Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 (#4)

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ «Νὰ φυλάττωμεν τὸ πιστὸν ἡμῶν τοῦ ραγιαλικίου»

Όταν ιδρύθηκε το Νεοελληνικὸ Κράτος, και η Επανάσταση θεωρήθηκε σαν ο μεγαλύτερος σταθμὸς της Νεοελληνικής Ιστορίας, ο ανώτερος Κλήρος προσπάθησε να διεκδικήσει ένα μέρος απὸ τὴν δόξα και τις δάφνες των αγωνιστών και παρουσίασε τον Γρηγόριο ως Αρχηγέτη της Φιλικής Εταιρείας και μάρτυρα της εθνικής ιδέας. Η ιστορικὴ αλήθεια είναι όμως εντελώς διαφορετική.

Ο Γρηγόριος Ε΄ ουδεμία σχέση είχε με την «Ελληνικὴ φιλοπατρία» και την «Ελληνοπρέπεια», που του αποδίδουν ωρισμένοι ιστορικοί. Είχε αντιδράσει και πολὺ πριν την Επανάσταση, όπως μαρτυρεί Πατριαρχικὸ γράμμα (εγκύκλιος διαταγή), που έστειλε στους νησιώτες, να μην στασιάσουν και να μην δεχθούν τις προτάσεις της Ρωσσίας προς Επανάσταση: «Καὶ ἄλλοτε διὰ πολλῶν ἐκκλησιαστικῶν ἡμῶν ἐγκυκλίων γραμμάτων ἐδηλώσαμεν πρὸς πάντας τοὺς ὁμογενεῖς ἡμῶν εὐσεβεῖς... τῆς κραταιᾶς καὶ ἀηττήτου Βασιλείας τὸ χρέος ὅπου ἔχομεν νὰ φυλάττωμεν τὸ πιστὸν ἡμῶν τοῦ ραγιαλικίου καὶ νὰ δεικνύωμεν πάντοτε λόγοις καὶ ἔργοις καὶ κατ’ ἐξοχὴν ἐν τοῖς παροῦσι καιροῖς... νὰ διατηρήσητε ἑαυτοὺς ἀνωτέρους πάσης διαβολῆς καὶ ἐνέδρας τῶν ὑπεναντίων καὶ ἐχθρῶν τῆς κραταιᾶς βασιλείας... δίκην σάλπιγγος ἐπηχήσαμεν εἰς ὅλων τὰς ἀκοάς... νὰ μὴν τολμήσητε καθ’ οἱονδήποτε τρόπον νὰ δεχθῆτε ποτὲ τοὺς ὑπεναντίους καὶ ἐχθροὺς κατὰ τῆς κραταιᾶς βασιλείας...». Το Πατριαρχικὸ αυτὸ γράμμα, που γράφτηκε τον Μάιο του 1807, υπάρχει δημοσιευμένο στο «Αρχείο της Κοινότητας Ύδρας» (τόμος 3ος, σελ.41-45). 

Ο σύγχρονος της Επανάστασης ιστορικὸς Σπυρ. Τρικούπης γράφει σχετικὰ με τον Γρηγόριο Ε΄: «Ὁ Πατριάρχης ἑταῖρος, ὃ ἐστὶ συνωμότης κατὰ τῆς τουρκικῆς ἐξουσίας, δὲν ἦτο και, ὄχι μόνον οὐδόλως ἐνεθάρρυνε τὴν ἑλληνικὴν ἐθνεγερσίαν, ἀλλὰ καὶ πάντοτε ἀπέτρεπε τοὺς πρὸς οὗς διελέγετο φιλεπαναστάτας, θεωρῶν ἐθνοφθόρον τὸ τοιοῦτον τόλμημα.»

