ΕΝΝΕΑ ΕΤΗ ΦΩΤΟΣ: ΣΑΤΙΡΑ ΤΟΥ 1800 ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΚΛΗΡΟΥ

«ΑΥΤΟΙ ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΥΣΙ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΦΡΟΝΟΥΣΙ. ΔΙΑ ΤΟΥΤΟ ΚΑΙ ΗΜΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΟΥΜΕΝ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΝΑ ΤΟΥΣ ΒΑΡΟΥΜΕΝ»

Το σατιρικό ποίημα «Ρωσσαγγλογάλλος», αποσπάσματα του οποίου παρατίθενται ακολούθως, δημοσιεύθηκε το 1931 στα «Θεσσαλικά Χρονικά» από τον μητροπολίτη Κορυτσάς, Ευλόγιο Κουρίλα.
Αντίγραφο του ποιήματος αυτού, το οποίο γράφτηκε ανώνυμα στις αρχές του 19ου αιώνα και το αναφέρει κι ο ιστορικός Καρλ Μπαρτόλντι, βρέθηκε από τον εν λόγω κληρικό σε μοναστήρι του Αγίου Όρους.

Η υπόθεση του έργου, αφορά τρεις ξένους περιηγητές (υπηκόους των Μεγάλων Δυνάμεων) κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι οποίοι έρχονται σε επαφή με τις κυρίαρχες ελληνικές κοινωνικές τάξεις της εποχής: Παπάδες, Φαναριώτες, κοτσαμπάσηδες και έμπορους. Είναι ενδεικτικό ενός κλίματος και μιας περιρρέουσας ατμόσφαιρας.

Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, ο Γάλλος παρακινεί τους υπόλοιπους να ρωτήσουν έναν μητροπολίτη για να μάθουν τι γνώμη έχει για την σκλαβιά των Ελλήνων...

Ιδού ας ερωτήσωμεν τούτον τον πολυγένην Μητροπολίτης φαίνεται, κάμνει τον Δημοσθένην. Σ’ αυτόν θέλει γνωρίσωμεν τον ζήλον της Γραικίας αν είναι φιλελεύθερος ή φίλος τυραννίας.

Χαίρε πανιερώτατε καί γένος της Γραικίας, πώς υποφέρεις τον ζυγόν της Τούρκου τυραννίας; Γιατί εκαταντήσατε την φωτεινήν Ελλάδα άθλιαν, κακορρίζικην και ως σβυστήν λαμπάδα;

Ο Μητροπολίτης: Να έχετε τέκνα την ευχήν μου κι ακούσατε την απόκρισίν μου. Εγώ τον ζυγόν δεν τον γνωρίζω ούτε ξεύρω να τον νομίζω. Τρώγω, πίνω, ψάλλω με ευθυμίαν δεν υποφέρω ποτέ τυραννίαν. Τότε υποφέρω αδημονίαν όστις με βλάψει στην επαρχίαν. Αυτή του Τούρκου η τυραννία, σ’ εμέ είναι ζωή μακαρία. Αφού το ράσον τούτο εφόρεσα, πλέον τινά ζυγόν δεν εγνώρισα, δύο ποθώ, και μα τας εικόνας άσπρα πολλά και καλάς κοκκώνας (τα "άσπρα" είναι τα λεφτά! Τις κοκκώνες τις ξέρετε!!).
Περί της Ελλάδος που λέτε δεν με μέλλει κι ας τυραννιέται. Μ’ αν βαστάζει χωρίς να στενάζει όλας τας αμαρτίας ευγάζει (….). Πίστιν να έχουν στον Βασιλέα (Σουλτάνο) και σέβας στον Αρχιερέα. Στον Τούρκο τ’ άσπρα να μη λυπούνται τότε γαρ την ψυχήν ωφελούνται. Και Αρχιερέων παρρησίας, και παπάδων πολλάς λειτουργίας. Ο πνευματικός τούς διορίζει πώς πρέπει κανείς να δεφτερίζει. Αυτοί άρχισαν να παρακούσι και όλοι ελευθερίαν φρονούσι. Διά τούτο και ημείς συμφωνούμεν Ομού με τους Τούρκους να τους βαρούμεν, επειδή όλοι μας το θεωρούμε, πως θέλει λείψει ό,τι βαστούμε.