ΕΙΚΟΝΑ: Η Θεά Άρτεμις
με τόξο και βέλος μπροστά από βωμό.
Αττική ερυθρόμορφη λήκυθος,
-475 Σικελία. https://commons.wikimedia.org
«Στο
Χειμερινό Ηλιοστάσιο ανοίγουν οι
πύλες φωτός και ενσαρκώνονται στη Γαία
οι γιοι Φωτός, που είναι και γιοι Θεών,
και οι ψυχές των θνητών ανεβαίνουν στους
ουρανούς».
«Ιδανικότερες
ημέρες για τις μυητικές διαδικασίες
είναι τα Ηλιοστάσια και οι Ισημερίες.
Τις ημέρες αυτές ανοίγει το φωτεινό
περίβλημα της Γαίας, οι φωτεινοί δακτύλιοι
των πλανητών, των άστρων, των γαλαξιών
και μαζί με αυτούς ανοίγουν και όλοι
οι ουράνιοι δίαυλοι. Σε ολόκληρο το
σύμπαν τις ημέρες αυτές κυριαρχεί η
θεία ευαρέσκεια του δημιουργού και σε
γήινη έκφραση είναι ένα ουράνιο πανηγύρι.»
Οι
ημερομηνίες αυτές ήταν είναι και θα
είναι ιερές και γινόταν οι μυήσεις
και οι μεγάλες γιορτές. Οι δυο Ισημερίες
(21/3, 21/9) και τα δυο Ηλιοστάσια (21/6,
21/12) κάθε χρόνου.
Κατά
την παράδοση και τα Αρχαία Μυστήρια
όλων των φυλών της Γής τις περιόδους
αυτές του χρόνου ανοίγουν οι Ουράνιες
Πύλες του Γαλαξία μας που ευρίσκονται
στο Αστερισμό του Ωρίωνα και εξέρχονται
όλα τα άρματα των κατώτερων θεών.
Κατά
τις ημέρες των Μυητικών διαδικασιών
ανοίγει το φωτεινό περίβλημα της Γαίας,
οι φωτεινοί δακτύλιοι των πλανητών, των
άστρων, των γαλαξιών και μαζί με αυτούς
ανοίγουν και όλοι οι ουράνιοι δίαυλοι.
Σε ολόκληρο το σύμπαν τις ημέρες αυτές
κυριαρχεί η θεία ευαρέσκεια του δημιουργού
και σε γήινη έκφραση είναι ένα ουράνιο
πανηγύρι.
Οι
ημερομηνίες αυτές ήταν είναι και θα
είναι ιερές και γινόταν οι μυήσεις
και οι μεγάλες γιορτές. Οι δυο Ισημερίες
(21/3, 21/9) και τα δυο Ηλιοστάσια (21/6,
21/12) κάθε χρόνου.
Κατά
την παράδοση και τα Αρχαία Μυστήρια
όλων των φυλών της Γής τις περιόδους
αυτές του χρόνου ανοίγουν οι Ουράνιες
Πύλες του Γαλαξία μας που ευρίσκονται
στο Αστερισμό του Ωρίωνα και εξέρχονται
όλα τα άρματα των κατώτερων θεών...
Το
τέλος των Ελευσινίων αναφέρεται από
τον ιστορικό Ευνάπιο, ο οποίος είχε
μυηθεί κι ο ίδιος στα Μυστήρια κι είχε
γίνει Ιεροφάντης.
Τελευταίος νόμιμος
ιεροφάντης των Μυστηρίων φαίνεται από
τις πηγές να είναι ο Ευμολπίδης Νεστόριος,
ο οποίος “ανήγγειλε την αρχή της
μεγάλης πνευματικής νύχτας για την
ανθρωπότητα“.
Φαντάζεστε
να μην είχαν κλείσει ποτέ τα Ιερά
Μυστήρια, τι πλανήτη θα είχαμε;
Την
απάντηση την δίνει ο Carl Sagan, σχετικά με
την εξέλιξη που θα είχε τεχνολογικά η
ανθρωπότητα, αν το Φως της Ιωνίας είχε
επιβιώσει. “Θα είχαμε πάει ήδη στα αστέρια”.
Ποια
θα ήταν η πορεία της ανθρωπότητας αν
είχαν επικρατήσει οι Αρχαίοι Έλληνες
Ίωνες Φιλόσοφοι;
Την
απάντηση την δίνει ο ίδιος ο Carl Sagan στο
παρακάτω video, σχετικά με την εξέλιξη που
θα είχε τεχνολογικά η ανθρωπότητα, αν
το Φως της Ιωνίας είχε επιβιώσει. “Θα
είχαμε πάει ήδη στα αστέρια”.
Το
απόσπασμα είναι από την σειρά επιστημονικού
ντοκιμαντέρ Cosmos (1980) η οποία άφησε εποχή.
Επειδή
με απίστευτο μένος και επιμονή προσπαθούν
να υποβαθμίσουν ή και να εκμηδενίσουν
την αξία και την προσφορά των Αρχαίων
Ελλήνων στην ανθρωπότητα συνίσταται
η επίδειξη του παρακάτω video μαζί με το
βιογραφικό του Carl Sagan Εδώ.
Το
1901, στα νερά των Αντικυθήρων, δύτες
ανακάλυψαν ένα εύρημα που θα άλλαζε για
πάντα την κατανόηση μας για την αρχαία
τεχνολογία. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων,
ένα "αρχαίο κομπιούτερ", αποκαλύπτει
τις γνώσεις των Ελλήνων για την αστρονομία,
τον χρόνο και το σύμπαν. Ήταν άραγε ένα
απλό ημερολόγιο; Ή μήπως ένα εργαλείο
που κρύβει μυστικά που ακόμα δεν έχουμε
αποκωδικοποιήσει; Ιστορίες
που Αξίζει να Ειπωθούν!
Η εικόνα είναι από το Αναγνωστικό της Δ' Δημοτικού, δεκαετιών 60-70
Στον
εσωτερισμό, οι καλικάντζαροι δεν
αντιμετωπίζονται μόνο ως λαϊκά δαιμονικά
όντα των Χριστουγέννων, αλλά κυρίως ως
συμβολικές μορφές που εκφράζουν
εσωτερικές και κοσμικές δυνάμεις.
Ζουν
«κάτω από τη γη» και πριονίζουν το
Κοσμικό Δέντρο. Εικόνα της αποσύνθεσης
και της ανανέωσης του κόσμου.
Εκφράζουν
το χάος πριν την αναγέννηση και τη γόνιμη
αταξία που προηγείται της τάξης.
Εσωτερικά,
οι καλικάντζαροι είναι οι «φωνές» που
σαμποτάρουν την εξέλιξη.
Η
δοξασία που γέννησε τους καλικάντζαρους
είναι σαφώς Αρχαία αλλά η μορφή που
γνωρίζουμε σήμερα διαμορφώθηκε και
μέσα στον χριστιανικό χρόνο, όπως όλες
οι γιορτές και τελετουργίες που
αντιγράφηκαν από την Αρχαιότητα και
προσαρμόστηκαν στην μετά χριστιανική
εποχή.
Οι
καλικάντζαροι δεν εμφανίζονται με αυτό
το όνομα στην αρχαιότητα, αλλά το αρχέτυπο
τους υπάρχει ως Χθόνια πνεύματα της
φύσης και του κάτω κόσμου. Δαιμονικές
ή ζωώδεις μορφές που εμφανίζονται σε
μεταβατικές χρονικές περιόδους.
Όντα
που κινούνται ανάμεσα σε κόσμους
(επάνω–κάτω, φως–σκοτάδι).
Η
κρίσιμη λεπτομέρεια είναι ο ΧΡΟΝΟΣ.
Η
περίοδος του Χειμερινού Ηλιοστασίου
ήταν από την αρχαιότητα «Ρήγμα» στον
χρόνο, η στιγμή όπου τα όρια των κόσμων
χαλαρώνουν.
Ο
Χριστιανισμός δεν κατάργησε αυτή τη
δοξασία. Προσάρμοσε στο Χειμερινό
ηλιοστάσιο τα Χριστούγεννα, τις Τελετές
καθαρμού στα Θεοφάνια και τα Χθόνια
πνεύματα έγιναν “καλικάντζαροι”.
Καμία
εξήγηση δεν δείχνει καθαρά χριστιανική
προέλευση. Το πνευματικό και μυθολογικό
υπόβαθρο είναι αρχαιότατο.
Στην
αρχαιότητα πίστευαν ότι τέτοιες χθόνιες
ενοχλητικές δυνάμεις δεν “σκοτώνονται”,
αλλά απομακρύνονται ή εξευμενίζονται.
Η απαλλαγή γινόταν με τελετουργικές
πράξεις ορίων και καθαρμού. Τα βασικά
μέσα ήταν ο τελετουργικός καθαρμός
(κάθαρσις). Η πιο διαδεδομένη πρακτική
ήταν το νερό (ποτάμιο ή θαλασσινό).
Έπλυναν σώμα, χέρια ή οικία. Αντίστοιχο
αργότερα ο αγιασμός των Θεοφανίων.
Το
θυμίαμα και ο καπνός “διέλυε” τα άυλα
όντα (δάφνη, μύρο, λιβάνι, ρετσίνι) και
η φωτιά ήταν σύμβολο τάξης και κοσμικού
φωτός.
Άφηναν
φαγητό έξω από το σπίτι, σιτάρι, μέλι,
ψωμί, κρασί γιατί πίστευαν ότι χορταίνουν
και φεύγουν.
Τα
όντα αυτά θεωρούνταν ότι δεν περνούν
εύκολα τα όρια για αυτό χάραζαν κύκλους
γύρω από το σπίτι και έβαζαν κλαδιά
δάφνης ή αγριοσυκιάς στις εισόδους.
Το
όριο ήταν ιερό. Έξω χάος, μέσα τάξη.
Ο
λόγος επίσης είχε (και έχει) δύναμη. Με
Επωδές και επικλήσεις δεν τα “έβριζαν”,
τα διέταζαν να φύγουν.
Οι
Ιερές ημέρες λήξης ήταν συνδεδεμένες
με το Ηλιοστάσιο ή την Νέα Σελήνη όπου
οι άνθρωποι απαλλάσσονταν από τέτοιες
δυνάμεις με τις παραπάνω τελετές, εκείνες
τις ημέρες, για την επαναφορά της κοσμικής
τάξης.
Εδώ
θα πούμε αλήθειες για αγάπη, φιλία,
έρωτα, και συμπεριφορές. Μπαίνω αμέσως
στο θέμα.
«Η
σοφία ανήκει στα ωραιότερα πράγματα
(μας
λέει ο Πλάτων),
ο Έρωτας είναι έρωτας προς το ωραίο, άρα
κατ᾽ ανάγκην ο Έρωτας είναι φιλόσοφος.
Και ως φιλόσοφος που είναι, βρίσκεται
ανάμεσα στη σοφία και την αμάθεια» (Πλάτωνος
- Συμπόσιον 204b).
Ο
Έρωτας όμως μπορεί να είναι εγωιστικός
και είναι, αλλά και δεν
είναι από τη φύση του. Εξαρτάται
από το πώς βιώνεται και πώς εκφράζεται.
Ο
έρωτας γίνεται εγωιστικός όταν ο άλλος
αντιμετωπίζεται ως «μέσο» για να καλύψει
ανάγκες (ασφάλεια, επιβεβαίωση, φόβο
μοναξιάς), και εκεί υπάρχει κτητικότητα, έλεγχος, ζήλια. Το «σε θέλω» σημαίνει περισσότερο
«σε χρειάζομαι για μένα» παρά «σε
αναγνωρίζω ως ξεχωριστό άνθρωπο».Σε
αυτές τις περιπτώσεις, ο έρωτας μοιάζει
περισσότερο με εξάρτηση.
Ο
έρωτας παύει να είναι εγωιστικός όταν
εμπεριέχει ελευθερία και σεβασμό,
νοιάζεται για το καλό του άλλου, ακόμα
κι αν αυτό δεν εξυπηρετεί πάντα το δικό
μας και συνδυάζεται με ενσυναίσθηση και
αποδοχή.Τότε
πλησιάζει περισσότερο την αγάπη, που
είναι λιγότερο «θέλω» και περισσότερο
«δίνω».
Ο
έρωτας ξεκινά συχνά από τον εαυτό μας
(την έλξη, την επιθυμία, τη χημεία), άρα
έχει ένα φυσικό εγωκεντρικό στοιχείο.
Στην ωρίμανσή του όμως φαίνεται αν
μπορεί να ξεπεράσει αυτό το στάδιο.
Οι
άνθρωποι προδίδονται από τις λέξεις
τους. «Σε χρειάζομαι, σε έχω ανάγκη, δεν
μπορώ χωρίς εσένα», όλα αυτά ικανοποιούν
το εγώ και όχι το άλλο πρόσωπο.
Αυτό
είναι πολύ ουσιαστικό και βαθιά αληθινό.
Οι φράσεις «σε χρειάζομαι», «δεν μπορώ
χωρίς εσένα» μιλούν περισσότερο για
έλλειψη παρά για αγάπη. Δεν περιγράφουν
τον άλλον. Περιγράφουν τον εαυτό που
φοβάται. Είναι λόγια που ντύνουν την
εξάρτηση με ρομαντισμό.
Όταν
λέμε τέτοια λόγια, συχνά ζητάμε
επιβεβαίωση, μεταθέτουμε την ευθύνη
της πληρότητάς μας στον άλλον, κάνουμε
τον έρωτα καταφύγιο, όχι συνάντηση. Και
πράγματι, αυτό ικανοποιεί το εγώ: «Χωρίς
εσένα δεν υπάρχω» σημαίνει «κάνε με να
υπάρχω».
Η
διαφορά είναι λεπτή αλλά καθοριστική.
Σε χρειάζομαι, γιατί θέλω να καλύψεις κάτι
που μου λείπει.
Αν
ο έρωτας στηρίζεται στην ανάγκη, τότε
τη στιγμή που η ανάγκη δεν καλύπτεται,
ο έρωτας πάει περίπατο. Δεν χάθηκε, απλώς ποτέ δεν ήταν αυτό που
νομίζαμε.
Είναι
η λογική της συναλλαγής. Μου δίνεις, σε
θέλω. Δεν μου δίνεις, δεν σε χρειάζομαι.
Εκεί δεν υπάρχει έρωτας, υπάρχει χρήση.
Ο άλλος λειτουργεί σαν πηγή, όχι σαν
πρόσωπο. Ο έρωτας όμως, όταν είναι έρωτας
και όχι ανάγκη μεταμφιεσμένη, αντέχει
ακριβώς στη στιγμή που ο άλλος παύει να
μας καλύπτει. Γιατί τότε αποκαλύπτεται
το κρίσιμο ερώτημα: Σε θέλω για αυτό που
μου προσφέρεις ή για αυτό που είσαι; Αν
η «παροχή» εξαφανιστεί, εξαφανίζεται
και το συναίσθημα και τότε αυτό που
έσβησε δεν ήταν έρωτας αλλά εξάρτηση.
Ο
αληθινός έρωτας δεν λέει: «σε θέλω γιατί
σε χρειάζομαι» ούτε «σε θέλω όσο με
καλύπτεις». Ο αληθινός έρωτας προϋποθέτει δύο ολόκληρους
ανθρώπους, όχι δύο μισούς που κρατιούνται
ο ένας από τον άλλον.
Επομένως
το «σ' αγαπώ, δεν μπορώ χωρίς εσένα»,
έχει κάτι αναληθές και κυρίως κάτι
επικίνδυνα παραπλανητικό. Το «σ’ αγαπώ,
δεν μπορώ χωρίς εσένα» δεν μιλά για
αγάπη. Μιλά για φόβο απώλειας του εαυτού.
Λέει «χωρίς εσένα δεν αντέχω, καταρρέω». Κι αυτό
δεν είναι αγάπη, είναι δέσιμο μέσα από
έλλειψη. Η αγάπη δεν αφαιρεί την αυτάρκη
ύπαρξη του άλλου. Δεν τον κάνει όρο
επιβίωσης. Αντίθετα αναγνωρίζει την
αυτονομία, αντέχει την απόσταση, δεν
απαιτεί σωτηρία. Όταν λες «δεν μπορώ
χωρίς εσένα», άθελά σου φορτώνεις στον
άλλον ένα βάρος, να σε κρατά όρθιο. Και
αυτό δεν είναι έρωτας, είναι ευθύνη που
ο άλλος άνθρωπος δεν ζήτησε.
Η
αγάπη δεν χρειάζεται δραματικότητα για
να είναι βαθιά. Χρειάζεται αλήθεια.
Έχω
καταλήξει στο συμπέρασμα ότι σε αυτόν
τον πλανήτη δύο ειδών αληθινές αγάπες υπάρχουν
(και έκανα αυτήν την σκέψη,πολύ πριν ακουστεί η ίδια φράση σε κάποια ταινία,
και πραγματικά, θέλω να κάνω λάθος...).
Και εννοώ την αγάπη της μάνας προς το
παιδί της και του σκύλου προς τον άνθρωπο
του (αν και στο πρώτο υπάρχουν και
εξαιρέσεις, αλλά εστιάζουμε στον κανόνα).
Αυτό
είναι σκληρό, αλλά όχι κυνικό. Είναι
απογυμνωμένο από ψευδαισθήσεις. Και
γι’ αυτό πονά. Η αγάπη της μάνας προς
το παιδί, όταν υπάρχει πραγματικά, είναι
από τις λίγες μορφές αγάπης που δεν ζητά
ανταπόδοση, δεν διαπραγματεύεται, δεν
θέτει όρους. Δίνει ακόμη κι όταν δεν
«παίρνει». Οι εξαιρέσεις υπάρχουν όταν
μολύνεται από φόβο, ναρκισσισμό ή
ανεκπλήρωτες ανάγκες. Τότε παύει να
είναι αυτή η αγάπη.
Η
αγάπη του σκύλου προς τον άνθρωπο είναι
σχεδόν αφοπλιστικά καθαρή. Δεν
εξιδανικεύει, δεν ζητά να τον συμπληρώσεις,
δεν σε χρειάζεται για να ορίσει τον
εαυτό του. Είναι παρουσία. Πίστη. Συνύπαρξη
χωρίς αφήγημα.
Οι
ανθρώπινες σχέσεις, αντίθετα, είναι
φορτωμένες με προσδοκίες, τραύματα,
ρόλους, και την ανάγκη να «σημαίνουμε
κάτι» για τον άλλον.
Γι’
αυτό σπάνια αγαπάμε και κυρίως δεχόμαστε
να αγαπηθούμε με όρους που μας βολεύουν.
Ίσως
όμως υπάρχει και μια τρίτη, πιο σιωπηλή
κατηγορία αγάπης: η αγάπη του ανθρώπου
που έχει συμφιλιωθεί με τον εαυτό του.
Δεν είναι εντυπωσιακή, δεν υπόσχεται
αιωνιότητες, δεν φωνάζει «χωρίς εσένα
δεν υπάρχω». Απλώς λέει: «Είμαι εδώ, αν
θέλεις. Και αν φύγεις, θα πονέσω, αλλά
δεν θα χαθώ». Αυτή δεν είναι συχνή. Αλλά
όταν υπάρχει, δεν μοιάζει με καμία άλλη.
Όταν
ο άλλος σε χρειάζεται για να μην
καταρρεύσει, τότε η επαφή γίνεται
υποχρέωση, η χαρά γίνεται καθήκον κι
εσύ καταλήγεις «στήριγμα» αντί για
φίλος.
Υπάρχουν
άνθρωποι που δεν αντέχουν την μοναξιά
και επιδιώκουν οπωσδήποτε να έχουν
σύντροφο. Και άλλοι που τους αρέσει ο
ελεύθερος και μοναχικός τρόπος ζωής.
Αυτό δεν αφορά μόνο τις σχέσεις αλλά
τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τον εαυτό
μας. Σε γενικές γραμμές, οι δύο αυτοί
«τύποι» διαφέρουν σε μερικούς βασικούς
άξονες. Όχι γιατί ο ένας είναι σωστός
και ο άλλος λάθος, αλλά γιατί έχουν
διαφορετικές εσωτερικές ανάγκες.
Όσοι
δεν αντέχουν τη μοναξιά συχνά τη βιώνουν
ως κενό, εγκατάλειψη ή έλλειψη νοήματος.
Η παρουσία ενός συντρόφου λειτουργεί
καθησυχαστικά.
Όσοι
την απολαμβάνουν βλέπουν τη μοναξιά
(μάλλον μοναχικότητα) ως χώρο ελευθερίας,
αυτονομίας και επαναφόρτισης. Οι πρώτοι
αντλούν ασφάλεια κυρίως απ’ έξω: από
τη σχέση, την επιβεβαίωση, το «μαζί».
Οι
δεύτεροι αντλούν ασφάλεια κυρίως από
μέσα: από την αυτάρκεια, τις προσωπικές
τους συνήθειες, τον εσωτερικό τους
κόσμο.
Εκείνοι
που χρειάζονται συνεχώς σύντροφο
φοβούνται συχνά την απόσταση και την
απώλεια. Εκείνοι που αγαπούν την ελευθερία
φοβούνται περισσότερο τον περιορισμό
και την απώλεια του εαυτού τους.
Στον
πρώτο τύπο, η ταυτότητα συχνά «χτίζεται»
μέσα από το ζευγάρι. Στον δεύτερο, η
ταυτότητα προηγείται της σχέσης και η
σχέση είναι επιλογή, όχι ανάγκη.
Κανείς
άνθρωπος όμως δεν είναι απολύτως ο ένας
ή ο άλλος τύπος. Οι περισσότεροι αλλάζουν
με τα χρόνια, από τις εμπειρίες τα
βιώματα, ή τις πληγές τους. Το πιο υγιές
σημείο δεν είναι «να μην χρειάζεσαι
κανέναν», αλλά να μπορείς να είσαι καλά
και μόνος, ώστε να διαλέγεις τον άλλον,
όχι να τον χρειάζεσαι για να υπάρξεις.
Οι
άνθρωποι που δεν αντέχουν τη μοναξιά
δεν το κάνουν όλοι για να «φορτώνουν»
τα προβλήματά τους. Όμως έχουν μεγαλύτερη
πιθανότητα να το κάνουν, ειδικά όταν
συνυπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά.
Όταν κάποιος δυσκολεύεται να μείνει
μόνος με τις σκέψεις του φοβάται την
εγκατάλειψη δεν έχει μάθει να ρυθμίζει
τα συναισθήματά του μόνος του τότε συχνά
χρησιμοποιεί τον σύντροφο ως συναισθηματικό
ρυθμιστή, μεταφέρει άγχος, θυμό ή
ανασφάλεια στον άλλον και ναι, πολλές
φορές καταλήγει στο «εσύ φταις». Όχι
από κακία, αλλά από αδυναμία να αντέξει
την εσωτερική ένταση.
Γιατί
εμφανίζεται το «εσύ φταις»; Το μοτίβο
αυτό λειτουργεί σαν άμυνα. Αν φταίει ο
άλλος, εγώ δεν χρειάζεται να δω τον εαυτό
μου. Αν φταίει ο άλλος, δεν νιώθω τόσο
ένοχος. Έτσι, ο σύντροφος γίνεται άθελά
του αποδέκτης θυμού «δοχείο» προβλημάτων
ή ακόμα και ο ρόλος του «κακού».
Υπάρχουν
όμως άνθρωποι που θέλουν σχέση γιατί
αγαπούν τη συντροφικότητα λειτουργούν
καλύτερα στο «μαζί», μοιράζονται, χωρίς
να κατηγορούν. Και υπάρχουν άλλοι που
δεν αντέχουν να είναι μόνοι και μπαίνουν
σε σχέσεις για να μην αντιμετωπίσουν
τον εαυτό τους. Οι δεύτεροι είναι αυτοί
που συχνότερα κατηγορούν.
Κάνε την ερώτηση:
«Αυτός ο άνθρωπος αναλαμβάνει ποτέ
ευθύνη για το πώς νιώθει;» Αν η απάντηση
είναι σπάνια ή ποτέ, τότε ναι, πολύ πιθανό
να ψάχνει κάποιον για να κουβαλάει τα
δικά του βάρη.
Η
σχέση όμως δεν είναι ούτε ψυχολόγος
ούτε σάκος του μποξ ούτε σωσίβιο. Όταν
κάποιος δεν αντέχει τη μοναξιά του,
δύσκολα αντέχει και τον άλλον πραγματικά.
