Ο Σωκράτης έχει πει πως «ο άνθρωπος μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα των δυνατοτήτων του, μόνο μέσω μανίας σε δόση θεϊκά ρυθμισμένη» («Νυν δε τα μέγιστα των αγαθών ημίν γίγνεται διά μανίας θεία μέντοι δόσει δεδομένης».)
Όταν μιλάει για μανία, εννοεί μία κατάσταση έκστασης, όπου ο έλεγχος του νου στις πράξεις, σε μεγάλο βαθμό καταστέλλεται, για να αναδυθούν απρόσκοπτα οι όψεις της ψυχής. Το σώμα κινείται πιο ελεύθερα και η έκφραση είναι πιο αυθόρμητη και συχνά έξω από τους καθημερινούς κανόνες. Τότε που ο άνθρωπος συνδέεται με τον αρχέγονο εαυτό του.
Η μανία είναι διαφορετική από τον οίστρο και την έμπνευση, διότι ως ένα βαθμό είναι ανεξέλεγκτη από τη λογική και συνήθως εκφράζεται με όλο το σώμα. Η δόση, υπογραμμίζει ο Σωκράτης, πρέπει να είναι θεϊκά ρυθμισμένη. Δεν είναι τυχαίο πως και η λέξη μάντις προέρχεται από το ίδιο ρήμα με τη μανία, το ρήμα μαίνομαι. Σε ένθεη μανία οι μάντεις προέβλεπαν τα μέλλοντα.
Αν σκεφτεί κανείς τους καλλιτέχνες στην κορύφωση της έμπνευσής τους να αποτυπώνουν μέσα από το θέμα την ψυχή τους, εύκολα μπορεί να κατανοήσει την αλήθεια της σωκρατικής ρήσης.
Μαινάδες εν χορώ
Κατά τη Μυθολογία οι Μαινάδες είναι νύμφες, τροφοί, σύντροφοι και ακόλουθοι του Διονύσου. Μαζί με τους Σειληνούς, τους σατύρους και τον Πάνα αποτελούν τον θίασο του Διονύσου. Με αναμμένους θύρσους στα χέρια και στεφανωμένες με κισσό ή κλήμα ψάλουν θρησκευτικούς ύμνους και χορεύουν ξέφρενα, -χωρίς δηλαδή έλεγχο των φρένων, του νου- ακολουθώντας τον αόρατο θεό στα μονοπάτια της φύσης.
Ο θύρσος ήταν ένα κλαδί του φυτού φέρουλα (Ferula communis), που εμπεριέχει σάρκα όπως το καλάμι, που αν την ανάψει κανείς μπορεί να σιγοκαίει. Ρυθμική και εκκωφαντική μουσική από κύμβαλα, τύμπανα, αυλούς και κρόταλα τις συνόδευε. Οι γυναίκες της αρχαιότητας, έπαιρναν μέρος σε τέτοιες τελετουργίες λατρείας του Διονύσου. Ακριβώς επειδή η διονυσιακή λατρεία απελευθέρωνε αρχέγονες ανάγκες του ανθρώπου για ξεφάντωμα, ονομαζόταν και Ελευθέριος και Λυαίος.
Μάλιστα τόσο σημαντική θεωρείτο η λατρεία του, που ο Ευριπίδης έχει γράψει μία τραγωδία, τις «Βάκχες», όπου οι γυναίκες της πόλης της Θήβας ως μαινάδες βακχεύουν, έχουν δηλαδή φύγει στο δάσος, για να λατρέψουν το Διόνυσο, ενώ ο βασιλιάς τους, ο Πενθέας, δε συμφωνεί με τη λατρεία αυτού του θεού. Βρίσκει σκληρή τιμωρία από την ίδια τη μητέρα του που αγνοώντας ότι πρόκειται για τον γιο της πρωτοστατεί στο διαμελισμό του.
Γλεντοκόποι από παράδοση
Νυχτερινές συντροφιές μετά το φαγοπότι τριγυρνούσαν στους δρόμους των πόλεων, τραγουδώντας, παίζοντας μουσική και κάνοντας αστεϊσμούς και πειράγματα, συχνά σεξουαλικού περιεχομένου. Απεικονίσεις ειδικά γυναικών σε χορευτικές φιγούρες έχουμε ήδη από τη μυκηναϊκή περίοδο.
Στις μέρες μας η μουσική είναι κονσερβαρισμένη. Ξεχάσαμε πώς είναι να ακούμε τις φωνές μας να τραγουδάνε. Οι χοροί είναι ακόμα πιο σπάνιοι και πάντοτε σε συγκεκριμένους χώρους. Συνήθως ακολουθούμε βήματα, ενώ η ελεύθερη κίνηση του σώματος πάνω σε μία μελωδία ή ένα ρυθμό είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Ο χορός όμως στην ουσία είναι η ερμηνεία της μελωδίας και του ρυθμού της μουσικής με το σώμα.
https://www.ekirikas.com/ , Πηγή εικόνας: https://commons.wikimedia.org
--------------------------
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου