ΔΕΛΦΟΙ – ΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΑ 2015

«Αρετή τού λογικού είναι η φρόνηση, τού θυμοειδούς η ανδρεία, τού επιθυμητικού η σωφροσύνη, και όλης τής ψυχής η δικαιοσύνη. [...] Η Κακία τού λογικού μέρους είναι η παράνοια, τού θυμοειδούς η δειλία, τού επιθυμητικού η ακολασία, και όλης τής ψυχής η αδικία. Οι αρετές προέρχονται από την ορθή πολιτεία, την καλή ανατροφή και την παιδεία. Οι κακίες προέρχονται από τ’ αντίθετα».

ΣΤΟ ΚΩΡΥΚΕΙΟ ΑΝΤΡΟ ... «Αγαπητέ μου Παν, και όσοι Θεοί βρίσκεστε εδώ, δώστε να γίνω όμορφος στον εσωτερικό κόσμο μου, και τα εσωτερικά αγαθά μου να είναι συμφιλιωμένα με όσα εξωτερικά αγαθά έχω, και πλούσιο να θεωρώ τον σοφό, και το πλήθος τού χρυσού μου να είναι τόσο, όσο ο σώφρων άνθρωπος μπορεί να πάρει και να δώσει».

ΔΕΛΦΟΙ – ΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΑ 2015 Κάθε χρόνο τον μήνα Δεκέμβριο, συναντιόμαστε στον Ομφαλό της Γης. Στους Δελφούς, το φως απλώνεται και διαχέεται σε κάθε γωνιά. Από το Ιερό του Απόλλωνα και το Αρχαίο στάδιο, μέχρι την Κασταλία πηγή, το Ναό της Αθηνάς Προναίας, τις Φαιδριάδες, και το Κωρύκειο Άντρο. Εδώ εμπνεύστηκε ο θεός της Αρμονίας και της Μαντικής Απόλλων το Ιερό του, καθώς μεταμόρφωσε τους Κρήτες κατά την Μυθολογία μας, σε Δελφίνια, ώστε να φτάσουν γρήγορα και να το ιδρύσουν, μετά από την υπόδειξη του Διός. Στους Δελφούς η Θεά Αθηνά, ένωσε τα κομμάτια του διαμελισμένου Διονύσου, και του έδωσε ζωή ξανά. Κάθε χειμώνα ο Φοίβος φεύγει για την Υπερβορεία, και έρχεται ο Διόνυσος στην θέση του, γι αυτό και είναι ο Ναός και του Διονύσου και του Απόλλωνος. Έρχεται λοιπόν κάθε χειμώνα, ο Θεός του Οίνου, της ζεστασιάς, του τραγουδιού και της παρέας με τις Μαινάδες και τις Βάκχες, και φέυγει με την επιστροφή του Απόλλλωνα την Άνοιξη.

Στο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας υπάρχει μια εικόνα που δείχνει την γέννηση του Διονύσου σε ένα σπήλαιο, όπου ο Ερμής και η Δήμητρα σπεύδουν να τον καλωσορίσουν. Η γέννησή του γιορτάζεται στις 25 Δεκεμβρίου. Εμείς οι Έλληνες λοιπόν έχουμε το Διονυσιακό και το Απολλώνιο πνεύμα. Λατρέψαμε τον Ηλίο γιατί γνωρίσαμε καιρούς με ήπιους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια (μέτρον άριστον). Είμαστε γεωγραφικά ευνοημένοι. Σκεφτείτε πως αν ήμασταν στην Αφρική και ο Ήλιος μας έκαιγε, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να ταυτίσουμε τον Απόλλωνα με τον Ήλιο και να αποδώσουμε στον Θεό, το επίθετο του Δήλιου Άνακτα, και του Εκάεργου, δεν θα μπορούσαμε να νιώσουμε ευχαρίστηση, ούτε και ευγνωμοσύνη, κάτω από έναν καυτό ήλιο.

Τα Δελφίνια που αρκετοί πήρατε αναμνηστικά, είναι «Φως και Ήλιος» κατά την παράδοσή μας. Αλλά είναι επίσης η θηλυκή αρχή, Σελήνη και Μήτρα, λόγω της συντήχησής μεταξύ των λέξεων δελφίς (δελφίνι) και δελφύς (μήτρα).