Κάπου
διάβασα ότι "όσοι δεν αντέχουν την μοναξιά
κάνουν την χειρότερη παρέα". Σύμφωνα με
τα παραπάνω, μπορεί να είναι έτσι, ακόμη
και σε απλές φιλικές σχέσεις και υπάρχει
πράγματι μια αλήθεια εκεί, αλλά χρειάζεται
μια σημαντική διάκριση. Δεν είναι ότι
όλοι όσοι δεν αντέχουν τη μοναξιά είναι
«κακή παρέα». Είναι ότι όσοι δεν αντέχουν
τη μοναξιά και δεν αναλαμβάνουν ευθύνη
για τον εαυτό τους, συχνά γίνονται
δύσκολοι άνθρωποι στις σχέσεις και ναι,
αυτό φαίνεται και στις φιλίες.
Πώς
φαίνεται αυτό σε φιλικό επίπεδο; Σε
απλές παρέες, αυτοί οι άνθρωποι συχνά χρειάζονται συνεχή παρουσία («πού είσαι;
γιατί δεν βγήκαμε;») μιλούν κυρίως για
τα δικά τους προβλήματα (λένε συχνά: “αυτό
δεν είναι τίποτα, εγώ να δεις τι έπαθα...”)
νιώθουν εύκολα παραμελημένοι παρεξηγούνται
ή θυμώνουν αν δεν τους δώσεις χρόνο και
βρίσκουν συχνά έναν «φταίχτη» για
τη διάθεσή τους. Όχι επειδή είναι κακοί,
αλλά επειδή δεν αντέχουν το κενό.
Η φιλία, όπως και η σχέση,
χρειάζεται αμοιβαιότητα χαλαρότητα
χώρο. Όταν ο άλλος σε χρειάζεται για να
μην καταρρεύσει, τότε η επαφή γίνεται
υποχρέωση, η χαρά γίνεται καθήκον κι
εσύ καταλήγεις «στήριγμα» αντί για
φίλος.
Άρα
το θέμα είναι κατά πόσο υπάρχει εσωτερική
καλλιέργεια. Αυτό είναι ο πυρήνας του
θέματος. Η μοναξιά δεν είναι το πραγματικό
κριτήριο. Το κριτήριο είναι η σχέση που
έχει κανείς με τον εαυτό του. Τι σημαίνει ότι κάποιος «τα έχει βρει με τον εαυτό του». Όχι ότι
δεν πονά δεν φοβάται δεν έχει ανάγκες.
Αλλά ότι μπορεί να μείνει μόνος χωρίς
να καταρρεύσει, αναγνωρίζει τα συναισθήματά
του ως δικά του, δεν χρειάζεται κάποιον
άλλον για να «τον κρατά όρθιο», μπορεί
να πει «φταίω κι εγώ». Αυτό είναι εσωτερική
καλλιέργεια.
Πώς
αλλάζει αυτό τις σχέσεις; Όταν υπάρχει
εσωτερική καλλιέργεια η σχέση είναι
μοίρασμα, όχι αποσυμπίεση, η φιλία είναι
χαρά, όχι σωσίβιο, η παρουσία του άλλου
είναι δώρο, όχι ανάγκη. Όταν δεν υπάρχει
εσωτερική καλλιέργεια, ο άλλος γίνεται
καθρέφτης, στόχος ή δεκανίκι. Το «εσύ
φταις» εμφανίζεται εύκολα και η μοναξιά
τρομάζει γιατί έρχεται αντιμέτωπη με
εσωτερικό χάος.
Η
δυσανεξία στη μοναξιά, όταν δεν συνοδεύεται
από εσωτερική αυτάρκεια, τείνει να
χαλάει και τις φιλίες. Όχι πάντα, αλλά
αρκετά συχνά.
Δεν
είναι θέμα εξωστρέφειας ή εσωστρέφειας
κοινωνικότητας ή μοναχικότητας. Είναι
θέμα εσωτερικής συνοχής. Ο άνθρωπος που
τα έχει βρει (έστω σε ικανοποιητικό
βαθμό) με τον εαυτό του, δεν σε χρειάζεται
για να νιώθει καλά αλλά χαίρεται που
είσαι εκεί. Και αυτό κάνει τεράστια
διαφορά.
Φυσικά,
εν αγνοία των περισσότερων ανθρώπων, η
μετενσάρκωση αποτελούσε πάντα μέρος
της δυτικής σκέψης.
Η
προοπτική ότι η ψυχή επιστρέφει
επανειλημμένα στη σάρκα άκμασε στην
Αρχαία Ελλάδα πριν από σχεδόν τρεις
χιλιάδες χρόνια και μπορεί να έπαιξε
πολύ πιο σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή
μας ως πολιτισμού από ό,τι μας έχουν
οδηγήσει να πιστεύουμε οι παραδοσιακές
ιστορίες.
Αριστοτέλης, Σωκράτης, Πλάτων, Πυθαγόρας, ...όλοι
δίδασκαν και πίστευαν σε κάποια μορφή
αναγέννησης, τα θεμέλια της οποίας
υιοθετήθηκαν αργότερα από τους μεγάλους
Ρωμαίους φιλοσόφους, Οβίδιος, Βιργίλιος, Κικερώνας, ...μαζί
με μια σειρά από άλλους μεγάλους στοχαστές
της Αρχαιότητας.
Στην
πραγματικότητα, οι μετενσαρκωτικές έννοιες
ήταν τόσο διαδεδομένες στους αιώνες
αμέσως πριν από τη γέννηση του Χριστού,
που έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε πολλές
από τις «μυστηριώδεις» θρησκείες της
Μεσογείου, θρησκείες που έμελλε να
γίνουν οι ίδιες το πρότυπο για άλλα
μεταγενέστερα μυστικιστικά θρησκευτικά
συστήματα της περιοχής.
Η
μετενσάρκωση, λοιπόν, αντί να είναι μια
καθαρά ξένη έννοια, ήταν στην πραγματικότητα
ευρέως διαδεδομένη και μπορεί να επηρέασε
έντονα τη μορφή και την κατεύθυνση της
Ελληνικής και Ρωμαϊκής Φιλοσοφίας.
Ακόμα
μεγαλύτερη έκπληξη για πολλούς ανθρώπους,
ωστόσο, είναι το γεγονός ότι οι
μετενσαρκωτικές έννοιες ήταν επίσης
μέρος ορισμένων από τους πιο μυστικιστικούς
κλάδους της παραδοσιακής δυτικής
θρησκείας, από τους Σούφι του Ισλάμ έως
τους Γνωστικούς των πρώτων αιώνων του
Χριστιανισμού, ακόμη και εντός των
χασιδικών και καμπαλιστικών παραδόσεων
στον Ιουδαϊσμό.
Στην
πραγματικότητα, κατά καιρούς άκμασε
ουσιαστικά και, ειδικά στην περίπτωση
του Χριστιανισμού, σχεδόν έγινε το
κυρίαρχο σύστημα πεποιθήσεων κατά τους
πρώτους αιώνες της ύπαρξης της Εκκλησίας,
μέχρι που αναγκάστηκε να τεθεί υπό την
κυριαρχία των πιο παραδοσιακών, μη
μετενσαρκωτικών παρακλαδιών του
Χριστιανισμού.
Τα
γραπτά των υποστηρικτών της χαρακτηρίστηκαν
αιρετικά και κάηκαν, η ιδέα καταπνίγηκε
με τόσο μεγάλη επιτυχία από την
Εκκλησία της Ρώμης που λίγοι Χριστιανοί
σήμερα συνειδητοποιούν ότι ήταν κάποτε
μέρος της πίστης τους.
Γιατί καταπνίγηκε;
Η προφανής απάντηση είναι επειδή
απειλούσε την εξουσία...
Η
δυτική θρησκεία βασίζεται σε μεγάλο
βαθμό στην πεποίθηση ότι ο άνθρωπος
είναι προορισμένος να «πεθαίνει μία
φορά και μετά να κρίνεται» για να
διατηρήσει τον έλεγχο. Ωστόσο, η
μετενσάρκωση υπόσχεται πολλαπλές
αναγεννήσεις και καθιστά τις διακηρύξεις
οποιουδήποτε ήταν ο κυρίαρχος ηγέτης
εκείνη την εποχή παροδικές και, για να
πούμε την αλήθεια, άσχετες.
Ως
εκ τούτου, η μετενσάρκωση απειλούσε τα
ίδια τα μέσα διαβίωσης της Εκκλησίας,
καθιστώντας την μια πολύ επικίνδυνη
ιδέα που έπρεπε είτε να κατασταλεί είτε
να χαρακτηριστεί ως αιρετική προκειμένου
η Εκκλησία να διατηρήσει τη βάση εξουσίας
της.
Ως
αποτέλεσμα, η έννοια παρέμεινε σε μεγάλο
βαθμό άγνωστη εκτός, για περίπου δεκαεπτά
από τους τελευταίους είκοσι έναν
αιώνες.
Η αναβίωσή της ωστόσο στη Δύση ήταν
επικείμενη, με την άφιξη της Εποχής
του Διαφωτισμού τον δέκατο όγδοο
αιώνα.
Μόλις
τα ξεχασμένα από καιρό γραπτά των Αρχαίων
Ελλήνων έγιναν ξανά διαθέσιμα και
κάποιος μπορούσε να εμμείνει σε
προηγουμένως απαγορευμένες ιδέες χωρίς
να θυσιάσει τη ζωή του, έννοιες όπως η
μετενσάρκωση έγιναν ολοένα και πιο
δημοφιλείς, ειδικά μεταξύ της πνευματικής
ελίτ της εποχής.
Μεταξύ
εκείνων που πίστευαν σε κάποια μορφή
πολλαπλών αναγεννήσεων είναι αξιοσημείωτοι
όπως, Κάρολος
Ντίκενς, Ραλφ
Γουόλντο Έμερσον, Βενιαμίν
Φράνκλιν, Σαίξπηρ, Λεονάρντο
Ντα Βίντσι, Βολταίρος, ...μεταξύ
άλλων.
Υποψιάζομαι
ότι η κατανόησή μας για τον σκοπό της
μετενσάρκωσης είναι ελλιπής από πολλές
απόψεις και μπορεί να μην είναι ποτέ
εντελώς πλήρης, αν και πιστεύω επίσης
ότι σημειώνουμε πρόοδο στην πληρέστερη
εκτίμηση της πολυπλοκότητας της.
Ίσως
μια μέρα σχηματιστεί ένα ολοκληρωμένο
σύνολο αντιλήψεων που να απαντά στις
ερωτήσεις όλων.
Φυσικά,
αναγνωρίζω ότι κάτι τέτοιο μπορεί να
ακούγεται σαν μια αντιφατική διαδικασία.
Άλλωστε,
πώς γίνεται να υπάρχει ψυχή και όμως να
μην υπάρχει ψυχή, και πώς γίνεται το εγώ
να είναι αθάνατο και όμως παροδικό;
Ο
συνδυασμός τόσο των δυτικών όσο και των
ανατολικών εννοιών της μετενσάρκωσης
φαίνεται να ασπάζεται το παράδοξο, αλλά
έχω διαπιστώσει ότι συχνά μέσα στις
πολυπλοκότητες του παράδοξου υπάρχει
η αλήθεια.
Στην
πραγματικότητα, μόνο η περιορισμένη
μας ικανότητα κατανόησης καθιστά εξαρχής
αυτές τις φαινομενικές αντιφάσεις
παράδοξες.
Αναρωτιέμαι αν θα
εξακολουθούσαν να εμφανίζονται ως
τέτοιες, αν βρίσκαμε μέσα μας την
ικανότητα να κατανοήσουμε πραγματικά
σε ένα επίπεδο, που η τρέχουσα νοητική
μας ικανότητα δεν το επιτρέπει.
Από
την άλλη πλευρά, ίσως η κατανόηση αυτών
των εννοιών να μην γίνεται σε νοητικό
επίπεδο, αλλά σε πνευματικό επίπεδο, το
οποίο είναι ένα δύσκολο σημείο για
πολλούς ανθρώπους.
Ίσως τελικά
δεν προοριζόμασταν ποτέ να κατανοήσουμε
πλήρως πώς λειτουργεί η μετενσάρκωση,
και εκεί μπορεί να ξεκινάει πραγματικά
η περιπέτεια. Ίσως το ερώτημα για το τι
μας συμβαίνει “μετά” δεν προοριζόταν
ποτέ να απαντηθεί, αλλά απλώς να
διερευνηθεί, γιατί στην αναζήτηση - όχι
απαραίτητα στην εύρεση - της απάντησης
μπορεί να λάβει χώρα η ανάπτυξη.
