Στην
«Αλληλογραφία» του Αδαμάντιου Κοραή (1748-1833) εκφράζονται αισθήματα
ευγνωμοσύνης για τους φιλοσόφους του Διαφωτισμού, οι οποίοι θεωρούσαν την
οθωμανική δεσποτεία στίγμα για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και έβλεπαν ευνοϊκά τη
συγκρότηση ενός ελληνικού κράτους. Ο ίδιος ο Κοραής είναι από το 1788 στο
Παρίσι αυτόπτης μάρτυρας της κατάργησης των προνομίων της καθολικής Εκκλησίας
στη Γαλλία. Αυτή η εξέλιξη κατατρομοκράτησε τον εκκλησιαστικό μηχανισμό στην
Ανατολή, ο οποίος εξαρτούσε πλέον την επιβίωσή του από τη μακροημέρευση του
οθωμανικού κράτους. Έτσι
εξηγούνται η σφοδρή αντίδραση των ανώτερων κληρικών της ορθόδοξης Εκκλησίας και
οι διώξεις κατά των οπαδών του Διαφωτισμού.
Σε
πατριαρχική εγκύκλιο του έτους 1793 περικλείεται στο όνομα του Βολτέρου, ο
οποίος είχε ήδη πεθάνει και ταφεί τελικά στο Πάνθεον με μεγάλες τιμές, το
σύνολο των «πονηρών και
μισάνθρωπων δαιμόνων», των
διαφωτιστών φιλοσόφων.
Αυτή τη
διαστροφή των εννοιών καταγράφει και ο Χριστόδουλος Παμπλέκης (1733-1793), ο
οποίος στο δοκίμιό του «Περί Θεοκρατίας» (1793) υπερασπίζεται τις ιδέες του
Διαφωτισμού, εκθειάζοντας τον Βολτέρο και τον Ρουσό και υπογραμμίζοντας ότι οι
θρησκόληπτοι σκοταδιστές «ποτέ δεν
αξιώθηκαν ούτε καν να διαβάσουν τα συγγράμματα των φιλοσόφων». Με την έναρξη του 19ου αιώνα, ένα πλήθος
Ελλήνων λογίων αναφέρεται, με προεξάρχοντα τον Κοραή, με σεβασμό και θαυμασμό
στους Ευρωπαίους φιλοσόφους (Φιλιππίδης, Βάμβας, Βαρδαλάχος, Οικονόμος,
Γουλέλης κ.ά.) Στην «Ελληνική Νομαρχία» επαναφέρει ο Ανώνυμος Έλληνας (μάλλον ο
Κοραής) το σκεπτικό του Βολτέρου για την παρακμή των Ελλήνων και τα αίτιά της
(Άννα Ταμπάκη).
Συνέπεια
της ανανεωτικής δραστηριότητας αυτών και άλλων φωτισμένων δασκάλων αυτής της
εποχής ήταν να προκαλείται η αντίδραση, όχι των Οθωμανών αλλά του ορθόδοξου
εκκλησιαστικού μηχανισμού, ο οποίος έβλεπε να χάνει τον έλεγχο στον
εκπαιδευτικό τομέα και τη δυνατότητα χειραγώγησης του πληθυσμού. Τους Οθωμανούς
δεν τους ενδιέφεραν οι ιδέες και οι απόψεις των μη μωαμεθανών υποδούλων -
φτάνει να πλήρωναν τον κεφαλικό φόρο (χαράτσι). Οι συνεργαζόμενοι σε πνεύμα συναλληλίας με τους Οθωμανούς ανώτεροι
κληρικοί προσπαθούσαν όμως να ελέγξουν το είδος και το εύρος των γνώσεων, απαγορεύοντας τις διδασκαλίες του
Κοπέρνικου, του Νεύτωνα και του Γαλιλαίου.