Είναι σύμβολο του Διονύσου, του Ποσειδώνα, της Αφροδίτης και της Θέτιδας. Το δελφίνι, συνδέεται με την λατρεία των πηγών, και την δύναμη των υδάτων. Το Δελφίνι, είναι ο ψυχοπομπός που οδηγεί τις ψυχές στους Νήσους των Μακάρων. Έτσι απλά φθάνουμε σε συνειρμούς όπως Δελφοί- δελφίνι- αδέλφια, και Δελφικός Ομφαλός.

Εδώ ξεκίνησε η πρώτη Δελφική Αμφικτιονία, όπου επιθυμία όλων ήταν η Ειρήνη και η αδελφοσύνη των λαών, και μην ξεχνάμε τον αγώνα που έδωσαν για την διάδοση της Δελφικής Ιδέας, ο Άγγελος Σικελιανός και η Έυα Πάλμερ. Σας προτείνω να διαβάσετε έργα του όπως την «Γλαυκομάτα», το «Μυστικό Ελευσίνιο Στάχυ και «Το μήνυμα της Ελλάδας». «Έλληνες γαρ εσμέν . Σοφίης τε παιδίης υμετέρης, μετέχοντες Αρετάς.» έλεγαν οι πρόγονοι-παπούδες μας. Και είναι αλήθεια πως το Προμηθεϊκό πυρ, το Πνευματικό φως, και το μέτρο, η χρυσή τομή ανάμεσα στην έλλειψη και την υπερβολή, η πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό, οι καθαρμοί στην πηγή, αλλά και η πνευματική διαύγεια, οι χρησμοί δηλαδή οι χρήσιμες συμβουλές, οι αθλητικοί αγώνες όπως οι αρματοδρομίες, οι μεγάλες γιορτές όπως τα Πύθια, σημάδεψαν όλη την ιστορική διαδρομή των Δελφών.

Στους Δελφούς λοιπόν ο άνθρωπος καλείται να λατρέψει το Φως και να αναδείξει ποιότητες που ήδη έχει μέσα του. Να γίνει Φωτεινός, να εναρμονιστεί με την Φύση. Καλείται να αγωνιστεί, να τηρήσει την ευγενή άμιλλα, να γνωρίσει τα Δελφικά παραγγέλματα. Γι αυτό και η Εστία στο ιερό των Δελφών έκαιγε ακατάπαυστα. Ο Ηράκλειτος μας μιλάει για την φωτιά με τα εξής λόγια : "Η ύπαρξη του Πυρός δημιουργεί μαζί με τον Λόγο ένα κόσμο άπειρο, άναρχο, ανώλεθρο, αυτορυθμιζόμενο που μετατρέπεται σε ποικίλες μορφές. Ο κόσμος αυτός είναι η αρμονία των αντιθέσεων. Οι αντιθέσεις δημιουργούν την ενότητα των πάντων με την σύνθεση τους. Το καλό και το κακό είναι οι αντίθετες όψεις του ίδιου πράγματος. "Για τον Θεό όλα είναι ωραία και καλά και δίκαια, όμως οι άνθρωποι άλλα θεωρούν άδικα κι άλλα δίκαια".

Η Εστία συμβολίζει, τον διακαή πόθο για την ολοκλήρωση των άθλων, για την γνώση, την ισορροπία, την αρμονία. Ίσως να είναι και αυτός ένας από τους λόγους που ο Πλούταρχος, μεγάλος φιλόσοφος και ιερέας των Δελφών, έγραψε τόσα βιβλία όπως : (περί παίδων αγωγής, περί ηθικής αγωγής, περί του ΕΙ εν Δελφοις, περί αρετής και κακίας και πολλά πολλά άλλα ), και μας άφησε 82 περίπου έργα. Τον πρώτο άθλο του έκανε επίσης ο Απόλλωνας εδώ στους Δελφούς, αφού σκότωσε τον Πύθωνα όπου η Γαία φυλούσε στα έγκατά της. Η ανάγκη μας για το Φως, ο δύσκολος και κακοτράχαλος δρόμος της Αρετής, το αρχαίο μονοπάτι προς το Κωρύκειο, είναι συμβολικά η προσωπική μας διαδρομή. Να κρατήσουμε τις δυνάμεις μας, να έχουμε σθένος, πίστη, να βοηθήσουμε τους συναθλητές μας, να κοπιάσουμε, να φτάσουμε στην κορυφή, και να επιστρέψουμε πιο σοφοί και πιο ολοκληρωμένοι.