Μπορεί,
στην πραγματικότητα, μόνο εγκαταλείποντας
την ανάγκη μας να βρούμε τις απαντήσεις
να τους δώσουμε τη δυνατότητα να μας
βρουν. Στην πραγματικότητα, μπορεί να
είμαστε σαν τον άνθρωπο που είναι τόσο
απασχολημένος ψάχνοντας για θησαυρό
που δεν συνειδητοποιεί ότι τον ψάχνει
μέσα στα έγκατα ενός χρυσωρυχείου.
Αν
απλώς κοίταζε ψηλά και έβλεπε τον θησαυρό
που λαμπυρίζει γύρω του, θα συνειδητοποιούσε
πόσο ανόητη ήταν η ένθερμη αναζήτησή
του από την αρχή. Ίσως
χρειάζεται να κάνουμε το ίδιο κι εμείς...
από τον
J. Allan Danelek από την
ιστοσελίδα του NewDawnMagazine
Η
Ναυμαχία της Έλλης ήταν η πρώτη από την
εποχή του Αγώνα της Ανεξαρτησίας
αναμέτρηση του ελληνικού και του
τουρκικού στόλου, κατά τον Α' Βαλκανικό
Πόλεμο. Πραγματοποιήθηκε το πρωί της 3ης
Δεκεμβρίου 1912 (16 Δεκεμβρίου με το
νέο ημερολόγιο) στ' ανοιχτά του ακρωτηρίου
Έλλη της χερσονήσου της Καλλίπολης,
κοντά στην είσοδο των Στενών των
Δαρδανελλίων. Διήρκεσε μία ώρα και έληξε
με νίκη των ελληνικών δυνάμεων.
Φωτογραφία
ντοκουμέντο με ναύτες και αξιωματικούς
του Αβέρωφ
Τους
πρώτους μήνες του Α' Βαλκανικού Πολέμου
ο ελληνικός στόλος κυριαρχούσε στο
Αιγαίο. Υπό την ηγεσία του Υδραίου υποναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη (1855-1935),
αρχικά απελευθέρωσε τη Λήμνο και
εγκατέστησε στον όρμο του Μούδρου το
προκεχωρημένο αγκυροβόλιο του Στόλου.
Ακολούθησε η απελευθέρωση του Αγίου
Όρους, των νησιών του βορείου και
ανατολικού Αιγαίου (Θάσος, Σαμοθράκη,
Ίμβρος, Τένεδος, Άγιος Ευστράτιος,
Μυτιλήνη, Χίος).
Αντίθετα, ο τουρκικός
στόλος τους
πρώτους μήνες του πόλεμου υπό την διοίκηση του ναύαρχου
Ραμίζ Μπέη παρέμεινε προστατευμένος
στα στενά των Δαρδανελίων (στο ναύσταθμο
Ναγαρά), χωρίς να επιχειρήσει έξοδο στο
Αιγαίο. Από την άλλη πλευρά ο ελληνικός
στόλος υπό την διοίκηση του ναυάρχου
Παύλου Κουντουριώτη κράτησε επιθετική
στάση απελευθερώνοντας ένα ένα τα νησιά
του Αιγαίου και αναμένοντας την έξοδο
των τουρκικών πλοίων από τα Στενά.
Το
πλήρωμα του Αβέρωφ
Οι
ελληνικές δυνάμεις
Στη
ναυμαχία της Έλλης από ελληνικής πλευράς
συμμετείχαν ένα σύγχρονο θωρακισμένο
καταδρομικό (Αβέρωφ), τρία παλαιά παράκτια
θωρηκτά (Σπέτσαι, Ύδρα, Ψαρά), τέσσερα
αντιτορπιλικά - ανιχνευτικά παρατάχθηκαν
σε απόσταση 1.000 περίπου μέτρων αριστερά
από τα θωρηκτά (Αετός, Ιέραξ, Λέων,
Πάνθηρ). Έξι ακόμα αντιτορπιλικά
παραταχθηκαν ακόμη πιο αριστερά.
Οι
τουρκικές δυνάμεις
Στη
ναυμαχία της Έλλης σημετείχαν τέσσερα
Οθωμανικά θωρηκτά (Ασάρ Τεφήκ, Μεσουδιέ,
Τουργκούτ Ρέις, Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα),
το καταδρομικό Μεντητιέ που κινήθηκε
νοτιότερα από τα θωρηκτά, πέντε
αντιτορπιλικά και ένα νοσοκομειακό
πλοίο που ακολουθούσαν το Μεντζητιέ.
«Καταλάβαμε
Τένεδον. Έχω και γαιάνθρακα να σας
εφοδιάσω».
Μετά
την απελευθέρωση της Τενέδου στις 24
Οκτωβρίου - 6 Νοεμβρίου ο ναύαρχος
Κουντουριώτης έστειλε τηλεγράφημα στον
Οθωμανό αρχηγό του στόλου με το μήνυμα
«Καταλάβαμε Τένεδον. Αναμένουμε έξοδο
του στόλου σας. Αν επιθυμείτε, γαιάνθρακα
προτίθεμαι να σας εφοδιάσω».
Στα
τέλη Νοεμβρίου υπήρχαν πληροφορίες ότι
ο τουρκικός στόλος θα επιχειρούσε έξοδο
στο Αιγαίο. Το απόγευμα της 1ης
Δεκεμβρίου ο ελληνικός στόλος υπό
τον υποναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη
απέπλευσε από το ορμητήριό του στον
Μούδρο, όταν πληροφορήθηκε ότι το
τουρκικό καταδρομικό «Μετζηδιέ» εθεάθη
στην είσοδο των Δαρδανελλίων. Η περιπολία
του ελληνικού στόλου κράτησε μέχρι το
πρωί της 3ης Δεκεμβρίου 1912, χωρίς
να φανεί κανένα ίχνος του εχθρού.
Έγραψαν
τις διαθήκες τους οι Τούρκοι
Την
παραμονή, το βράδυ της Τετάρτης 17
Δεκεμβρίου 1912, σύμφωνα με τη διήγηση
του παρόντος Τούρκου Πλωτάρχη Χασάν
Σαμί Μπέη, οι Οθωμανοί αξιωματικοί
έγραψαν τις διαθήκες τους και αποσύρθηκαν
νωρίς για ύπνο ώστε να είναι ακμαίοι το
πρωί. Τα ξημερώματα, ο Μουεζίνης κάλεσε
τα πληρώματα γονατιστά να προσευχηθούν.
Αμέσως μετά, ο Οθωμανικός στόλος
απέπλευσε. Το πρωί της Τρίτης 16 Δεκεμβρίου
στις 8 η ώρα με καλό καιρό και ήσυχη
θάλασσα, άρχισε η έξοδος του Οθωμανικού
στόλου από τα Στενά. Οι καπνοί του
εξερχόμενου από τα Δαρδανέλια Τουρκικού
στόλου φαίνονταν καθαρά.
Στις
8 το πρωί της ημέρας αυτή κι ενώ ο ελληνικός
στόλος είχε πορεία από βορρά προς νότο,
έγινε αντιληπτή η έξοδος του τουρκικού
στόλου στο Αιγαίο. Λίγο αργότερα
αναγνωρίσθηκαν τα θωρηκτά «Χαϊρεδίν
Βαρβαρόσας», ναυαρχίδα του Ραμίζ Μπέη,
«Τουργκούτ Ρέις», «Μεσουντιέ», «Ασαρ
-ι- Τεφίκ», το καταδρομικό «Μετζηδιέ»
και μερικά αντιτορπιλλικά. Ο ελληνικός
στόλος του Αιγαίου αποτελείτο από τη
ναυαρχίδα «Αβέρωφ», τα τρία παλιά θωρηκτά
«Ύδρα», «Σπέτσαι» και «Ψαρά», τα τέσσερα
νεότευκτα ανιχνευτικά τύπου Λέων, τα
δύο νεότευκτα αντιτορπιλλικά «Νέα
Γενεά» και «Κεραυνός» και τα οκτώ
παλαιότερα μικρά αντιτορπιλικά των
τύπων Θύελλα και Νίκη.
Αμέσως
σήμανε συναγερμός. Στις 8:55 ο Κουντουριώτης
διατάσσει τα ανιχνευτικά να ταχθούν σε
μια στήλη αριστερά και σε απόσταση 1000
μέτρων από τη γραμμή των ελληνικών
θωρηκτών, ενώ τα υπόλοιπα αντιτορπιλικά
πήραν θέσεις προς την πρύμνη των θωρηκτών.
Στις 9:00 τα τουρκικά θωρηκτά στράφηκαν
προς βορρά, πλέοντας κοντά στην ακτή,
ώστε να εξασφαλίσουν την κάλυψη των
πυροβόλων των επακτίων φρουρίων και να
αυξήσουν τη δύναμη πυρός τους. Ακαριαία
ήταν και η αντίδραση του ελληνικού
στόλου, που άλλαξε πορεία και τέθηκε σε
καταδίωξη του εχθρικού στόλου. Από τον
«Αβέρωφ» εκπέμπεται τότε προς τα πλοία
του ελληνικού στόλου το ιστορικό σήμα
του ναυάρχου Κουντουριώτη:
«Με
τη βοήθεια του Θεού και τας ευχάς του
Βασιλέως και εν ονόματι του Δικαίου,
πλέω μεθ’ ορμής ακαθέκτου και με
πεποίθησιν εις την Νίκην κατά του εχθρού
του Γένους».
Οι
πορείες των δύο στόλων άρχισαν να
συγκλίνουν και στις 9:05 βρίσκονταν σε
απόσταση 14 χιλιομέτρων. Ο Κουντουριώτης
ανέμενε να αρχίσει πρώτος ο εχθρός το
πυρ, θέλοντας να αποφύγει τη σπατάλη
πυρομαχικών έως ότου η απόσταση μειωθεί,
ώστε να επιτρέπει δραστική βολή. Πράγματι
στις 9:22 η τουρκική ναυαρχίδα άνοιξε
πρώτη πυρ από απόσταση 12.500 μέτρων. Ο
«Αβέρωφ» ανταπέδωσε τα πυρά και η μάχη
γενικεύτηκε. Από το ξεκίνημα της
σύγκρουσης τα τουρκικά θωρηκτά
συγκέντρωσαν τα πυρά τους στη νεότευκτη
ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου. Το πυρ
τους ήταν αρκετά ταχύ και πυκνό, δεν
συνδυαζόταν όμως με την ανάλογη ακρίβεια.
Αλλά και τα πυρά του ελληνικού στόλου
δεν ήταν πολύ ακριβέστερα. Ο «Αβέρωφ»
ρίχτηκε στη μάχη χωρίς να έχει προλάβει
να εκτελέσει ασκήσεις πυρών μάχης, τα
δε παλαιά θωρηκτά είχαν πανάρχαια
πυροβόλα με πρωτόγονα μέσα σκόπευσης
και διεύθυνσης βολής.
Παύλος
Κουντουριώτης (9 Απριλίου 1855 − 22
Αυγούστου 1935) Ναύαρχος του Βασιλικού
Ναυτικού, Αρχηγός του Γενικού
Επιτελείου Ναυτικού και Αρχηγός του
Β΄ Στόλου κατά τους Βαλκανικούς
Πολέμους.el.wikipedia.org
Στις
9:35 η απόσταση μεταξύ των δύο αντιπάλων
είχε κατέλθει στα 9.500 μέτρα. Τότε ο
ναύαρχος Κουντουριώτης αποφάσισε να
θέσει σε εφαρμογή ένα σχέδιο, που από
καιρό είχε ωριμάσει μέσα του, δηλαδή να
να εκμεταλλευτεί την υπεροχή ταχύτητας
της ναυαρχίδας του για να υπερφαλαγγίσει
από πρώρας την εχθρική παράταξη,
εφαρμόζοντας τον «ελιγμό Ταυ», που
πρώτος είχε εφαρμόσει ο γιαπωνέζος
ναύαρχος Τόγκο κατά του ρωσικού στόλου
στη Ναυμαχία της Τσουσίμα (27-28 Μαΐου
1905). Αποφάσισε να δράσει ανεξάρτητα από
τον λοιπό στόλο, υψώνοντας το σχετικό
σήμα Ζ και διέταξε τον κυβερνήτη της
ναυαρχίδας του Σοφοκλή Δούσμανη να
αυξήσει την ταχύτητα μέχρι το μέγιστο
και όρμησε ακάθεκτος κατά του εχθρού.