Οι εγκύκλιοι και οι αφορισμοί, που εξαπέλυσε ο Γρηγόριος Ε΄, μαρτυρούν ότι δεν είχε απολύτως καμμία σχέση με την Επανάσταση, ούτε άμεση ούτε έμμεση. Μόλις πληροφορήθηκε τους σκοποὺς και τις ενέργειες της Φιλικής Εταιρείας, έσπευσε να αποδοκιμάσει με όλα τα μέσα που διέθετε το Επαναστατικὸ κίνημα. Δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός, ότι πιέστηκε από τον Σουλτάνο, για να εκδώσει τους αφορισμούς. Η μια απὸ τις τρείς (3) αφοριστικὲς εγκυκλίους του, ήταν εμπιστευτικὴ και απευθυνόταν προς τους Μητροπολίτες μόνο (όχι τον κατώτερο Κλῆρο) και εκδόθηκε χωρίς κἂν να την γνωρίζει ο Σουλτάνος.

Απαγόρευσε τα Ελληνικὰ ονόματα

Ο τρόπος με τον οποίο έβλεπε τον Ελληνισμὸ και την Ελληνικότητα ο Γρηγόριος Ε΄, καταφαίνεται εύλογα απὸ την θέση του έναντι των Ελληνικών ονομάτων. Το 1819 εξέδωσε εγκύκλιο, με την οποία απαγόρευε στους κληρικοὺς του Πατριαρχείου την ονοματοθεσία των βαπτιζομένων με Ελληνικὰ ονόματα και επέβαλε την χρήση αποκλειστικώς Ιουδαϊκών και Χριστιανικών ονομάτων στα βαπτιζόμενα νήπια.

Η εγκύκλιος του Γρηγορίου του Ε΄: «Καὶ ἡ κατὰ καινοτομίαν παρὰ ταῦτα εἰσαχθεῖσα τῶν παλαιῶν ἑλληνικῶν ὀνομάτων ἐπιφώνησις εἰς τὰ βαπτιζόμενα βρέφη τῶν πιστῶν, ὡς ἠκούσαμεν, λαμβανομένη ὡς μία καταφρόνησις τῆς χριστιανικῆς ὀνοματοθεσίας, εἶναι διόλου ἀπροσφυὴς καὶ ἀνάρμοστος· ὅθεν ἀνάγκη ἡ Ἀρχιερωσύνη σας νὰ διαδώσητε παραγγελίας ἐντόνους εἰς τοὺς Ἱερεῖς τῶν ἐνοριῶν σας, καὶ  νουθεσίας πνευματικὰς εἰς τοὺς εὐλογημένους ἐπαρχιώτας σας, διὰ νὰ λείψῃ τοὐντεῦθεν καὶ ἡ κατάχρησις αὕτη, καὶ ἀφεθέντες τῆς ἀκαίρου καὶ μηδὲν ἐχούσης τὸ χρήσιμον φιλοτιμίας καὶ ἐπιδείξεως οἱ γονεῖς καὶ ἀνάδοχοι νὰ ὀνοματοθετῶσιν εἰς τὸ ἑξῆς ἐν τῷ καιρῷ τῆς θείας καὶ μυστικῆς ἀναγεννήσεως τὰ εἰθισμένα ταῖς εὐσεβέσιν ἀκοαῖς πατροπαράδοτα χριστιανικὰ ὀνόματα τῶν ἐγνωσμένων τῇ Ἐκκλησίᾳ καὶ τῶν ἐνδόξως ὑπ’αὐτῆς ἑορταζομένων Ἁγίων, διὰ νὰ εἶναι ἔφοροι καὶ φύλακες τῶν βαπτιζομένων νηπίων καὶ ταχεῖς καὶ ἀδιάλειπτοι χορηγοὶ τῆς χάριτος αὐτῶν εἰς τοὺς μετὰ πίστεως.»

H ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΣΤΌ ΘΕΜΑ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΡΑΤΟΥΣ

Οι περισσότεροι μετέπειτα ιστορικοί του «Εβραιοελληνοχριστιανικού» κράτους, πλην ελαχίστων, προσπάθησαν να δικαιολογήσουν την προδοσία αυτή των μοναχών. Όμως λίγα χρόνια πριν από την προδοσία ο Αθανάσιος Πάριος στό έργο του «Χριστιανική 'Απολογία» έγραφε γιά τήν ιδέα τού νέου κράτους τών 'Ελλήνων: «'Η ελευθερία καί ισότης μεταξύ τών Χριστιανών είναι προϊόντα άντιχριστιανικής άσεβείας πρός τόν Θεόν».

