιας ημέρας κρεμάστηκε στη μεσαία πύλη του Πατριαρχείου σαν συνωμότης, όπως διαλάμβανε ο «γιαφτᾶς», δηλαδὴ η καταδικαστικὴ απόφαση. Απὸ εκεί και πέρα οι ιστορικοὶ δεν συμφωνούν μεταξύ τους στην περιγραφὴ των γεγονότων, που ακολούθησαν το κρέμασμα του Πατριάρχη. Αυτὸ που έχει σημασία είναι η αποκάλυψη της, σχετικής με το ρόλο του Γρηγορίου Ε΄ στην Επανάσταση, ιστορικής αλήθειας. (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)

Ταξιάρχης Γ. Καράλης
Μελετητής Ιστορικών και Θρησκευτικών Θεμάτων

http://www.martino.gr