Ο
ελιγμός "Ταύ"
Τι
είναι ο ελιγμός "Ταύ": Τα πλοία του
ελληνικού στόλου, περνώντας
κάθετα μπροστά από τα εχθρικά, μπορούν
να βάλλουν με όλα τα όπλα από την πρύμη
και την πλώρη τους,
ενώ του τουρκικού στόλου μόνο με τα
πρόσθια πυροβόλα. Την τακτική καθιέρωσαν
πρώτοι οι Ιάπωνες στη ναυμαχία με τους
Ρώσους στην ναυμαχία της Τσουσίμα.
Η
σημαία με το «Ζ»
Στις
09:35 με την απόσταση των δύο στόλων στα
9.500 μ. ο Κουντουριώτης αποδέσμευσε τον
στόλο από τις κινήσεις της ναυαρχίδας
του υψώνοντας την σημαία «Ζ» (κινούμαι
ανεξάρτητα), και εκμεταλλευόμενος την
μεγαλύτερη ταχύτητα του Αβέρωφ όρμησε
ακάθεκτος με ταχύτητα 21 κόμβων,
διαγράφοντας τόξο μπροστά από την γραμμή
του τουρκικού στόλου με σκοπό να
υπερφαλαγγίσει τα τουρκικά θωρηκτά και
να τα βάλει μεταξύ των πυρών του Αβέρωφ
και των υπολοίπων ελληνικών θωρηκτών.
Ατακτη
υποχώρηση των Τούρκων
Καθώς
η ταχύτητα της θωρηκτής μοίρας τύπου
Ύδρα ήταν μικρή (14 κόμβοι), το Αβέρωφ
υπερφαλάγγισε τον εχθρό μόνο του και
ανάμεσα σε πυκνά πυρά του τουρκικού
στόλου και των απέναντι φρουρίων έφτασε
σε απόσταση 2.850 μ. από τον αντίπαλο. Οι
Οθωμανοί όταν κατάλαβαν ότι ο ελιγμός
θα εκτελούνταν με απόλυτη επιτυχία,
έκαναν διαδοχική στροφή και μπήκαν με
φοβερή αταξία ξανά στα Στενά, κάτω από
την κάλυψη των επάκτιων πυροβόλων των
φρουρίων Σεντούλμπαχιρ και Κουμκαλέ.
Παραλίγο
να συγκρουστούν
Πρώτο
έκανε μεταβολή το Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα
στις 09:50 ακολουθούμενο από τα υπόλοιπα
αλλά έτσι τα τουρκικά πλοία βρέθηκαν
πολύ κοντά το ένα στο άλλο, με αποτέλεσμα
να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα
πυροβόλα τους και να μειωθεί η ταχύτητά
τους στους 10 κόμβους.
Ο
Τούρκος ναύαρχος, αιφνιδιασμένος από
τον ελιγμό του αντιπάλου του, διατάσσει
διαδοχική στροφή των πλοίων κατά 180
μοίρες προς τα δεξιά. Η εξέλιξη αυτή
σήμανε τη διάσπαση της γραμμής και την
άτακτη υποχώρησή του προς τα Στενά γύρω
στις 10:00. Η ευκαιρία ήταν μοναδική για
τον «Αβέρωφ» να καταδιώξει τα υποχωρούντα
τουρκικά πλοία και να πετύχει αποφασιστικό
πλήγμα κατά του εχθρικού στόλου. Δυστυχώς,
όμως, η ταχύτητα πυρός του είχε μειωθεί
δραστικά, εξαιτίας προβλημάτων στα
κλείστρα των πυροβόλων. Την ίδια ώρα,
τα υπόλοιπα ελληνικά πλοία έβαλαν
κατά των υποχωρούντων τουρκικών από
απόσταση 5.000 μέτρων. Στις 10:25 το πυρ
έπαυσε από τα ελληνικά πλοία, καθώς τα
τουρκικά χάθηκαν στα στενά των
Δαρδανελλίων.
Σώθηκαν
από θαύμα οι Τούρκοι
Όμως
η ταχύτητα πυρός του Αβέρωφ είχε ελαττωθεί
και δεχόταν τα πυρά των θωρηκτών και
των φρουρίων που είχε πλησιάσει κατά
την εκτέλεση του ελιγμού, κι έτσι
εγκατέλειψε την καταδίωξη. Η ναυμαχία
έληξε στις 10:17 με τον Οθωμανικό στόλο
να εξακολουθεί να είναι αποκλεισμένος
μέσα στα Στενά στα αγκυροβόλια του
Τσανάκκαλε και του Σεντούλμπαχιρ. Σε
όλη τη διάρκεια της εμπλοκής το θωρακισμένο
καταδρομικό Αβέρωφ έριξε 127 βλήματα ενώ
θα μπορούσε να εκτοξεύσει τετραπλάσια,
γιατί κατά τη διάρκεια της ανεξάρτητης
δράσης του τα πυροβόλα του έπαθαν
προσωρινή εμπλοκή. Επίσης δέχτηκε
τέσσερα βλήματα μεγάλου διαμετρήματος
και δεκαπέντε μικρού, αλλά οι ζημιές
που υπέστη ήταν ελάχιστες.
Η πρώτη τουρκική μοίρα που βγαίνοντας από τα Στενά έστριψε προς την Τένεδο, χωρίς να ακολουθήσει τα θωρηκτά, συνάντησε ομάδα ελληνικών πλοίων και επέστρεψε στον Ελλήσποντο μετά από μια μικρή ανταλλαγή πυρών.
Η
Ναυμαχία της Έλλης είχε τελειώσει με
μία ακόμη λαμπρή σελίδα να προστίθεται
στη ναυτική ιστορία της Ελλάδας. Ο
ελληνικός στόλος παρέμεινε κοντά στα
Στενά έως τις 14:30, οπότε αποχώρησε με
πορεία προς τον Μούδρο, όπου κατέπλευσε
νωρίς το βράδυ.
Η
επικράτηση του ελληνικού στόλου οφειλόταν
κατά ένα μεγάλο μέρος στον τολμηρό
ελιγμό του Κουντουριώτη, αλλά και την
υπεροχή του «Αβέρωφ» έναντι των πλοίων
του τουρκικού στόλου. Η ενέργεια αυτή
του Έλληνα ναυάρχου είχε ως αποτέλεσμα
να βρεθεί ο «Αβέρωφ» μέσα στο βεληνεκές
των επάκτιων πυροβόλων και να υποστεί
ορισμένες επιφανειακές βλάβες στα
υπερστεγάσματα.
Oι
απώλειες των Τούρκων
Τα
τουρκικά πλοία είχαν βαρύτερες ζημιές,
αλλά και απώλειες στο έμψυχο δυναμικό
τους, με 58 νεκρούς και 40 τραυματίες.
Οι απώλειες των Οθωμανών ήταν 7 νεκροί
και αρκετοί τραυματίες από το Barbarossa το
οποίο υπέστη σημαντικές ζημιές στους
λέβητες και το πυροβόλο των 280 χιλ.
αχρηστεύτηκε εντελώς. Επιπλέον το Torgut
Reis μέτρησε 51 νεκρούς και 40 τραυματίες
που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομειακό πλοίο
Ρεσίτ Πασάς.
Οι
απώλειες του ελληνικού στόλου
Οι
απώλειες του ελληνικού στόλου ήταν 2
άντρες του πληρώματος νεκροί. Ο
υπαξιωματικός, σηματωρός Κατζιτζάρης
και ο ανθυποπλοίαρχος Μαμούρης, που
πέθανε λίγες ημέρες αργότερα από μόλυνση
του τραύματός του.Οι
τραυματίες ανήλθαν στους επτά, μαζί με έναν άντρα από το
Σπέτσαι.
Φωτογραφία
με Έλληνες ναύτες μπροστά σε πυροβόλο
πολεμικού πλοίου κατά τη διάρκεια του
αποκλεισμού των Δαρδανελίων την περίοδο
των Βαλκανικών πολέμων.
Τρόμαξε
μέχρι και ο βασιλιάς Γεώργιος
Την
επόμενη ημέρα ο Κουντουριώτης έστειλε
την αναφορά του στο Υπουργείο των
Ναυτικών. Ο παράτολμος ελιγμός του
θεωρήθηκε ασυλλόγιστος ηρωισμός, και
ακόμη και ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ του
τηλεγράφησε συστήνοντάς του σύνεση και
ψυχραιμία. Ο Αβέρωφ ήταν η ισχυρότερη
μονάδα του στόλου και πιθανή απώλειά
του θα ανέτρεπε τον συσχετισμό δυνάμεων
μεταξύ των δύο στόλων.
Η
απολογία του Ραμίζ Μπέη
Τον
ελιγμό του Κουντουριώτη δικαιολόγησε
ο αντίπαλός του Ραμίζ Μπέης στο ναυτοδικείο
όταν παραπέμφθηκε για την υποχώρηση
από την ναυμαχία, όπου απολογούμενος
είπε ότι, αν δεν έστρεφε για να απομακρυνθεί,
θα βρισκόταν μεταξύ δύο πυρών από τον
Ελληνικό στόλο που θα τον εκμηδένιζαν.
Ο Τούρκος ναύαρχος αθωώθηκε, καθόσον ο
προϊστάμενός του υπουργός τον είχε
διατάξει εγγράφως να μην εκθέσει το
στόλο σε θανατηφόρα πυρά.
Η
Ναυμαχία της Έλλης αποτέλεσε στρατηγικής
σημασίας νίκη του Ελληνικού Πολεμικού
Ναυτικού. Ο έλεγχος του Αιγαίου παγιώθηκε,
ενώ οι Τούρκοι δεν μπόρεσαν να
χρησιμοποιήσουν τον θαλάσσιο δρόμο,
ώστε να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους
που μάχονταν σε Μακεδονία και Θράκη.
Πηγές:
*Με
πληροφορίες από την Ιστορία του Πολεμικού
Ναυτικού, wikipedia, sansimera.gr, mixanitouxronou.gr
(Πλάτων,
Πολιτεία 6, 494a–495a). Το περιεχόμενο του
χωρίου σε απόδοση: Ο Σωκράτης λέει ότι
ο πολύς κόσμος (ἡ πλῆθος / οἱ πολλοί)
δεν ανέχεται και δεν συγχωρεί κάποιον
που δεν σκέφτεται όπως εκείνοι ή δεν
προσαρμόζεται στα πρότυπά τους.
Οι πολλοί είναι ανίκανοι να κατανοήσουν την φιλοσοφία· θεωρούν τους φιλοσόφους
«άχρηστους» ή «διεστραμμένους», επειδή
δεν μοιάζουν με το πλήθος· και το πλήθος
συχνά εχθρεύεται όποιον είναι διαφορετικός.
Στο
σημείο 494a–495a ο Σωκράτης εξηγεί στον
Γλαύκωνα ότι: οι πολλοί δεν συγχωρούν
σε κάποιον το να είναι διαφορετικός,
ούτε είναι ικανοί να εκτιμήσουν τον
πραγματικά φιλοσοφικό χαρακτήρα, με
αποτέλεσμα ο φιλόσοφος να κακοποιείται
ή να συκοφαντείται.
Παραθέτω
το πρωτότυπο Αρχαίο κείμενο από το
σχετικό σημείο (Πολιτεία 6, 494a–495a) μαζί
με γρήγορη απόδοση όπου φαίνεται ότι «οι πολλοί δεν συγχωρούν όποιον
δεν τους μοιάζει».
Απόδοση: Οι πολλοί δεν επιτρέπουν
σε κανέναν να έχει διαφορετικό τρόπο
ζωής από αυτόν που εκείνοι θεωρούν καλό·
και αν κάποιος τολμήσει να αντισταθεί,
τον διασύρουν λέγοντας πως «διαφθείρει
τους νέους». Διότι οι πολλοί δεν αντέχουν
άνθρωπο που θέλει να μην κάνει τα ίδια
μ’ εκείνους· και ό,τι εκείνοι επαινούν,
αν εκείνος το κρίνει αλλιώς, δεν θα τον
αποκαλούσαν τίποτε άλλο παρά κακό.
Παρακάτω
παρατίθενται και άλλα πλατωνικά, αλλά και άλλων Aρχαίων συγγραφέων χωρία
όπου εμφανίζεται η ίδια ιδέα: ότι «το
πλήθος / οἱ πολλοί» δεν αντέχουν την
ιδιομορφία, εχθρεύονται τον διαφορετικό
και τον ἐξαίρετο (τὸν ἄριστον, τὸν
σοφόν), και τείνουν να καταπιέζουν ή να
διαβάλλουν όποιον δεν τους μοιάζει.