Γράφει
ο Νεόφυτος Βάμβας (1770-1855): «Είτε από αδιαφορία, είτε ως αρχή, η Υψηλή Πύλη
(=Σουλτάνος) ποτέ δεν εναντιώθηκε στην αναγέννηση των γραμμάτων στην Ελλάδα. Οι πραγματικοί εχθροί σ' αυτήν την ευτυχισμένη
αποκατάσταση βρίσκονται μέσα στους κόλπους μας. Κι αν οι προσπάθειές μας κατορθώσουν να δαμάσουν τις
προκαταλήψεις ή την αδιαφορία αυτού τού πανίσχυρου κλήρου (=Πατριαρχείο) πού
αποτελεί σήμερα το πρώτο σώμα τού ελληνικού έθνους, πολύ λίγα θα απομένουν να
γίνουν από τους Τούρκους»
(Ιστορία Ελλ. Έθνους). (Στέλιος Φραγκόπουλος)
(Ιστορία Ελλ. Έθνους). (Στέλιος Φραγκόπουλος)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
3 σχόλια:
ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΕΚΑΙΓΕ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗ
Η Σύνοδος του πατριάρχη Ιερεμία Γ΄ έκαψε μπροστά στον ταλαίπωρο συγγραφέα τους τα τετράδια των παραδόσεών του με γνωμικά των φιλοσόφων και την ευκλίδεια γεωμετρία, ενώ ο τρομοκρατημένος δάσκαλος υποχρεώθηκε να εκφωνήσει ομολογία πίστεως μπροστά στην πυρά. Μάλιστα ο παρευρεθείς στην τελετή Ηρακλείας Καλλίνικος έγραψε στον Νεόφυτο Άρτης, πως ο δάσκαλος “ιδίαις χερσίν παρέδωκε τα εαυτού εβδελυγμένα τετράδια τώ Ηφαίστω”. Την επόμενη Κυριακή η διαδικασία επαναλήφθηκε στο προαύλιο του πατριαρχείου, με σημειώσεις λογικής, φυσικής και μαθηματικών παρουσία κοινού από “γεμιτζήδες, παπουτσήδες, ραφτάδες” Α. Αγγέλου “Η δίκη του Μεθόδιου…”, 1956, όπως γράφει ο ίδιος, εκβιαζόμενος να τα αποκυρήξη και να υποσχεθεί πως δεν θα διδάξει ξανά μαθηματικά. Με επιστολή του στους πρόκριτους των Ιωαννίνων εκφράζει το παράπονό του: «Δεν είναι εντροπή τους να ακούεται πως έκαυσαν λογικήν, φυσικήν, Ευκλείδην και αριθμητικήν;». Ο σοφός γέρος έτρεξε να κρυφτεί σε κάποιο υπόγειο, «ανήλιον Γούβαν» την ονομάζει, από όπου ενώ η Σύνοδος έψαχνε να τον βρεί, το έσκασε μετά από μήνες και εξουθενωμένος γύρισε στα Γιάννενα. Ο ίδιος τα περιγράφει...
http://enneaetifotos.blogspot.gr/2011/01/blog-post_3687.html
Το έτος 1819 το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε «πατριαρχική εγκύκλιο» για την ανάσχεση της διάδοσης των φυσικομαθηματικών επιστημών με τίτλο «Περί της σημερινής κατάστασης των κοινών του γένους μας ελληνομουσείων (=σχολείων)» και κάλεσε πατριαρχική σύνοδο με στόχο «την καθαίρεσιν των φιλοσοφικών (=φυσικομαθηματικών) μαθημάτων». Από τη σύνοδο που συνήλθε τον Μάρτιο του 1821, μόλις λίγες ημέρες πριν από την έκρηξη της Επανάστασης, εξεδόθη κείμενο κατά των Μαθηματικών, της Φυσικής και των επιστημών γενικότερα. Το πόσο προσπάθησε να «φρενάρει» η Εκκλησία τη διάδοση των Επιστημών και των Γραμμάτων του Γένους το μαρτυρά και η «Χριστιανική Απολογία» του διευθυντή της Πατριαρχικής Σχολής της Κωνσταντινουπόλεως Αθ. Πάριου, γραμμένη στα 1800: «Μακράν η διαλεκτική σχέση. Μακράν η πολύσχημος Γεωμετρία. Μακράν η κενέμφατος Άλγεβρα. Μακράν κάθε ανθρώπινη επιστήμη και μάθησις. Εις τα εξ αποκαλύψεως δεν ζητείται απόδειξις, αλλά πίστις». Έτσι κυνηγήθηκαν, αφορίστηκαν δάσκαλοι και επιστήμονες που ήταν φορείς της επιστήμης και της λογικής σκέψης. Η μοίρα των πρωτοπόρων του ελληνικού διαφωτισμού δείχνει την αντιμετώπιση που είχαν από την «εθναρχούσα Εκκλησία».
http://enneaetifotos.blogspot.gr/2011/09/blog-post_13.html
Η ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΤΟΣ ΓΡΑΦΩΝ, ΕΧΕΙ ΑΦΟΡΙΣΤΕΙ από τις Ε’, ΣΤ’ και Ζ’ οικουμενικές συνόδους καθώς και τους πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Φιλόθεο (385-412), Μηνά (536-552) και Επίσκοπο Αλεξανδρείας Δημήτριο (230) και πολύ αργότερα ο Γρηγόριος Ε’ αφόρισε την Άλγεβρα, Γεωμετρία και Λογάριθμους, ΓΙΑΤΙ Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ Η ΣΟΦΙΑ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ.
Δημοσίευση σχολίου