Το γυμνάσιο, κοντά στον Ναό της Αθηνάς Προναίας, αποσκοπούσε ακριβώς στην προετοιμασία των αθλητών (μεγάλων αλλά και παίδων) .

Ένας αθλητικός αγώνας μοιάζει, με τον πόθο μας να υπερβούμε τον εαυτό μας, και να ανακαλύψουμε τις δυνάμεις που κρύβουμε μέσα μας. Οι φιλόσοφοι λένε πως είναι κάτι σαν την "αλογόμυγα του Σωκράτη", που έρχεται και μας ξυπνά πράγματι από το λήθαργο και μας καλεί να κάνουμε έργα.

Έτσι λοιπόν λειτουργούν οι Δελφοί. Σαν μαγνήτης και έναυσμα για να γνωρίσουμε τον Εαυτόν μας. Βιωματικά μέσα από τους αγώνες, προσπαθούμε ίσως και ασυναίσθητα πολλές φορές να γνωρίσουμε τα Δελφικά παραγγέλματα και να τα τηρούμε, -όσο μπορούμε.

Και ποιό είναι το έπαθλο όλης αυτής της προσπάθειας;

Ο Κότινος. Ένα Δάφνινο στεφάνι. Σύμβολο τιμής και δόξας. Οι νικητές του αγώνα, παραλάβατε, τον Κότινο, γιατί απλά καθιερώθηκε, ως έπαθλο, από τον Ίφιτο, ύστερα από χρησμό του Μαντείου των Δελφών. Κατά την Μυθολογία συμβολίζει από μια πρώτη ματιά, τον ανεκπλήρωτο 'Ερωτα του Θεού Απόλλωνα προς την Νύμφη Δάφνη. Η αλήθεια είναι όμως πως ο Απόλλωνας και η Δάφνη στέκουν στον Ναό για πάντα μαζί.

Οι Αρχαίοι Έλληνες μέσα από τους μύθους, μας λένε τις μεγαλύτερες αλήθειες, αρκεί να μπορούμε να ακούσουμε το θρόϊσμα της Δάφνης και την Λύρα του Απόλλωνα. Στον Αρχαίο κόσμο, όλα είναι ένα. "εν το αγαθόν, το άρρητον, το κρύφιον, το απλούν".

Το Ιερό Πυρ στους Δελφούς έσβησε όταν γκρεμίστηκε το ιερό από βαρβάρους, και οι τελευταίοι Ιερείς κυνηγήθηκαν άγρια. Η αφή φλόγας πλέον, γίνεται πάντα στα Χνάρια του Δευκαλίωνα, τιμητικά και ως ένδειξη σεβασμού στην Φύση, στην Εστία, στην Ιστορία αυτού του τόπου.

«ΓΝΩΘΙΣ ΑΥΤΟΝ – ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ.» Μας έλεγε ο Πλούταρχος, και ο Βοιωτός ποιητής Πίνδαρος έλεγε «γνώρισε τις δυνατότητές σου και αξιοποίησέ τες».

«Ελ- λας», λοιπόν, μια πέτρα γεμάτη Φως από την Πύρα και τον Δευκαλίωνα, που στο περάσμά τους, έσπειραν το Ελληνικό Γένος. Μακάρι και εμείς να μπορέσουμε να αναστήσουμε ξανά τα Ελληνικά Ιδεώδη, και τις αξίες του αθλητισμού, και του πολιτισμού μας.

Οι Δελφοί στέκουν πάντα στο κέντρο του κόσμου, με τα αιώνια σύμβολα όπως την Σφίγγα, με το ερώτημα : "Τι εστιν ό μίαν έχον φωνήν τετράπουν και δίπουν και τρίπουν γίνεται;"