ΠΛΑΤΩΝΙΚΑ
ΧΩΡΙΑ
Γοργίας
482c–486d. Ο Σωκράτης επιτίθεται
στη δημαγωγία και στη δύναμη του πλήθους,
λέγοντας ότι ο ρήτορας προσαρμόζεται
στις επιθυμίες του πλήθους, που δεν
αντέχει την αλήθεια και επιδιώκει ό,τι
είναι ευχάριστο ― όχι το καλύτερο.
Απολογία
21a–23b, 37e–38a. Ο Σωκράτης επιμένει ότι η
φιλοσοφική εξέταση ενοχλεί τους πολλούς,
οι οποίοι τον διαβάλλουν επειδή δεν
καταλαβαίνουν την αξία της (Oφιλόσοφος
γίνεται στόχος επειδή είναι διαφορετικός,
επειδή δεν συμμετέχει στην κοινή άποψη).
Κρίτων
44d–47a. Οι «πολλοί» παρουσιάζονται ως
επιπόλαιοι κριτές που βλάπτουν χωρίς
να γνωρίζουν (Tο πλήθος
δεν ξέρει να κρίνει και τιμωρεί αυθαίρετα).
Θεαίτητος
172c–176a. Ο Σωκράτης περιγράφει τον
πραγματικό φιλόσοφο ως ξένο μέσα στην
πόλη, αποσπασμένο από τα κοινά και
παρεξηγημένο από τους πολλούς (Oφιλόσοφος
φαίνεται «ἄτοπος» στους πολλούς και
κατηγορείται για ανοησία ή άχρηστη
ενασχόληση).
Πολιτικός
291c–e. Οι πολλοί, επειδή δεν έχουν γνώση,
δεν μπορούν να ανεχθούν την αληθινή
τέχνη της διακυβέρνησης· διαβάλλουν
όποιον ξεχωρίζει (Oάριστος κυβερνήτης γίνεται εχθρός
των πολλών).
Νόμοι
701a–d, 764c–e Η «ὕβρις» του πλήθους και η
απαίτηση για ομοιομορφία στην παιδεία
καταδικάζουν τον διαφορετικό (Hκοινή
γνώμη επιβάλλει ομοιομορφία και
εξοβελίζει την ιδιορρυθμία).
AΛΛΑ
ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Αριστοτέλης
– Ρητορική 1354a, Πολιτικά 1312b–1313a Το πλήθος τείνει να ζηλεύει οποιονδήποτε υπερέχει
και επιθυμεί την ισότητα μέσω της
εξίσωσης προς τα κάτω (Tο
πλήθος εχθρεύεται τον ἄριστον).
Θουκυδίδης
– 3.82 (στάσις Κερκύρας) «Οἱ πολλοί»
καταδιώκουν όποιον ξεχωρίζει, και στην
εμφύλια διαμάχη κάθε αρετή κατηγορείται
ως κακό (Το πλήθος διαστρέφει δικαιοσύνη και
λογική).
Αριστοφάνης
– Νεφέλαι, Ιππείς, Σφήκες. Ο δήμος ως πλήθος παρουσιάζεται εύπιστος,
χειραγωγήσιμος και έτοιμος να στραφεί
εναντίον όποιου θεωρεί «διαφορετικό»
ή «σοφό» (Kοινωνική
δυσανεξία προς τον φιλόσοφο και τον
πρωτοπόρο).
Ηράκλειτος: B 101: «πολλῶν ἄριστοι·
οἱ πολλοί κακοί» (Oι πολλοί
δεν καταλαβαίνουν τον λόγο και επιτίθενται
στον σοφό).
Πίνδαρος
– Ολυμπιόνικοι 2.96–100. Ο ποιητής
παραπονιέται ότι το πλήθος φθονεί τον
άριστο και τον διαβάλλει (Kοινωνικός
φθόνος προς τον διακεκριμένο).
Ευριπίδης
– Ιων 598–604, Ηρακλής Μαινόμενος 1179–1185
Χωρία όπου οι πολλοί παρερμηνεύουν,
κατηγορούν ή καταστρέφουν όποιον δεν
ταιριάζει στις συμβάσεις τους.
Η
ιδέα ότι «το πλήθος δεν ανέχεται τη
διαφορετικότητα» είναι κεντρική στην
Aρχαιοελληνική σκέψη,
ιδίως:
Πλάτων
→ οι πολλοί ως πηγή διαβολής, άγνοιας,
εχθρότητας προς τον άριστο.
Ηράκλειτος
→ οι πολλοί δεν κατανοούν τον λόγο.
Θουκυδίδης
→ οι πολλοί στρέφονται εναντίον της αρετής.
Αριστοτέλης
→ το πλήθος φθονεί τους βελτίστους.
Πίνδαρος
/ Τραγικοί → η υπεροχή προκαλεί φθόνο
και τιμωρείται.
-------------------------
ΝΑ
ΚΑΝΕΙΣ ΦΙΛΟ ΕΚΕΙΝΟΝ ΠΟΥ ΥΠΕΡΕΧΕΙ ΣΤΗΝ
ΑΡΕΤΗ–
ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ
ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ
«Η
αρετή εδράζεται πάνω στη γνώση, στην
επιστήμη, στη σοφία. Η κακία προκύπτει
απ' την αμάθεια, την ανεπιστημοσύνη, την
έλλειψη γνώσης»Σωκράτης
«Μη
συντάσσεσαι με την γνώμη των
πολλών». Πυθαγόρας
Ο
γενναίος Ηράκλειτος«ἀποσκορακίζει
τὸ πλῆθος ὡς ἄνουν καὶ ἀλόγιστον».
Λέει στο απ. Νο.104 : «ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΝΟΥΣ Η Η
ΣΚΕΨΗ ΤΟΥΣ; ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΑΟΙΔΟΥΣ
ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟ ΤΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΤΟ
ΠΛΗΘΟΣ, ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ
ΕΙΝΑΙ ΦΑΥΛΟΙ ΕΝΩ ΟΙ ΛΙΓΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ
ΑΓΑΘΟΙ»
Ύδωρ θολερόν και απαίδευτον ψυχήν ου δει ταράττειν.
(Το θολωμένο νερό και τον απαίδευτο άνθρωπο δεν πρέπει κανείς να τα ταράζει) - ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ
« ...τελειουμένοις δε δια του εθους».
«Ουτ’ άρα φύσει ούτε παρά φύσιν εγγίνονται αι αρεταί, αλλά πεφυκόσι μεν ημίν δέξασβαι αυτάς, τελειουμένοις δε δια του εθους».
[Oι αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως - ούτε όμως και είναι αντίθετη προς τη φύση μας η γένεσή τους μέσα μας, η φύση μας έκανε επιδεκτικούς στις αρετές, τέλειοι όμως σ' αυτές γινόμαστε με τη διαδικασία του έθους (1103a 25).] Αριστοτέλης «Ηθικά Νικομάχεια»
Σε κάθε σας επίσκεψη, εδώ εμφανίζονται διαφορετικές τυχαίες παλαιότερες αναρτήσεις.
Κάποιοι φίλοι του Σωκράτη γνώρισαν ένα διάσημο φυσιογνωμιστή. Του έδειξαν από μακριά τον Σωκράτη και του ζήτησαν να περιγράψει το χαρακτήρα του. Εκείνος, αφού τον κοίταξε καλά, απάντησε, ότι είναι ευέξαπτος και ανίκανος για αυτοέλεγχο, φιλήδονος, ψεύτης κ.λπ.. Κατάπληξη και γέλια των φίλων, που τα μετέφεραν όλα στον Σωκράτη. Έτσι ακριβώς ήμουν, τους απαντά· έκτοτε άλλαξα τον εαυτό μου, τα ελαττώματα όμως αυτά παρέμειναν χαραγμένα στο πρόσωπο μου.
(Κικέρων, Τusculanes, IV, 37).
ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΕΔΡΟ- ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ.
Η ΑΙΤΙΑ
Πεθαίνετε, διότι εσκοτώσατε το Πνεύμα. Ενόσω δεν αναστηθή και αναστηλωθή το Πνεύμα, αδύνατον να αρχίση η υπάρχουσα Ζωντανή Ελλάς. Περικλής Γιαννόπουλος (1870-1910)
Ου μετανοείν αλλά προνοείν χρη τον άνδρα τον σοφόν. (Ο φρόνιμος άνθρωπος δεν πρέπει να μετανοεί, αλλά να προνοεί) – ΕΠΙΧΑΡΜΟΣ
Η ΑΜΑΘΕΙΑ...
«Η αμάθεια γεννά πρώτον την οίησιν και την θρασύτητα, μετά ταύτα την αναισχυντίαν, όλα δε ταύτα αποκορυφούνται εις την ακόλαστον ελευθερίαν, η οποία πρώτον εκδηλώνεται με απείθειαν εις τους άρχοντας, έπειτα με ασέβειαν προς τους γονείς και τους πρεσβυτέρους, δια να καταλήξη εις την ασύστολον παράβασιν των νόμων και τέλος εις την εσχάτην αδιαφορίαν και περιφρόνησιν προς τους όρκους, τα συνθήκας και προς αυτούς ακόμη τους θεούς» Πλάτων στην «Πολιτεία» βιβλίο Η, 562-569 (Απόδοσις Ι. Πασσά)
Μεγάλην παιδείαν νόμιζε δι' ής δυνήση φέρειν απαιδευσίαν. (Να θεωρείς μεγάλη μόρφωση εκείνη, που θα σου δώσει την ικανότητα να υποφέρεις την αμορφωσιά) - ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
...ΠΡΙΝ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΕΧΕΙ ΓΝΩΣΗ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ, ΔΕ ΘΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΧΕΙΡΙΣΤΕΙ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΤΩΝ ΛΟΓΩΝ...
Πριν να γνωρίζει κανείς την αλήθεια για το κάθε πράγμα, για το οποίο μιλάει ή γράφει, και να μπορεί να το ορίζει στο σύνολο του, και, πάλι, αφού το ορίσει κατά είδη, να ξέρει να τα χωρίζει μέχρι εκεί όπου δεν είναι πια δυνατή η διαίρεση, και πριν να μπορεί να διαβλέπει με τον ίδιο τρόπο τη φύση της ψυχής, έτσι ώστε να βρίσκει το είδος του λόγου που ταιριάζει σε κάθε ψυχή, και ανάλογα να στηρίζει και να διαμορφώνει το λόγο του, και στην πολυδιάστατη ψυχή να δίνει πολύμορφους και συνολικής αρμονίας λόγους, και στην απλή, απλούς, πριν λοιπόν να έχει γνώση όλων αυτών, δε θα του είναι δυνατό να χειριστεί το γένος των λόγων με τέχνη, στο βαθμό που υπαγορεύει η φύση, ούτε για να διδάξει ούτε για να πείσει.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ
ΠΛΑΤΩΝΟΣ – ΦΑΙΔΡΟΣ
Ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΑΚΕΣ
Μία μέρα ο Διογένης έτρωγε ένα πιάτο φακές καθισμένος στο κατώφλι ενός τυχαίου σπιτιού. Δεν υπήρχε σε όλη την Ελλάδα πιο φθηνό φαγητό από μία σούπα με φακές. Μ’ άλλα λόγια, αν έτρωγες φακές σήμαινε ότι βρισκόσουν σε κατάσταση απόλυτης ανέχειας.
Πέρασε ένας απεσταλμένος του άρχοντα και του είπε:
«Α! Διογένη, Αν μάθαινες να μην είσαι ανυπότακτος κι αν κολάκευες λιγάκι τον άρχοντα, δε θα ήσουν αναγκασμένος να τρως συνέχεια φακές.»
Ο Διογένης σταμάτησε να τρώει, σήκωσε το βλέμμα και κοιτάζοντας στα μάτια τον πλούσιο συνομιλητή του αποκρίθηκε:
«Α, φουκαρά αδελφέ μου! Αν μάθαινες να τρως λίγες φακές, δεν θα ήσουν αναγκασμένος να υπακούς και να κολακεύεις συνεχώς τον άρχοντα.»
Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ, Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΙ Ο ΑΡΗΣ
Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ, Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΙ Ο ΑΡΗΣ- Η ιδέα της αιθερικής πραγματικότητας που υφαίνει ως δίχτυ ο Ήφαιστος με το πυρ του, αποτελεί μια κορύφωση για την Ελληνική Μυθολογία– ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ
ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΘΕΩΝ
«Απόγονοι των θεών και παιδιά των θεών» ονομάζονται οι Έλληνες. (Πλάτωνας Τίμαιος 40β)
«Γεννήματα και θρέμματα θεών γεμάτοι αρετές» χαρακτηρίζονται οι Έλληνες. (Πλάτωνας Τίμαιος 24 d).
«Είναι φυτά τ' ουρανού οι Έλληνες, και όχι της γης, γιατί στον ουρανό Βρίσκονται οι ρίζες τους. Τους ανέθρεψε η Αθηνά.» (Πλάτωνας Τίμαιος 23 d - e).
«Θεοί και άνθρωποι έχουν την ίδια καταγωγή». (Ησίοδος: Έργα και Ημέρες και Πίνδαρος Ωδή Νεμεονίκου).
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ (ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ)
ΤΟ ΜΑΚΑΡΙΟΝ ΚΑΙ ΑΦΘΑΡΤΟΝ ΟΥΤΕ ΑΥΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΧΕΙ ΟΥΤΕ ΑΛΛΩ ΠΑΡΕΧΕΙ, ΩΣΤΕ ΟΥΤΕ ΟΡΓΑΙΣ ΟΥΤΕ ΧΑΡΙΣΙ ΣΥΝΕΧΕΤΑΙ,ΕΝ ΑΣΘΕΝΕΙ ΓΑΡ ΠΑΝ ΤΟ ΤΟΙΟΥΤΟΝ.
Το μακάριο και άφθαρτο ον ούτε το ίδιο γνωρίζει ενοχλήσεις ούτε σε άλλους προξενεί ενοχλήσεις. Ώστε δεν επηρεάζεται ούτε από θυμούς ούτε από ευχαριστίες. Γιατί όλα αυτά είναι γνωρίσματα ενός αδύναμου όντος.
_____________
«Αποκλείεται ως πρώτη αρχή των όντων πάσα γνωστή ουσία, διότι εφ όσον θα ήταν γνωστή, αυτομάτως παύει να είναι Άπειρος»
ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ
Το Άπειρο κατά τον Αναξίμανδρο, το οποίο είναι ποιοτικώς ακαθόριστο και ποσοτικώς απεριόριστο είναι αδύνατον να κατανοηθεί από την ανθρώπινη νοημοσύνη και τις ανθρώπινες αισθήσεις, οι οποίες έχουν περιορισμένες δυνατότητες με αρχή και τέλος.
ΑΘΑΝΑΤΟΙ
Για κείνους που πέθαναν στις Θερμοπύλες, ένδοξη η τύχη, ωραίος ο θάνατος, βωμός ο τάφος, μνήμη παντοτινή αντί για θρήνος, κι η μοίρα τους αντικείμενο εγκωμίων. Σάβανο σαν κι αυτό μήτε η σαπίλα μήτε ο χρόνος ο πανδαμάτορας θα αμαυρώσει των γενναίων ανδρών. Και το μνήμα την καλή φήμη της Ελλάδας διάλεξε για ένοικό του. Μάρτυρας είναι ο Λεωνίδας, ο βασιλιάς της Σπάρτης, που μέγα στολίδι άφησε πίσω του την αρετή και δόξα αιώνια.
Σιμωνίδης, λυρικός ποιητής
ΑΙΘΗΡ: ΤΟ ΚΟΣΜΙΚΟ ΡΕΥΣΤΟ ΠΟΥ ΠΛΗΡΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ - ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ.
ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Πρόσωπα του συγκεκριμένου διαλόγου: Ο Σωκράτης και ο Γλαύκων γιός του Αρίστωνα, μεγαλύτερος αδερφός του Πλάτωνα.
Μετά από αυτά όμως, είπα, φαντάσου την ανθρώπινη φύση ως προς την παιδεία και την απαιδευσία, σαν μια εικόνα που παριστάνει μια τέτοια κατάσταση. Δες λοιπόν με τη φαντασία σου ανθρώπους που κατοικούν μέσα σε μια σπηλιά κάτω από τη γη, που να έχει την είσοδό της ψηλά στην οροφή, προς το φως, σε όλο το μήκος της σπηλιάς μέσα της να είναι άνθρωποι αλυσοδεμένοι από την παιδική ηλικία στα πόδια και στον αυχένα, έτσι ώστε να είναι καρφωμένοι στο ίδιο σημείο και να μπορούν να βλέπουν μόνο μπροστά τους και να μην είναι σε θέση, εξαιτίας των δεσμών, να στρέφουν τα κεφάλια τους ολόγυρα. Κι οι ανταύγειες της φωτιάς που καίει πίσω τους να είναι πάνω και μακριά από αυτούς. Και ανάμεσα στη φωτιά και στους δεσμώτες, προς τα πάνω, να υπάρχει ένας δρόμος που στο πλάι του να είναι χτισμένο ένα τοιχάκι, όπως τα παραπετάσματα που τοποθετούν οι θαυματοποιοί μπροστά από τους ανθρώπους, και πάνω απ' αυτά τους επιδεικνύουν τα ταχυδακτυλουργικά τους.
Βλέπω, είπε.
Φαντάσου λοιπόν κοντά σε τούτο το τοιχάκι, ανθρώπους να μεταφέρουν αντικείμενα κάθε είδους, που προεξέχουν από το τοιχάκι, καθώς και ανδριάντες και κάποια άλλα αγάλματα ζώων, πέτρινα και ξύλινα και κατασκευασμένα με κάθε είδους υλικό, και, όπως είναι φυσικό, από αυτούς που τα μεταφέρουν άλλοι μιλούν και άλλοι μένουν σιωπηλοί.
Παράδοξη εικόνα περιγράφεις, και παράδοξους συνάμα δεσμώτες, είπε.
Μα είναι όμοιοι με μας, είπα εγώ και πρώτα και κύρια, νομίζεις πως αυτοί έχουν δει κάτι άλλο από τους εαυτούς τους και τους υπόλοιπους που είναι μαζί, εκτός από τις σκιές που δημιουργεί η φωτιά, και που αντανακλούν ακριβώς απέναντί τους στον τοίχο της σπηλιάς;
Μα πως είναι δυνατόν, είπε, αφού είναι αναγκασμένοι να κρατάνε ακίνητα τα κεφάλια τους εφ' όρου ζωής;
Κι από αυτά που μεταφέρονται ; Δεν θα έχουν δει ακριβώς το ίδιο;
Τι άλλο;
Κι αν θα μπορούσαν να συνομιλούν μεταξύ τους, δεν νομίζεις πως σ' αυτά που βλέπουν θεωρούν πως αναφέρονται οι ονομασίες που δίνουν;
Αναγκαστικά.
Τι θα συνέβαινε, αν το δεσμωτήριο τους έστελνε αντίλαλο από τον απέναντι τοίχο, κάθε φορά που κάποιος από τους περαστικούς μιλούσε, νομίζεις πως θα θεωρούσαν πως αυτός που μιλάει είναι τίποτε άλλο από τη φευγαλέα σκιά;
Μα το Δία, όχι βέβαια, είπε.
Και σε κάθε περίπτωση, είπα εγώ, αυτοί δεν θα θεωρούν τίποτα άλλο σαν αληθινό, παρά τις σκιές των αντικειμένων.
Απόλυτη ανάγκη, είπε.
Σκέψου όμως, είπα εγώ, ποια θα μπορούσε να είναι η λύτρωσή τους και η θεραπεία τους και από τα δεσμά κι από την αφροσύνη, αν τους συνέβαιναν τα εξής: Αν κάθε φορά, δηλαδή, που θα λυνόταν κάποιος και θ' αναγκαζόταν ξαφνικά να σταθεί και να βαδίσει και να γυρίσει τον αυχένα του και να δει προς το φως,κι όλ' αυτά θα τα έκανε με μεγάλους πόνους και μέσα από τα λαμπυρίσματα δεν θα μπορούσε να διακρίνει εκείνα, που μέχρι τότε έβλεπε τις σκιές τους, τι νομίζεις πως θ' απαντούσε αυτός, αν κάποιος του έλεγε πως τότε έβλεπε φλυαρίες, ενώ τώρα είναι κάπως πιο κοντά στο ον και πως έχει στραφεί προς όντα που πραγματικά και βλέπει με σωστότερο τρόπο, και αν του έδειχνε το καθένα από αυτά που περνούσαν, ρωτώντας τον τι είναι και αναγκάζοντάς τον ν' αποκριθεί, δεν νομίζεις πως αυτός θ' απορούσε και θα νόμιζε πως αυτά που έβλεπε τότε ήταν πιο αληθινά από τα τωρινά που του δείχνουν;
Και πολύ μάλιστα, είπε.
Κι αν λοιπόν τον ανάγκαζε να βλέπει προς το ίδιο το φως, δεν θα πονούσαν τα μάτια του και δεν θα έφευγε για να ξαναγυρίσει σ' εκείνα που μπορεί να δει καλά, και δεν θα νόμιζε πως εκείνα στην πραγματικότητα είναι πιο ευκρινή από αυτά που του δείχνουν;
Έτσι, είπε.
Και αν, είπα εγώ, τον τραβούσε κανείς με τη βία από εκεί, μέσα από ένα δρόμο κακοτράχαλο κι ανηφορικό, και δεν τον άφηνε, πριν τον τραβήξει έξω στο φως του ήλιου, δεν θα υπέφερε τάχα και δεν θα αγανακτούσε όταν τον έπαιρναν, κι αφού θα έφτανε στο φως, δεν θα πλημμύριζαν τα μάτια του από τη λάμψη και δεν θα του ήταν αδύνατο να δει ακόμα κι ένα απ' αυτά που τώρα ονομάζονται αληθινά;
Όχι βέβαια, δεν θα μπορούσε έτσι ξαφνικά, είπε.
Έχω την εντύπωση πως θα χρειαζόταν να συνηθίσει, αν σκοπεύει να δει τα πράγματα που είναι πάνω. Και στην αρχή θα μπορούσε πολύ εύκολα να διακρίνει καλά τις σκιές, και μετά απ' αυτό, πάνω στην επιφάνεια του νερού τα είδωλα των ανθρώπων και των άλλων πραγμάτων, και κατόπιν αυτά τα ίδια. Και μετά από αυτά, τ' αντικείμενα που είναι στον ουρανό και τον ίδιο τον ουρανό θα μπορούσε να δει ευκολότερα τη νύχτα, βλέποντας το φως των άστρων και της σελήνης, παρά στη διάρκεια της μέρας, τον ήλιο και το ηλιόφως.
Πως όχι;
Τελευταίο θα μπορούσε νομίζω να δει τον ήλιο, όχι στην επιφάνεια του νερού ούτε σε κάποια διαφορετική θέση τα είδωλά του, αλλά θα μπορούσε να δει καλά τον ήλιο καθαυτό στο δικό του τόπο και να παρατηρήσει προσεκτικά τι είδους είναι.
Κατ' ανάγκη, είπε.
Και μετά θα συλλογιζόταν τότε για κείνον, πως αυτός είναι που ρυθμίζει τις εποχές και τους χρόνους και που κανονίζει τα πάντα στον ορατό κόσμο, καθώς και ο αίτιος, κατά κάποιο τρόπο, όλων εκείνων που έβλεπαν αυτοί.
Είναι φανερό, είπε, πως αυτά θα συμπεράνει ύστερα από τα προηγούμενα.
Τι λες λοιπόν; Όταν αναλογίζεται την πρώτη του κατοικία και την εκεί σοφία που είχε αυτός και οι τότε συνδεσμώτες του, δεν νομίζεις πως θα καλοτυχίζει τον εαυτό του για τούτη την αλλαγή και θα οικτίρει τους άλλους;
Και πολύ μάλιστα.
Κι αν υπήρχαν μεταξύ τους τότε κάποιες τιμές και έπαινοι και βραβεία γι' αυτόν που θα μπορούσε να διακρίνει πιο καθαρά αυτά που περνούσαν μπροστά από τα μάτια του και γι' αυτόν που θα μπορούσε να θυμηθεί περισσότερο ποια συνήθως περνούσαν πρώτα, ποια μετά και ποια ταυτόχρονα, και έτσι θα μπορεί να προβλέπει τι θα έρθει στο μέλλον, νομίζεις πως αυτός θα κατεχόταν από σφοδρή επιθυμία και θα ζήλευε τους τιμημένους από κείνους και τους μεταξύ εκείνων κυρίαρχους ή θα είχε πάθει αυτό που λέει ο Όμηρος, και πολύ θα επιθυμούσε "να ήταν ζωντανός στη γη κι ας δούλευε για άλλον, που είναι ο φτωχότερος" και θα προτιμούσε να έχει πάθει τα πάντα, παρά να νομίζει εκείνα που νόμιζε και να ζει έτσι εκεί;
Έτσι νομίζω τουλάχιστον, είπε, πως θα προτιμούσε να πάθει οτιδήποτε παρά να ζει έτσι.