Όσο για τους Τούρκους, ο Πατριάρχης 'Ιεροσολύμων Άνθιμος στην «Πατρικήν διδασκαλίαν» του είχε δώσει τις ακόλουθες οδηγίες: «Ο κύριος έγειρεν έκ τού μηδενός τήν ισχυράν αυτήν βασιλείαν τών Οθωμανών αντί τής τών Ρωμαίων ημών βασιλείας, η οποία είχεν αρχίσει τρόπον τινά νά χωλαίνη εις τά τής Ορθοδοξίας πίστεως φρονήματα (εννοεί τήν προσπάθεια άναδείξεως τής Πληθωνικής-Πλατωνικής παιδείας στήν Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία) και ύψωσε τήν βασιλείαν αύτήν τών 'Οθωμανών περισσότερον από κάθε άλλην, διά νά αποδείξη αναμφιβόλως, οτι θείω έγένετο βουλήματι και οχι με δύναμιν τών ανθρώπων και νά πιστοποιήση πάντας τούς πιστούς, ότι με αύτόν τόν τρόπο εύδόκησε νά οικοδομήση μέγα μυστήριον, τήν σωτηρίαν δηλαδή εις τούς εκλεκτούς του λαούς».

Όλα τα περί υποστήριξης και βοήθειας της Ελληνικής Επανάστασης από τον Κλήρο, εκτός ορισμένων περιπτώσεων που αποτελούν την εξαίρεση, κυρίως του κατώτερου κλήρου, είναι ασύστολα ψεύδη και τερατουργηματικά μυθεύματα, τα οποία κατασκευάστηκαν πολύ αργότερα, γιατί όπως συμβαίνει ακόμη και σήμερα, οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί εκείνης της εποχής ήταν στα χέρια του ανώτατου Κλήρου και των απερίτμητων Τούρκων, όπως αποκαλούσε ο λαός τους Κοτζαμπάσηδες και οι οποίοι άρχισαν να κατασκευάζουν γεγονότα και ανύπαρκτους ηρωισμούς του συναφιού τους. Και αυτό για έναν και μόνο λόγο. Ήθελαν να κλέψουν τη δόξα του λαού, που ξυπόλητος και πεινασμένος, σήκωσε το γιαταγάνι και το καρυοφύλλι του και ελευθέρωσε την πατρίδα.

Ο ανώτατος Κλήρος και οι Κοτζαμπάσηδες, κατέκλεψαν και διαμοίρασαν μεταξύ τους, αντί να τα μοιράσουν στον εξαθλιωμένο λαό, περίπου 7.000.000 στρέμματα και όλα τα κινητά πλούτη που άφησαν πίσω τους οι Τούρκοι. Ο λαός συνέχισε να παραμένει νηστικός, άκληρος, ρακένδυτος και ανέστιος. Ο φοβερός αφορισμός ήταν ένα τρομακτικό όπλο, πολύ συνηθισμένο και αποτελεσματικό μέσο για να κρατηθούν οι Έλληνες υποτελείς και ραγιάδες στους Τούρκους για 400 χρόνια. Οι απλοϊκοί άνθρωποι περισσότερο έτρεμαν τον αφορισμό και από τον ίδιο τον θάνατο. 

Η παραχάραξη και αλλοίωση της ιστορίας στο Ρωμαίικο κρατίδιο είναι η κολυμβήθρα του Σιλωάμ, μέσα στην οποία μπαίνουν οι προδότες και βαπτίζονται σωτήρες και ελευθερωτές του Ελληνισμού. (ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)

Ταξιάρχης Γ. Καράλης
Μελετητής Ιστορικών και Θρησκευτικών Θεμάτων
http://www.martino.gr