Σύμφωνα λοιπόν με το μύθο, ο Λάιος εμπιστεύθηκε μόνο στη Σφίγγα τον χρησμό που πήρε από την Πυθία, ότι θα έκανε ένα παιδί το οποίο και θα τον σκότωνε και της είπε πως ο χρησμός αφορούσε μόνο το παιδί που θα αποκτούσε με την γυναίκα του, Ιοκάστη και τους καρπούς της. Ο Λάιος είχε ήδη παιδιά από παλλακίδες και απέφευγε την συνεύρεση του με την Ιοκάστη. Σε ένα όμως από τα μεθύσια του κοιμήθηκε με τη γυναίκα του και έτσι γεννήθηκε ο Οιδίποδας. Έτσι εγκατέλειψε τον Οιδίποδα στον Κιθαιρώνα και όταν κάποιος από τους γιους του διεκδικούσε τον θρόνο τον έστελνε στην Σφίγγα. Αυτή με τον γρίφο της εξέταζε αν αυτοί ήταν γνήσια παιδιά του Λάιου. Επειδή τη γνώση του χρησμού την είχαν μόνο αυτοί που κατάγονταν από τη βασιλική γενιά, όσοι δεν μπορούσαν να απαντήσουν στον γρίφο της θανατώνονταν. Ο Οιδίποδας πριν συναντήσει τη Σφίγγα είχε μάθει για τον γρίφο στον ύπνο του.

Η Σφίγγα ρωτησε : «Τι εστιν ό μίαν έχον φωνήν τετράπουν και δίπουν και τρίπουν γίνεται;» «Ποιο ον το πρωί στέκεται στα τέσσερα, το μεσημέρι στα δύο και το βράδυ στα τρία;» Όποιον δεν μπορούσε να λύσει το γρίφο, η Σφίγγα τον έσφιγγε, μέχρι να πεθάνει Ο Οιδίπους έλυσε τον γρίφο απαντώντας ότι το ον αυτό είναι ο άνθρωπος, αφού όταν είναι βρέφος περπατάει στα τέσσερα, μετά σηκώνεται στα δύο του πόδια και στα γηρατειά περπατάει όρθιος αλλά χρησιμοποιεί σαν τρίτο πόδι ένα μπαστούνι Μετά την λύση του γρίφου η Σφίγγα έπεσε στον γκρεμό και σκοτώθηκε (ή κατά άλλους ο Οιδίποδας της επιτέθηκε όταν ήταν ξαφνιασμένη από τη λύση του γρίφου και τη σκότωσε). Ο Οιδίποδας αναγορεύτηκε βασιλιάς της Θήβας, από τον προσωρινό βασιλιά της πόλης Κρέοντα, και σύζυγος της Ιοκάστης, χήρας του Λάιου και μητέρας του Οιδίποδα.

(το έλυσε ο Οιδίποδας· η απάντηση είναι φυσικά «ο άνθρωπος» σε διάφορες ηλικίες).

Όμως για να προσεγγίσουμε τον άνθρωπο, οι πρόγονοί μας, έφτιαξαν αγάλματα όπως τον Ηνίοχο, τον Κλέοβη και τον Βίτωνα, φύτεψαν τον Κισσό, την Δάφνη, και έγραψαν μουσική με την Λύρα. Έκαμαν και αγώνες προς την Νίκη επικαλούμενοι τις 9 Μούσσες και τηρώντας ευλαβικά τα Δελφικά παραγγέλματα.

Σας παραθέτω κάποια από αυτά : Σαυτόν ίσθι (Γνώρισε τον εαυτό σου) Εστίαν τίμα (Να τιμάς την εστία σου) Άρχε σεαυτού (Να κυριαρχείς τον εαυτό σου) Φίλους βοήθε (Να βοηθάς τους φίλους) Θυμού κράτε (Να συγκρατείς το θυμό σου) Μηδέν άγαν (Να μην υπερβάλλεις) Χρόνου φείδου (Να μη σπαταλάς το χρόνο) Γήρας προσδέχου ( Να αποδέχεσαι το γήρας) Επί ρώμη μη καυχώ (Να μην καυχιέσαι για τη δύναμή σου) Ευφημίαν άσκει (Να επιδιώκεις καλή φήμη) Σεαυτόν αιδού (Να σέβεσαι τον εαυτό σου) Μη άρχε υβρίζων (Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία) Προγόνους στεφάνου ( Να στεφανώνεις τους προγόνους σου) Θνήσκε υπέρ πατρίδος (Να πεθάνεις για την πατρίδα σου).

Είναι στο δικό μας χέρι, να προβάλλουμε τον αθλητισμό, τον πολιτισμό μας, τους τόπους μας, την μεγάλη ιστορία μας, την όμορφη Ελληνική μουσική και γλώσσα. Οφείλουμε στα παιδιά μας, ένα όμορφο μέλλον. Ας δουλέψουμε όλοι μαζί.

Ελλάνθεια Εφη Παππά

http://oraiokastromekatiallo.blogspot.gr