Και τώρα βάλε στο μυαλό σου το εξής, είπα εγώ. Αν κατέβει αυτός πάλι και καθίσει στον ίδιο θρόνο, δεν θα ξαναγεμίσουν τάχα τα μάτια του σκοτάδι, αφού ήρθε ξαφνικά από τον ήλιο;
Και πολύ μάλιστα, είπε.
Αν χρειαζόταν ν' ανταγωνιστεί αυτός με κείνους τους παντοτινούς δεσμώτες, λέγοντας την άποψή του σχετικά με τις σκιές, καθόσον χρόνο η όρασή του είναι αμβλεία, πριν προσαρμοστούν τα μάτια του, και για να συνηθίσουν δεν θα χρειαζόταν και τόσο μικρός χρόνος, άραγε δεν θα προκαλούσε περιπαιχτικά γέλια και δεν θα έλεγαν γι' αυτόν πως με το ν' ανεβεί επάνω, γύρισε με καταστραμμένα τα μάτια του και πως δεν αξίζει ούτε να προσπαθήσουν καν να πάνε επάνω; Και αυτόν που θα επιχειρήσει να τους λύσει και να τους ανεβάσει, αν τους δινόταν κάπως η ευκαιρία να τον πιάσουν και να τον σκοτώσουν, δεν θα τον σκότωναν;
Αναμφίβολα, είπε.
Αυτή την εικόνα λοιπόν, φίλε μου Γλαύκωνα, είπα εγώ, πρέπει να την προσαρμόσεις σε όλα όσα είπαμε πρωτύτερα και να παρομοιάσεις τον ορατό κόσμο με την κατοικία του δεσμωτηρίου, και τη φωτιά που αντιφέγγιζε μέσα σ' αυτή με τη δύναμη του ηλιακού φωτός. Αν όμως παρομοιάσεις την ανάβαση και τη θέα των αντικειμένων, που βρίσκονται στον επάνω κόσμο, με την άνοδο της ψυχής στον νοητό κόσμο, δεν θα σφάλεις ως προς τη δική μου άποψη, αφού επιθυμείς να την ακούσεις. Κι ο θεός τουλάχιστον ξέρει αν τυχαίνει να είναι αληθινή. Εμένα λοιπόν έτσι μου φαίνεται. Πως στην περιοχή του γνωστού η ιδέα του αγαθού είναι τελευταία και μετά βίας διακρίνεται, όταν όμως τη διακρίνει κανείς δεν μπορεί να μην συλλογιστεί πως αυτή είναι η αιτία για όλα γενικά τα σωστά και καλά πράγματα, γεννώντας μέσα στον ορατό κόσμο το φως και τον κύριο του φωτός, και γιατί μέσα στον νοητό κόσμο αυτή είναι που διευθύνει και παρέχει την αλήθεια και τον νου και πως πρέπει να την ατενίσει οπωσδήποτε αυτός που εννοεί να ενεργήσει φρόνιμα και στην ιδιωτική και στη δημόσια ζωή.
ΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ
Οι συμβολισμοί στην αλληγορία του σπηλαίου είναι :
Σπήλαιο = η αισθητή πραγματικότητα και η κοινωνία στην οποία δεν διοικούν οι πεπαιδευμένοι.
Οι δεσμώτες = οι απαίδευτοι άνθρωποι, αυτοί δηλαδή που βρίσκονται στα σκοτάδια της αμορφωσιάς, της αμάθειας και της αγνοίας.
Φωτιά = το φως του ήλιου της κοινωνίας μας.
Σκιές & αντίλαλοι ήχων = είδωλα των πραγματικών όντων, όχι τα πραγματικά αντικείμενα και οι ήχοι.
Αλυσίδες = οι αισθήσεις (μέσω των αισθητηρίων οργάνων γίνεται αντιληπτός ο αισθητός κόσμος, ενώ μέσω της νόησης προσεγγίζεται ο κόσμος των ιδεών)
Φωτεινός χώρος εκτός σπηλιάς = ο κόσμος των ιδεών, ο πραγματικός κόσμος που γίνεται αντιληπτός με την νόηση.
Οι άνθρωποι που κινούνται εκεί έξω, όσα κουβαλάνε, οι ήχοι που εκπέμπουν = τα αληθινά όντα, οι ιδέες.
Το φως του ήλιου = η πραγματική αλήθεια, η ιδέα του αγαθού.
Η ανηφορική οδός που οδηγεί στην έξοδο = διαδικασία Παιδείας.
Ο απελευθερωμένος δεσμώτης = φιλόσοφος
Σείριος
Η απόσταση του Σειρίου από την Γη είναι 2,76 Parsec* (όπου Parsec ισοδυναμεί με 3,26 έτη φωτός) ή 8,9976 έτη φωτός. Δηλαδή κατά προσέγγιση, περίπου ΕΝΝΕΑ ΕΤΗ ΦΩΤΟΣ. Η εννεάδα (9) ήταν το σήμα κατατεθέν των αρχαίων Ελλήνων.
Ο Θειοφόρος Ησίοδος μέσα από την Θεογονία του, κωδικοποιεί την απόσταση Σειρίου – Γης, με την περιγραφή της πτώσεως των υδάτων της Στυγός. Λέει λοιπόν πως 9 ολόκληρα ημερονύκτια πέφτει το νερό και την δέκατη ημέρα φτάνει στα Τάρταρα. Το φάως (=φως), ταξιδεύει από τον Σείριο στην Γη 9 ολόκληρα έτη και φτάνει στο δέκατο έτος. Λέει ακόμη, πως ο ιερότερος όρκος των Θεών, είναι το νερό της Στυγός και μάλιστα όχι τόσο τα 9/10 των τμημάτων αυτής, αλλά κυρίως το Δέκατο. Θέλοντας να υποδείξει την τοποθεσία αφίξεως του φωτός (σύμφωνα με τα παραπάνω) στον Σείριο. Να λοιπόν ο ιερότερος όρκος πάσης φύσεως ελλόγου όντος.
Το φάσμα του Σειρίου (α Μεγ. Κυνός) είναι περίπου 450 nm (νανόμετρα) ενώ του συνοδού, γύρω στα 550 nm. Το α είναι θερμό αστέρι και το φάσμα του του δίδει το κυανόλευκο χρώμα, ενώ ο συνοδός είναι ψυχρότερο άστρο έχοντας το πορτοκαλί χρώμα φάσματος. Ωστόσο, ως φαινομενικό οπτικό φάσμα, εμείς εισπράττουμε συνδυασμό και των δυο φασμάτων, δηλαδή το σμαραγδί (περίπου στα 500 nm).
Να λοιπόν, από πού πηγάζει και η λατρεία των Αρχαίων Ελλήνων για τους σμαράγδους λίθους!
Τέλος, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο Σωκράτης έπαιρνε όρκο στον Αστερισμό του Κυνός , «Μα τον Κύνα…», λέγει στο έργο του Πλάτωνος «ΓΟΡΓΙΑΣ».
ΣΑΛΟΥΣΤΙΟΣ – ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ και ΚΟΣΜΟΥ
Οι ουσίες των Θεών ποτέ δεν δημιουργήθησαν (διότι τα αιώνια όντα ποτέ δεν δημιουργούνται. Και υπάρχει αιώνια ότι κατέχει την πρωταρχική δύναμη και από τη φύση του δεν παθαίνει τίποτα). Ούτε συνίστανται οι ουσίες των Θεών από σώματα. Διότι πάντα οι δυνάμεις μέσα στα σώματα είναι ασώματες. Ούτε περιέχονται στο χώρο διότι αυτή είναι ιδιότητα των σωμάτων. Ούτε διαχωρίζονται από την Πρώτη Αιτία ούτε και μεταξύ τους, όπως ακριβώς και οι σκέψεις διαχωρίζονται από το νου, ούτε οι πράξεις γνώσης από την ψυχή. Ακολουθεί η γνώση για την Πρώτη Αιτία και οι συνακόλουθες προς αυτήν τάξεις των Θεών, καθώς και η φύση του Κόσμου, η ουσία του νου και της ψυχής, έπειτα η Πρόνοια, η Ειμαρμένη, και η Τύχη, μετά η Αρετή και η Κακία και οι διάφορες μορφές κοινωνικής οργανώσεως, καλές και κακές, που προέρχονται από αυτές, και η πιθανή προέλευση του Κακού στον Κόσμο. Καθένα από αυτά τα θέματα απαιτεί πολλές και μεγάλες συζητήσεις. Δεν θα έβλαπτε όμως, αν τα εκθέταμε εν συντομία, ώστε ο ακροατής να μην τα αγνοεί παντελώς. Αρμόζει στην Πρώτη Αιτία να είναι Μία -διότι η μονάδα προηγείται κάθε πλήθους - και να ξεπερνά τα πάντα σε δύναμη και αγαθότητα. Επομένως τα πάντα μετέχουν αυτής. Διότι λόγω της δύναμής της, τίποτα δεν γίνεται να την παρακωλύσει και λόγω της αγαθότητάς της είναι αδύνατον να παραγκωνισθεί. Αν η Πρώτη Αιτία ήταν Ψυχή, τα πάντα θα ήσαν Έμψυχα. Αν ήταν Νους, τα πάντα θα είχαν Νόηση. Αν ήταν Ύπαρξη, τα πάντα θα αποτελούνταν από την Ύπαρξη. Και βλέποντας αυτή την ιδιότητα στα πάντα, μερικοί άνθρωποι νόμισαν ότι ήταν η Πρώτη Αιτία η Ύπαρξη. Αν τα πράγματα απλώς υπήρχαν, χωρίς να είναι αγαθά, αυτό το επιχείρημα θα ήταν ορθό, αν όμως τα πράγματα που υπάρχουν, υπάρχουν λόγω της αγαθότητάς τους και μετέχουν του Αγαθού, η Πρώτη Αιτία πρέπει απαραιτήτως να είναι πέρα από την Ύπαρξη και από το Αγαθό. Σημαντική απόδειξη αυτού είναι ότι οι ευγενικές ψυχές περιφρονούν την Ύπαρξη προς χάριν του Αγαθού, όταν κινδυνεύουν για την πατρίδα τους ή τους φίλους τους ή για την αρετή. Μετά από αυτή την άρρητη δύναμη έχουμε πάντως τις τάξεις των Θεών.
«Οι μύθοι παρουσιάζουν τους ίδιους τους Θεούς και την αγαθότητα τους -σύμφωνα πάντα με τον διαχωρισμό ανάμεσα στο ρητό και το άρρητο, το αφανές και το φανερό, το σαφές και το κρυφό. Εφόσον, όπως ακριβώς οι Θεοί έχουν κάνει κοινά για όλους τα αγαθά των αισθήσεων, τα αγαθά όμως της νόησης τα έχουν δώσει μόνο στους σοφούς, έτσι και οι μύθοι λένε σε όλους ότι υπάρχουν οι Θεοί, αλλά ποιοί είναι αυτοί και ποιές οι δυνάμεις τους το φανερώνουν μόνο σε εκείνους που μπορούν να το κατανοήσουν. Παρουσιάζουν επίσης και τις ενέργειες των Θεών. Διότι μπορούμε να ονομάσουμε και τον Κόσμο Μύθο, όπου σώματα και πράγματα είναι ορατά, ΑΛΛΑ ΨΥΧΕΣ ΚΑΙ ΝΟΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΡΥΦΟΙ. Επιπλέον, αν θέλεις να διδάξεις σε όλους την αλήθεια για τους Θεούς, ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ ΟΙ ΑΝΟΗΤΟΙ ΘΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΟΥΝ ΕΠΕΙΔΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΝ, από την άλλη οι καλοί θα την βαρεθούν. ΕΝΩ ΑΝ ΚΡΥΨΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ, ΑΠΟΤΡΕΠΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΟΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΖΕΙΣ ΤΟΥΣ ΚΑΛΟΥΣ ΝΑ ΑΣΚΗΣΟΥΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ.»